WMÜW
Kans wettelijke regeling
van contract produktie
Vrouwelijke
tuinder in
Honselersdijk
meer potplanten
Nog steeds
VEEL CONCURRENTIE OP PAPRIKAMARKT
i
TULPEN ZIJN „BLOEDDUUR"
HERFSTTEELT VLEZIGE TOMATEN 68 HA
PRIJSVORMING BLOEMEN TAMELIJK STABIEL
LAND EN TUINBOUW
LEIDSE COURAN"
MAANDAG 15 AUGUSTUS 1977 PAGINA
DEN HAAG Volgens een
onderzoek door het Produkt-
schap voor Siergewassen
(PVS) ingesteld onder 5000
kwekers, valt nauwelijks uit
breiding te verwachten voor
wat betreft de belangrijkste
artikelen in de snijbloemen
teelt. Wel is er nog steeds een
uitbreiding waar te nemen
veer de potplanten.
Voor rozen, freesia en Ameri
kaanse anjers is het areaal
ingekrompen. Geopperd wordt
dat alleen een verbetering van
kwaliteit de produktie kan
doen uitbreiden. De potplan
tenteelt is - zo wordt vastge
steld - in een stroomversnel
ling geraakt. Aangenomen
mag worden, dat deze ontwik
keling zich voorlopig blijft
voortzetten. In de sektor
„overige snijbloemen" zijn nog
wel aanmerkelijke uitbreidin
gen in het areaal te verwach
ten. Dit betekent, dat de ver
breding van het assortiment
op een gelukkige wijze wordt
voortgezet.
In de prognose wordt gesteld,
dat het glasareaal voor pot
planten zich snel uitbreidt. In
november 1977 verwacht men
een omvang van plm. 500 ha,
hetgeen 18 procent meer is
dan in november van het vorig
jaar. Een produktietoename
wordt verwacht variërend van
4 tot 41 procent, laatstge
noemd cijfer voor de primula.
Volgens de 5000 kwekers bij
wie het onderzoek plaats
vond, neemt vooral de teelt
van alstroemeria toe, met 21
procent. Zoals gebruikelijk,
bereikt het areaal freesia het
hoogte punt in het najaar. In
de loop van de jaren zijn uit
breidingen in november nooit
erg groot geweest.
Voor november van dit jaar
wordt een teruggang verwacht
met 1 procent tot 350 ha, vorig
jaar 352 ha. In november 1974
bedroeg deze 330 ha.
Na de spectaculaire uitbreidin
gen in het verleden, wordt ver
wacht dat het areaal trosan-
jers in november ongeveer 5
procent groter zal zijn dan het
vorig jaar, namelijk 245 ha. In
november 1973 bedroeg deze
132 ha.
Ook van de Amerikaanse an
jers zal de eerste tijd het
areaal blijven afnemen. Deze
zal in drie jaar tijd zijn inge
krompen tot bijna een kwart
namelijk 190 ha. in november
1974.
De soort Lena wordt dan met
30 ha de grootste. Van gerbe-
ra's zal volgens de verwachtin
gen het areaal in november de
honderd gaan overschrijden,
zodat gerbera het groei-pro-
dukt bij uitstek blijft In no
vember 1973 bedroeg het ger-
bera-areaal 42 ha, in novem
ber aanstaande 105 ha. Ver
wacht wordt dat het areaal
van snij-anthuriums niet meer
zal stijgen en op rond de 80
ha gehandhaafd. Het snijgroen
geeft een teruggang te zien,
hetgeen toch wel opmerkelijk
is na de hoge prijzen van de
ilaatste tijden. In november
1974 was er een areaal van 58
:ha. Vorig jaar november was
dat gestegen tot 73 ha en de
prognose thans is 65 ha.
Opvallend is hetgeen plaats
vindt in de rozenteelt. Na de
vrij sterke toename in de laat
ste jaren, is er nu een zekere
stabiliteit ontstaan. Het rozen-
areaal bedroeg op 1 november
1973, totaal 561 ha; in 1974 was
dat tot 614 ha gestegen, daar
op volgend jaar 645 ha, afgelo
pen jaar 658 ha en verwacht
wordt per 1 november aan
staande 652 ha. Wel is het
totale assortiment breder ge
worden zo blijkt uit de specifi
catie.
IN INTENSIEVE VEEHOUDERIJ:
Al enige weken ondervindt de paprika-afzet
moeilijkheden door een aanhoudende con
currentie van Italië. De afzetmogelijkheden
op de Westduitse markt worden hierdoor
beperkt Om een beeld te krijgen van de
omvang van de Italiaanse paprika-export
naar West-Duitsland volgt hier een aandui
ding van de geëxporteerde hoeveelheid in
de periode van vijf tot en met acht augustus,
te weten 2.111 toa Een week eerder expor
teerde Nederland 267 ton naar West-Duits
land. Uit deze cijfers zal duidelijk blijken
dat de afzet niet zo vlot kan verlopen. Het
gevolg hiervan is dat de prijzen nadelig
beïnvloed worden. Opmerkelijk is het feit
dat voor de groene sorteringen de prijzen
al enkele weken dalen, terwijl het aanbod
kleiner blijft dan vorig jaar. Voor de rode
sorteringen ligt de anvoer nog steeds boven
die van vorig seizoen. Gedurende de laatste
weken van juli daalde de prijs, de eerste
week van augustus gaf een sterke opleving
te zien, de prijzen trokken met ongeveer 1
gulden per kilo aan. De afgelopen week
heeft de prijs zich niet kunnen handhaven
en zakte terug van 3 gulden naar gemiddeld
2,50 per kilo. Naar verwacht zal de aan
voer van rode paprika's nog verder toene
men, terwijl het aanbod van groene papri
ka's lijkt terug te vallen. De rode sorteringen
zullen zich daarom moeilijk in prijs kunnen
handhaven, voor de groene sorteringen lij
ken vastere prijzen mogelijk.
Tomaten veel goedkoper
De afgelopen drie weken bleef de tomaten
prijs oplopen, vorige week kwam hier plot
seling een eind aan en de prijzen daalden
sterk. Op donderdag 11 augustus lag de
gemiddelde notering voor de A-I-tomaten op
86 cent per kilo (de week ervoor op 1,36).
Deze prijsdaling wordt veroorzaakt door de
volgende factoren. Al enige weken heeft
Nederland flinke hoeveelheden tomaten
naar Engeland kunnen exporteren, omdat
de aanvoer van Guernsey vrij beperkt was,
hier is inmiddels verandering in gekomen.
In Frankrijk worden thans grote hoeveelhe
den volle grondstomaten aangevoerd, waar
door de Nederlandse export minder moge
lijkheden heeft. Behalve de concurrentie op
de Westduitse markt, komt hier ook de
aanvoer van natuurtomaten uit de Pfalz op
gang. Al met al zijn de vooruitzichten voor
de komende week niet zo bemoedigend, er Sperziebonen
wordt daarom gerekend op aanhoudend la- r
ge prijzen.
kleiner, er is sprake van een goede bfj
landse vraag. Daarnaast is er export
België. De prijs kon hierdoor oplope
40 cent per kilo. Bij een afnemend
kunnen de prijzen verder oplopen.
kool is sterk in prijs gedaald dooi
aanvoerexplosie. De prijs voor de „zaT
daalde naar 1,52 per stuk, de „acl
naar 1,19 per stuk. Het is niet uitge®
dat de aanvoer van bloemkool de kor»
week verder zal groeien, waardoor da
zen verder zullen dalen. Door de J
wordende aanvoer van waspeen ondera
de bospeen concurrentie. Vandaar dl
prijs een dalende tendens vertoontTi
voor de komende week wordt er gere®
op prijzen die beneden de gulden peian
zullen liggen. (j. H
Voor veel gewassen geldt, dat er sprake is
van een ruim aanbod, waardoor de prijzen
de nodige druk ondervinden. In vergelijking
met vorig jaar (aanhoudende droogte), is er
nu sprake van een tegenovergestelde situa
tie. Voor sla is er nog steeds sprake van
een ruim aanbod en een sterk achterblijven
de vraag. Ondanks de goede kwaliteit krijgt
de prijs geen kans om boven de 15 cent per
krop te stijgen. Voor de komende week lijkt
hier geen verandering in te komen. De
aanvoer van andijvie wordt geleidelijk iets
De topaanvoer van sperziebonen blijkt
ter de rug, waardoor de prijs weer w{
zal gaan lopen. Afgelopen week
noteerde dit gewas een prijs van
kilo. De aanvoer van snijbonen
daarentegen nog steeds een groei, het
hiervan is dat de prijzen dalen,
week lag de gemiddelde prijs op
kg. Het lijkt niet waarschijnlijk dat
verder daalt. Door het ruime
vollegrondsgroenten is de vraag naar
peen niet zo sterk. Dit heeft tot gevolg
dat de prijs de afgelopen weken
verder terugzakte en nu op 35 cent
terecht is gekomen. Voor de
wordt er weinig verandering verwacht
Als geheel biedt de bloemenhandel de laat
ste weken een vrij regelmatig beeld. Geen
te grote prijsverschillen en ook in het
aanvoerpatroon geen pieken. Tegenover de
zelfde week van het vorig jaar zijn er niet
onaanzienlijke verschillen wat betreft de
prijzen, maar toen was er sprake van een
abnormaal seizoen na de warmte en veran
deringen toen het wat koeler werd.
Zoals gezegd was de prijsvorming bij de
CCWS afgelopen week tamelijk stabiel. Aan
het eind van de week trad een dalende
tendens in, maar als geheel waren de prijzen
niet onredelijk. Vergeleken bij het vorig jaar
viel een aanzienlijk grotere aanvoer van
anjers, freesia's en trosanjers te constateren.
Zowel van anjers als troschrysanten be
droeg de aanvoer rond de 3,5 miljoen, het
geen een miljoen meer is dan dezelfde week
van het vorig jaar.
Als oorzaak hiervan wordt aangegeven een
beter en meer regelmatig groeipatroon dan
het vorig jaar. Als gevolg van de hitte waren
sommige gewassen toen verbrand. Van ta-
klelies (er waren er 1.355.538) lag de aanvoer
heel wat hoger dan het vorig jaar, toen deze
624.280 bedroeg. Maar de prijzen waren nu
dan ook met gemiddeld 33 cent meer dan
de helft lager dan vorig jaar. Het waren nu
vooral de Enchantment die de belangrijkste
plaats innamen. Dit wordt verklaard door
een grotere aanplant Aan de hand van
informaties kan worden verwacht dat de
veiling nog wat staat te wachten.
Het totale omzetcijfer aan de CCWS in de
afgelopen week beliep 7.404.956,02 hetgeen
slechts plm. 200.000 minder is dan in
dezelfde week van het vorig jaar. De snij-
bloemenaanvoer bedroeg 21.982.536 bos of
stuks met een opbrengst van 6.827.077,08.
De omzet aan buitenlandse bloemen bedroeg
35.811,65, vorig jaar 18.061,75. De pot
planten namen weer in betekenis toe met
een aanvoer van 340.925 stuks en opbrengst
van 538.458,53, vorig jaar 393.940,75. De
perkplanten zijn van weinig betekenis meer.
De aanvoer van potplanten gaat sterk voor:
uit met behoorlijke prijzen.
I
De rozen geven een vrij constant beelff
zien zowel in de aanvoer als prijzen,
aanvoer van snijgroen met 152.360 bos
aanzienlijk minder dan voorgaande weekji®
Wat gemiddelde prijzen, met tussen haalll
die uit dezelfde week van het vorig j
als volgt: anjers 25 (47),
(68), freesia 20 (24), irissen 3"
1,66 (81), trosanjers 27 (41),
lelietak 33 (71), grote rozen 23 (25), kl^
rozen 17 (18).
Het rustige weer van de afgelopen wi 1
heeft een gunstige invloed gehad op aanvi
en prijzen en ook in de komende week;
naar het zich laat aanzien, weinig verani
ring komen. In het aanvoerpatroon word
dan ook geen schokkende wijzigingen v Jt
wacht. (j
De omzetcijfers van de afgelopen maa
laten een geringe stijging zien, hoewel in r'e
begin van juli dat er niet erg op leek. Mjure
vooral vanwege de grote aanvoer, is |ld
totale veilingbeeld bevredigend gebleven, r dl
tiet
Het bollenvak waadt momenteel tot op
borsthoogte door de vraagtekens. De tulpen
zijn zó duur, dat de uitdrukking „de prijzen
zijn de pan uitgerezen" nog vele malen te
kinderachtig zijn. Onzinnige noteringen wa
ren op de veilingen en op de beurs ook de
afgelopen week weer alledaagse gebeurte
nissen. Er werd al niet eens meer afkeurend
gefloten als een partij van eigenaar veran
derde voor prijzen die tot nu toe alleen maar
in de Fabeltjeskrant bestonden. Het gekke
van dit alles is, dat vandaag niemand exact
weet hoe dit komt Zijn er nu werkelijk zo
weinig leverbare bollen uit de grond geko
men? Of zijn de exporteurs met veel dikkere
bundels orderbriefjes op hun basis terugge
keerd dan ze aan de buitenwereld hebben
laten weten?
Hoe het ook zij: twaalven van Apeldoorn -
weet U het nog: zes weken geleden te koop
voor 7,- per 100? - zijn nu al afgedrukt
op 12,40 en wie een beste bon twaalven
van Brilliant Star wil hebben, moet een
kwartje per stuk op tafel leggen. Er zijn
zelfs nog tulpen die daar bovenuit gaan.
Monte Carlo bijvoorbeeld die tot 27,- per
100 noteerde. Vele cultivars hebben de afge
lopen weken de 20,- per - 100 - barrière
doorbroken. De Darwinhybriden buiten be
schouwing gelaten, koopt men haast geen
twaalven meer beneden 15,- per 100.
Gouden eeuw
Voor de kwekers die nu nog leverbare tul
pen hebben aan te bieden, is het momenteel
goed zaken doen. Voor hen lijkt het er op
alsof we aan een nieuwe versie van de
gouden eeuw zijn begonnen. De fiscus weet
echter ook van wanten. En om te voorkomen
dat men een groot deel van zijn (royale)
inkomen ook weer kan wegbrengen, heerst
er momenteel bij de bollenkwekerij een
opgewekt investeringsklimaat. Daarin is het
ook voor de toeleveringsbedrijven goed toe
ven. Er zijn veel machines verkocht en het
aantal tractoren is in de bollenstreek ook
de afgelopen maanden ongetwijfeld weer
sterk gestegen. Dit voorjaar gingen in het
bollenvak de beregeningsinstallaties van
25.000,- en meer als warme broodjes over
de toonbank. Dat die machines deze zomer
rustig in de schuur konden blijven, is weer
een heel ander hoofdstuk
Men zou wellicht niet zo happig zijn om in
machines, enz. te investeren, maar men re
deneert niet ten onrechte: Vandaag kunnen
we het doen, Joop den Uyl betaalt nog een
brokje mee en waarom zouden we het dan
nalaten?
Raadsel
Om op de prijzen terug te komen: het is
vandaag nog een raadsel hoe de markt ach
zo stormachtig in opwaartse richting heeft
kunnen bewegen. Het antwoord op deze
vraag zullen alleen de exportcijfers kunnen
geven en die zullen nog wel even op zich
laten wachten.
De oogst is over de gehele linie genomen
dan niet meegevallen, maar van een misge
was mag ook zeker niet gesproken worden.
Van invloed is natuurlijk wel geweest dat
vele kwekers vorig jaar hun tienen en soms
ook nog hun negens hebben verkocht. Dat
heeft zonder meer tot een verminderd aan
bod van twaalven geleid. Dat verschijnsel
kon zich ook in 1978 wel eens gaan voor
doen, want ook vandaag zijn de tienen weer
„bloedduur'. De kwekers voor wie het fis
caal gezien niet al te ongunstig uitkomt,
zullen hun tienen voor de huidige hoge
prijzen zeker een baas geven. En het is zek W
niet uitgesloten dat we als gevolg daarvi la
met de handel voor levering 1978 strai yg
vroeg gaan beginnen en wel tegen vriendel (n
ke prijzen.
Wrange vruchten :WI
De exporteurs die dit jaar d la baisse ha
ben gespeculeerd, hebben daar nu ui teil
wrange vruchten van moeten plukken. E
kele grote exporteurs op Amerika, waren
zo van overtuigd dat de bollen weer ow
de mand zouden lopen (met de onvermijd
lijk daaraan verbonden dalende prijzen!) dl
ze het aandurfden om tot half juli te wai
ten met hun inkoop. Nu, dat hebben P
geweten! Op een gegeven moment was h
ogenblik van „heilig moeten" aangebrotó
en toen vloog de kat in de gordijnen. To4q.
kon plotseling alles, toen was niets meer F
dol. 'Tf
De exporteurs op Amerika hebben deiW<
maand de grootste drukte al weer achter j W
rug. De bollen voor de USA gaan nl. alti qq
het eerst de deur uit. Er zijn al de nodi e
containerschepen-vol-bollen de Atlantisc
Oceaan overgestoken en in het laatst vr
deze maand of anders begin september zPfl
de rest volgen. Zl
Het is niet ongewoon dat de markt, als pl
Amerikanen uitgekocht zijn, wat rustigfc||
wordt. Of dat ook dit jaar het geval zal zijfc.
Over een paar weken zal men meer weteu*
Op het moment is er echter niets dat dal
op wijst. Het bollenvakeen vak van h^61
len of stilstaan, een branche van goud flOi
blik. Het zou op veel simpeler wijze vetff
anders en veel doeltreffender kunnen. maL^
ook in het bollenvak geldt: waarom zoude
we het gemakkelijk doen als het ook mot
lijk kan?..~.
DEN HAAG Een wettelijke
regeling van de contractpro-
duktie in de intensieve vee
houderij is gerechtvaardigd,
omdat daarmee gewaarborgd
kan worden dat in alle secto
ren van die intensieve vee
houderij een sluitend systeem
tot stand komt. Deze opvat
ting wordt verkondigd in een
rapport van het ministerie
van landbouw en visserij. Bij
de behandeling van de land
bouwbegroting 1977 heeft mi
nister van der Stee dit rap
port aan de Tweede Kamer
toegezegd: de Kamer heeft het
nu voor publicatie vrijgege
ven.
De urgentie van het ontwer
pen van zo'n wettelijke rege
ling, aldus het rapport, moet
bezien worden in het licht van
de vorderingen, die de ver
schillende sectoren van het be
drijfsleven zelf maken bij het
opstellen van algemene con
tractvoorwaarden. Het effec
tiefst zal wetgeving inzake
contractproduktie zijn als er
onderwerpen in geregeld wor
den die regeling behoeven, ter
wijl het bedrijfsleven binnen
de begrenzing van die regeling
de uit economisch oogpunt no
dige ruimte heeft
Aan de bij contractproduktie
betrokkenen zou de wet de
verplichting kunnen opleggen,
via hun organisaties te komen
tot algemene contractvoor
waarden voor iedere sector
van intensieve veehouderij
waar aan contractproduktie
wordt gedaan. Worden partij
en het over de inhoud van die
voorwaarden niet eens, dan
beslist een bij de wet ingestel
de commissie hoe de „con-
flictpunten" geregeld worden.
De commissie zou moeten zijn
samengesteld uit vertegen
woordigers van veehouders,
industrie en Kroon.
De minister zou ook op voor
stel van die commissie, door
partijen zelf tot stand gebrach
te algemene contractvoor
waarden algemeen verbindend
kunnen verklaren. Het minis-
Landelijk beeld van de „veehouderij".
.teriële rapport merkt op dat,
als het om de individuele eco
nomische facetten gaat, het
zwaartepunt blijft liggen bij
de voorlichting, of men nu
werkt met een wettelijke rege
ling of met geheel door het
bedrijfsleven zelf tot stand ge
brachte algemene voorwaar
den.
Geen sprake
Bij de contractproduktie ne
men de veehouders macro-eco
nomisch gezien geen zwakke
positie in, aldus een conclusie
van het ministeriële rapport.
De individuele veehouder
heeft de keuze tussen vele con
tractaanbieders en vele con-
tractvormen. Van een monop
oliepositie van de contract-
aanbiedende industrie is geen
sprake. Bovendien is bijvoor
beeld bij de varkensmesterij
de mogelijkheid van „vrije"
produktie nog ruimschoots
aanwezig. De overcapacities
waar de verwerkende indus
trie al jaren mee zit versterkt
de positie van de veehouders
en ook de mogelijkheid om
voor de „vrije" markt te pro
duceren. Op langere termijn,
aldus het rapport, levert dit
problemen op, de moeiljkhe-
den in de pluimveeslachterijen
en in de vleeswarenindustrie
illustreren dit
Wel bestaan er volgens het
rapport twijfels over de juri
dische positie van de veehou
ders, die doorgaans ook over
minder juridische deskundig
heid beschikken dan hun con
tractpartners. Er is nogal eens
sprake van onduidelijke en
onvolledige contracten.
Veel contracten, aldus het rap
port, bevatten onvoldoende of
onbevredigende spelregels bij
geschillen. Wel heeft het geor
ganiseerde bedrijfsleven de
laatste jaren, met medewerk
ing van de diensten van het
ministerie van landbouw en
visserij, nuttig werk verricht
om te komen tot grotere dui
delijkheid in contractvoor
waarden. Verbetering van de
duidelijkheid is te bereiken
met wettelijke bepalingen en
met het verbeteren en uitbrei
den van het systeem van alge
mene handelsvoorwaarden,
dat het landbouwschap en het
produktschap voor pluimvee
en eieren al hebben opgezet.
Honselersdijk Er zijn beroe
pen die als echte mannenbe
roepen gelden, hoewel vrou
wen ze even goed kunnen uit
oefenen. Er bestaan zelfs geen
woorden die aanduiden wan
neer zo'n beroep door een lid
van de andere kunne wordt
uitgeoefend. Men spreekt dan
maar van een vrouwelijke
dokter, ingenieur, electricien
of monteur. Zijn in het West-
land duizenden tuindersvrou
wen, van vrouwelijke tuinders
hoort men er niet zoveel. Toch
leidt in Honselersdijk mej.
Prins een eigen bedrijf waar
ze vakkundig bloemen, drui
ven en groenten teelt In de
zomer begint voor haar de dag
's morgens al om vijf uur en
geholpen door haar zuster
werkt ze de gehele dag op
haar tuin. Krent de druiven,
schoffelt, wiedt, alles wat een
mannelijke collega op zijn be
drijf bezig houdt
Mej. Prins (inderdaad nog ver
re familie van de kort geleden
overleden heer Prins, oud
voorzitter van het Centraal
Bureau) begon in 1959 een ei
gen tuin, daarvoor had ze het
vak grondig geleerd bij onder
anderen tuinder Jan Steenks
in Naaldwijk. Het is deze vrou
welijke tuinder aan te zien dat
het tuinwerk, al mag het dan
dikwijls zwaar zijn, haar geen
kwaad doet. Ze ziet er vitaal
en gezond uit maar wil beslist
niet op de foto. Ook nu won
de aanhouder.
Het enorme prijsverschil tussen het traditio
nele ronde type tomaat en de geribde, vlezi
ge tomaat blijkt een enorme stimulans ge
weest te zijn om op "vlezig" over te gaan.
In de komende herfstteelt komt er in Neder
land 68 ha van te staan. Dat is meer dan
twee keer zoveel als in het afgelopen voor
jaar toen dit areaal dertig hectare bedroeg.
De herfstproduktie valt vanaf half septem
ber tot begin december. Het ziet er naar uit
dat het aanbod behoorlijk groot gaat wor
den, ook al vanwege het feit dat in de herfst
gemakkelijker "vlezig" geteeld kan worden
dan in het lichtarme voorjaar.
De totale produktie in de B-, BB- en BBB-
sortering schat het Centraal Bureau Tuin
bouwveilingen uitgaande van 7 kg per m2
op 5000 ton. Over de prijs van de grovere
sorteringen maakt men zich niet zo veel
zorgen, maar over die van de kleinere gerib
de vruchten wel. Want, die kunnen niet mee
in het normale blok. De geribde vruchten
moeten niet alleen vlezig, maar ook groot
zijn. Zo leert het prijsverloop.
De ras Eurovit staat met 55 ha bovenaan
gevolgd door Markanto met 6,2 ha, Jumbo
met 3,9 ha, Delisa met 2,1 ha en Virovite
met 1,1 ha. Per veiling verkrijgt men het
volgende areaalbeeld. Westland-Noord
188.050 m2, Westland-Zuid 97.500 m2, Delft-
Westerlee 77.180 m2, Pijnacker 65.000 m2,
Gouda 61.500 m2, Bleiswijk 54.400 m2, Breda
4.200 m2, Drunen 4000 m2, Grubbenvorst
CW 83.400 m2, Venlo VGV 26.750 m2, Ut
recht 27.000 m2 en tenslotte van deze
lijke opgave Purmerend 700 m2. Het
bedraagt precies 689.680 ha.