Na 13 jaar onderhandelen
kans op Panama-verdrag
Zoon van Sam' wilde
danszaal uitmoorden
Britse monarchie
wint slag: IRA
hield zich koest
CARTER VAN GOEDE KOMAF
VN-rapport pleit voor
geweld tegen Zuid-Afrika
ARRESTATIE KWAM OP TIJD
Vance met
lege handen
naar huis
-Bi
INA—
UITENLAND
LEIDSE COURANT/
VRIJDAG 12 AUGUSTUS 1977 PAGINA U
LONDEN President
Jimmy Carter van de
Verenigde Staten is te
bescheiden als hij zich-
zelf beschrijft als een
,jnan van het volk". On
der zijn vooronders is
,J(ing" Carter, die een
van de eerste groot
grondbezitters van
Noord-Amerika was.
H. B. Brooks—Baker,
hoofdredacteur van
„Debrett's", het naslag
werk over de Britse aris
tocratie, deelde mee dat
hij en zijn staf erin zijn
geslaagd Carters stam
boom te achterhalen tot
omstreeks 1350, toen de
familie werkzaam was
als wagenmakers en sle
pers in het dorp Kings
Langley op 40 kilometer
ten noorden van Lon
den.
Volgens Brooks—Baker
is de Amerikaanse presi
dent niet slechts een in
telligente man die het
ver geschopt heeft, maar
is hij voortgekomen uit
een van de families van
betekenis in de Engels
sprekende wereld. Veel
van zijn voorzaten heb
ben posities van zeer
groot belang en grote
macht bekleed in de zes
voorbije eeuwen.
Het Witte Huis heeft nog
niet op het onverwachte
grote verleden van zijn
bewoner dat zelfs
connecties met George
Washington omvat ge
reageerd.
Volgens Brooks—Baker
had de familie Carter al
een hele reeks geslaagde
grondbezitters in Enge
land voortgebracht, toen
de gebroeders Thomas
en John Carter in de
zeventiende eeuw naar
de kolonie Virginia emi
greerden. Een van hun
zoons, Robert, bezat op
zeker ogenblik ruim
125.000 hectare land, dat
hij met de hulp van
ruim duizend slaven be
bouwde.
Hij kreeg de bijnaam
,JCing" en was de rijkste
man in Brits Noord-
Amerika en de eerste
grote magnaat van de
Nieuwe Wereld, aldus
Brooks-Baker.
President Jimmy Carter
stamt rechtstreeks van
„King" Carters oom
Thomas af. Leden van
de familie Carter trouw
den in, in een van de
vooraanstaande families
van Virginia, de Was-
hingtons, wier beroemd
ste telg George, de eer
ste president van de
Verenigde Staten van
Noord—Amerika werd.
van de zes slachtoffers van de Zoon van Sam: v.l.n.r. Valentina Suriami, Christine Freund, Virginia Voskerichian en Stancy Moskowitz,
aatste slachtoffer.
IEW YORK (RTR/UPI) De 24-jarige
uipmoordenaar David Berkowitz, een
ostbea^nbte die als „Zoon van Sam" ette-
jke vnjende paartjes heeft gedood of le-
ensgevaarlijk verwond, stond gistennor-
en bij zijn arrestatie op het punt een hele
anszaal op Long Island met een .45 machi-
legeweer te gaan uitmoorden, aldus de
K>lite. Berkowitz werd gearresteerd toen
lij juist zijn woning in Jonkers, een noorde-
rraagijke buitenwijk van New York, verliet om
e uit jat te gaan doen. Hij noemde dat zelf „een
lust fuur van glorie".
tekert/olgens de rechercheurs zei Berkowitz dat
CKIJijj op bevel moordde. „Ik deed het voor
Bam. Sam kan alles doen. Ik werd ertoe
Bedreven door Sam".
wie Sam dan precies was, is niet geheel
Duidelijk. Het zou een 64-jarige buurman
pjn en diens hond, volgens een andere
lezing is het een reeds 6.000 jaar oude wijze
{die via een hond contact met de moordenaar
pder hield.
(Gisteren stond Berkowitz vervolgens een
ikwartier lang voor de rechter, die hem in
staat van beschuldiging stelde voor moord
in de tweede graad, poging tot moord en
aanranding. Rechter Richard Brown beval
I Berkowitz onder te brengen in Kings County
Hospital om hem psychiatrisch te laten on
derzoeken onder miximale bewaking. Zon-
ter borgtocht. De advocaat van Berkowitz
ei dat zijn cliënt „niet op vrije voeten mag
:omen".
irkowitz, geflankeerd door zeven recher-
leurs, zei niets. Hij grinnikte toen hem de
loord op het meisje Moskowitz en de po-
g tot moord op haar vriend Robert Vio-
ite ten laste werden gelegd. Violante heeft
:n oog verloren en is door de aanslag aan
De Zoon van Sam naast het portret dat de politie van hem tekende aan de hand van de bekende
gegevens.
het andere gedeeltelijk blind gebleven. In de
Verenigde Staten wordt in een dergelijk
geval de misdadiger eerst van zijn laatst
gepleegde misdaad beschuldigd in plaats
van de hele rij.
Bérkowitz gaf evenmin commentaar toen hij
mede beschuldigd werd van illegaal wapen
bezit. In zijn wagen waren een ,44-pistool,
andere pistolen, een machinegeweer en voor
elk daarvan 300 patronen gevonden. Het
.44-pistool is het wapen waarmee de moor
den zijn gepleegd die op 29 juli vorig jaar
waren begonnen met die op de 18-jarige
Donna Lauria.
Medicijn tegen
I hersenvlies
ontsteking
WASHINGTON - Het Ameri-
kaanse nationale instituut voor
Volksgezondheid heeft in Was-
hington bekendgemaakt dat
met sueces een medicijn is toe-
in gepast tegen virus-encephalitis,
door een virus veroorzaakte
hersenvliesontsteking.
Dr. Charles Alfred van de uni-
IIIIHIIII versiteit van Alabama deelde
mee dat met dit nieuwe middel,
Adenine Arabinoside, het aantal
I sterfgevallen van patiënten met
1 die vorm van encephalitis van
1^1 70 tot 28 procent is terugge-
I I bracht.
Het middel is alleen actief wan
neer het intraveneus wordt toe-
er lan gediend.
ig v( Dr. Richard Krause, directeur
ver J van het Nationale Instituut voor
len d allergieen en infectieziekten,
igie meent dat het middel ook ge-
ten v! bruikt kan worden tegen andere
trheid virusziekten zoals waterpokken
ïrken en gordelroos,
ele
lus
GENÈVE (AP) In een giste
ren gepubliceerd VN-rapport
over de mensenrechten wordt
de waarschuwing uitgesproken
dat een grootscheeps en ge
welddadig conflict in zuidelijk
Afrika „onafwendbaar" zou
kunnen zijn.
Als politieke en vreedzame op
lossingen onmogelijk waren dan
zou geweld voor de staten waar
de zwarte bevolking in de meer
derheid is de veiligheidsklep
zijn, aldus staat in het stuk dat
is samengesteld door de Egypti
sche hoogleraar in het interna
tionale recht, prof. Achmed
Chalifa. Het zal worden voorge
legd aan de vergadering van de.
subcommissie voor de rechten'
van de mens van de VN die
maandag in Genève begint en
drie weken zal duren. De wes
terse landen worden er van be
schuldigd dat zij investeringen
aanbevelen in de republiek
Zuid-Afrika, een land waarin,
aldus het rapport, alleen geweld
een eind kan maken aan „ter
reur van staatswege" en waar
de nationale bevrijding slechts
kan worden bereikt door „een
bewuste strijd van de mensen-
zelf'. Het zou .hypocritisch"
zijn te zeggen dat de Zuidafri-
kaanse neger bevolking „alleen
met vreedzame middelen"
moest streven naar verandering.
Het Zuidafrikaanse „rassen-ap
paraat" is „te ingewikkeld om
vreedzaam te worden ontman
teld." Democratie voor alle bur
gers is er het enige alternatief
voor geweld, „maar als een uit
weg wordt geblokkeerd dan kan
slechts in de andere richting
worden gewerkt"
Castro laat
Amerikaanse
gezinnen gaan
Havanna (Rtr) Cuba is bereid
aan Cubanen die met Amerika
nen getrouwd zijn, toestemming
te geven het land te verlaten.
Dit is in Havanna meegedeeld
door de Amerikaanse senator
Frank Church, die een bezoek
van vier dagen aan Cuba
brengt.
Voor zijn vertrek naar Washing
ton zei Church tot verslaggevers
in Havanna, dat het besluit door
president Fidel Castro genomen
is. Het gaat om 80 tot 100 Ame
rikanen met Cubaanse gezin
nen. Velen van hen willen naar
de V.S.
CAIRO (Rtr) Het contact tus
sen de Amerikaanse regering en
de bij het conflict in het Mid
den-Oosten betrokken landen,
dat ten doel heeft het vredes
overleg in Genève weer op
gang te brengen, zal na de mis
lukte bemiddeling van minister
Cyrus Vance in september in
New York worden voortgezet.
Na een gesprek met de Ameri
kaanse bewindsman in AJexan-
drië verklaarde de Egyptische
president Sadat gisteren dat hij
vertrouwen blijft stellen in pre
sident Carter en diens regering.
Hij was het eens met het idee
van Vance het overleg op het
niveau van ministers van bui
tenlandse zaken in september in
New York voort te zetten, waar
dan de algemene vergadering
der Verenigde Naties begint Sa-
dat kritiseerde „het harde
standpunt" van Israël, waar
door naar zijn mening vorderin
gen in de richting van een oplos
sing van het conflict in het Mid
den-Oosten worden geblok
keerd.
Derde Wereld zelf
verantwoordelijk
voor achterstand
MEXICO (AFP) De regerin
gen van de landen van de Der
de Wereld zelf en niet de multi
nationals zijn verantwoordelijk
voor de wetenschappelijke en
technologische achterstand in
die landen. Dit is gisteren in
Mexico verklaard door Frank
d'Acosta, directeur van het we
tenschappelijke en technologi
sche programma van de VN.
De betrokken regeringen, aldus
d'Acosta hebben niet de^beslis-
singen willen nemen die hun
algehele soevereiniteit op dat
gebied garandeerden. Het is
jammer dat de ontwikkelings
landen de gemakkelijke oplos
sing hebben gekozen van het
verwerven van technologische
uitrusting via de multinationale
ondernemingen, die op korte
termijn investering en werk bo
den, in plaats van overeenkom
sten op lange termijn waaraan
alle regeringen de voorkeur ge
ven, aldus de VN-functionaris.
Beul van Riga
zou dood zijn
ASUNCION De voormalige
commandant van het getto van
Riga, Eduard Roschmann, is in
een ziekenhuis in Asuncion,
hoofdstad van Paraguay, aan
een hartinfarct overleden. De
dood van de 69-jarige SS-offi-
cier, bekend als „de beul van
Riga", werd gisteren gemeld
door het in Asuncion verschij
nende blad ABC-color.
Volgens het blad had de man
^identiteitspapieren op naam
van Frederico Wegener. Als zo
danig was hij onlangs uit Ar
gentinië in Paraguay aangeko
men.
Roschmann, wiens uitlevering
door West-Duitsland aan Argen
tinië was verzocht, arriveerde in
1948 met vervalste papieren als
Fritz Wegener in dat land. Hij
was in 1908 in Graz geboren,
voerde in 1942 en 1943 het bevel
over in Riga gelegerde SS-troe-
pen. Roschmann is ervan be
schuldigd ongeveer 80.000 in de
ze stad wonende joden te heb
ben laten vermoorden. Een vijf
tigtal joden zou hij eigenhandig
van het leven hebben beroofd.
Koningin Elizabeth en prins Philip met hun zoon Andrew (17) verlaten het universiteitsterrein van Coleraine.
kennelijk opgelucht dat dit laatste onderdeel van hun bezoek aan Ulster zonder incidenten is verlopen.
BELFAST Het bezoek van
koningin Elizabeth aan Noord-
Ierland is in de propaganda
oorlog tussen Westminster en
de IRA, een succes geworden
voor de Britse monarchie. De
IRA had gedreigd het konin
klijk bezoek met geweld te on
dermijnen, maar met uitzonder
ing van een aantal incidenten
in Belfast, waarbij een jonge
man en een soldaat het leven
lieten en enige tientallen men-
Prins Andrew eet een stuk aardappelbrood, een Noordierse lekkernij,
hem aangeboden bij het bezoek aan de universiteit van Coleraine.
sen werden gewond, is geen
groot onheil geschied.
Het bezoek van de Britse vor
stin viel samen met de herden
king van de internering van
IRA-verdachten, die zes jaar ge
leden werd ingevoerd. De twee
de week van augustus wordt in
Ulster altijd gekenmerkt door
explosies van geweld, maar de
aanwezigheid van 32.000 solda
ten, politiemannen, reservisten
en leden van de Schotse garde
voorkwam rampspoed op grote
schaal. Mogelijk hebben de
voormannen van de IRA de po
litieke beslissing genomen dat
grof geweld hun zaak geen goed
zou kunnen doen.
De IRA dreigde herhaaldelijk
de „twee champagne-tuinfees
ten" van de koningin onvergete
lijk te maken. Er werden veilig
heidscordons opgetrokken rond
Belfast en de plaatsen in Noord-
Ierland waar koningin Elizabeth
zich vertoonde: Hillsborough
Castle, ongeveer 20 km. ten
zuiden van Belfast en de nieuwe
universiteit van Ulster te Cole
raine.
Na het vertrek van koningin
Elizabeth, prins Philip en de
prinsen Edward en Andrew
voor een visexpeditie rond de
Schotse eilanden wordt nog ge
rekend op ongeregeldheden in
Londonderry ter gelegenheid
van de mars a.s. zaterdag, van
de juniorendivisie van de Oran
je Lodge, de protestantse tegen
hanger van de katholieke Sinn
Fein.
Paul Mc Williams, die maandag
door een soldaat in Belfast werd
doodgeschoten, omdat hij vol
gens de autoriteiten met benzi
nebommen gooide, werd gister
middag begraven. Volgens het
Ierse republikeinse leger was hij
onschuldig, een kind dat voor
soldaten op de vlucht sloeg.
Paul McWilliams is nu een le
gende. Hij zal in liederen en
sagen worden herdacht.
Panama City (AP) Amerika en Pana
ma hebben in Panama City overeenstem
ming bereikt over een nieuw verdrag
voor de Kanaalzone waarvan de oor
sprong terugvoert tot 9 januari 1964,
toen een delegatie Panamese studenten
met een nationale vlag de Kanaalzone
binnenliep. Wat begon als een vreed
zaam protest tegen de Amerikaanse
rechtsbevoegdheid in de Kanaalzone liep
snel uit op.het ernstigste gewelddadige
incident in de geschiedenis van het ka-
Bij de onlusten kwamen 21 Panamezen
en vier Amerikanen om het leven en
werden tientallen personen gewond.
Panama beschuldigde de Verenigde Sa-
ten van agressie en verbrak de diploma
tieke betrekkingen. Washington deed een
beroep op „kalmte en redelijkheid" en zei
„ten allen tijde bereid te zijn te proberen
onze geschillen aan de conferentietafel
op te lossen".
Dat aanbod werd gedaan door Ellsworth
Bunker, de toenmalige Amerikaanse af
gevaardigde bij de Organisatie van Ame
rikaanse Staten. Bunker, nu 83 jaar oud,
heeft het mogen meemaken dat de Ame
rikaanse en Panamese regering op het
punt staan de kloof te overbruggen, die
13 jaar geleden zo enorm leek.
Bunker heeft de afgelopen vier jaar de
richtlijnen bepaald voor de Amerikaanse
onderhandelingen en vertrok eerder deze
week naar Panama voor het volbrengen zal Panama een grotere rol worden toe- Senaat het verdrag zonder deze clausule voor een nieuw verdrag. In 1967 bereik
week naar Panama voor het volbrengen
van wat hijzelf heeft omschreven als de
moeilijkste onderhandelingen waaraan
hij tijdens zijn lange carrière als speciale
diplomatieke vertegenwoordiger heeft
deelgenomen.
De weg naar het verdrag is bezaaid
geweest met obstakels, vele liggen er nog
in het vooruitschiet Jarenlange inspan
ningen zullen voor niets zijn verricht als
de regering Carter in de Senaat niet de
steun krijgt van een twee-derde meerder
heid. Uit een onderzoek blijkt dat 37
senatoren zich positief opstellen tegen
over een nieuw verdrag en dat er 25
tegenstanders zijn. Als deze verhouding
juist is, dan moeten nog 30 van de 38
overblijvende senatoren accoord gaan
met het verdrag om de vereiste twee-der-
de meerderheid te behalen. Over het
accoord zal in Panama een volksstem
ming gehouden worden.
Krachtens het nog te ratificeren verdrag
zal Panama een grotere rol worden toe
bedeeld bij de verdediging en het onder
houd van het Kanaal, een rol welke moet
leiden tot volledig beheer tegen het eind
van de eeuw. Op dat tijdstip zouden de
14 Amerikaanse militaire bases in de
Kanaalzone moeten worden gesloten.
Binnen drie jaar na de ratificatie van het
verdrag zal Panama de rechtsbevoegd
heid krijgen over de Kanaalzone.
Krachtens het verdrag zal de Verenigde
Staten eveneens voor onbepaalde tijd een
defensieve taak worden toebedeeld om
de neutraliteit van het Kanaal te behou
den. Voor dit punt zal een afzonderlijke
overeenkomst worden ondertekend welke
zal worden neergelegd bij de Organisa
ties van Amerikaanse Staten.
Panama heeft grote bezwaren gemaakt
tegen het verlengen van de Amerikaanse
rol in de Kanaalzone, maar is uiteindelijk
accoord gegaan omdat Amerikaanse on
derhandelaars duidelijk maakten dat de
Senaat het verdrag zonder deze clausule
nooit zou goedkeuren. Het bestaande ver
drag dateert uit 1903. Het werd in twee
weken opgesteld.
In november van dat jaar verklaarde
Panama zich met Amerikaanse steun
onafhankelijk van Colombia en gaf het
Washington bijna onmiddelijk het eeuwi
ge en exclusieve recht om een Kanaal op
Panamees grondgebied te bouwen en te
onderhouden. President Theodore Roose
velt was uitermate trots op de diplomatie
ke coup, die hij voor het luttele bedrag
van 10 miljoen dollar had uitgevoerd. Op
15 augustus 1914 voer het stoomschip
Ancon als eerste in negen uur en 40
minuten van de Atlantische naar de Stille
Oceaan. Sinds die datum hebben onge
veer 500.000 schepen gebruik gemaakt
van de „korte weg" op de oost-west
reisroute.
Pas in 1964 ging president Lyndon John
son akkoord met de onderhandelingen
voor een nieuw verdrag. In 1967 bereik
ten onderhandelaars overeenstemming
over drie ontwerpverdragen, die vanwege
negatieve reacties in Amerika en Panama
echter snel in de prullebak verdwenen.
De regering Nixon, die aanvoelde dat de
wereldopinie, vooral in Latijns Amerika,
zich niet kon verenigen met de Ameri
kaanse stellingname, besloot in 1973 de
onderhandelingen opnieuw serieus aan te
pakken. Vijf maanden na de VN-zitting
werd Bunker benoemd tot hoofd van de
onderhandelingsdelegatie.
Men was het erover eens dat het nieuwe
verdrag niet eeuwigdurend moest zijn en
dat de Verenigde Staten de rechtsbe
voegdheid over de Kanaalzone zouden
overdragen aan Panama. Daarnaast ging
Amerika ermee akkoord maatregelen te
treffen voor de deelname van Panama
aan het onderhoud en de verdediging van
het Kanaal.
De Amerikaanse publieke opinie leek een
groter struikelblok dan de Panamese on
derhandelaars zelf. In 1975 was de oppo
sitie in het Huis van Afgevaardigden
tegen een nieuw verdrag zo groot dat een
amendement werd aangenomen waarbij
de regering geen fondsen meer ter be
schikking werden gesteld voor het doel
de Amerikaanse rechten in de Kanaalzo
ne tijdens onderhandelingen op te geven.
Een jaar later kreeg presidentskandidaat
Ronald Reagan in het gehele land bijval
voor zijn „Keep-the-Canal" toespraken.
De toenmalige president Gerald Ford
schortte de onderhandelingen tijdens de
voorverkiezingen op, maar binnen drie
weken na Carter's beëdiging werden de
onderhandelingen hervat
Carter voelde aan dat juiste timing ui
terst belangrijk was. Hij voelde aan dat
een nieuw verdrag in 1977 moest worden
onderhandeld en geratificeerd. Uitstel
van de ratificatie tot 1978 zou betekenen
dat de Kanaalkwestie opnieuw verwik
keld zou raken in de Amerikaanse ver-
kiezingspolitiek in de Senaat.
Als de regering Carter haar zin wil krij
gen zal zij echter eerste de strijd met de
publieke opinie moeten winnen. Een
groot aantal Amerikanen voelt zich emo
tioneel verbonden met het Kanaal. Zoals,
de voormalige Amerikaanse staatssecre
taris voor het leger eens zei: „Er zijn
mensen die van mening zijn dat de eeu
wigheid nog niet lang genoeg is".
