Invloedrijke Duitse
bankier vermoord
nooit een bloemetje mee
Japanse man neemt
China wil leger
moderniseren
Tegen vervuiling van Rijn alleen maar papieren dam opgeworpen
ITALIË EN DUITSLAND
Steeds meer Japanners
vrezen Russische dreiging
BUITENLAND
MAANDAG 1 AUGUSTUS 1977 PAGINA 7
(Van onze speciale verslagge
ver P. J. Prins)
Japanse geleerden verwachten
over één tot twee jaar een
hevige aardbeving ten zuiden
van Tokio. Als dat gebeurt zou
dat weieens de grootste ramp
aller tijden kunnen worden.
Want in dat gebied wonen tus
sen de 15 en 16 miljoen men
sen, meer dan in heel Neder
land, en allemaal vrijwel bo
ven op elkaar. Dat is het ge
bied tussen Tokio en het 500
kilometer zuidelijker gelegen
Kioto, de stad die tot honderd
jaar geleden de hoofdstad van
Japan was. To-kio betekent
oostelijke hoofdstad, Kio-to
betekent grote hoofdstad. Tus
sen die beide steden rijdt de
zogenaamde kogeltrein met
een snelheid van 260 kilometer
per uur en de reiziger ziet al
die tijd vrijwel uitsluitend hui
zen, kantoren, huizen, fabrie
ken en huizen, met af en toe
een plukje rijstveldjes van mi
nuscule afmetingen. De laag-
bouwhuizen hebben ook alle
maal minuscule tuintjes die
stuk voor stuk met pietepeute
rige zorg tot kleine paradijsjes
zijn gemaakt In sommige
tuintjes hangen aan lange hou
ten masten grote plastic vis
sen. Daar woont een jongeman De bediening in een Japans restaurant is altijd door vrouwen in kimono. Een stijlvol gebeuren waarbij de
die achttien jaar, en dus vol- gezichten van de dienaressen niet uit de plooi komen.
wassen gaat worden. De vis
sen moeten de boze geesten op een
afstand houden.
Zo'n huis, met een slaapverdieping
van drie kamers, en met een tuintje,
op een afstand van bijna twee uur van
Tokio-centrum, kost twee ton waarvan
140.000 gulden voor de 200 vierkante
meter grond is en de rest voor het
huis. Een flatje met twee slaapkamers
op dezelfde afstand van Tokio doet
550 gulden huur per maand. Bij een
loon van ongeveer 2000 gulden bruto
per maand voor een man van 40 met
een gezin van twee kinderen is dat een
forse hap. Het betekent dat de grond
700 gulden per vierkante meter kost.
In het centrum van Tokio kun je
nauwelijks meer van een grondprijs
spreken. Het is wat de gek ervoor
geeft. En dat zijn in elk geval vele
tienduizenden guldens per vierkante
meter.
De prijzen in de winkels zijn voor een
deel wel met de onze te vergelijken.
Een net pak kost rond de 500 gulden.
Een overhemd zes tientjes. Een paar
schoenen 60 tot 150 gulden. Keurige
schoenen overigens, meestal met dun
ne zooltjes en met glimmende lakneu
zen. Een pilsje in een café kost 2
gulden, uitstekend japans bier. Een
eenvoudige warme hap in een cafeta
ria tussen de 5 en de 10 gulden. Wél
een verschil met Nederland: alles
wordt keurig en met de meeste zorg
opgediend door keurig geklede en zeer
beleefde meiskes. Dezelfde voorko
mendheid in de grote warenhuizen.
Daar kunnen we nog heel wat van
leren.
Bier voor de koe
Sommige dingen zijn wel duur. Een
grote sinaasappel, geïmporteerd uit de
Filippijnen, kost 1.50 gulden per stuk,
een prachtige appel 2 gulden. Een stuk
rundvlees, op zijn Japans in zeer dun
ne repen gesneden, kost tegen de 10
gulden per ons. En een stukje super
biefstuk kost ruim 25 gulden per ons.
Dat is 250 gulden per kilo.
Het wordt gesneden van een koe, die
bij haar leven maagmassages heeft
gehad, tweemaal per week, om het
verteren van het voedsel te bevorde
ren, en die met bier werd bijgevoed
om de eetlust te bevorderen. Geen
wonder dat dat vlees duur is, maar
tot zulke uiterste verfijning zijn de
Japanners in staat
En dan natuurlijk de radio's, de t.v.'s,
de camera's en de horloges. Daar
loopt de buitenlander van te watertan
den. Niet alleen omdat het er zo
prachtig en solide uitziet, maar vooral
vanwege de prijzen.
Een draagbare radio met cassette-re-
en betaalt dan niet meer dan 100
gulden voor het materiaal. En dan
heeft ze een juweel, met de bekende
wijde mouwen, een ingewikkelde om
slag om het middel met op de rug een
soort vleugels. Als wij menen een
kimono te dragen, is dat voor de
Japanse een soort huisjas, lang of
driekwart, een vereenvoudigde uitvoe
ring van de traditionele kimono. Die
kost, van zuiver zijde, in de winkel
rond de honderd gulden, met prachti
ge motieven bedrukt of geborduurd.
Vrijwel elke man en vrouw draagt
zo'n huisjas thuis, in vrijwel elke ho
telkamer ligt zo'n kimono voor de gast
die een uurtje rustig-aan wil doen.
De taxi kost in Japan 2,50 gulden voor
de eerste twee kilometer en vijftig
VEROVERAARS IN VREDESTIJD
corder en een piepklein tv-tje inge
bouwd, voor nog geen 700 gulden.
De meeste camera's zijn enkele hon
derden guldens goedkoper dan hier,
hoewel de grote klasse niet zoveel
goedkoper is. Dat wil zeggen: bruto.
De buitenlandse bezoeker hoeft geen
omzetbelasting te betalen en dat
scheelt op de prijzen 10 tot 35 procent.
Een horloge bijvoorbeeld, een kwarts
klokje van Seiko, staat geprijsd voor
40.000 yen. Dat is bijna 400 gulden. De
buitenlander krijgt al gauw 25 procent
korting en hij betaalt dus maar 300
gulden. Dat is ongeveer de helft van
wat dat horloge in Nederland kost.
Een zuiver zijden kimono kan veel
geld kosten. De Japanse vrouw zelf
draagt op hoogtijdagen een schitte
rend exemplaar dat zeker 700 gulden
kost.
Dus maakt ze liever zelf haar kimono
cent meer voor de volgende kilometer.
Dat is goedkoop, maar de afstanden
in Tokio zijn onvoorstelbaar groot De
deuren van de taxi's gaan door een
druk op de knop van de chauffeur
automatisch open en dicht
Ondergeschikt
Het huwelijk is in Japan nog altijd een
zaak van de hoogste voorrang. Van de
vrouwen boven de 20 jaar is 95 pro
cent getrouwd. Voor elke vrouw, ook
de wat moderner denkende, is trou
wen het eerste doel in haar volwassen
leven. Want ongetrouwde vrouwen tel
len minder mee in de maatschappij.
Hoewel ook de getrouwde vrouw in
Japan een duidelijk ondergeschikte
rol speelt. Als de man thuis komt
staat ze op hem te wachten en pakt
zijn jas aan, hijst hem in z*n kimono
en helpt hem zijn schoenen uittrekken.
Tederheid behoeft ze niet of nauwe
lijks van haar man te verwachten en
voor ze met hem gaat slapen op de
tatami-mat met de katoenen matras
erop, mag ze nooit verwachten dat
haar man haar in het oor zal fluiste
ren: ik hou van je. De Japanner zou
het tegenover zijn vrouw niet over zijn
lippen kunnen krijgen. En een bloeme
tje neemt hij nooit of te nimmer voor
haar mee. Ze zou denken dat hij gek
geworden was.
In gezelschap van mannen zal de Ja
panner uitsluitend spottend over zijn
vrouw spreken, nooit met een vertoon
van bewondering of liefde. Zijn vrien
den zouden denken dat hij halfzacht
geworden was.
Getrouwde vrouwen tellen ook niet
mee in het werkloosheidscijfer. Dat
cijfer bedraagt bijna 2 procent voor
heel Japan, maar het is niet te verge
lijken met het Nederlandse cijfer,
want ook de jongelui die van school
af zijn en nog nooit een baan hebben
gehad, tellen niet mee voor dat cijfer.
Alleen wie al gewerkt heeft en zonder
is geraakt, kan werkloos worden en
in aanmerking komen voor bijstand.
Getrouwde vrouwen behoren thuis te
werken en kunnen dus nóóit werkloos
zijn.
Kansen
Al deze zaken wortelen in de tradities
die ver van de onze afstaan. Ze vor
men de achtergrond voor al het doen
en laten van de Japanners. Ze zijn
verantwoordelijk voor de Japanse
mentaliteit die we in de oorlog hebben
leren kennen, en die nu geleid heeft
tot de geweldige uitbarsting van pro
ductiviteit en kwaliteit die de hele
wereld overspoelt en haar brengt aan
de rand van een economische oorlog.
En die Japan dwingt om de zeeën die
het omringen, over te steken en zijn
fabrieken te vestigen in het gebied van
de tegenstander. Misschien dat daar
kansen liggen voor Nederland.
(Van onzecorrespondent
Ami van Vree)
Bonn Een van de in
vloedrijkste bankiers
van West-Duitsland, de
53-jarige Jürgen Ponto, is
zaterdag als gevolg van
een moordaanslag in zijn
woning in Oberursel bij
Frankfurt om het leven
gekomen. De daders, vol
gens de politie vermoede
lijk leden van de terro
ristische organisatie Ro-
ter Morgen, zijn nog
voortvluchtig. Als hoofd
verdachte wordt be
schouwd de 26-jarige Su-
sanne Albrecht, wier ou
ders goede bekenden van
de Ponto's zijn.
Zaterdag belde Susanne, in ge
zelschap van een andere vrouw
en een man, aan bij het huis van
Ponto. Diens chauffeur liet hen
nietsvermoedend bij de bankier
binnen. Na een kort gesprek
volgde een schietpartij. Ponto's
vrouw, die zich elders in het
huis bevond, trof haar man
zwaar gewond op de vloer van
zijn kamer aan. Nog geen twee
uur later overleed hij in een
ziekenhuis in Frankfurt aan zijn
verwondingen.
Susanne Albrecht had, volgens
de politie, al enkele jaren rela-
Behalve tegen Susanne Alb
recht en de 30-jarige, onbekende
man, heeft de politie een opspo
ringsbevel uitgevaardigd tegen
drie andere vrouwen: Silke
Maier-Witt, Angelika Speitel en
Sigrid Sternebeck, allen achter
in de 20. Zij worden ervan ver
dacht bij de aanslag te zijn be
trokken. Enkele van de verdach
ten zijn werkzaam geweest op
het kantoor van de advocaat
Croissant, de verdediger van on
der andere leden van de Baa-
der-Meinhof-groep, die onlangs
in Frankrijk politiek asiel heeft
gevraagd. Zijn kantoor in Stutt
gart is gisteren door de politie
doorzocht
Jürgen Ponto was voorzitter
van de Raad van Bestuur en
enig woordvoerder van de
Dresdner bank, de één na groot
ste van de Bondsrepubliek. Na
tionaal en internationaal bezat
De door de politie gezochte Su
zanne Albrecht die van de moor
daanslag verdacht wordt,
selier Schmidt en de Sjah van r< -„,1
holm, waarbij twee mensen om Perzië en werd enige tijd gele- waarde van circa j mUjard
het leven kwamen. Elf dagen den genoemd als mogelijk mi- mark aan de Emir van Koeweit,
geleden zijn zij daarvoor tot le- nister van financien. Ponto, ge-
ties met degenen, die in april hij een grote reputatie. Hij advi-
1975 een overval pleegden op de seerde onder andere bondskan-
Russen maken onderdelen
voor Navo-wapens
LONDEN (UPD Het Britse parlementslid Winston Churchill heeft
aan het ministerie van defensie om opheldering gevraagd over de
berichten dat materiaal voor de vervaardiging van onderdelen voor
het Navogevechtsvliegtuig Tornado in de Sovjet-Unie wordt ge
kocht.
Churchill is de woordvoerder voor defensie van de conservatieve
oppositie. Hij zei vernomen te hebben dat West-Duitsland van de
Russen materiaal koopt, omdat het daar goedkoper is.
Eerder deze week had het ministerie van defensie bevestigd dat
de Britse Scorpiotank die gebruikt wordt aan de Navo-frontlinie
in Duitsland, gedeeltelijk gebruik maakt van de in de Sovjet-Unie
vervaardigde reserve-onderdelen.
PEKING (AFP/Rtr) - De Chi
nese minister van defensie Yeh
Tsjieng—Ying heeft gisteren
opgeroepen tot onmiddellijke
modernisering van de strijd
krachten, omdat een wereldoor
log wel eens „vroegtijdig" zou
kunnen uitbreken. De Chinese
media spreken van een „lange,
belangrijke toespraak" van de
maarschalk tot 10.000 mensen
op een bijeenkomst ter gelegen
heid van de 50ste verjaardag
van de vorming van het volks
bevrijdingsleger.
Yeh Tsjieng—ying zei dat de
strijdkrachten, de militie, de wa
penontwikkeling en de defensie
industrie snel moeten worden
versterkt. De 80-jarige maar
schalk herhaalde eerdere waar
schuwingen van Peking dat de
Sovjet-Unie en de Verenigde
Staten in een „steeds heviger
strijd om de hegemonie zijn ge
wikkeld en dat eens een werel
doorlog zal uitbreken".
„China moet gereed zijn voor
een vroegtijdig uitbreken van
een grote oorlog". Uit deze toe
spraak bleek dat de rol van de
militairen in China, sinds de
arrestatie van de „bende van
vier" sterk is toegenomen.
De minister van defensie zei ook
dat Peking vastbesloten is Tai
wan te bevrijden van de natio
nalisten.
De Chinese televisie, die de toe
spraak uitzond, liet voortdurend
voorzitter Hwa Kwo-feng zien
met aan diens zijde Teng Hs-
jiao-ping, de onlangs gerehabili
teerde vice-premier en stafchef
van de strijdkrachten.
TOERISTEN OP CAPRI
BESTRIJDEN BOSBRAND
CAPRI (UPD Honderden bui- veel moeite bedwongen wor-
tenlandse toeristen en Ameri- den.
kaanse marinemannen hebben De toeristen werden aan het
op het Italiaanse vakantie-ei- graven van greppels gezet en
land Capri zondag hun hotels aan het maken van brandgan-
en schepen in de steek gelaten gen langs de 600 meter lange
om de brandweer te helpen met berg Solare, waar de brand vrij
de bestrijding van een grote dagavond was ontstaan, moge
bosbrand. De brand kon met lijk htt werk van brandsticji-
ontvoeren om de bevrijding van
Allianz en Daimler
werd getroffen toen hij zich hij in 1974 bemiddelde bij de
hiertegen teweer stelde.
verkoop van 14 procent van de
Hittegolf in Japan: velen verdronken
TOKIO (UPD Aan de Japan
se stranden zijn gisteren 46
badgasten verdronken en wor
den er 9 vermist. De Japanners
waren en masse uit de steden
weggetrokken om verkoeling te
zoeken voor een hittegolf. In
Aomori, een stad in het noord
en van Honsjoe, werd een tem
peratuur van 35 graden geme
ten, de hoogste in de 91 jaar
van de Japanse meteorologi
sche dienst.
De politie in de provincie Kana-
gawa, grenzende aan Tokio,
schatte dat het Sjonan-strand
op de kust van de Grote Oceaan
buiten de baai van Tokio, werd
bezocht door 760.000 mensen.
T7"T7TJT7"T?l?T>C/^XJ A HC TTVT Enorme files bij een tol op
V ILnJViLjLKol^llAUo 11\ de snelwegen bij Rome.
(Van onze correspondent)
BONN De Bondsrepubliek heeft dit weekeinde
de meest chaotische verkeerssituatie in haar be
staan beleefd. Daarbij kwamen files voor vam
meer dan 100 km. Tientallen mensen kwamen om
het leven, honderden werden gewond. De blik
schade is niet te becijferen.
De enorme drukte was het gevplg van het feit dat
in drie deelstaten de vakantie begon en dat voor
drie andere de vakantie was afgelopen. Met name
in het zuidelijk deel van West-Duitsland raakte het
verkeer volledig in de knoop. 15 miljoen mensen
waren op weg.
ROME Onder zware wolkbreuken en herfsttem-
peraturen zijn in het weekeinde miljoenen Noordi
talianen op vakantie gegaan. Terwijl het in het
zuiden van de laars zomers warm was, traden in
het noorden van het land rivieren buiten hun
oevers en viel boven de 2.000 meter sneeuw.
Het verkeer ondervond veel hinder van het slechte
weer en er vormden zich enorme files.
NEW YORK (UPD Makoto
Momoi, professor in interna
tionale betrekkingen bij de
Japanse hogeschool voor Na
tionale defensie, heeft in een
gisteren gepubliceerd vraag
gesprek gezegd dat „voor het
eerst na de oorlog veel Japan
ners opeens ongerust begin
nen te worden over de toe
komst", nu de Verenigde Sta
ten him troepen uit Zuid-Ko-
rea gaan terugtrekken en de
Sowjetrussische dreiging in
Azië groeit.
Dat de Verenigde Staten dat
zouden doen werd al sinds de
Nixon-doctrine van 1969 ver
wacht, maar de Sowjets blij
ken het van belang te vinden
hun logistieke en operationele
basis van Vladivostok naar
Sachalin over te plaatsen na
dat een brug tussen Siberië en
Sachalin is voltooid.
Sachalin, een eiland in de zee
van Ochotsk, ligt teb noorden
van het noordelijkste Japanse
eiland Hokkaido. Een dam tus
sen Sachalin en Vladivostok
zou Siberië met het eiland ver
binden en „zij zouden in staat
zijn al hun bevoorrading per
spoor door Siberië naar Kams-
jatka te brengen".
Momoi zei dat de meest recen
te Japanse defensiewitboeken
de Sowjet-Unie niet als een
rechtstreekse bedreiging zien
en dat Japanse kranten foto's
van Russische marineschepen
publiceren.
Veel Japanners worden onge
rust en onder het volk wordt
steeds meer gehoord „dat wij
meer aan defensie en bescher
ming tegenover de Sowjet-
Unie zouden moeten doen.
Maar ik denk dat de Japan
ners pas wakker zullen wor
den wanneer de Sowjet-Unie
werkelijk met het opbouw
werk in Sachalin begint, twee
of drie jaar na voltooiing van
de dam tussen Siberië en Sa
chalin", aldus Momoi.
Van een onzer verslaggevers
STRAATSBURG Met handgeklap, belgerinkel en
spandoeken kwamen zaterdagmorgen de 160 Neder
landers en nog een handjevol Franse, Zwitserse en
Duitsers die drie weken langs de Rijn fietsen in een
poging dat open riool eindelijk eens schoon te
krijgen Straatsburg binnen. Geen menigte stond hen
bij het paleis van Europa - de zetel van de Raad
ze uit de hand lopen.
De actie ging de Straatsburgers overigens goeddeels
voorbij. Als ze er toch nog iets van gemerkt hebben
dan via hun krant of de televisie, want die waren
er wel. (Op de rommelige persconferentie in het paleis
in het bijzijn van vijftig fietsers, kregen we een
heleboel uitleg. Vooral over de pogingen, onder meer
van de Raad van Europa, om de Rijnvervuiling te
van Europa - op te wachten. Alleen de politie was stoppen. Duidelijk werd dat de afgelopen tien jaar
rijkelijk present. Demonstraties vinden ze leuk in
Frankrijk, maar ze waken er angstvallig voor dat
niet veel meer dan een papieren dam is opgeworpen.
De Raad van Europa doet zijn best op het parlemen
taire vlak, zei monsieur Edmond Lucas van het
secretariaat-generaal. Veel meer trootst had hij niet
te bieden. Waarbij hij een verontschuldigend gebaar
maakte tegenover de vier Nederlandse fietsers in de
zaal die samen op hun shirtjes de zin: „Wir trinken
ihre Dreck", vormden.
In technisch opzicht is het schoon maken van de Rijn
geen enkel probleem. Men weet precies hoe het moet.
Er zijn na jaren voorbereidend werk door de interna
tionale Rijncommissie in Bonn zelfs verdragen over
gesloten. Waarbij precies is bepaald hoe de vervuiling
moet worden aangepakt. Maar de grote vraag is
wanneer de betreffende Rijnstaten die verdragen
zullen ratificeren en wanneer ze effectief zullen wer
ken. Niemand die het kon zeggen hier in Straatsburg,
alhoewel er door legertjes deskundigen een dag over
gedelibereerd is. Een hele dikke woordenbrij kregen
de fietsers en de pers zaterdag en zondag over zich
uitgegoten. Als daar dan opeens een zeehond opduikt
is dat een verademing. Het beest (uit een bouwdoos
geschapen) werd aangedragen door Jan Boom, de
boomlange Broek op Waterlandse biochemicus, die
de Nederlandse schare fietsers onder de vlag van het
Comité Rijnappel aanvoert Boom waarschuwde voor
de snel aan de gang zijnde aantasting van het hele
ecosysteem van de Rijn, inclusief het Waddengebied.
Als met name de chemische vergiftiging van de Rijn
blijft doorgaan zal de hele zeehondenbevolking in
1983 zijn uitgestorven. En dan is de mens aan de
beurt, merkte hij op met verwijzing naar de dode
Japanners en Amerikanen die reeds als slachtoffers
van de vervuiling zijn gevallen.
