Muntverzamelaars
dupe van Gelders
meningsverschil
ACRYLFABRIEK OVER TWEE JAAR DICHT
Bestrijding faraomier
moet overheid betalen
,Ik vertik het in een dorp te
blijven dat onleefbaar is geworden'
Arka herdenkt
voor laatste
maal jubileum
Geen behoefte aan
opgeklopte lucht
RECHTBANK IN PROEFPROCES
BINNENLAND/
LEIDSE COURANT
PAGINA 5
■llllllllll
Felle
brand
Een felle brand
heeft gisterochtend
vroeg aan de Hoog
straat in Schiedam
een winkelpand en
twee bovenwonin
gen verwoest. Een
gezin van vier per
sonen kon zich tij
dig in veiligheid
stellen. De schade
wordt op een kwart
miljoen gulden ge
schat; omtrent de
oorzaak tastte men
gisteren nog in het
duister.
ARNHEM (ANP) Ongeveer zevenhonderd ver
zamelaars van herdenkingsmunten in ons land
wachten al maanden op toezending van de door
hen bestelde en betaalde bronzen, zilveren en
gouden herdenkingsmunten. Deze zijn door de
rijksmunt geslagen bij de viering van de schut-
ters-gildefeesten in Nijmegen, begin juni van dit
jaar. Oorzaak van de vertraging zijn ernstige
meningsverschillen tussen tal van betrokkenen in
de Gelderse schutterswereld en de muntenhande-
laar.
Deze handelaar, de heer F. H. A. Sertons van BV
Monumunt Manifestaties uit het Gelderse Eist,
heeft inmiddels beslag laten leggen op de rekenin
gen van de Stichting Kontakt van Gelderse schut-
tersbroederschappen, schuttersgilden en schutte
rijen. Hij zegt een vordering van 175.000 te
hebben wegens de levering van munten en honora
rium. De Stichting Kontakt die de schuttersfeesten
heeft georganiseerd, kan de bestelde munten niet
verzenden, omdat de heer Sertons de goude en
zilveren munten niet wenst af te geven. De bron
zen munten werden eerder al voor een gedeelte
verzonden. Hij zegt eerst geld te willen zien.
Inmiddels is hij via een accountant in het bezit
gekomen van de bij de stichting berustende adres
sen van de bestellers van de gouden en zilveren
munten. Volgende week zullen die munten worden
verzonden. De Arnhemse rechtbank zal moeten
uitmaken of de vordering van BV Monumunt juist
is, aldus de heer Sertons.
In de Gelderse schutterswereld is danige beroering
ontstaan over de financiële afwikkeling van de
niet erg geslaagde gildefeesten, waar honderden
schutters uit West-Europa bij niet al te best weer
deelnamen aan het koningschieten. Om aan extra
inkomsten te komen, bestemd voor minder flore
rende schuttersverenigingen in Gelderland, werd
besloten ook munten te laten slaan.
Texel zuinig met water door toeristenstroom
TEXEL (ANP) - Het Provin
ciaal Waterleidingsbedrijf voor Deze maatregel kwam na de van zeewater. Door de grote toe-
Noord-Holland (PWN) heeft de weigering van B. en W. van loop van toeristen dreigt echter
bewoners van Texel en zijn Texel om het PWN toestemming een tekort. De stroom van toe-
tuinduizenden gasten verboden te geven meer water aan de risten was tijdens het weekeinde
drinkwater te gebruiken voor
het besproeien van tuinen en
het wassen van auto's.
duinen te onttrekken. Het 1
zo groot dat bij het veer de
terleidingsbedrijf heeft op Texel wachttijden tot zeven uur oplie-
een fabriek voor het ontzilten pen.
Na twee maanden kabinetsformatie zijn de „schermutselin
gen vooraf' beëindigd. Het eigenlijke werk kan nu begin
nen. Het harde onderhandelingswerk, dat de basis moet
leggen voor vier jaren regeren. Als leider van die onderhan
delingen heeft formateur Den Uyl een tweede opdracht van
de Koningin gekregen. Als formateur, dus als bemiddelaar,
die sterk uiteenlopende standpunten van twee grote politie
ke stromingen tot elkaar moet brengen. Dat is de werkelijke
opgave, omdat de politieke wil tot samenwerking bij PvdA
en CDA een en andermaal gebleken is.
De eerste formatiewerkzaamheden van de heer Den Uyl
hebben niet de indruk gevestigd, dat hij de constructeur
heeft willen zijn van een redelijke verdeling van de pijn.
Wie in politiek Den Haag goed luistert, weet, dat informa
teur Albeda zijn taak anders heeft aangepakt. Zijn politieke
afkomst is bekend, maar bij zijn informatiewerk niet
merkbaar aanwezig.
Als de heer Den Uyl in zijn tweede optreden bereid zou
zijn zonder uiteraard eigen politieke idealen te verlooche
nen, zich werkelijk als bemiddelaar te gedragen, dan kan
hij van succes verzekerd zijn. Het voorbeeld, dat informa
teur Albeda heeft gegeven, bewijst dit. Maar voor zo'n
aanpak is behalve vakkennis van de moeilijke sociaal-eco-
nomisch-financiële problemen en die heeft de formateur
in overvloedige mate ook politieke moed nodig. Die
politieke moed zal de formateur moeten kunnen opbrengen
na de onbeheerste en ongemotiveerde uitval van PvdA-frac-
tieleider Van Thijn aan het adres van het CDA.
De heer Den Uyl weet beter dan wie ook, dat voor een
geslaagde formatie een wijze en wat afstandelijke aanpak
belangrijker is dan het dreigen met een socialistisch minder
heidskabinet. Dat laatste lijkt op opgeklopte lucht, tenzij
Van Thijn bedoeld heeft, dat er niet echt onderhandeld kan
worden. Voor zo'n spel zou formateur Den Uyl met zijn
koninklijke opdracht zich echter niet mogen lenen.
Barbezoeker in
Breda door kogel
gewond
BREDA In de Bredase bin
nenstad is in de nacht van za
terdag op zondag een Breda-
naar door een revolverkogel
aan een been gewond. De schut
ter, de 22-jarige J. F. uit Breda,
is door de politie aangehouden.
Volgens de politie had hij zich
naar aanleiding van een vecht
partij in een bar aan de Lange
drugstraat zo opgewonden, dat
hij thuis de revolver is gaan
halen en daarna bij de bar zes
schoten heeft gelost. De gewon
de man was een van de klanten
uit de bar, die F. waren achter
na gegaan. Bij de aanhouding
door de politie probeerde F. te
ontsnappen, maar hij werd en
kele tientallen meters verder
door een politiehond vastgegre
pen. Daarbij liep hij verwondin
gen op aan een arm.
Duitser overleden
na heroïnegebruik
AMSTERDAM (ANP) De 26-
jarige Duitser J. Bradkowski
uit Weissenburg is zaterdag
middag dood aangetroffen op
zijn kamer in het jeugdhotel
Kabul in de Warmoesstraat in
Amsterdam.
De man bleek door het gebruik
van heroïne te zijn overleden.
Op de kamer werden enkele
injectiespuiten aangetroffen.
Centrale Hoger
Personeel:
UTRECHT (ANP) „Het staat
als een paal boven water dat
in 1979 de acrylfabriek van de
chemische multinational Du
Pont de Nemours in Dordrecht,
waar 550 mensen werken, zal
worden gesloten. De machines
zullen worden overgebracht
naar Londonderry in Noord-Ier-
land en de kennis is verkocht
aan Iran". Dit zegt voorzitter
H. Th. Schravemade van de Ne
derlandse Centrale van Hoger
Personeel (NCHP).
Bij de vier Du Pont-vestigingen bezwaren aangetekend tegen de mens het bedrijf in Dordrecht
heeft de heer J. J. A. Polder
laten weten, dat de uitlating van
de heer Schravenmade
in Nederland werken in totaal produktie van acryl-vinyl door
1600 man. Sinds 1962 produ
ceert men in Dordrecht acryl.
Du Pont. Het materiaal zou kan
kerverwekkend zijn. De NCHP
vreest dat naast de acrylfabriek,
Kortgeleden heeft de industrie- het voortbestaan van de andere o
bond NW in het blad „Wik" drie bedrijven niet zeker is. Na- dustrie is de economische toe- van' de fabriek die orlon maakt.
stand ongunstig. De zaken gaan
slecht als gevolg van een over
capaciteit in geheel Europa", al
dus de heer Polder. Men bestu-
acrylfabriek te sluiten, onjuist deert al geruime tijd andere mo-
is. „In de gehele textielvezelin- gelijkheden voor de toekomst
AMSTERDAM (ANP) De overheid moet de
kosten op zich nemen die gemaakt worden bij
het bestrijden van kakkerlakken en faraomieren
in woningen. Gemeentebesturen kunnen deze kos
ten niet verhalen op de huiseigenaren.
Tot deze uitspraak kwam de rechtbank in Amster
dam in het proefproces dat de woningbouwvereni
ging „Het Westen" tegen de gemeente Amsterdam
had aangespannen. Volgens de rechtbank zijn de
maatregelen ter bestrijding van dit ongedierte
geen voorzieningen in de zin van de woningwet
en de bouwverordening. De mieren- en kakkerlak-
kenplaag neemt ondanks maatregelen voortdurend
toe. Zij treft vandaag de een en morgen de ander
zonder dat men er voldoende maatregelen tegen
kan treffen, aldus de rechtbank. „Het mag dan
ook niet worden beschouwd als een gebrek aan
een of meer woningen, maar als een op alle
burgers drukkende last. Deze kan niet gerecht
vaardigd afgewenteld worden op de eigenaren die
toevallig door de plaag getroffen zijn. Hij dient
echter door en op kosten van de overheid worden
bestreden", zo overweegt de Amsterdamse recht
bank.
Zoals bekend heeft niet alleen de gemeente Am
sterdam last van het ongedierte, maar hebben vele
gemeenten in ons land de strijd met kakkerlakken
en faraomieren moeten aanbinden.
„Er is nog geen beslissing geno
men. Deze studies zijn zeer ge
compliceerd en vragen veel tijd.
Ik verwacht dan ook niet dat
deze studies binnen enkele
maanden gereed zullen zijn".
Nieuwe
spoorbrug over
Maaswaalkanaal
NIJMEGEN (ANP) Over bet
Maaswaalkanaal bij Nijnegen
is gisteren een honderdtien
meter lange spoorbrug van 1120
ton geplaatst.
De operatie verliep volgens een
nieuwe methode. Het gevaarte*
werd met een vijzelsysteem tien
meter omhooggetrokken en ver
volgens door rijdend en varend
materieel op het fundament ge
zet. De operatie mislukte twee
weken geleden door verkeerde
berekeningen. Bij de plaatsing
van de brug werd gebruik ge
maakt van twee wagens (met in
totaal 448 wielen) en een ponton.
Door wisselingen in de water
stand in het kanaal ontstond in
de middag enige vertraging. De
nieuwe spoorbrug zal vermoede
lijk begin oktober door het
treinverkeer in gebruik worden
genomen.
BOVENSMILDE „Bovensmilde is een onleefbaar
dorp geworden. Ik ben er geboren en getogen, heb
er lief en leed ondervonden maar nu wil ik er nooit
meer terug komen. Maar zeer doet het wel als je na
al die jaren je geboortedorp moet verlaten. En dat
allemaal omdat de overheid de zaak met de Zuid
Molukkers uit de hand heeft laten lopen". De 61-jari-
ge heer H. Wolters, drie weken geleden met zijn
vrouw gevlucht uit een woning op de grens van de
Zuidmolukse wijk in Bovensmilde, noemt het gebeu
ren in zijn dorp verschrikkelijk. Op zijn hotelkamer
ergens op het Drentse platteland vertelt hij hoe in
de nacht van 6 op 7 juli zijn woning het doelwit is
geworden van ZuicLMolukse wraakacties. „Waarom,"
vraagt hij zichzelf af. Wist ik dat maar. Wij, mijn
vrouw en ik hebben er geen idee van. Nooit meneer
hebben wij problemen gehad met de mensen uit de
wijk. Ik had beste contacten met onze buren. Wij
kwamen er wel, mochten zelfs gebruik maken van
hun telefoon. Ik heb ook nooit iets tegen Molukkers
gehad. Waarom zou ik ook? Ieder mens, ongeacht ras
of geloof heeft voor mij dezelfde rechten."
Toch werden van de woning van Wolters in de nacht
van 6 op 7 juli de ramen ingegooid en werd er een
molotovcocktail naar binnen geworpen. Die nacht
waren wij niet thuis", weet Wolters zich te herinneren.
„Alle dagen en nachten ben ik in mijn huis gebleven.
Ja ook gedurende de gehele bezetting van de school.
Niets geen last gehad meneer. Als ik 's avonds mijn
vrouw naar kennissen bracht, zij sliep niet thuis, kon
ik lopend door de Molukse wijk terug. Nooit een
centje last. Tot aan die bewuste nacht".
De heer Wolters vertelt hoe de nacht ervoor al een
wraakactie gepleegd was op het huis van zijn buur
man Flokstra. „Daar ontstond toen een begin van
brand op het balcon. De avond daarop volgend voelde
Wolters dat er weer wat zou gebeuren. Er waren
arrestaties in de wijk verricht en je merkte aan alles
dat er iets dreigde. Toen ben ik met mijn vrouw
meegegaan, 's avonds. De volgende morgen ontdekten
wij gaten in de ramen en een lont van een molotov
cocktail in de vitrage. Bij het bankstel lag een fles
met petroleum. Ik heb direct de auto gekeerd, aangif
te bij de politie gedaan en ben naar het gemeentehuis
BOVENSMILDE Na de bezet
ting van de school in Bovensmil
de bleef nog geruime tijd een
gespannen situatie in het dorp
bestaan. Die ontlaadde zich, toen
de politie in de eerste week van
juli nog enkele Zuid Molukkers
aanhield die medewerking zou
den hebben verleend bij de bezet
ting en of kaping. Gedurende
twee avonden en nachten werden
wraakacties gehouden tegen de
families Flokstra en Wolters aan
de Magnoliastraat. Hun huizen
grenzen aan de Zuidmolukse
wijk en werden waarschijnlijk
onder vuur genomen omdat in de
woning van Flokstra politiemen
sen ondergebracht waren tijdens
de bezetting. Nadat tot tweemaal
toe benzinebommen waren ge
gooid en de ruiten werden inge
worpen, vluchtten beide fami
lies. De familie Folkstra woont
tijdelijk elders in de gemeente
Smilde en krijgt binnenkort een
andere woning. De familie Wol
ters is in een hotel onderge
bracht Uit veiligheidsoverwe
gingen vermelden wij de plaats
niet In bijgaand gesprek vertelt
de heer Wolters waarom hij is
gevlucht en nooit meer terug wil
gereden. Hier wil ik geen dag langer wonen, heb ik
tegen burgemeester De Noord gezegd. Je zorgt er
maar voor dat ik vanavond vóór vijf uur een bed
heb om te slapen, in dat huis kom ik niet meer terug".
De heer Wolters heeft direct de verhuiswagen laten
komen en zijn spullen laten inpakken. „Om vijf uur
kreeg ik het adres van een hotel van burgemeester
De Noord en daar zijn wij direct naar toe gegaan.
Nou en daar zitten we dan nog steeds", aldus Wolters.
Zijn vrouw vertelt hoe hij pogingen in het werk
gesteld heeft om een woning in de omgeving te
vinden. „Wij zijn in twee gemeenten ingeschreven,
maar het kan nog wel even duren voor er een woning
beschikbaar is werd ons verteld. En wij willen toch
wel een beetje gerieflijke woning terug hebben. Ook
mevrouw Wolters vertelt dat er eigenlijk nooit echte
problemen zijn geweest met de Molukkers. We zijn
er samen met hen komen wonen. Ook onze huizen
werden in dezelfde periode gebouwd en in het voor
jaar van 1970 zijn we samen met de groep Molukkers
in de nieuwbouw getrokken".
Haar man: „Ja, er is wel eens bij ons ingebroken,
maar dat kan je overal overkomen en een kleinzoon
tje van mij heeft eens ruzie gehad met een Moluks
kind. Ja toen lagen twee dagen later wel de ruiten
bij ons er uit. Zo zijn ze wel de Molukkers". Maar
de familie Wolters had nooit verwacht dat de moei
lijkheden in Bovensmilde deze vormen aan zouden
nemen. En neem van mij maar aan dat we er nog
lang niet van af zijn ook, ik ben blij dat ik een
huurhuisje had van de gemeente. Je zult er maar een
huis gekocht hebben. Over de oorzaken wilde de heer
Wolters «iet te veel uitwijden. Voorzover ik het kan
beoordelen, geloof ik dat de overheid schuldig is. Men
heeft de zaak uit de hand laten lopen. Wetten zijn
er om nageleefd te worden, door ons maar ook door
de Molukkers. Dat men heeft toegezien hoe keer op
keer de wet werd overtreden, is volgens mij totaal
verkeerd. Daarom is de politie ook tekort geschoten,
maar ik neem het hen nog niet kwalijk ook. Je zult
maar politieagent zijn in Bovensmilde en onvoldoen
de gedekt door de overheid er op uit gestuurd
worden. Nou meneer en dat is de kern van de zaak.
Zolang er bij de overheid niet iets verandert, blijven
we hiermee zitten. Daarom ben ik weg gegaan. Tegen
mijn vrouw heb ik wel eens gezegd: waar is het
Smilde van vroeger gebleven? Daar konden zulke
zaken niet gebeuren, de gemeenschap pikte dat niet
en trad dan zelf regelend op. Dat is er niet meer.
Maar ik weiger me te laten treiteren. En daarom was
het in feite heel eenvoudig om te beslissen Bovensmil
de te verlaten. Ik vertik het om in een dorp te leven
dat onleefbaar is geworden. Mij zien ze er niet meer
terug".
(Van onze parlementaire redac
tie)
Den Haag De ambtenaren-
vereniging A.R.K.A. bestaat
binnenkort zestig jaar. Op zich
zelf zou dit voldoende aanlei
ding zijn voor een jubileumvie
ring, want AR.ILA bouwde el
ke tien jaar wel een feestje tot
dusver. Maar deze keer blijft
het bij een borreltje van het
bestuur voor de deelnemers aan
het eerstkomende congres.
Want het jubileum valt samen
met de eerste stappen in de
richting van opheffing. Eerst
nog in de vorm van een stevige
federatie met de christelijke
bond van overheidspersoneel
N.CJB.O., in een later stadium
zo is althans het voornemen
via een volkomen fusie.
De wieg van de A.R.K.A stond
in Amsterdam. Daar richtten in
1917 gemeente-ambtenaren een
katholieke vakbond op, puur
voor zichzelf. Het episcopaat
wist hen over te halen van die
lokale bond een nationale orga
nisatie te maken en dan voor
alle katholieke ambtenaren.
Daardoor werd op 8 september
1917 in „Americain" te Amster
dam de Algemene Rooms Kath
olieke Ambtenarenvereniging
geboren. Direct daarna ontston
den op vele plaatsen in het land
onderafdelingen, in Den Haag
het eerst.
Een echte „algemene" vakbond,
in de zin dat alle katholieke
ambtenaren er zich bij aanslo
ten, is de A.R.K.A eigenlijk
nooit geworden. Het werd en
bleef in feite een organisatie
van middelbare en hogere amb
tenaren met sleutelposities bij
de gemeente (13.800 van de
33.000 leden), belastingdienst
(6600 leden) en van katholieke
Federatie met NCBO
moet uitmonden in fusie
burgemeesters (160 leden). Ook
al waren er geen officiële gren
zen voor toelating tot het lid
maatschap, de A.R.K.A. werd
een tamelijk exclusieve club, die
met alle bereidheid tot sa
menwerking met anderen
steeds een eigen positie bleef
innemen.
Dit was zeker tot aan de
oorlogsjaren vooral het ge
volg van de omstandigheid, dat
de AR.KA-leden (zij noemen
zichzelf Arkadiers) zich veel
meer met eigen rechtspositie
dein met de algemene maat
schappelijke zaken bezighiel
den. Daarom kwam men er ook
niet toe zich aan te sluiten bij
een vakcentrale. Na de oorlog
werd wel dikwijls over zo'n aan
sluiting gedacht, maar men
kwam in 1949 toch niet verder
dan een solidariteitsbinding met
de K.AB., nu het N.K.V. geen
rechtstreekse aansluiting dus.
En die binding werd in 1957
weer verbroken, formeel omdat
men aan de katholieke vakcen
trale vrij fors moest betalen,
maar in feite omdat de Arka
diers zich niet thuis voelden bij
die andere werknemers. Men
ble^f een exclusieve club.
Van der Stoel op de bres voor homofielen
DEN HAAG Minister Van
der Stoel van Buitenlandse Za
ken vindt het ontnemen van de
rechten van homofielen zoals
dat in de Amerikaanse staat
Florida is gebeurd - een onmen
selijke zaak.
De bewindsman acht dit in di
rect conflict met de rechten van
de mens. Minister Van der Stoel
heeft dat geschreven in een
brief aan de stichting Vrije Re
latierechten in Amsterdam. De
ze stichting bereidt zich voor op
een demonstratief nachtconcert
in oktober in het Amsterdamse
concertgebouw.
In zijn brief wenst de bewinds
man de stichting alle succes en
belooft hij - waar mogelijk - zijn
standpunt naar buiten toe uit te
dragen, aldus de secretaris van
de stichting.
