Moordproces in Miinchen
■als spel en modeshow
deTijd
Andreotti wil
Communisten
piet in regering
Longo schrijft in Pravda
over Eurocommunisme
MENACHEM BEGIN
TELEURGESTELD OVER
AMERIKAANSE HOUDING
d(®ENE
ibië weigert nog
redesvoorwaarden
e aanvaarden
Castro biedt
meer hulp aan
buitenland
Ook Engeland wil
Somalië wapens geven
VUURZEE IN
ST.-BARBARA
VEROOR
ZAAKT DOOR
VLIEGER
W DODEN IN STRIJD
m PUSSEN IRA-VLEUGELS
IISfitRS
Oorlog is geen
riddertoernooi
jiTENLANDl
LEIDSE COURANT
ZEVEN JAAR VOOR ACTRICE INGRW VAN BERGEN
Van onze correspondent Ami
i Vree)
Gemiddeld twee keer
ter dag, zo'n 700 keer per jaar,
Iwordt er in de Bondsrepu
bliek iemand om het leven
gebracht door een medebur
ger, nadat zich een hevig con
flict tussen dader en slachtof
fer heeft afgespeeld. In veruit
meeste gevallen worden
ergelijke dodelijke ruzies
i klein berichtje in de
int afgedaan,
faaarom dan zoveel ophef over
:6-jarige gescheiden
rouw die in een koude fe-
irinacht haar veel jongere,
introuwe minnaar met twee
jvolvérschoten doodt? Omdat
het om een ster gaat, levend
in een milieu van schittering
en klatergoud, een wereld,
coals een krant het noemde,
,van bars en Bahama's, van
Jaguars en jets, van Porches
en paarden". De droomwereld
tortom, die boulevard- en da-
nesbladen hun lezers en voor
al lezeressen voortdurend als
de enige echte voorschotelen.
Het proces tegen de bekende
actrice Ingrid van Bergen, die
-isteren door een rechtbank in
/lünchen wegens doodslag op
haar 33-jarige geliefde Klaus
Knaths tot zeven jaar gevange
nisstraf is veroordeeld, was
dan ook „gefundenes Fressen"
voor de Westduitse sensatie
pers. De daad zelf, waarvoor
het openbaar ministerie in zijn
aanklacht slechts twaalf velle
tjes nodig had, werd tot het
honderdvoudige opgeblazen.
Geen detail, terzake doende of
niet, werd de lezer bespaard.
'Maar daarnaast walste de pu-
bliciteits-moloch over heden
en verleden van iedereen die
Ingrid van Bergen wordt na de uitspraak van de rechtbank in een politieauto
weggebracht.
ook maar iets met de zaak te
maken of te maken gehad kon
hebben.
Weken voor het proces kon het
publiek al alles lezen over de
afkomst van Ingrid van Ber
gen, over haar toneel- en film
carrière, over haar drie mis
lukte huwelijken, over haar re
latie met playboy-makelaar
Knaths, tot in de meest intie
me details toe. Het slachtoffer
zelf werd eveneens onder de
loupe genomen, alsook diens
weduwe, de aantrekkelijke Sa
bine. En wat was er mooier
toen bleek dat ook Eleonore,
bijgenaamd „Lo Sachs", de
schatrijke ex-echtgenote van
de orhgekomen industrieel
Ernst Wilhelm Sachs, bij de
zaak betrokken was, omdat zij
wellicht een verhouding met
Knaths was aangegaan?
Toegegeven: de hoofdrolspe
lers waren zelf ook niet afke
rig van publiciteit. Hoewel gla-
mour-advokaat Bossi beweer
de zijn cliënte tegen de journa
listen in bescherming te willen
nemen, sijpelden voortdurend
gegevens uit de gevangeniscel
van de actrice door, die onmo
gelijk anders dan van hem
afkomstig konden zijn. En dat
Sabine Knaths, thans werk
zaam als fotomodel, een scha
devergoeding van 1 miljoen
mark eiste voor haar en haar
twee kinderen, stond eerder in
de krant dan dat de rechtbank
ervan hoorde. Typerend is ook
dat beide vrouwen al weken
geleden hebben aangekondigd
een boek over het gebeurde te
zullen schrijven, waarvan de
rechten inmiddels al zijn ver
kocht.
Het proces zelf vormde na
tuurlijk het hoogtepunt in de
vaak smakeloze publiciteits
campagne. In een sarcastisch
artikel schreef de Südeutsche
Zeitung dat het wel leek of een
geweldige amusementslied-is-
trie de iechtzaal in München
speciaal als decor had laten
bouwen en de rechters zover
had gekregen cn. als acteurs
hun medewerking aan het pro
gramma te verlenen. Hoe kon
de president in een dergelijk
klimaat verliin' leren dat een
van de tier tallen fotografen
ondanks het verbod tijdens
het proces te fotograferen, hei
melijk een foto nam van het
moment dat Ingrid haar doch
ter omhelsde? En wat te zeg
gen van de modeshow van
vrouwelijke getuigen die bui
ten de zaal plaatsvond? Een
proces als gezelschapsspel.
Dat het om de dood van een
mens ging, werd totaal uit het
oog verloren. Met name het
boulevardblad Bilzeitung, dat
er dagelijks in slaagt zijn mil
joenen lezers een wereldbeeld
voor schotelen dat uitslui
tend bestaat iut misdaad, ro
mances en voetbal, wist op een
geraffineerde manier de aan
dacht van de dode af te leiden
en de schuldige actrice voor te
stellen als een slachtoffer van
de omstandigheden dat het
medelijden en de sympathie
van de ganse natie verdiende.
„Ich, Ingrid van Bergen" heet
de serie melodramatische arti
kelen, zogenaamd van de hand
van de actrice, die Bild am
Sonntag publiceert. Maar in
middels zoekt het blad al weer
naar nieuwe, spannende en
onderhoudende verhalen, uil
het leven gegrepen.
10
(AP) De Italiaanse premier Andreotti beeft
is te ren zijn tweedaags bezoek aan de Amerikaanse president
iarter afgesloten. Bij zijn afscheid sprak de Italiaanse regerings-
Mider het vertrouwen uit dat de communistische partij in zijn
fAnd uitgesloten blijft van regeringsverantwoordelijkheid.
andreotti heeft Carter tijdens
jjn verblijf in Washington inge-
cht over de nieuwe Italiaanse
jolitieke situatie, waarin tevens
nte werd geschapen voor
monistische inbreng bij het
eren beleid.
ontmoeting met Andreotti
teft volgens Carter de me-
ngsverschillen die hij in het
brieden wel eens met de Ita-
»anse regeringsleider heeft ge-
iad, uit de weg geruimd. Carter
ii tevens bijzonder verheugd te
zijn over de grote vooruitgang
die Andreotti gedurende de af
gelopen maanden in zijn land
heeft bewerkstelligd.
Andreotti zei tijdens een pers
conferentie in het Blair House
dat sinds zijn christen democra
tische partij een jaar geleden
een geringe overwinning op de
communisten behaalde, er geen
essentiële veranderingen in de
politieke constellatie van Italië
zijn opgetreden.
CAMAQUEY, Cuba (Rtr)
President Fidel Castro heeft op
een massabijeenkomst in het
Cubaanse Camaquey verklaard
dat Cuba van plan is zijn inter
nationale hulpprogramma, met
name voor Afrika uit te breiden.
Hij zei dat Cuba nu 4.100 bur
gers in het buitenland heeft
werken en dat het aantal tegen
het eind van het jaar 6.000 zou
zijn. Hij gaf geen cijfers van het
Cubaans militair personeel in
het buitenland.
Joshua Nkomo, mede-leider van
het patriottisch front van Zim
babwe (Rhodesië) heeft in een
vraaggesprek voor de BBC ge
zegd dat hij naar Cuba gaat om
wapens te vragen.
Als Groot-Brittannië bereid was
geweest in onze behoefte aan
militair materieel te voorzien,
zouden wij ons niet tot de Cuba
nen hebben behoeven te wen
den, aldus Nkomo.
ADDIS ABEBA (Rtr) Na
Amerika heeft ook Engeland
zich bereid verklaar defen
sieve wapens aan Somalië te
leveren. Naar verluidt zijn
ook Frankrijk en West-
Duitsland benaderd en zou
Saoedi-Arabië bereid zijn
een groot deel van de Sam-
Jaische aankopen in het
westen te financieren.
De Eritrese nationalisten en
de Somalische opstandelin
gen hebben gisteren nieuwe
overwinningen op het Ethio
pische leger gemeld. Op drie
grote steden na zouden zij nu
geheel Eritrea beheersen.
Verwacht wordt, dat de
Amerikaanse en Britse be
reidheid wapens aan Somalië
te verkopen de uittocht uit
Somalië zal versnellen van
de naar schatting 6.000 Rus
sische militaire en civiele
technici. De afgelopen vier
jaar hebben de russen het
25.000 man tellende Somali
sche leger uitgerust en opge-,
leid. Ethiopië meldt hevige
gevechten in de provincie
Ogaden, waar het „te maken
heeft met een invasie uit So
malië.
Een vertwijfelde vrouw bij de verbrande resten
eens haar luxe woning in Santa Barbara was.
DONDERDAG 28 JULI 1977 PAGINA 7
SANTA BARBARA (AP) De
enorme brand die de buitenwij
ken van Santa Barbara (Califor-
nië) gedeeltelijk in de as heeft
gelegd, is onder controle. De
eerste schattingen van de scha
de bedragen 76 miljoen dollar.
Er zijn 385 gebouwen afge
brand. Het vuur werd staapde
gehouden aan de rand van het
belangrijkste winkelcentrqm
van de stad.
De brand blijkt niet, zoals men
gisteren vermoedde, aangesto
ken te zijn door een pyromaan.
Getuigen hebben gezien hoe er
een vlam ontstond toen hef
touw van een vlieger verward
raakte in een hoogspanningska-.
bel. De politie heeft besloten dat
degene die de vlieger heeft op
gelaten niet vervolgd zal worden
omdat het hier geen misdaad,
betreft
MOSKOU (Reuter) De Sovjet-Unie heeft de
Italiaanse communistische leider Luigi Longo de
gelegenheid gegeven om zich in een artikel in
het partijblad Pravda uit te spreken voor het
recht van elke communistische partij om haar
eigen koers uit te stippelen.
De 77-jarige Longo die nu voorzitter van de
Italiaanse communistische partij is en daarvóór
secretaris-generaal was, schrijft dat het nu moge
lijk is dat er verschillende wegen naar het socia
lisme voeren. „Natuurlijk geeft de onvermijdelij
ke groei in diversiteit nieuwe problemen en tegen
spraken", aldus Longo die hiermee kennelijk
doelde op een recente polemiek tussen Moskou
en Westeuropese communistische partijen over
het begrip „Eurocommunisme". Deze problemen
zouden niet uitsluitend op basis van methoden en
ervaringen uit het verleden kunnen worden opge
lost. Wel bestond er de noodzaak van een eenheid
van opvattingen, waarbij rekening zou moeten
worden gehouden met de nieuwe poltieke stand
van zaken, aldus de Italiaanse communistische
leider die met vakantie in de Sovjet-Unie verblijft
Waarnemers in Moskou zijn van oordeel dat de
Russische bezwaren tegen een „Eurocommunis
me" onverminderd zijn. De laatste tijd zijn er
echter tekenen die er op duiden dat het Kremlin
de scherpe kanten van het geschil wil wegnemen.
In dit raam zou ook de bereidheid passen om
Longo in de Pravda aan het woord te laten.
JERUZALEM (UPI-AFP)
Premier Menachem Begin van
Israël heeft woensdag in het
Israëlische parlement het be
sluit verdedigd van zijn rege
ring om drie joodse nederzettin
gen op de westelijke Jordaanoe
ver een officieel en permanent
karakter te geven.
De Israëlische premier zei diep
teleurgesteld te zijn door de ver
oordeling van dit besluit door
de Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken, Cyrus Van
ce. Begin, die verslag uitbracht
van zijn officieel bezoek aan de
V.S. verwierp het argument van
de Amerikaanse regering dat
kolonisering van de bezette Ara
bische gebieden een schending
betekent van de vierde Geneefse
conventie.
„Deze conventie", aldus Begin,
„kan hier niet van toepassing
zijn omdat deze de overplaat
sing op grote schaal van de
burgers van een bezettende mo
gendheid naar een bezet land
verbiedt. Dit is niet gebeurd in
Israël, waar in tien jaar nog
geen 4.000 mensen zich op de
westelijke Jordaanoever hebben
gevestigd. Alleen in Parijs al, zo
merkte de Israëlische premier
op, wonen al veel meer Ameri
kanen. Begin legde er bij zijn
verdediging van het regerings
besluit de nadruk op dat de
bedreigen de Arabieren vol
strekt niet Wij hebben geen en
kele Arabier terwille van deze
nederzettingen weggejaagd".
Begin zei dat hij president Car
ter er met nadruk op had gewe
zen dat de joden op grond van
hun godsdienst en historische
traditie recht hebben om zich op
de westelijke Jordaanoever te
vestigen.
Begin deed voorts een dringend
beroep op de landen van de
Europese Gemeenschap „om af
te zien van hun steun aan een
Palestijnse identiteit die zich on
vermijdelijk zal ontwikkelen tot
officiële erkenning van de drie een Palestijnse staat".
nederzettingen slechts de be
krachtiging van een bestaande
toestand is". Deze vestigingen
„Een dergelijke staat", aldus de
Israëlische premier „betekent
een dodelijk gevaar voor IsraëL
EXANDRIË (Rtr) Het
(bureau voor het Midden
ten heeft vandaag gemeld
Arabische bemiddelaars
plan hebben opgesteld voor
eëindiging van het conflict
ussen Egypte en Libië en dat
resident Sadat akkoord is ge
daan met verscheidene onder-
elen van dat plan. Volgens
alestijnse kringen in Beiroet
shter heeft de Libische leider
oionel Gaddafi de voorwaar-
verworpen welke Sadat
g||ad gesteld voor beëindiging
het geschil. Tot die voor-
behoorden bèe in di
van de Libische propagan-
i-oorlog tegen Egypte en het
'len van de Lbische steun
dissidente groepen in Egyp-
Rit Damascus meldde het Pales
tijnse persburea i Wafa dat zo-
/el Sadat als Gaddafi had inge-
temd met een „politieke topbij
eenkomst" in Koeweit of Al
giers. Niet gezegd is wanneer
die bijeenkomst zou moeten
worden gehouden.
Het Egyptische blad Al Achram
meldde vanmorgen dat ondanks
het staken van het vuren „het
regiem van Gaddafi nog steeds
beschuldigingen tegen Egypte
fabriceert en crises veroorzaakt,
tot en met het roepen om vrij
willigers uit het buitenland om
Egypte te bestrijden". Volgens
het blad heeft de Libische rege
ring ook reservisten onder de
wapenen geroepen. In de
Zweedse pers verschenen giste
ren advertenties waarin vrijwil
ligers werden gezocht onder de
Arabische jongeren in Zweden.
De Amerikaanse regering wil
Egypte militaire vliegtuigen ver
kopen, zo onthulde gisteren de
New York Times. Het zou on
dermeer gaan om Hercules
.transportvliegtuigen.
ïadjlELFAST (AP) Vijf mensen zijn gisteren in Noord-Ierland om
mhet leven gekomen en tenminste 10, waaronder een vrouw zijn
c, zfcewond geraakt, bij een uitbarsting van geweld in Noord-Ierlands
hoofdstad Belfast tussen de beide vleugels van de IRA.
- ®e politie heeft meegedeeld dat vier doden en alle gewonden
lopfieergeschoten zijn door concurrerende terreurgroepen. Het vijfde
'achtoffer werd doodgeschoten toen hij in de deur van zijn woning
nd. Het betreft een protestantse korporaal in het Ulster-defensie
giment Men neemt aan dat hij door de provisional IRA is-
oodgeschoten.
strijd speelt zich momenteel af tussen twee vleugels van de
EujIRA: -nationalistische provisionals bestrijden de ietwat links geo
riënteerde partij-top van de IRA.
Informateur Albeda krijgt on
der de kop „Albeda de beroep-
slijmer" deze week alle aan
dacht van Elseviers Magazine.
Wie is Wil Albeda? vraagt het
blad zich af. Vet antwoord volgt
direct: „Hij is geen heer Albedil,
maar een rasechte christen-de
mocraat, die het verzoenen met
de paplepel ingegoten kreeg".
„Schone schijn in blik" heet het
verhaal dat allerlei wetenswaar
digheden over honde- en katte-
voer voorschotelt. Zijn al die
blikken nou wel nodig? De di
recteur van een diervoeding-in
dustrie: „Geef een hond een ba-
sis-dieet van slachtafval of
vlees, aangevuld met tafelres-
ten". En een andere voedsel-
functionaris zegt: „Toen de
kant-en-klaar maaltijden voor
hond en kat ingeburgerd raak
ten, stopten wij in de blikken
nog veel hart en uier. Dat wordt
nu voor de menselijke consump
tie gebruikt. In de frikandellen
en nassi-ballen".
Verder in dit magazine nog een
oppervlakkig verhaal van me
vrouw Alice Oppenheim over de
man in de verpleging en de
constatering van dr. Hoogendijk
dat er over de kabinetsformatie
een „grauwsluier" hangt
De Tijd laat opnieuw mr. J. J.
Abspoel aan het woord over de
gijzelingen in De Punt en Bo-
vensmilde. Dit naar aanleiding
van kritiek op een eerder door
hem geschreven commentaar.
„Dat sommige kapers in hun
slaap zouden zijn doodgescho
ten behoeft geen enkele veront
waardiging. Oorlog is iets an
ders dan een riddertoernooi",
aldus de Alkmaarse hoofdoffi
cier van justitie, die voorts
meent dat men de regering
moeilijk kan verwijten niemand,
naar de kapers gestuurd te heb
ben met de mededeling: „Heren
wilt u wakker worden. Wij zijn
van plan aan te vallen". Abspoel
stelt voor een speciaal terreur-
bes tri j dings team op te richten
dat direct kan opereren onder
verantwoordelijkheid van Justi
tie en Binnenlandse Zaken.
Voorts in De Tijd president
Nyerere van Tanzania over
Amerika en de apartheid in
Afrika. En verder een vraagge
sprek met ex-verzetsman Floris
Bakels die drie oorlogsjaren
heeft doorgebracht in Duitse
concentratiekampen en zijn er
varingen heeft neergeschreven
in het boek „Nacht und Nebel".
Even interessant als dit vraag
gesprek is een commentaar op
het boek van dr. Abel Herzberg,
die alle begrip heeft voor Bakels
haat jegens de Duitsers, maar
meent dat „redelijkheid dwingt
tot matiging van de haat".
De Haagse Post probeert een
portret te schilderen van de mo
dale boer, zocht daarvoor vier
agrariërs op het platteland op
en ging ee* uzen bij het
Landbouw Ecosh nisch Insti
tuut De Lo» V Agen steen en
been, maar h*.-'.n ze het eigen
lijk wel zo slecht? Het gemiddel
de ondernemersinkomen is
38.500,-, maar dat zegt niet zo
veel, omdat de cijfers ook kei
hard aantonen, dat de inko
mensverschillen zeer groot zijn.
De vinger wordt ook gelegd op
het grote sociale probleem: op
de helft van de boerenbedrijven
is geen opvolger, bijna de helft
van de agrariërs is ouder dan
vijftig, door de hoge grondprij
zen komen jonge boeren nauwe
lijks meer aan de bak. Het blad
brengt het eerste van een drietal
artikelen over de veelal geruis
loos verlopende strijd tussen
progressieven en traditionelen
met als inzet het museumbeleid.
Het is dan ook een politieke
strijd: museumdirecteuren wor
den niet langer uitsluitend
beoordeeld op hun specialisti
sche en organisatorische kwali
teiten, maar moeten nu ook
maatschappelijke verantwoor
delijkheid afleggen. Verder een
interview uit de gevangenis met
de voormalige kinderarts dr.
Orlando Bosch, die de laatste
twee jaar betrokken was bij 150
bomaanslagen en 50 moorden
door Cubaanse ballingen overal
in Zuid-Amerika.
De Groene vervolgt deze week
de serie over het „Eurocommu
nisme" met een bijdrage van de
Marxistische filosoof Althusser.
Deze bespreekt het 22ste con
gres van de Franse communisti
sche partij, waar de term „dica-
tatuur van het proletariaat" uit
de statuten werd geschrapt
Vanuit een analyse van de crisis
van het imperialisme en van de
internationale communistische
beweging noemt hij ,4e grote
vernieuwing van het congres de
stelling dat de gehele strategie
van de partij gebaseerd is op de
democratie". Door de crisis in
de kapitalistische landen „kan
de overgang naar het socialisme
zonder geweld en democratisch
verlopen". Het congres heeft
volgens Althusser afgerekend
met het Stalinisme maar is in
zijn toekomstperspectief blijven
steken in het socialisme, „een
instabiele overgangsperiode van
kapitalisme naar communisme".
Verder in De Groene artikelen
over het Egyptisch-Libische
conflict (Gaddaffi als Sadats fa
voriete zondebok), over het ver
voer van gevaarlijke stoffen in
Nederland (hoe de Rijnmond
vergast wordt op milieurampen)
en de betekenis van de neutro
nenbom. Volgens de schrijver
moeten de nieuwe kernwapens
ook „gezien worden als midde
len om de Westeuropese landen
onder druk te zetten". Tenslotte
een weinig opmerkelijke bijdra
ge over popmuziek.
Hervormd Nederland van deze
week lezend dreigt men in een
wat sombere stemming te gera
ken. Wat wil men van onderwer
pen als „Aan eenmaal ontwik
kelde wapens zit je vast", of:
„Amsterdamse Surinamers
vluchten in de heroïne", of: „De
VAD: crisis achter de crisis". En
verder .Priester-arbeiders aan
de lopende band", of: „Bisschop
Lefebvre voor de poorten van
Rome", alsof Hannibal met zijr
olifanten weer de Alpien overge
trokken is. Daarom is het goec
in ditzelfde Hervormd Neder
land op een gegeven moment U.
lezen: „Jezus is niet alleen d<
door God beloofde en geschon
ken koning der Joden (zoals Pi
latus hem noemde), maar hij i*
ook de Mens zonder meer. AL
je wilt weten hoe de mens vooi
Gods aangezicht levend op dez<
aarde eruit dient te zien, moei
je kijken naar Jezus.
En dan is er ook nog prof. mr
Ch. J. Enschede, het scheidenc
lid van de Hoge Raad en zeei
bekend om zijn harde uitspra
ken: „Wij zijn een verschrikke
lijk dwarsliggend volkje. Wi;
zijn helemaal geen nuchtere
Hollanders.wij zijn geen mid
dengangers.ie beschaving
van ons, die nationale cultuur
is een vliesdunne zaak. Daai
trap je zo doorheen en wat eron
der zit is niet leuk.
De dood van een vrouw na eer
behandeling in een tandeninsti-
tuut is door Vrij Nederland aan
gegrepen de toestanden in deze
klinieken eens onder de loep te
nemen. Het blad komt tot de
conclusie dat het de tandartsen
zélf zijn die door hun houding
en doordat zij bij de behande
ling van fondsleden door de zie
kenfondsen worden gekort
wiekt, het bestaan van deze ge-
bitsfabrieken rekken. In VN ook
een groot interview met Toon
Middelhuis, oud-voorzitter van
de KAB (later NKV), die on
langs uit de KVP gestapt is.
Middelhuis zelf relativeert het
belang van deze daad: „Wat zegt
het de mensen vandaag nog dat
Middelhuis uit de KVP gestapt
is?" Het verhaal is overigens
een zeer leesbaar brok geschied
schrijving met het tegenwoordi
ge NKV als middelpunt.
Bij de NOS zo verhaalt Max
Pam hebben onlangs de ge
luidstechnici gestaakt Maar eer
der waren er al problemen met
de toneelmeesters, de cameralie-
den, medewerkers van de decor
afdeling, klima-technici, de be
lichters, medewerkers van de
bedieningstechniek „en op het
moment ligt de raad van beheer
in de clinch met de film-cut
ters". Kees Kamphorst lid van
de ondernemingsraad noemt de
werksituatie bij de NOS ronduit
„verziekt".
