Ian Smith dient
vredesinitiatief
fatale klap toe
en Begin
|og dit jaar
in Geneve
Generaal Haig zei
aver neutronenbom
aet iets te veel
Teng terug in
oude functies
r
Lefebvre uit nieuwe
beschuldigingen aan
adres Vaticaan
BELGIË WACHT
OP EIGENAARS
VAN MILJOENEN
VS verkopen F-15
aan Saoedi-Arabi'è
Vietnam gaat
lid worden
van VN
Zes doden bij
onlusten in
Peru
Owen: blijven
streven naar
regeling in
Rhodesié
Drie doden
door dampen
bij boortoren
„Groene lijn"
tussen Bonn
en Parijs
JTENLAND
LEIDSE COURANT.
- WOENSDAG 20 JULI 1977
PAGINA 7
f 0
an 3|NGTON (UPD De Amerikaanse presi-
te( Jimmy Carter en de Israëlische premier
^iijn gisteren in Washington overeengeko-
lat zij zullen proberen om de Geneefse
VEpiandelingen over een duuname vrede in het
i daai>-0osten' noK voor het einde van dit Jaar
thee» hervatten.
gr.erd gisteravond bekendgemaakt door de
e, Hi/oerder van het Witte Huis, Ody Powell, die
niet wilde zeggen of de beide regeringslei-
nader tot elkaar zijn gekomen over het
REP/jtuk van de Palestijnse vertegenwoordiging
J^ève, 6611 mogelijk struikelblok voor een
fjjting-
is tegenstander van Palestijnse deelname
adrg6jet Geneefse overleg terwijl de Verenigde
wel iets zien in opname van een aantal
-jjnen in een Arabische delegatie.
is Powell heeft Begin Carter ingelicht over
ieuwe Israëlische plan om vrede in het
■^^ï-Oosten te bewerkstelligen. De president
>uwt dit plan „als vooruitziend en waard om
Ibgen te worden", aldus de woordvoerder,
heeft vandaag samenvallend met het be-
'an premier Menachem Begin van Israël aan
Washington, een nieuw vredesoffensief voor het
Midden-Oosten ontketend en de joodse staat be
schuldigd van het proberen te belemmeren van
de pogingen in de richting van vrede.
Volgens El Achram heeft minister van buitenland
se zaken Ismail Fachmi het Egyptische standpunt
als volgt samengevat: De Geneefse conferentie
moet de Israëlische terugtrekking uit alle bezette
Arabische gebieden regelen, zowel als de stichting
van een Palestijnse staat in Cisjordanië en de
Strook van Gaza. Vrede is niet mogelijk zoals
Israël Arabisch gebied bezet houdt. Zodra het zich
echter hieruit terugtrekt, wordt zijn bestaan als
natie in het Midden-Oosten aanvaardbaar voor de
Arabieren.
De conservatieve Likoed-regering van Begin heeft
met een aanzienlijke stemmenmeerderheid drie
moties van wantrouwen overleefd, die waren inge
diend naar aanleiding van de maandag bekendge
maakte economische bezuinigingsplannen. De re
geringscoalitie won met 60 tegen 35 stemmen de
belangrijkste stemming, die waarin de verklaring
werd aanvaard van minister van financien Simha
Ehrlich ter verdediging van het economische plan.
Carter en Begin bij het begin van hun besprekingen
WASHINGTON (Reuter) -
De
Amerikaanse regering is giste
ren akkoord gegaan met de ver
koop van F-15 Jacht-bommen-
werpers aan Saoedi-Arabië, zo
heeft het Amerikaanse ministe
rie van buitenlandse zaken
dinsdag bekendgemaakt.
Een woordvoerder van het mi
nisterie zei niet te weten precies
hoeveel straaljagers de Saoedi's
zullen ontvangen. In welinge
lichte kringen werd echter ge
zegd dat de regering in Djeddah
heeft gevraagd om 60 vliegtui
gen waar het Witte Huis geen
bezwaar tegen zou hebben.
SANTIAGO Monseigneur
Marcel Lefebvre heeft het Vati
caan er gisteravond in de Chi
leense hoofdstad Santiago van
beschuldigd dat het aan Colum
bia, Spanje en Zwitserland
heeft gevraagd het rooms-ka
tholicisme de status van offi
ciële godsdienst te ontnemen.
„Ik heb er de bewijzen van", zei
Lefebvre op een lezing in een
hotel.
Volgens de door het Vaticaan
geschorste 'bisschop werd een
verzoek van deze strekking door
bisschoppen van de betrokken
landen namens de Heilige Stoel
aan de drie regeringen gedaan.
Mgr. Lefebvre zei verder dat het
internationale communisme en
de vrijmetselarij druk op het
Vaticaan hadden uitgeoefend,
opdat het rooms-katholicisme
op hetzelfde niveau van de an
dere godsdiensten zou worden
gebracht.
NEW YORK (AP) - De Veilig
heidsraad van de Verenigde
Naties is gisteren in New York
bijeengekomen om het lidmaat
schap van Vietnam tot de orga
nisatie aan te bevelen.
De toetreding van Vietnam is de
afgelopen twee jaar geblok
keerd door de Verenigde Staten,
die hun veto nu echter hebben
opgeheven. De Sovjet-Unie ver
klaarde dat de toetreding van
Vietnam was „tegengehouden
door verzonnen obstakels die
niets te maken hebben met de
VN-bepalingen welke gelden
voor het lidmaatschap."
Russisch
IOSKOU (DPA) - Het Mos-
Duse staatscircus is een
nieke attractie rijker: dan-
!nde koeien. De dierentem-
er Valentina Simonova
eeft een loeiende kudde ge-
lesseerd tot een geschoolde
allet-troep, zo meldt het
ers bureau Tass. Niet alleen
jn de runderen bedreven in
e wals en Russische volks-
ansen. Ze spelen ook voet-
al, terwijl een aap de goal
erdedigt. De veelzijdige
oeien razen ook met autos-
ooters door de arena, bui
en voor het publiek en ver-
amelen de bloemen die de
nthousiaste bewonderaars
1 de arena gooien.
Na 38 jaar tevoorschijn
Protasio Montalvo Martin, ooit republikeins burgemeester van
dorpje Cercedillajn de bergen ten noorden van Madrid, is dezer
dagen tevoorschijn gekomen na een onderduik-periode van 38 jaar.
Drie jaar na het begin van de Spaanse burgeroorlog verdween hij
in de kelder van zijn huis, omdat hij de wraak van de Franco-aanhan
gers in zijn dorp vreesde.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIUII1I11IIIIIUIIIIII1I
BRUSSEL (ANP) - De Belgi
sche staat wacht tot de eige
naars van In totaal ongeveer 93
miljoen gulden hun bezit ko
men opeisen. Dat bedrag is na
melijk de waarde van in - de
loop der Jaren uitgelote staatso
bligaties.
Het geld ligt renteloos omdat de
rechthebbenden tot nu toe ver
zuimd hebben hun bezit af te
halen. De staat kan niet zelf de
rechthebbenden waarschuwen
dat ze om hun geld moeten ko
men, want de obligaties staan
niet op naam.
Het kapitaal van rond 93 mil
joen gulden bestaat uit obliga
ties waarvoor de terugbetalings
termijn inmiddels verlopen is,
maar ook het geld dat uitge
keerd had behoren te worden
op premieleningen.
IIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
IN HAAG (ANP) De Nederlandse regering
tft de indruk dat de opperbevelhebber van de
IVO-troepen, de Amerikaanse generaal Ale-
nder Haig, met zijn opmerkingen over de
ntronenbom enige misverstanden heeft ge-
Zij zal op geëigende wijze van haar gevoe-
is doen blijken, aldus is gisteren desgevraagd
i het ministerie van buitenlandse zaken in Den
ug meegedeeld.
it lijkt voor de hand te liggen, dat geen formele
ippen zullen worden genomen, maar dat tijdens
of andere informele bijeenkomst in het NA-
P-hoofdkwartier duidelijk zal worden gemaakt,
Jt het aanbeveling verdient in dit soort kwesties
terst zorgvuldig te formuleren.
Peraal Haig had tijdens een persconferentie in
Belgische stad Bergen de indruk gewekt dat
NAVO-strijdkrachten met de neutronenbom
worden uitgerust Naar Nederlandse op
moet een dergelijke beslissing worden
omen door de ministerraad. De Nederlandse
zo heeft de minister van defensie, Ste-
rdink, in antwoord op vragen van kamerleden
meegedeeld, beschikt nog over te weinig informa
tie om zich een oordeel te kunnen vormen.
Reeds kort na de persconferentie van begin vori
ge week verklaarde de woordvoerder van het
ministerie van defensie dat generaal Haig buiten
zijn boekje was gegaan. Het ministerie van bui
tenlandse zaken beperkte zich tot een verklaring
dat indien generaal Haig inderdaad had verklaard
dat al over de invoering van de neutronenbom
was beslist, men van zijn ongenoegen zou doen
blijken. Het onderzoek naar hetgeen de Ameri
kaanse generaal precies had gezegd was het
afgelopen weekeinde nog niet afgesloten.
Ook op het ministerie van buitenlandse zaken is
men uiteraard van mening, dat een besluit over
het al dan niet invoeren van dit wapen door de
politiek verantwoordelijke mensen, de ministers,
%moet worden genomen. Maar men ziet niet goed,
'hoe men een hooggeplaatste militair, i.e. de opper
bevelhebber van de NAVO-strijdkrachten, zou
kunnen beletten een verklaring af te leggen over
de militair-technische problemen.
Franse partijen
vormen front
PARUS (AFP) - De leiders
van vier van de vijf Franse
regeringspartijen zijn het na
verscheidene vergeefse pogin
gen, eens geworden over een
gemeenschappelijke tactiek
voor de verkiezingen van vol
gend voorjaar. De tot dusver
onderling verdeelde regerings
meerderheid wil zich voortaan,
als gesloten front opstellen. Al
leen de partij van Servan-
Schreiber doet niet mee.
Het akkoord houdt in dat de
partijen tijdens de tweede ronde
van de verkiezingen automa
tisch steun zullen geven aan de
kandidaat van de partij die in
de eerste ronde de meeste stem-1
men haalt. Ze zullen dan hun
eigen kandidaturen intrekken.
LIMA (Upi) Politie en leger
in Peru hebben gisteren het
vuur geopend op betogers die
deelnamen aan een verboden
24-uursstaking. Zes mensen zijn
gedood en tientallen gewond.
De politie, die klaarblijkelijk
rechtstreeks bevelen van de re
gering had, arresteerde naar
schatting 200 vakbondsvertegen
woordigers en stakers, van wie
de meesten lid zijn van de onder
communistische leiding staande
op Moskou gerichte algemene
bond van Peruaanse arbeiders.
In Lima leidde de staking tot
sluiting van fabrieken en win
kels en het tot stilstand komen
van het openbare vervoer.
Gent luisterde
mee met politie
BRUSSEL (ANP) - De Belgi
sche minister voor PTT-zaken
heeft meegedeeld dat het be
paald niet de bedoeling was dat
inwoners van Gent, via het ka
belnet voor de tv, allerlei bood
schappen van de rijkswacht in
huis kregen.
Een kamerlid had er zich over
beklaagd dat hij via zijn kabel
net de meest vreemde bood
schappen van rijkswacht of po
litie in Gent zijn huiskamer bin
nenkreeg. Moest heel Gent nu zo
nodig vernemen wanneer de
Gentse politie een prostituee
had aangehouden van wie naam
en adres vermeld werden, zo
luidde een van de vragen van
de volksvertegenwoordiger.
LONDEN (Reuter) - Engeland
en de Verenigde Staten zullen
blijven streven naar een rege
ling van de kwestie Rhodesië
door onderhandelingen, zo
heeft de Britse minister van
buitenlandse zaken David
Owen verklaard.
Het onverwachte besluit van
premier Ian Smith om het parle
ment te ontbinden en op 31
augustus verkiezingen te hou
den, draagt volgens Owen niet
bij tot oplossing. „Smith meent
kennelijk dat hij zichzelf kan
isoleren van de Afrikaanse opi
nie en de wereldopinie", aldus
Owen.
Als er geen regeling door onder
handelingen tot stand komt
voorziet hij een toeneming van
het geweld, met het gevaar dat
„andere mogendheden" daarbij
betrokken raken.
PEKING (AFP) Teng Hsiao-
ping, de vorig jaar in ongenade
gevallen eerste medewerker en
opvolger van wijlen premier
Tsjoe En-lai, is in al zijn vroe
gere functies hersteld, zo mel
den muurkranten in de Chinese
hoofdstad Peking. „Laten wij
een warme ontvangst en krach
tige steun verlenen aan de be
noeming van kameraad Teng
tot vice-voorzitter van de par
tij, vice-premier, vice-voorzitter
van de militaire commissie en
chef van de generale staf," al
dus een mededeling op een
muurkrant die is ondertekend
door een van de ministeries.
Een omstander, die door een
verslaggever werd gevraagd of
de muurkrant officieel was
goedgekeurd, antwoordde: „Dit
is zeer goed nieuws. Wij zaten
er al lang op te wachten."
De 74-jarige Teng werd in april
vorig jaar op een zijspoor gezet
tijdens de bittere machtsstrijd
die volgde op het overlijden van
premier Tsjoe. Algemeen werd
verwacht dat hij officieel tot
opvolger van Tsjoe zou worden
benoemd, maar onder druk van
radikale tegenstanders ver
dween hij van het toneel, nadat
kennelijk uitgelokte rellen op
het Plein der Hemelse Vrede in
Peking aan Teng waren gewe
ten.
Maar in oktober vielen de voor
naamste tegenstanders van
Teng, de „Bende van vier" met
Mao's weduwe Tsjiang Tsjing,
in ongenade. Sindsdien zijn er
steeds duidelijker aanwijzingen
gekomen over de rehabilitatie
van Teng, waartoe nu tijdens
een geheime zitting van het Po
litburo besloten is. Tegen het
einde van het jaar worden een
aantal topbijeenkomsten ver
wacht van ondermeer het Cen
trale Partijcomité, het 11de Na
tionale Partijcongres en het Na-,
tionale Volkscongres (het parle
ment).
Als de rehabilitatie van Teng
Teng Hslao-ping
officiéél bevestigd wordt, zal het
de tweede keer zijn dat de taaie
Teng op spectaculaire wijze
wordt teruggehaald. Teng werd
voor het eerst slachtoffer van
politieke zuivering tijdens de
Culturele Revolutie in de twee
de helft van de jaren zestig. In
1973 keerde hij terug onder pre
mier Tsjoe, als derde man in de
Chinese hiërarchie. Hij heeft
zijn leven lang een verbazende
veerkracht getoond, maar zijn
praktische zin werd nooit geac
cepteerd door de nieuwe gene
ratie van linkse radicalen en
door Mao's weduwe Tsjiang-Ts-
jing.
Overdracht
van
slachtoffers
In de Sinai-
woestijn zijn gis
teren de stoffe
lijke resten van
enkele Israëli
sche soldaten
door Egyptische
militairen aan Is
raël overgedra
gen. De Israëli
sche slachtof
fers van de ok-
toberoorlog in
1973 waren en
kele dagen gele-
,den ontdekt. Tij
dens de over
dracht was een
erewacht van
VN-militairen
aanwezig.
Negertaal op
blanke scholen
in Transvaal
JOHANNESBURG (Reuter)
Blanke schoolkinderen in de
Zuidafrikaanse provincie
Transvaal moeten het komend
schooljaar een Afrikaanse taal
gaan leren. Het vak wordt ver
plicht gesteld op alle 670 blan
ke scholen in Transvaal, voor
kinderen in de leeftijdsgroep
van 10 tot 12 Jaar.
Het besluit is genomen om de
betrekkingen tussen de rassen
te verbeteren „in het bijzonder
om blanken in staat te stellen
de cultuur van de niet-blanken
te kennen". Het onderwijs in de
Afrikaanse talen zal door blan
ke onderwijzers worden gege
ven. Verwacht wordt dat de an
dere provincies het voorbeeld
van Transvaal zullen volgen.
LONDEN (Reuter) Drie man
nen zijn gisteren overleden na
te zijn bedwelmd door dampen
bij een boortoren in het olieveld
Brent, 110 mijl ten noordoosten
van de Shetland-eilanden. Dit
heeft een woordvoerder van de
oliemaatschappij Shell in Lon
den bekendgemaakt
De eerste man zakte ineen toen
hij werkzaam was op een laad-
boei die gebruikt wordt om olie
te transporteren naar tank bo
ten. De andere twee werden be
dwelmd toen zij de man te hulp
schoten. Sinds in 1971 het zoe
ken naar olie in het Britse deel
van de Noordzee begon, zijn nu
al 55 mensen omgekomen.
BLAESHEIM (Reuter-Upi)
Bondskanselier Helmut Sch
midt van West-Duitsland en
president Valery Giscard d"Es-
taing van Frankrijk hebben gis
teravond besloten een recht
streekse telerverbinding te ma
ken tussen het Elysée in Parijs
en de kanselarij in Bonn, als
een stap naar nog grotere sa
menwerking tussen beider lan
den.
„Het wordt geen rode lijn", zei
Giscard d'Estaing, in een schert
sende verwijzing naar de „hot
line" van president Carter van
de Verenigde Staten met het
Kremlin in Moskou, verzinne
beeld door het roodgekleurde
telefoontoestel op Carters bu
reau. „Het wordt een groene lijn
vanwege de aard van onze be
trekkingen."
LONDEN/DAR ES SALAAM (UPI/AFP) -
De aankondiging van algemene verkiezin
gen door de Rhodesische premier Ian Smith
heeft Groot-Brittannië en de Verenigde Sta
ten pijnlijk verrast Het grote probleem
voor hen is nu welke stappen kunnen wor
den gezet om een penibele situatie in Rho
desië te voorkomen.
Diplomatieke funktionarissen in Londen
twijfelen er nauwelijks aan dat met het
besluit van Smith een eind is gekomen aan
het zogenaamde „vredesinitiatief" van de
Britse minister van buitenlandse zaken Da
vid Owen en diens Amerikaanse collega
Cyrus Vance. Zij vrezen ook dat Rhodesië
zich nu kan voorbereiden op een bloedige
burgeroorlog tussen de regering Smith en
de zwarte leiders die zij voor een „interne
regeling" poogt te winnen. Owen vliegt vrij
dag naar Washington voor tweedaagse be
sprekingen met Vance, waarbij de nieuwe
Rhodesische crisis vrijwel zeker centraal zal
staan. Maandag sprak hij in Londen al twee
uur over Rhodesië met de Amerikaanse'
VN-ambassadeur Andrew Young, maar toen
was hij nog onkundig van de aankondiging
die Smith enkele uren later zou doen.
Britse regeringsfunktipnarissen geloven dat
de actie van Smith bedoeld is als een diplo
matieke preventieve aanval om het plan
Owen-Vance in de grond te boren. Dit plan
was gericht op een vreedzame machtsover
dracht aan een zwart meerderheidsregime,
omstreeks 1978.
De stap van Smith lijkt op een goed moment
te zijn gezet Het Brits-Amerikaanse initia
tief leek definitief in een impasse te zijn
geraakt Tijdens de laatste gespreksronde in
Salisbury tussen Smith en Owens afgezant
John Graham bleken diepe meningsverschil
len over de plannen voor een interimperiode
na het heengaan van Smith en over de
verkiezingen voor een zwarte meerderheids
regering. Londen en Washington wilden dat
het Patriottisch Front zou worden ingescha
keld, tezamen met het Rhodesische leger, om
orde en recht te handhaven. Smith weigerde
zonder meer. Tegelijkertijd moest Graham
constateren dat Joshua Nkomo, met Robert
Moegabe leider van het Patriottisch Front,
er op stond dat een machtsoverdracht aan
een zwarte regering zou moeten plaatsheb
ben vóórdat er verkiezingen waren gehou
den; een eis die voor Smith volledig onaan
vaardbaar was.
Britse funktionarissen vrezen nu dat, als
Smith voortgaat met het zoeken naar een
„interne oplossing", het Patriottisch Front
met de hulp van de Afrikaanse frontlijnsta-
ten, en mogelijk ook van de Sovjet-Unie en
Cuba, de guerrillastrijd nog zal opvoeren.
Volgens de Britten leidt dit gemakkelijk tot
een burgeroorlog waarin zwarte Rhodesiërs
tegenover elkaar komen te staan, een situa
tie die duidelijk herinnert aan Angola bij
het begin van de burgeroorlog in dat land.
Owen zei maandag dat Groot-Brittannië en
de Verenigde Staten nog een groot aantal
mogelijkheden open staan. De grote vraag
is echter of zij nog iets kunnen halen uit
de wrakstukken van het zogenaamde „vre
desinitiatief'. Het voornaamste dat zij kun
nen doen, zo meent men in Londen, is de
gematigde zwarte leiders zoals bisschop
Abel Moezorewa en dominee Ndabaningi
Sithole waarschuwen dat zij weinig Engelse
of Amerikaanse steun behoeven te verwach
ten als zij aansturen op een regeling die het
Patriottisch Front buitensluit
De nationalistische leider Joshua Nkomo
vindt dat de door Smith voor 31 augustus
aangekondigde verkiezingen in Rhodesië
„mets aan de situatie zullen veranderen".
Het gaat volgens hem om een „interne wijzi
ging die de fascisten aangaat". Nkomo be
vindt zich met Robert Moegabe in Dar es
Salaam, de hoofdstad van Tanzanië, waar
het coördinatiecomité van het Patriottisch
Front vergadert Het comité heeft onlangs
aangekondigd dat de gezamenlijke strijd
tegen het Rhodesisch regime zal worden
versterkt Volgens de Amerikaanse ambas
sadeur Andrew Young is het besluit van
Smith een „wanhoopsstap". „Het is nog
steeds dezelfde onvoorspelbare, onbetrouw
bare Ian Smith", zei Young in Londen. ,Jk
ben bang dat het veel te gevaarlijk en veel
te laat is voor zo'n soort actie".
