Landbouwcoöperatie bestaat honderd jaar -AS HERDENKING IN OKTOBER 100 jaar landbouwcoöperatie Plan om van Afrika bloemist van West-Europa te maken Nederland produceert minder appels en peren fth H^KULt GROENTEMARKT BLIJFT INTERESSANT MARKT NIET ZO STERK ALS HET LUKT KOELE CIJFERS LEREN: MINDER TULPEN vr EN TUINBOUW LEIDSE COURANT MAANDAG 11 JULI 1977 PAGINA 9 DEN HAAG Dit jaar be staat de landbouwcoöperatie in Nederland honderd jaar. In 1877 werd namelijk de eerste Nederlandse land- en tuin- bouwcoöperatie „Welbegrepen Eigenbelang" te Aardenburg opgericht. De Nationale Coöp eratieve Raad voor Land- en Tuinbouw herdenkt dit hon derdjarig bestaan van de landbouwcoöperatie in Neder land op dinsdag 18 oktober in een openbare vergadering op de Flevohof. Op deze bijeen komst staat het functioneren van de coöperatie nu en in de toekomst centraal. Op de bijeenkomst, die onder het motto „Boer, wat zeg je van je coöperatie" wordt ge houden, worden alle coopera- toren in het land, en dat zijn er nogal wat, uitgenodigd. Het gaat dan om bestuurders, le den van andere colleges en functionarissen uit de kring van de ledenorganisaties van de nationale raad. Die raad heeft overigens nog enige moeite gehad met het vaststel len van een datum voor de viering van het eeuwfeest, I want welk criterium moest I men daarbij hanteren? Wettelijke status In 1876 kreeg met de wet op de coöperatieve vereniging de ondernemingsvorm van een vereniging met een bedrijf, dat werd gevoerd ten behoeve van en voor rekening en risico van de leden met het doel hun stoffelijke belangen te beharti gen, voor het eerst een wette lijke status. Voordien waren er wel verenigingen tot stand ge komen met een doelstelling, die eveneens kan worden aan geduid met „coöperatief," maar dit waren „gewone" ver enigingen met als rechtsgrond de bekende wet op het recht van vereniging en vergade ring" van 1855. Een eeuw la ter, namelijk op 26 juli 1976, kreeg de coöperatieve vereni ging als ondernemingsvorm een nieuwe rechtsgrond bij de invoering van het Boek II „rechtspersonen" van het nieuw Burgerlijk Wetboek. Het eeuwfeest van de wet van 1876 intussen in 1925 gewij zigd ging dus gepaard met het verdwijnen ervan. Toch een mijlpaal, die gevierd had kunnen worden. De feestvoorbereiders waren echter meer geïnteresseerd in de praktische toepassing van de nieuwe wet op de "coöpera tieve vereniging. Die kwam met de oprichting van ge noemde coöperatie in Aarden- burg (Zeeuws-Vlaanderen) in 1877. Spoedig volgden niet al leen meer aankoopcöopera- ties, maar ook coöperatieve verenigingen in andere bran ches, zoals de eerste Coöpera tieve zuivelfabriek (1886), de eerste coöperatieve groente veiling (1887), de eerste (twee) boerenleenbanken in hetzelf de jaar: 1896. De coöperatieve gedachte sloeg dus aan. Behalve in de eerder genoemde sectoren van aankoop, afzet en verwerking, waarbij het vrijwel uitsluitend ging om oprichting van kleine lokale coöperaties, kwam men weldra ook tot stichting van grote coöperaties ter verwerk ing van agrarische grondstof fen. De eerste coöperatieve aardappelmeelfabriek ver scheen in 1998, de eerste'coop- eratieve suikerfabriek in 1899 en de eerste strokartonfabriek op coöperatieve grondslag in 1900. De coöperaties voor de afzet of verwerking van andere agrarische eindproducten res pectievelijk grondstoffen eie ren, vlees, ham en dergelijke, kwamen in een later stadium tot stand. Nog voor de eerste wereldoorlog was Nederland met een net van coöperaties bedekt. Met recht kon van succes worden gesproken. Coöperatie, zo is wel duidelijk geworden, is pionierswerk ge weest met visie. Velen werden gegrepen door de gedachte, dat door middel van coöpera ties boeren en tuinders niet alleen hun economische posi tie konden verbeteren met de daarmee te verwachten in komstenstijging maar ook hun sociale positie. Dankzij het feit, dat men daarmee een eeuw geleden is begonnen is veel van wat men in die tijd voor ogen had ook werkelijk tot stand gebracht. Dat te vie ren is de reden, dat men in het najaar in groten getale naar de Flevohof trekt. Maar vooral ook de taak van de coöperatie in de toekomst zal daarbij aan de orde komen. Met en zonder stikstof Mais, geteeld met gebruik van stikstof (links) en zonder stik stof. Het gaat hier om één van de proefnemin gen in het insti tuut voor land bouwkundig on derzoek in het Westduitse Dui men. De instel ling, die be schikt over 25 ha kassen, werkt onder meer aan de samenstel ling van de meest vruchtba re kunstmest. NA TWEEJARIGE STUDIE IN LANDEN LANGS DE SAHARA DEN HAAG Een tweejari ge studie gemaakt in 37 lan den, grenzende aan de Sahara, heeft als resultaat een plan opgeleverd dat Afrika de bloemist van West-Europa moet maken. Luchttransport specialisten en experts in de commerciële luchtvaart van de International Civil Avia tion Organisation (ICAO) en andere instanties voorspellen, dat er een handeltje van 7 1/2 miljard gulden per jaar ligt te wachten om binnen te worden J gehaald. Maar tot nu toe laten slechts Kenia en de Ivoorkust de kassa rinkelen. De meeste Afrikaanse landen, zeggen de experts, hebben een ideaal klimaat en vruchtbare bodem voor de bloementeelt. -| Men is nu van plan deze na tuurlijke bronnen met hulp van de luchtvaart om te zetten in harde valuta plus werk voor I duizenden mensen. Er zal nader nog een uitge breid rapport over een en an der verschijnen. Het is be kend, dat reeds sinds enige tijd de ontwikkelingen met be trekking tot de concurrentie zowel door Israël als Afrika in West-Europa met zorg worden gevolgd. De gevolgen zijn trou wens al merkbaar, ook voor Surveillance Binnen EEG-verband zijn maatregelen genomen, ook wat betreft veilen van buiten landse bloemen. Er is een soort van surveillance inge steld om na te gaan welke hoeveelheden bloemen worden ingevoerd en in hoeverre deze de markten verstoren. Dit sur veillance-systeem zal geduren de twee jaar worden toege past, zodat in 1978 kan worden beslist over een beleid door de Europese commissie inzake de bloemeninvoer door de derde landen. Met medewerking van ons Mi nisterie van Landbouw wordt getracht gesprekken te voeren met als doel te komen tot een vrijwillige basis van afspra ken, teneinde de druk op de EEG-landen in dezen wat te verlichten. Tot dusver kan echter weinig tegen de invoeren worden on dernomen. Met Kenia en Israël zijn besprekingen gevoerd, ter wijl met Columbia nader be sprekingen volgen. Het klinkt allemaal niet erg hoopgevend en ook de Nederlandse bloe- menkwekers dienen in ernsti ge mate hiermee rekening te houden. Maatregelen rondom het veilen van de buitenlandse bloemen worden dan ook noodzakelijk geacht en de Ver enigde Bloemenveilingen Ne derland (VBN) plegen op dat punt overleg met de veilingen en geven zo goed mogelijk richtlijnen aan. Verzadiging In de jongste ledenvergade ring van de CCWS constateer de ook voorzitter P. Enthoven, dat de CCWS zich nooit zal kunnen veroorloven om op dat gebied gescheiden op te tre den. Hij stelde ook, dat op diverse markten zich verzadi gingsverschijnselen vertonen. Een gerichte reclame is nood zakelijk. Regelmatig worden door middel van een panelon derzoek dé markten in Enge land, Duitsland en Frankrijk afgetast, ook omdat steeds meer landen zich op deze markten gaan richten en uite raard dan in het bijzonder de reeds eerder genoemde lan den. -Dat geeft de plicht om de kwaliteit van de bloemen zo hoog mogelijk op te voeren, waardoor de vaderlandse bloe misterij overeind kan blijven. De heer Enthoven stelde ook, dat aan de Nederlandse kwe ker wordt verweten, dat hij steeds doorgaat met produce ren, hetgeen evenwel noodza kelijk wordt genoemd, te neinde de stijgende produktie- kosten te drukken. Getracht wordt de opbrengst per vier kante meter te verhogen, het geen een kwestie is van lijfs behoud. Een Belgische studiecommis sie die onlangs een reis maak te naar de Ivoorkust was on der de indruk van de moge lijkheden die dat gebied geeft voor de bloemencultuur en vroeg zich angstig af, hoe de positie van de Europese pro ducent op de lange duur zal zijn. Van de elf bezochte plantages, hielden zeven zich intensief met de bloementeelt bezig. Voor export naar Nederland bleken de orchideeën evenwel niet geschikt. De landbouw- produktie wordt stelselmatig uitgebreid, de lucht- en zeever bindingen met Europa worden uitstekend genoemd. Er rijn goedkope arbeidskrachten, die de concurrentie-mogelijkhe- den tegen West-Europa vergro ten. DEN HAAG De Nederlandse fruitkwekers hebben dit jaar een matig appeljaar. De produktie zal met 11 procent dalen van 380 naar 340 miljoen kilo, schat het ministerie van landbouw en visserij. De slechte produktie is een gevolg van de droogte in 1976 en een van de oorzaken van de gedaalde produktie. Ook de ernstige nachtvorst eind maart heeft de appelproduktie gedrukt. Volgens het ministerie is vooral het appelras cox' orange pippin getrof fen door de nachtvorst De verwachte produktie daarvan be draagt maar 47 procent van de produktie in 1976. De handel- sproduktie van peren schat het ministerie op 105 miljoen kilo. In vergelijking met het uitstekende jaar 1976 (goed voor 130 miljoen kilo) betekent dat een daling van 19 procent. Tegen f_. de achtergrond van de normale op- en neergang in de vooraf gaande seizoenen valt de perenoogst wel mee, aldus het ministe- Nu de vakantietijd voor velen weer aange broken is, of binnenkort zal aanvangen, verandert het leefpatroon van veel mensen. Dit betekent vaak ook dat velen tijdens hun vakantie een bezoek aan een markt brengen. Zo'n bezoek is aantrekkelijk omdat er op een kleine oppervlakte veel verschillende „waar" wordt aangeboden. Daarbij komt dat de concurrentie op de betreffende dagen kort maar hevig is. Verder is het zo dat voor de regelmatige marktbezoekers de kwaliteit ook een belangrijke rol speelt. Of de leuze „op de markt is uw gulden een daalder waard" nog steeds opgaat is echter een vraag waar men over kan discussiëren. Het is wel zo dat er over het algemeen een vers produkt wordt aangevoerd van een goede kwaliteit. Daarbij komt het feit dat het voor de markthandel erg belangrijk is om „los" te raken. De echte marktgangers gaan dan ook altijd tegen het einde van een marktdag op „rooftocht" naar de koopjes van „wie maakt me los". Het verdient wel aanbeveling orn de markt eerst eens rond te lopen om de prijzen en de kwaliteit te vergelijken. De prijzen van de marktkooplui rijn veel meer aangepast aan de dagprijzen op de veiling. Prijsindrukken Het prijsverloop bij de tuinbonen is de afgelopen week vrij grillig geweest, dit werd vooral veroorzaakt door kwaliteitsverschil len. Hoe dikker de bonen worden des te lager ligt de prijs. Voor de goede kwaliteit ligt de prijs op 80 cent per kilo (veilingprijs). Voor de dikkere bonen kan men uitgaan van een consumentenprijs van 80 cent per kg. Door het afnemen van het aanbod zullen de prijzen langzaam stijgen. De prijzen voor bloemkool zijn de afgelopen week gedaald. Dit komt mede door het feit dat er meer concurrentie wordt ondervonden vanuit het buitenland, met name België. Voor de Hol landse kool ligt de gemiddelde prijs op 1,60 per stuk (zessen), voor de importkool uit België is dit 1,25 per stuk. De kleinere maten gaan goedkope!- van de hand. Naar verwacht zal de aanvoer gelijk blijven of nog iets toenemen waardoor een prijsdaling mogelijk is. Bospeen is aanmerkelijk in prijs gedaald, dit komt voor een deel door het op gang komen van de import van Italiaanse peen. De consumentenprijs (marktprijs) lag vorige week op een gulden per bos. De binnenlandse peenaanvoer zal afnemen, waardoor er op gelijkblijvende prijzen gere kend wordt. Spinazie is de afgelopen week ook weer goedkoper geweest. Op donderdag 7 juli lag de veilingprijs op de groenteveiling te Leiden pp 50 cent per kg. Naar verwacht zal spinazie niet duurder worden. De veilingprijs daalde de afgelopen week naar 30 cent per kg. Hoewel het nu letterlijk „Komkommertijd" is is ook het aanbod van tomaten op het ogenblik ruim en ligt de prijs al enige tijd onder het niveau van vorig jaar. Redelijke krop ment zal dit niet van veel betekenis rijn. Sla is erg goedkoop, voor 20 cent kan de consu- Er wordt rekening gehouden met iets hogere ment een redelijke krop sla kopen. Helaas prijzen, maar door het grote groentesorti- slaat de slogan van „5 kroppen voor een gulden" niet zo aan, vandaar dat men zich beperkt tot 2 of hooguit 3 kroppen voor een gulden Op de markt verkoopt men de sla ook voor een redelijke prijs per stuk. Voor aardbeien is de afgelopen week en ook de komende week de aanvoer groot De prijzen rijn op het ogenblik erg aantrekkelijk, voor 2 a 3 gulden per kilo kan de consument goed aan rijn trekken komen. Ook tomaten rijn de afgelopen week goedkoop geweest. Een goede kwaliteit tomaten was op de markt te koop voor 1,15 per kilo. Waarschijnlijk zal dit ook de komende week nog wel het geval rijn. Voor komkommers ligt de consu mentenprijs op 50 cent per stuk. De komende week kan de prijs iets oplopen omdat de aanvoer afneemt. Zoals reeds vorige week gemeld neemt het fruitsorti- ment nu sterk toe, vooral ook het buiten lands fruit. Als men de moeite neemt om de markt eens rustig rond te lopen, dan kan men de komende week voor een redelijk Bij de tuinbonen was er een grillig bedrag een goed gevulde tas met verschillen- prijsverloop de fruitsoorten kopen. Het is wel een zeer merkwaardig beeld dat de statistische cijfers over de afgelopen week geeft in vergelijking met de situatie in het vorig jaar. Zo op het eerste gericht zou er alle reden zijn tot juichtonen over de prijzen en ook het totaal omzetcijfer van de CCWS riet er fleurig uit. Maar er rijn toch wel kanttekeningen bij te maken, die het beeld doen wijzigen. Zoals bekend had de lange en hete zomer van het vorig jaar een bijzonder slechte invloed niet alleen op de prijzen van de bloemen, maar ook wer den toen belangrijke hoeveelheden vernie tigd omdat de handel het aan bod niet kon verwerken. Maar tot dusver is dat nu wel het geval, zodat de aanvoeren groter zijn en het dus niet alleen is te danken aan de hogere prijzen dat er betere uitkomsten zijn. Voorts blijkt de markt op dit ogenblik niet zo sterk te rijn als dat wel lijkt, want te vaak riet men tijdens het veilen de prijzen ineens zakken, kennelijk omdat de markt verzadigd is. Zo toont de ene dag de gang van zaken soms aanzienlijk verschillen met de andere. Dat kan mede het gevolg zijn van per dag te sterk wisselende omvang in aan voer van bepaalde bloemsoorten. Afgelopen week was er een bloemenaanvoer van ruim 28 miljoen bos of stuks, ongeveer 3 miljoen minder dan voorgaande week. Het totale veilingomzetcijfer bedroeg nu 8.339.594,67 dat vrijwel gelijk is aan voor gaande week, omdat de prijzen niet zoveel verschilden. Maar wel vermeldenswaard is, dat vorig jaar in dezelfde week dat omzetcij fer 3.023.343,48 beliep dus rond de vijf miljoen gulden minder dan nu. De reden daarvan vermeldden we reeds. Buitenlandse bloemen, potplanten en perkplanten bleven op vrijwel gelijk peil in aanvoer en opbreng st Van anjers, 3.325.160, was de aanvoer rond een miljoen groter dan voorgaande week, maar van de trosanjers (ruim 3 miljoen) bleef dat op vrijwel gelijke hoogte. De aan voer van fresia verminderde met een mil joen bos tot ruim 4 miljoen. Van de irissen kwam nog niet de helft van voorgaande week doch er waren wel 2 miljoen trosanjers meer, namelijk ruim 8 miljoen. Zowel van grote als kleine rozen viel bijna een verdub beling te constateren tot ruim 2 miljoen. Hier volgen wat gemiddelde prijzen, waarbij we eigenlijk meer als „aardigheid" die van vorig jaar zelfde week tussen haakjes ver melden. Anjers 23 (8), troschrysanten 57 (24), fresia 17 (17), irissen 15 (3), snijgroen 1,22 (59), trosanjers 21 (8), leliekelk 47 (22), lelie- tak 36 (24), grote rozen 20 (7) en kleine rozen 14 (5). Overigens valt wel te verwachten, dat indien er werkelijk zomers weersomstandigheden zouden komen, de prijzen zullen dalen, ook als gevolg van de vakantiestroom. Een over zicht over de maand juni geeft aan, dat aan de CCWS het omzetcijfer voor de bloèmen 38.435.211,47 beliep tegen 28.977.260,55 juni vorig jaar, een voordelig verschil van 9.457.950,92 oftewel 32,6 procent. De omzet aan potplanten bedroeg nu 2.653.112,92 en vorig jaar 1.828.548,40, meer 824.564,52, dus 45,1 procent Het totale omzetcijfer van de CCWS van 1 januari tot en met 30 juni van dit jaar bedraagt 261.381,78 tegen 214.653.293,37 in dezelfde periode van het vorigjaar, dus 46.728.283,41 meer of 21,8 procent. Maar toen was het ook wel bitter elscht. De tulpenbollen, oogst 1977, zijn voor een niet gering deel al weer geoogst, gepeld, gesorteerd en in de cellen opgeslagen waar ze voor de vroegbroei een speciale behande ling krijgen. De broeiers rijn een nijver volkje, dat zeker zes maanden vooruit moet kunnen kijken. Uitgerekend nu rijn de cijfers over de aan voer van tulpenbloemen aan de openbaar heid prijs gegeven met vergelijkende gege vens van vorig jaar erbij. Vele maanden heeft men zich bezig gehouden met de vraag: rijn er dit jaar veel minder bollen gebroeid of niet, nu de bollen zo veel hoger in prijs lagen? De algemene opinie was: er zullen nauwelijks verschillen rijn met het verleden jaar. De theorie klopte niet, want de koele cijfers leren dat er in het eerste half jaar van 1977 beduidend minder tulpenbloemen zijn aan gevoerd. Om U niet langer in twijfel te laten: in de eerste zes maanden van 1976 regi streerde men een aanbod van 46 miljoen afgesneden tulpen, maar in dezelfde periode van dit jaar waren het er 40.800.000 stuks. Dat wil dus zeggen: 5.200.000 stuks of 520.000 bos! minder en dat kan men moeilijk een kleinigheid noemen. Heeft de vermindering van het aanbod nu ook geleid tot een aantrekken van de prijzen? Dat is ook maar betrekkelijk. De gemiddelde prijs was vorig jaar 1,84 per bos en nu 2,01. Een verschil van 0,17 per bos en dat zet vandaag de dag geen zoden aan de dijk. Hyacinten Het aanbod van hyacintenbloemen is dit jaar vrij fors toegenomen. Dat steeg van 2.240.000 stuks in 1976 naar 3.000.000 stuks in dit jaar. De prijsontwikkeling gaf geen reden tot juichen. Van een gemiddelde prijs van 38 ct per stuk in 1976 zakte men naar 0,33 in dit jaar. En de onkosten zijn er het laatste jaar bepaald niet minder op geworden! De prijsontwikkeling bij de bos jes hyacinten is ook al niet om over naar huis te schrijven. Maakte men in 1976 nog gemiddeld 1,17 per bosje, nu moest men met 0,77 tevreden rijn. Nou ja, tevreden... Irissen en lelies Meer reden om de vlag uit te steken hadden ■de producenten van irisbloemen, die voor een groot deel in Westlandse contreien te vinden rijn. In het eerste half jaar van 1976 registreerde men een aanbod van elf miljoen bos en een gemiddelde prijs van 2,14, dit jaar bedroeg het aanbod 10.500.000 bos en kwam men aan een gemiddelde prijs van 2.47. Het aanbod van taklelies nam opnieuw sterk toe. Dat ging van 33.000.000 stuks in 1976 naar 39.600.000 stuks in het eerste half jaar van 1977. De stijging van het aanbod is voor een groot deel veroorzaakt door de cultivar Enchantment die we schreven dat al eens eerder een veel te dominerende plaats in het leliesortiment is gaan innemen. Het is maar goed dat de bloemen over de gehele linie in het eerste half jaar van 1977 een goede prijs hebben opgebracht. Daarom komt men met een gemiddelde van 0,49 per tak nog goed uit de bus, als men weet dat men in 1976 met 0,47 genoegen moest nemen. Het aanbod van kelklelies daalde. Kwam men in het eerste halfjaar van 1976 nog aan een aanvoer van 15.700.000 kelken, dit jaar hield het met 10.800.000 stuks op. De bollen van de witte trompet Lilium longi- florum, die uit Japan worden geïmporteerd, worden te hoog. In Japan is het werken voor een bakje rijst plus een kwartje per dag ook sinds lang verleden tijd. De prijs van de kelklelies ging dan ook vriendelijk omhoog: van 0,36 naar 0,50 per kelk. Geen haast Wel... en dat is dan dét. De bloembollenex porteurs hebben het met de inkoop nog altijd niet op de heupen gekregen. Integen deel: ze houden zich opvallend rustig en blijven bij hun mening dat er in het buiten land misschien wel voor meer guldens aan bloembollen is verkocht, maar dat het aantal kilo's beslist zal teruglopen. Het hoge prij sniveau, waarover men vandaag nog rustig mag spreken, heeft de buitenlandse afnemer niet doen besluiten om zijn budget voor bloembollenaankopen te verhogen. Op de buitenlandse markt heeft men natuurlijk ook last van bloemen die uit derde landen, zoals Israël, Marokko, Zuid-Amerika en noem maar op worden geïmporteerd. Een geluk bij een ongeluk is dat die derde landen geen bolbloemen aan te bieden heb ben. Uit Holland komen er plenty op o.m. de Westduitse markt, maar dat is EEG en dus binnenland. Vakheffing Intussen wacht het bollenvak op het ogen blik dat de werkgroep, die de besteding van de vakheffing onder de loupe neemt, met een acceptabel voorstel zal komen. In sep tember zal het wellicht zo ver rijn. Momen teel zijn er nog een paar vraagtekens. Zo is het Laboratorium voor Bloembollenonder- zoek te Lisse rijksinstelling geworden. De overheid heeft inmiddels wel laten weten dat men van het bloembollenvak een redelijke bijdrage in de kosten van het wetenschappe lijk onderzoek blijft verwachten. Zo lang de overheid echter niet laat weten wat men onder een „redelijke bijdrage" verstaat, tast men op dit gebied in het duister. Dan weet men niet welk bedrag voor wetenschappelijk onderzoek uit de vakheffing-pot gehaald moet worden. Eén ding staat vast: het bollenvak kan, wat de besteding van de vakheffing betreft, de zaken niet op de oude voet voortzetten. Men is nl. aan het potverteren. De reserves voor wetenschappelijk onderzoek, die men in de loop der jaren had aangelegd, moesten de laatste twee jaar worden aangesproken. Dat hakte er zo fors in dat er over twee jaar van die reserves geen gulden meer over zal rijn, als men niet overstag gaat. Aan een verhoging van de vakheffing zal men niet kunnen denken. Het vak brengt per jaar al vele miljoenen op en men zal er niet voor voelen daar nog eens een paar procent bij te gaan doen. Aan de andere kant raken de reserves ook uitgeput Nu mag men aanvoe ren dat dit in vele sectoren het geval is, maar een dergelijk gegeven helpt helaas niet mee om de problemen op te lossen...

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1977 | | pagina 9