Jos Timmer met
liedjes uit
grootmoeders tijd
op tv en op elpee
Romain Deconinck
gast van Bob Bouma
hou 1
het l
scherm
in het
oog
TELEVISIE VANAVOND
TELEVISIE VRIJDAG
RADIO VANAVOND
RADIO VRIJDAG
RADIO/TELEVISIE pagina 2
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 7 JULI 1977
„Nog wordt er in de keuken gezongen door
grootmoeders aan wie de toptien niet
besteed is. Maar over tien jaar is dat
afgelopen. Er zal dan een grote schat aan
oude liederen verloren gaan".
Jos Timmers (41) van de KRO lijkt niet vrij van
een lichte huiver als hij dit zegt. Hij ziet dat
inderdaad als een verarming. Het gaat hem om
liedjes, zo uit het hart van het volk gekomen,
die tegen de eeuwen bestand zijn gebleken, nóg
gezongen worden. Daar kunnen de eendagsvlie
gen van de poptopperij niet tegen op.
Hij is er al jaren voor in de weer. Met een
begeleidende pianist, soms Jules de Corte, en
een bandapparaat naar alle uithoeken van het
land. In de culturele centra, parochiehuizen en
later de bejaardenhuizen stiet hij aanvankelijk
vaak op schroom. Maar als er één schaap over
de dam was, klonk het tot achteruit de zaal:
„Dat durf ik ook wel". In alle toonaarden gingen
dan liefde, dood, hartstocht en levenssmart ge
zongen over de tong.
Daar heeft Jos Timmer jarenlang een radiopro
gramma mee gevuld, eerst in „Van twaalf tot
twee", later in „Vijf tellen na nu" en „In de
wachtkamer" op de dinsdagmiddag. In Hilver
sum liet men hem altijd rustig zijn gang gaan.
„Een wassen neus voor een uitstervende groep
luisteraars", zei men. En Jos voelde zich een
soort zwart schaap. De reacties kwamen uit de
hoek waar men deze niet vermoedde. Telefoon
tjes en briefjes van jongeren: „Be heb dat lied
op de radio gehoord. Dat zong mijn vader/moe
der ook altijd. Kan ik de tekst krijgen? Dan
leer ik het mijn kinderen".
Al die vragers krijgen een verwijzing naar Ate
Dorenbos, een radiojongen van de NOS, die al
jaren bezig is een „Volkskunst-archiefte vullen
met oude liedjes, die hij in het hele land opvist
en de ether inzendt onder de titel „Onder de
groene linden".
Met al die reacties in de hand is Jos Timmer
momenteel bezig door te stoten in Hilversum.
Zo vaak heeft hij zijn tv-collega's gezegd: „Je
moet eens mee gaan met je camera. Al die
oudere zingende mensen. Prachtige figuren, die
zo uit een schilderij lijken te zijn weggelopen".
Ten lange leste lukte het Jos. Op 5 oktober
krijgt hij in „Wat heet oud" een uur lang de
tijd om de beste zangers(ressen) van oude liedjes
op het scherm te brengen met babbeltjes daarbij
van Jacq. van Kollenburg en gevat in de begelei
dende muziek van een pittig combootje.
Dit is nog maar het eerste schot in de roos van
een groter publieksbereik. Het tweede is dat
omstreeks diezelfde tijd bij Phonogram een
elpee verschijnt met het puik aan oude liederen.
En dan staat er ook nog op het programma van
Hilversum 4 een uitzending(en), waarin deze
oude liedjes gezongen zullen worden door men
sen, artiesten, wier vak het is een tekst te
brengen.
Jos Timmer: „Dit zijn allemaal de gunstige
gevolgen van het jarenlang najagen van het
oude lied. Voor mijn radioprogramma ben ik
elke week een dag op pad. Dat zijn ronduit
kostelijke dagen. Niet omdat je dit folkloristi
sche cultuur mag noemen, maar omdat zingende
mensen zulke argeloos-oprechte mensen zijn.
Alle sentimenten komen recht voor zijn raap uit
die kelen, pure kommer en kwel rond „Genove-
va van Brabant", een maagd die heel wat te
verstouwen kreeg. Ze zingen het zonder blad
voor de mond. Er wordt wat afgeleden in die
liederen en op smartelijke wijze gestorven. Niet
minder treffen de ondeugende liederen. Ik heb
een lied op de band van 21 coupletten, er komt
bijna geen eind aan, gezongen door een vrouw,
die aan de man wil. Ik elk couplet heeft ze er
één op de proef. Maar die kan dit niet en die
schiet daarin tekort. Aan het eind van elk
couplet dankt ze telkens zo'n mannetje af. Ten
slotte besluit ze alleen te blijven. Typerend voor
deze liederen is vaak, dat ze woorden bevatten,
die wij niet meer in die betekenis kennen of
een andere gevoelswaarde hebben. Daar wordt
soms hevig om gelachen in al die zaaltjes. Het
woord „paren" bijv. was vroeger een veel on
schuldiger begrip. Maar als je dan nu een lief
oud dametje met volle overgave in een liedje
over een meisje, dat verkering wil met een
jongen, hoort zingen: Zeg, jongen, wil je met
mij paren", dan maakt dat op moderne oren
een sterk komische indruk. Dat kom je steeds
weer tegen. Hevige volksemoties in vroeger ja
ren zochten een uitlaat in onverbloemde taal en
bovendien bevatten die oude liedjes soms tal
van dubbelzinnige zinnetjes. Daar wisten ze toen
ook al raad mee. En ze worden gezongen hoor,
zonder blozen en uit volle borst".
Ook wie van harte zingt, behoeft niet van nature
over een goede stem te beschikken. Met een
beetje soepele orkestratie er achter klinkt het
allemaal best fraai en daar zorgde Piet Zonne
veld voor, die moderne arrangementjes meegaf
Jos Timmer: „Die oudere zingende mensen lijken vaak zo uit een schilderij
weggelopen"
als verpakking voor grootmoeders tijd. Met de
teksten hebben de zangers(ressen) nooit moeite.
Die liggen gebeiteld in het geheugen, hoe lang
de ballades over 's levens wel en wee ook duren.
Het is eens gebeurd, dat twee oude Limburgse
dames, gezusters, naar voren kwamen met een
schoolschrift dat van voor tot achter was volge
schreven met een lang lied. Een gebed zonder
einde. Zo schreef men vroeger de teksten van
liedjes van elkaar over. Opvallend verschijnsel
is, dat uit Friesland vooral de voordrachten
komen, de vertelde verhalen, uit het zuiden van
het land carnavalsliedjes en uit het oosten meer
het ondeugende werk dan wel de kwellingen des
levens, alsof schavuiten en wilde meisjes alleen
daar in het wild zijn aan te treffen. Bijna
onveranderlijk bevatten de liedjes een moraal.
Met mensen die zich niet weten te gedragen
loopt het altijd verkeerd af. In spoken geloofde
men toen ook. Die werden gemeenlijk aangetrof
fen in de hoeven van de hoge heren. En in
Rotterdam vindt men vooral liedjes over de zee,
over afgepeigerde scheepsjongens, smartelijk
wachtende meisjes en aan heimwee lijdende
matrozen.
Jos Timmer: „Het idee om al dit werk voor het
nageslacht op banden te bewaren is van mij.
Maar het is meer een stokpaardje dan een idee.
Er wordt helaas niet meer gezongen in de
keuken, waar Hilversum 3 het vaatwerk doet
trillen. Het is een verlies geen moeders en
grootmoeders meer te horen zingen. En als die
oudere mensen aan het praten raken, de mooiste
verhalen. Er zit ook vaak zoveel wijsheid en
filosofie in".
TON OLIEMULLER
Romain Deconinck, bekend van „Centraal station", van
avond bij Bob Bouma
Agnes Varda, de Parijse regisseuse, filmde in „Daguerroty-
pes" een typische Parijse wijk
Bijlmer-omroep krijgt toch geld
(Van onze radio- en tv-redactie)
AMSTERDAM De Lokale Omroep Bijlmermeer (LOB) krijgt
toch tot het einde van dit jaar subsidie van het ministerie van
CRM. Vorige week nog had CRM de LOB laten weten de subsidie
met ingang van 1 september te zullen stopzetten.
Het ministerie wil van de LOB echter geen uitzondering maken.
De andere gemeenten in ons land met experimentele kabel-tv
(Dronten, Deventer, Goirle, Zoetermeer en Melick-Herkenbosch)
mochten hun in 1975 gestarte twee-jarenexperiment wel met een
half jaar verlengen.
Hoe het de LOB volgend jaar zal vergaan is niet duidelijk. Het
ministerie vindt dat de betrokken gemeenten tezijnertijd de subsi
die van het rijk moeten overnemen. Amsterdam wil dat niet en
is bovendien van mening, dat de LOB financieel erg weinig
vooruitzichten heeft.
In het KRO-televisieprogram-
ma „Voor een briefkaart op de
eerste rang" ontvangt Bob Bou
ma vanavond als speciale gast
de Belgische acteur Romain De
coninck, die heeft meegewerkt
aan de KRO-BRT-televisiepro-
duktie „Centraal Station" en
een rol heeft gespeeld in de
film Radio-droom", een van de
inzendingen naar het filmfesti
val in Berlijn. In deze aflever
ing van „Voor een briefkaart
op de eerste rang" zitten film
fragmenten uit „Slapshot" met
Paul Newman onder regie van
George Roy Hill, .Jabber Wac
ky", regie Terry Gillian en
„Two supercops" met Terrence
Hill en Bud Spencer.
Ned. II 21.15 uur.
Rubovia
Een serie vermakelijke avontu
ren over een sprookjesachtig
Koningshuis dat voor hetzelfde
geld echt zou kunnen bestaan.
Vanavond „De tovereend".
Ned. 119.05 uur.
All in the family
Gloria heeft het moeilijk. De
kleine Stivic wil maar niet ko
men en Gloria voelt zich onaan
trekkelijk en verwaarloosd. Het
wordt een echte crisis als Mike
weigert aanwezig te zijn bij een
partijtje van aanstaande moe
ders en liever naar een basket
ballwedstrijd gaat.
Ned. 119.20 uur.
Daquerrotypes
Een documentaire van Agnes
Varda over een straat in Parijs,
de Rue Daquerre. Een buurt
met veel winkeliers, kunste
naars en handwerkslieden die,
tegen de verdrukking van de
wereldstad in, nog steeds een
gemoedelijke dorpssfeer ademt.
Agnes Varda, die zelf al ruim
20 jaar in deze buurt woont,
kreeg het idee een portret van
deze gemeenschap te maken,
toen ze voor de bevalling van
haar tweede kind thuis moest
blijven.
Ned. 119.45 uur.
Herenleed
Een programma van weemoed
Paul Newman in de film „Slap shot" vanavond in „Voor een briefkaart"
en verlangen. Herenleed werd
geschreven door Cherry Duyns
en Frank Palmer, en gespeeld
door Armando, Cherry Duyns
en Johnny van Doorn. (Herha
ling van 22 januari 1976).
Ned. I 21.00 uur.
Jan van Eyck
De aanbidding van het lam
Gods in de St.Baafs-kathedraal
in Gent is een van de hoofdwer
ken van de wereldschilderkunst
Dit grootste drieluik, bestaande
uit 20 schilderijen en gereed ge
komen in 1432, is het onderwerp
van de filmische beschouwing
in het KRO-televisieprogramma.
Hubert en Jan van Eyck hebben
het drieluik geschilderd. Hubert
begon er mee en Jan van Eyck
deed er minstens zes jaar over
om het te voltooien. Een laatste
uitgebreide studie komt tot de
theorie dat Hubert geen schilder
en zelfs geen Van Eyck was,
maar de beeldhouwer van een
grote stenen ombouw voor het
drieluik, die echter verloren is
gegaan. Deze impressie van
Joes Odufré kreeg een eervolle
vermelding tijdens de interna
tionale week voor christelijke
televisie van de UNDA/WACC,
die in Montreux werd gehouden.
Samenstelling en presentatie:
Guus van Hemert
Ned. II 22.30 uur.
NEDERLAND 1
1
DUITSLAND 1
NOS
18.45 Fabeltjeskrant
18.55 Journaal
VPRO
19.04 Rubovia
19.20 All in the family
19.45 Daguerréotypen
21.00 Herenleed
NOS
21.35 Journaal
EO
21.50 Zomer in het Zuidpoolgebied
22.15 Mijn vader heb ik nooit meer
teruggezien
NOS
22.40 Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.25 Tour de France
18.45 Toeristische tips
18.55 Journaal
KRO
19.04 Tom Jerry
19.20 Peppi en Kokki
19.35 Cijfers en letters
NOS
20.00 Journaal
KRO
20.25 Comedy hour
21.15 Voor een briefkaart op de
eerste rang
22.05 Brandpunt
22.30 Het visioen van Jan van Eyk
NOS
23.00 Journaal
18.40 Tour de France
18.55 Journaal
19.00 Regionaal nieuws
19.05 Orff beweegt hemel en hel
19.15 De rivalen van Sherlock Hol
mes
20.15 Regionaal magazine
20.45 Novelle van Tsjechov, tv-spel
21.00 Journaal
21.15 Plusminus
22.00 Torna, misdaadserie
22.45 De televisiediscussie
23.30 Journaal
23.50 Marc Chagall
DUITSLAND II!
18.35 De draaischijf
19.20 De advocaat, serie
20.00 Journaal
20.30 Liefde gaat door de maag,
komedie
22.00 Journaal
22.15 Boeren. Britten, Bantoes
23.00 Zelfbetichting en profetie
24.00 Journaal
BELGIE
NEDERLANDS
19.10 Vrijetijdsmagazine
19.35 Kijk uit
19.45 Journaal
20.15 Coronation Street
20.40 Panorama
21.10 Première, filmprogramma
21.50 Standpunten
22.10 Journaal
DUITSLAND I
16.50 Journaal
16.55 Kastelen in Neder-Beieren
17.40 De vuurrode speelmobiel
18.10 Joker 77
DUITSLAND II
11.45 Tour de France
17.15 Rechtzaken beoordeeld door 16.30 Tour de France
'burgers 18.55 Gedeon.
BELGIE
NEDERLANDS
HILVERSUM I
18.00 De kerk vandaag, 11.20 (S) Klass.
orkestmuz. 18.30 Nws. 18.41 Wereldpa
norama. 18,53 Zojuist verschenen. 19.00
(S) Leger des Heilskwartier. 19.15 (S)
De wereld zingt Gods lof. 20.00 (S) 27e
Internationaal Orgelconcours Haarlem
1977. 21.15 (S) Draaisignaal, jf. 22.25
Avondoverdenking. 22.30 Nws. 22 40 (S)
Gestolen relikwie. Verhaal. 22.50 (S)
Jazztime. 23 55-24.00 Nws.
vlak v
ziek e
(S) Internationaal Gaudeamus Concours
voor vertolkers van Muziek van onze
tijd 22.20.Aspecten: kunstrubr. NOS: (S)
Met het oog op morgen 23.05 Aktuali-1
teitenoverzicht 23.10 De krant van mor
gen: 23.30 Den Haag vandaag: 23.52
Even ontspannen voor het slapen gaan-
...yoga. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM II iHILVERSUM III
zaken van kerk en samenleving. AVRO: 22.25 Meded. 23.02 (S) Close-up. 0.02
19.30 Sportpanorama 19.00 (S) The (S) De Hugo van Gelderen Show. 1.02-
Dutch Swing College Band met solis- 7.Ó0 (S) De nachtwacht.
HILVERSUM I
KRO: 7.00 Nws. 7.02 Het levende woord.
7.10 (S) Zomer 77 (7.30 Nws) 7.41 Echo.
8.24 Ovenweging. 8.30 Nws. 8.36 Gym
nastiek voor de huisvrouw. 8.45 (S)
Zomer 77 (10.30 Nws) 11.00 (S) Tour
operators gisteren en vandaag. 12.00
(S) Zomer 77 (12.26 Mededelingen.
12.30 Nws. 12.41 Echo). 13.00 (S) Zomer
'77 (15.30 Nws.) 16.00 (S) Muzikaal
spreekuur. 17.00 (S) In de hutsgeklutste
kinderwinkel. 17.30 Nws. 17.32 (S) Echo
magazine.
HILVERSUM II
7.00 Nws. 7.11. Ochtendgymnastiek.
7.20 Vandaag .vrijdag. 8.00 Nws. 8.11
Hier en nu. 8.30 Op de man af; Evange
lisch kommentaar. 8.35 Te Deum Lau-
damus, gewijde muz. MOS: 9.00 De
dokter is verziekt (2); dokumentaire.
9.35 Waterstanden. 9.40 Gebruik en
mogelijkheden van het electronisch or
gel. 10.00 Wat heeft dat kind? Pedago
gische rubr. 10.15 Duidelijke taal. 10.30
NOS-Jazzportret. Groten van gisteren.
11.00 Nws. 11.03 Meer over minder; de
stem van de sprekende minderheid.
12.30 Toerismo; OVERHEIDSVOOR
LICHTING: 12.49 Uitzending voor de
landbouw. 13.00 Nws. NCRV: 13.11 Hier
en nu. NOS: 13.30 Vonken onder de
as; Nederlandse volksverhalen- en
volksgebruiken. 13.45 Onder de Groene
Linde: Oude liedjes en balladen. 14.00
Aspekten van de kamermuz. 15.00 Zoe
klicht op Nederland; regionaal nws.
(16.00 Nws). 16.30 Kijk op buitenland.
HILVERSUM III
Tour de France. EÖ: 10.06 (S) Te elfder
ure. TROS: 11.03 (S) Verzoekplaten.
12.03 (S) Nederlandstalige top tien.
13.02 (S) Poldertopparade. NOS: 14.03
(S) Tour de France.
HILVERSUM IV
NOS: 7.00 Nws. 7.02 (S) Vroeg klassiek.
9.00 Nws. 9.02 (S) Stof van eeuwen.
10.00 (S) Vocalise. 12.00 (S) van het
Nederlands Concertpodium EO: 13.00
IS) Klankspiegel. 14.00 Nws. 14.02 (S)
Orgelbespeling. 14.30 (S) Laat sangh en
spel. 15.00 (S) Muziek-op-vier.
Het was toch al een zwoele zo
meravond, maar de NOS gooide
er gisteren dan toch ook nog"
Salome" de bijbelse, muziekdra
matische eenacter van Richard
Strauss tegenaan. Een uitermate
opgewonden werk, dat in een
bijna voortdurend fortissimo
van ongeveer twee uur lang tot
ons kwam. Het is verre van mij
de opera met een schertsend
woord af te doen al is de mu
ziek, als ik het zo mag zeggen,
mij geenszins sympathiek en al
wil ik best bekennen dat een
paar maten Mozart u hebt
maar te kiezen uit welk KV-
nummer dan ook mij aan
zienlijk meer zeggen dan al die
maten van Strauss bij elkaar.
Maar ik wil dat beslist niet aan
welke opera-liefhebber dan ook
opdringen. De zaak werd trou
wens in deze Duitse versie met
drastische verbeeldingskracht
voor onze ogen in scène gezet.
Dat was een in alle opzichten
bijna benauwende aangelegen
heid. Ook zal er onder leiding
van Karl Böhm ook ongetwij
feld zeer bekwaam zijn gemusi
ceerd. Maar dat kon ik dan
(weer eens) niet uit eigen erva
ring beoordelen, want zo'n kleu-
renteevee apparaat klinkt
nou eenmaal niet veel beter dan
een oude 78-toerenplaat. En
daar kan dat muzikale geweld
van zo'n meer dan Wagneriaans
orkest natuurlijk zeker niet op.
Over het zingen heb ik jet dan-
maar niet eens meer. Maar een
merkwaardig kijkspel was het
in ieder geval en de pathetiek
droop (evenals het bloed) zo on
geveer van mijn toestel af.
Tot de sporten schijnt uiteinde
lijk toch ook (net als het scha-
ken trouwens) het bridge te
worden gerekend. In markant
sport" was deze keer althans de
oud-wereldkampioen bridgen
Bob Slavenburg ondergebracht.
Hij scheen er geen bezwaar te
gen te hebben gehad dat hij
vantevoren was gesignaleerd als
te zijn" een bluffer, een opsnij
der, een leugenaar, een bon vi-
vant, en een charlatan". Ik wijs
er met nadruk op dat ik daar
mee mijn programmablad ci
teer. Bij nadere kennismaking
bleek het overigens te gaan om
een bijzonder schilderachtige fi-
guur en zeker om een grage en
amusante prater, die ons vanuit
Marokko ongecompliceerd toe
sprak, gezeten op een rotsblokje
of op een terrasje, dan wel in
zijn riant ogend huis. Hij maak
te ons daarbij onder meer dui
delijk dat bridge iets gemeen
heeft met vissen, waarmee hij
kennelijk het bekende „latijn"
bedoelde. Daarin leek de heer
Slavenburg zeer bedreven.
Zoals hij zich af en toe een
begaafd filosoof van de nogal
koude grond toonde. Waarmee
het markante programma overi
gens aanzienlijk beter bij de
drukkende meteorologische om
standigheden paste dan Richard
Strauss met zijn Salome.
HERMAN HOFHUIZEN
