fro
Foreign Fxchanges
Tv-krant niet in de bus
maar op de buis
E
J
1
football
lus
F
5
„Politie
in
dienst
stellen
van de
burgerij"
Mtt CEEFAX 130 Fri 7 Hou 12,02/40
A B
1M
AUSTRIA32.SO schillings
BELGIUM71.25 francs
FRANCE 8.42 francs
HOLLAND4.84 guilders
ITALY1S8S lire
JAPAN545 yen
8PAIH119.23 pesetas
SWEDEN 790 kronor
SWITZERLAND4.47 francs
UNITED STATES1 8250 dollars
ME8T GERMANY4 .36 Barks
These approximate tourist selling rates
B ore issued by the National
^Westminster Bank.
terbij dan men denkt lift de dag, waarop men
3 [meer de krant hoeft af te wachten voor het
—fjs, maar dat men „de krant" via het beeldscherm
t aangereikt. In Engeland heeft men hiermee al
geslaagde experimentele periode achter de rug
jrkeert men in de fase van verfijning en uitbrei-
die er misschien toe zal leiden, dat de krant
i we die kennen in zijn huidige vorm overbodig
it. In Engeland gaf dit tot op heden geen proble-
maar de Vereniging Nederlandse Dagbladpers
al laten weten er anders over te denken,
in de ons omringende landen, West-Duitsland,
jcrijk en Zweden, heeftf men de eerste schreden
it gebied al achter zich en beschikt men intussen
i enige ervaring. Hierbij worden verschillende
men gehanteerd en uitgeprobeerd. Het verzenden
j,de krant" naar de ontvanger kan langs verschil-
wegen plaats hebben, telefoon- en/of tv-kabels,
f maakt men gebruik van de ether, dan ligt het
Èxt-systeem het meest voor de hand. In Engeland
men deze methode toe.
ext werkt zo, dat geschreven informatie wordt
leerd en omgezet in een signaal, dat kan worden
(voegd aan de normale uitzending. Dit geheel gaat
jglop weg naar de huiskamers. De bezitters van
aaiale ontvang-tv-toestellen krijgen het tv-program-
~i>p de buis en merken niets van de toegevoegde
Ten. Voorziet men het eigen toestel van een
ïeer-apparaat, dan kan men door inschakeling
de extra meegezonden signalen op het beeld-
ontvangen. Op deze wijze is het bijvoorbeeld'
lijk om een buitenlandse film zonder ondertite
lt te zenden, maar deze ondertiteling in de vorm
m apart signaal mee te sturen. Wie ondertiteling
kan door middel van het decodeer-apparaat
ziin scherm krijgen,
lezelfde wijze kan men ook „de krant" aan de
ORACLE p383 Frl 07 Hog IJ
ORACLE
"EARTHQUAKE
BELT" ACROSS
EUROPE
The earthquake that devastated touns
and villages in north-east Italy last
night page 105 uas the latest
in a series of tremors that has
rocked the region in recent years,
An earthquake belt stretching across
southern Europe has killed thousands
of people this century.
The most disastrous quake in recent
times killed more than 2,300 people
eastern Turkey last September
The worst quake in Europaan history hit
Lisbon in 1773. Killing 60.000 paopla
jws over aardbevingen in Europa
tale uitzending toevoegen. Het decodeer-apparaat
de lezer in staat die „krant" op het scherm te
;n, waarbij hij met behulp van eèn nadere decode-
de gewenste pagina kan opslaan. Dat wordt dus
[gen voor het toestel in de huiskamer als de een
/oorpagina wil lezen, de ander de sport en een
le huisgenoot uitsluitend geïnteresseerd blijkt in
is. Mogelijk beschikt elke huisgenoot tegen die tijd
een eigen tv-ontvanger, zoals nu meer dan één
Ifnslid een eigen radio heeft.
H de keuze van pagina aan de hand van het
'odeer-apparaat is gemaakt, verschijnt deze binnen
Énige seconden op het scherm. Uit de praktijk is
ileken, dat de wachttijd langer wordt naarmate men
I een groter aanbod van pagina's kan kiezen. Bij
hoeveelheid van 200 pagina's vergt de wachttijd
fo tot twintig séconden. Het grote voordeel van de
frant is, dat deze op elk moment bij de tijd is
gezien nieuws en andere informatie, door een re-
tiestaf voortdurend op actueel peil 'wordt gehou-
Van minuut tot minuut heeft men dus inderdaad
laatste nieuws op de buis.
nenteel werkt alleen in Engeland de teletext opera-
eel. Daar beschikt men over de breedste ervaring
>ehet heeft dan ook zin vooral daaruit te putten. In
geland begon men tien jaar geleden al met een
teem te experimenteren, Homefax geheten, waar-
e men stopte, omdat de eindapparatuur te duur en
Het tv-programma
te ingewikkeld bleek. De BBC koos vervolgens voor
het zogenaamde Ceefaxsysteem, terwijl de onafhanke
lijke omroep IBA startte met het zogeheten Oracle-sys-
teem. Beide systemen werken volgens hetzelfde princi
pe, maar vergden verschillende van elkaar afwijkende
apparaturen. De leveranciers van de apparatuur voor
beide systemen zijn gevraagd hun produkten te stan
daardiseren, omdat anders de kijker zich van alles
dubbel zou moeten aanschaffen als hij van beide
omroepen informatie wenst.
De BBC is momenteel zestien uur per dag in de lucht
met ongeveer 200 pagina's. Deze worden gevuld en
bijgehouden door een redactiestaf van 13 man, onder
wie een hoofdredacteur. Plannen voor uitzending van
regionale en lokale tv-kranten
liggen gereed. Men zegt in Lon
den, dat de uitwerking van de
ze plannen ten nauwste samen
hangt met de acceptatie door
het publiek van deze tv-krant.
Dit heeft uiteraard te maken
met de kosten voor de kijker.
In Engeland ligt het in grote
lijnen zo, dat een normaal tv-
kleurentoestel 1300 tot 1400 gul
den kost. De prijs met inge
bouwd decodeer-apparaat
stijgt echter tot 4500 gulden.
Men kan ook een los decodeer-
apparaat kopen. Dit kost 3000
gulden. Daar kan men dan ge
middeld tien jaar mee vooruit.
Zet men dit af tegen de kosten
van tien jaar een dagblad, rond
1600 gulden, dan is men met de
tv-krant aanzienlijk duurder
uit. Maar de normale krant
loopt achter vanaf het moment,
dat deze is afgedrukt, terwijl
de tv-krant altijd het laatste
nieuws bevat. In Engeland zijn
een kleine duizend toestellen in
gebruik met ingebouwd deco
deer-apparaat en naar schat
ting een 250 losse apparaten,
die aan de tv-toestellen zijn toe
gevoegd. De hoge kosten wor
den overigens veroorzaakt
doordat de technische industrie
nog niet is overgegaan tot aanmaak op grote schaal.
Gebeurt dit wel, dan zakt de prijs voor een decodeer-
apparaat tot rond 700 gulden, terwijl zelfbouw slechts
rond 300 gulden behoeft te kosten. Op de lange duur
CEEFAX 139 Fri 7 Hoy
LEADING LEAGUE AND CUP GOALSCORERS,
Division 2 lye Lg» C FA C Total
HALES 26 3 O 31
(OrarltorO
CHANNON 20 O 5 29
<8outhoopton
•BRAOO \C 3 O 19
Mot ts Co)
RITCHIE }U O O 10
«Bristol C>
HALBH IV O O
(Blackpool
zal een compleet toestel 1800 gulden vergen, goedkoper
dan de gewone krant dus.
Het is mogelijk per tv-kanaal 800 pagina's uit te
zenden, welke zijn onderverdeeld in acht bijlagen van
100 pagina's. Een pagina bestaat uit 24 regels. De
wisseling der pagina's heeft in een flits plaats, zodat
men ongestoord zijn lezing kan vervolgen.
Voor de omroep, die de teletext verzorgt, ziin de
investeringskosten niet hoog. De BBC gaf er driekwart
miljoen voor uit. De exploitatiekosten worden voorna
melijk bepaald door de salarissen van de medewer
kers. De grootte van deze staf zal in de toekomst
moeten blijken.
In ons land worden de mogelijkheden voor Teletext
momenteel bestudeerd door de door de NOS gefor
meerde kabelcommissie, die zich vooral in Engeland
uitvoerig op de hoogte heeft gesteld. Vanuit om-
roepoogpunt verdient een aantal zaken nadere studie.
Teletext is het enige medium, dat de nieuwsconsument
op elk gewenst tijdstip alle voorhanden nieuws en
informatie kan geven. De kijkerAezer hoeft niet te
wachten op de komst van een krant of het tijdstip
van een nieuwsuitzending op radio of tv. Teletext kan
ook gebruikt worden voor allerlei andere doeleinden.
We noemden al ondertiteling, gemakkelijk voor dove
mensen, maar er bestaan ook mogelijkheden voor
educatieve uitzendingen etc. Teletext kost geen fre
quenties. De bestaande transmissiecapaciteit kan meer
signalen gemakkelijk aan. Opslag van het uitgezonden
materiaal is mogelijk. De NOS ziet Teletext, inclusief
de tv-krant, als een vorm van dienstverlening door
de omroep. Zij biedt de omroep betere mogelijkheden
voor het vervullen van haar informatieve taken. Het
NOS-bestuur heeft dan ook in overweging om in ons
land Teletext in te voeren.
In het bijzonder zal worden nagegaan de relatie
pers/omroep, welke in het geding is, wanneer de
bestaande situatie van het dagbladbedrijf wordt aan
getast door de omroepen, die eigenlijk als uitgevers
van nieuws etc. gaan fungeren. In Engeland heeft dit
tot op heden geen problemen opgeworpen, maar in
ons land heeft de Nederlandse Dagblad Pers al uiting
gegeven aan haar bezorgdheid.
In deze discussie heeft inmiddels minister Van Doorn
van CRM al een standpunt ingenomen. Hij zegt, dat
er geen reden voor zorg hoeft te zijn, integendeel,
dat de NOS zowel als de omroepen ook nu al zorg
dragen voor informatievoorziening en dat deels con
currerende, deels aanvullende informatie uit een oog
punt van verscheidenheid een groot goed is.
De Vereniging Nederlandse Dagbladpers wijst er ech
ter op, dat het maken van programma's zoals de
omroepen doen onder de Omroepwet valt en dat de
telecommunicatie wordt geregeld door Telegraaf- en
Telefoonwet. In eerdere ministeriële uitingen wordt
het verschil erkend tussen communicatie door middel
van programma's en communicatie die berust op
grafische, dit is geschreven, vormen. Daarom eisen
beide vormen van communicatie een eigen regime. In
een nota van de Nederlandse Dagbladpers over deze
materie wordt erop gewezen, dat uit de strekking van
de Omroepwet valt af te leiden, dat met het begrip
„programma" een wezenlijk andere vorm van commu
nicatie wordt bedoeld dan waarvan sprake is bij de
grafische telecommunicatie. Ook het gebruik van het
televisietoestel is in dat geval wezenlijk anders. Behal
ve het Teletext-systeem, dat zich van de ether bedient,
zijn ook toepassingen via de kabel mogelijk. In Enge
land beproeft men momenteel het Viewdata-systeem,
waarbij via de telefoonkabel de gewenste krante-infor-
Buitenlandse wisselkoersen
matie op het scherm gebracht kan worden. Ook hierbij
is de lezer niet afhankelijk van (de bezorging van) een
krant, maar kan hij de informatie op elk gewenst
tijdstip tot zich nemen. De dagbladpers krijgt op korte
termijn te maken met revolutionaire ontwikkelingen,
waarbij de tv het nieuwe distributiesysteem van het
krantenbieuws vormt. Volgens de Vereniging Neder
landse Dagbladpers zal op korte termijn helderheid
verschaft moeten worden over de toegang tot de
kabels en over de positie van de omroepen, die dan
als „krantenbedrijven" buiten hun eigenlijke taak
treden, nl. programma's te verzorgen. En omroepen
is toch iets anders dan een krant maken.
TON OLIEMULLER
CEEFAX 157 Fri
Tonight
MICKEY
11,32pa, B8C 1. BUI, 1963
A Chicago nightclub club entertainer
iconvinced he has committed some
unnamed crime
Narren Baatty, Nurd Hatfield,
Alexandra Stewart
Directed by Arthur Perm
Tomorrow, 3 0Opm BBC 2. Colour. 1963
GUNPOINT
Sheriff left for deod by treacherous
deputy, uhile outlaus pull off a
*lm train robbery
Audi» Murphy Joan Staley
Directed by Éarl Bellamy
Vrouwen-
nishandeling
komt
meer
I
en meer
ii
i'
Uli
erborgenheid
NEW YORK (UPI) In een luxueus zeven-ka-
mer-appartement in New York slaat een advo
caat zijn vrouw voor haar hoofd en bewerkt
haar met een schaar, een mes en een hakmes.
In een buitenwijk van Dallas slaat een verkoper
het hoofd van zijn vrouw open, breekt haar
vingers en trekt de trouwring af.
Een socioloog van de universiteit van New
Hampshire, dr. Murray Straus, getuigde tijdens
hoorzittingen van het Amerikaanse Congres dat
ongeveer 3,8 procent van alle Amerikaanse man
nen verleden jaar hun vrouw hebben mishan
deld. Met de opkomst van het feminisme komt
de .vrouwenmishandeling langzaam maar zeker
uit de verborgenheid. Evenals abortus en gelijke
beloning voor gelijke arbeid komt ook de mis
handeling van vrouwen in de schijnwerpers te
staan.
Het Amerikaanse congres hield zijn hoorzitting over dit
onderwerp het afgelopen voorjaar. Geschat werd dat in de
Verenigde Staten zo'n 1,5 miljoen mannen hun vrouwen op
een hardhandige wijze het leven zuur maken. Het mishande
len van vrouwen komt drie keer zo vaak voor als verkrachtin
gen. Slechts een van de tien gevallen van vrouwenmishande
ling komt aan het daglicht.
Een advocaat uit Michigan verklaarde dat 80 procent van
de echtscheidingen uit zijn praktijk te maken hebben met
geweld. In een ziekenhuis in Boston is 70 procent van de
slachtoffers van aanrandingen, vrouwen die door him echtge
noten „onder handen zijn genomen". Advocaten, psychologen
en politiemensen zijn het erover eens dat dit probleem zich
op grote schaal voordoet. Het gaat niet over kleine ruzies
in gezinnen, maar over vrouwen met blauwe ogen, gebroken
armen, messneden en die geslagen worden met kettingen.
Het probleem doet zich niet alleen in de lagere sociale klassen
van de bevolking voor. „Het afranselen van vrouwen komt
in alle lagen van de bevolking voor. Alleen verbergen de
rijken het beter, zij roepen de hulp in van een advocaat of
een psycholoog, en niet van een agent", aldus dr. Morton
Bard, professor in de psychologie aan,,de universiteit van
New York.
De redenen waarom vrouwen mishandeld worden zijn vaak
onduidelijk. „Waarom?", zegt een bankier die een therapie
ondergaat. „Wel, omdat ik steeds als zij omkeek, dacht dat
ze naar een andere vent loerde". Er lijkt verband te bestaan
tussen het in verwachting zijn en mishandeling: 25 procent
van de vrouwen die aangifte doen van mishandeling is in
verwachting. Een jonge vrouw vertelde het volgende: „Mijn
man zei me dat we werkelijk een goed leven hadden, vóórdat
ik in verwachting was. Nu vindt hij dat ik er uit zie als
een koe en hij is begonnen met slaan".
Waarom pakken de vrouwen dan niet hun boeltje en stappen
op? Psychologen die te maken hebben met mishandelde
vrouwen zeggen dat een complex van factoren kan leiden
tot de beslissing om toch maar te blijven. „In de eerste plaats
is de vrouw bang om aangifte te doen of een echtscheiding
door te zetten, uit vrees dat haar man haar dan letterlijk
zal doden", aldus de socioloog Geiles. Vrouwen zonder baan
zijn bovendien bang dat ze zonder inkomen komen te zitten.
Zij die bij hun ouders thuis al het nodige geweld hebben
meegemaakt, staan er wellicht wat toleranter tegenover. Zij
denken dat geweld nu eenmaal deel uitmaakt van het
getrouwde leven.
Een aantal psychologen meent dat de arbeid van de man
vaak leidt tot het mishandelen van hun vrouwen. Vaak zijn
de mannen gefrustreerd op hun werk en 's avonds „leven
ze zich dan uit" op hun echtgenotes. Anderen menen dat
mannen die als kinderen zijn afgerammeld, deze praktijk
later zelf in het gezin gaan toepassen.
Een succesvolle zakenman zegt dat alcohol de oorzaak is voor
zijn uitbarstingen. „Ik houd echt van mijn vrouw, maar als
ik drink doe ik gekke dingen". Sociale werkers en politiemen
sen leggen vaak verband tussen alcohol en mishandeling.
Richard Geiles, socioloog van de universiteit van Rhode
Island, heeft samen met dr. Straus een onderzoek verricht
naar geweld in de gezinnen. Volgens hen wordt te sterk de
nadruk gelegd op alcohol als oorzaak voor mishandeling:
„Alcohol brengt niet het slaan van vrouwen met zich mee",
zegt Geiles. „Alcohol is voor een man die zijn vrouw slaat
alleen een manier om zijn verantwoordelijkheid te ontlopen,
drank is een excuus, geen oorzaak".
Het heeft volgens Geiles ook te maken met cultuurpatronen.
„Vrouwen hebben geleerd om te blijven, zij zijn verantwoor
delijk voor het huwelijk. Als ze vertrekken, is het hün fout".
Vrouwen die met hun klachten naar de politie gaan, worden
daar vaak niet helemaal serieus genomen. „De eerste keer
als zij komt met het verhaal dat zij geslagen is, zeggen zij
haar dat ze naar huis moet gaan en de zaak bespreken. De
tiende keer zeggen ze dat ze alles al zo lang gepikt heeft,
dat ze het waarschijnlijk niet eens zo erg vindt", zo meent
de advocaat John Corwin.
Een jonge vrouw, Jans genaamd, herinnert zich nog het
voorval toen haar man een deur uit de muur van hun
appartement haalde en haar daarmee te lijf ging. „De
politiemensen fleurden me wat op, ze klopten me op de
schouders en zeiden dat alles wel weer op zijn pootjes terecht
zou komen. Als hij het nog eens doet, sluiten we hem op
voor een miljoen jaar". Toen zij het politiebureau wilde
verlaten keek zij nog even om naar haar man die met
dezelfde politieagent stond te praten. „De agent klopte hem
op zijn schouders en zei: „Wij weten dat vrouwen wel eens
lastig kunnen zijn, als ik mijn vrouw sla, betaalt ze me
misschien met gelijke munt terug".
TTERDAM De belangrijkste taak van de politie is
handhaving van de openbare orde, maar welke opvat
gen daarover voorrang krijgen is afhankelijk van de
rheid. Dat zegt de voormalige inspecteur van de vreem-
ingenpolitie in Rotterdam, de heer Peter Verton, nu
twikkelingsdeskundige bij een internationaal plannings-
reau en sinds kort gepromoveerd socioloog. Bij de verde
ling van zijn proefschrift aan de Erasmus Universiteit
gin deze maand kon hij niet nalaten in de vorm van een
ital uitdagende stellingen op zijn politieverleden terug
zien.
zou je kunnen voorstellen dat die overheid zich minder
ik maakt over de zedelijkheid van de burgers en bijvoor-
eld meer over het milieu waarin we leven. Dat is historisch
1. Wat onder openbare orde wordt verstaan is uitge-
lakt door generaties decennia terug. Dat betekent dat de
idige ordehandhaving van de politie te weinig toegesneden
op wat van belang is voor de samenstelling van de
menleving op dit moment".
overheid maakt niet alleen uit wat onder openbare orde
Det worden verstaan. Wat meer is: zij heeft als het ware
>k het eigendom van de bewaking van die openbare orde
)or middel van de wet. In dat licht bezien verklaart Verton
gebrekkige wijze waarop het optreden van de politie bij
burgers overkomt. „De gezagsuitoefening ontleent de
)litie aan de wet. Om dat te veranderen zou je moeten
'ginnen bij de opleiding van de politiefunctionaris". Een
in zijn stellingen luidde dan ook: „De politie dient. Als deze
idachte in de opleiding centraal zou staan, dan zou de
ettigheid van het politieoptreden door de burgers niet
eeds in het geding behoeven te worden gebracht". Verton
jaarover: „Je zou dat element vain het zuiver aan de wet
ontleende machtsdenken uit de politie-opleiding moeten halen
en in plaats daarvan meer de relatie beklemtonen met de
burgerij. Tussen politie en burgerij zou een samenspel moe
ten groeien en een mogelijkheid tot controle".
Omdat de politie zo sterk is afgesteld op de overheid zijn
er volgens Verton steeds meer aanwijzingen dat het publiek
daar geen genoegen mee neemt. „Je ontkomt er natuurlijk
niet aan dat het optreden van de politie altijd een vorm van
machtsuitoefening blijft, maar het wordt aanvaardbaar wan
neer dat optreden mede bepaald is door wat er uit de
burgerij naar voren komt. Als verlengstuk van de overheid
die de politie stuurt, is die politie maar al te vaak onzeker
tegenover het publiek. Ze weet niet aan welke kant ze moet
gaan staan. Soms vindt ze daar wel oplossingen voor. In
Rotterdam tijdens de rellen met de Turken in de Afrikaan-
derbuurt ging de politie aan de kant van de bewoners staan.
Ze trok toen partij voor de meerderheid van de bevolking.
Als politie moet je natuurlijk met de samenleving in zijn
geheel rekening houden. Dat voorbeeld geeft duidelijk aan
dat de politie worstelt met haar eigen plaats en de wettigheid
van haar optreden".
Verton gelooft dat de politieambtenaar vrijelijk zijn mening
zou moeten kunnen uiten en ook het stakingsrecht moet
genieten. Hij is niet onder de indruk van het direct daar
tegen terugketsende argument dat de effectiviteit van het
apparaat dan wel eens direct zou kunnen worden aangetast.
„Er hopen zich teveel spanningen op bij de gewone politie
man. Hij moet naar buiten toe de „baas" dekken, het
Openbaar Ministerie enzovoort. Ik pleit voor een opener
samenleving en zeg dan: accepteer, dat gezag wordt uitgeoe
fend door mensen met uiteenlopende visies op de samenle
ving".
„Als jé'je een apparaat indenkt dat dicht® bij de behoefte
Dr. P. Verton
van de mensen staat, met politieagenten die zelf beslissingen
kunnen nemen, kun je ook vraagtekens zetten bij de automa
tisering en centralisering van persoonsgegevens. Informatie
over mensen betekent macht over hen kunnen uitoefenen.
Dat past bij een centraliserende overheid. Het betekent dat
onvermijdelijk burgerlijke vrijheden worden ondermijnd. Je
hebt er geen idee van hoeveel dossiers zich ophopen, niet
alleen bij de overheid overigens die nog tot op zekere hoogte
worden bewaakt, maar ook in de particuliere sector waar
voor allerlei commerciële doeleinden gegevens uit worden
Volgens Verton blijkt centralisering van de politie uit het
plan tot een nieuwe indeling van de gewesten. „Op het
ogenblik is het politieapparaat vrij gedecentraliseerd. Vooral
bij de gemeente blijkt dit, waar de burgemeester hoofd van
de politie is. Als een andere organisatie nou toch nodig is,
zou je niet automatisch moeten terugvallen in een bureaucra
tische vorm. Er zijn ook bij de politie momenteel genoeg
psychologen en sociologen in dienst die'voor een alternatief
kunnen zorgen.
Sprekend over wat vroeger zijn specifieke werkterrein was,
de vreemdelingenpolitie, formuleerde hij het tijdens de pro
motie zo: „De Nederlandse rechtsorde is het voornaamste
slachtoffer bij administratieve maatregelen tegen vreemdelin
gen, zoals uitzetting, die immers een aanzienlijk zwaardere
straf betekenen dan strafmaatregelen tegen Nederlanders".
Verton: „Ook hier moet het principe gelden van gelijke
monnikken, gelijke kappen. Een buitenlander die diefstal
begaat en daarvoor het land wordt uitgezet, treft een onge
meen zware straf. De vreemdeling is dubbel belast. Tussen
de Vreemdelingenwet en het strafrecht bestaan divergenties
die ontoelaatbaar zijn".
PAUL VAN VELTHOVLN
