ÊcicbcSoutcwit Herstel rechtsorde eist ac De hel Dr. Tan waarschuwt voor burgeroorlog brak los boven Glimmen Politie dringt Molukse woonwijk binnen DEN UYL: ,We zagen geen andere weg meer Terroristen ontsnapt? Zuidmolukse vlag in top Kort Rapenburg 2, Leiden, postbus 11. tel. 071-122244 - Giro 103003 - Bank: Amro-bank N.V., Leiden. Directeur-hoofdredacteur: J. j. Hallewas - Chef-redacteur: Wim Buijteweg. Advertenties (excl. BTW) 0,46 per mm. Telefoontjes 4.16 - Klachten bezorging: tel. 071-122244 (18.00 tot 19.00 uur) Abonnementen: kwartaal 39,80; ,aar 147,70; losse nummers: 55 cent. Zaterdag 11 juni 1977,67e jaargang no. 20756 DAGBLAD VOOR ZUID-HOLLAND Bij het ter perse gaan van deze krant was er nog geen enkel inzicht in hoe de radio- en tele visieprogramma's er vanmiddag en vanavond zullen gaan uit zien. Dat er grote aandacht aan de bevrijding acties in Boven Smilde en De Punt gewijd zal worden ligt voor de hand even als daaruit voortvloeiende wijzi gingen in de programma-opgave op pagina twee van deze krant Zonnige perioden Zonnige perioden met vooral in het binnenland enkele buien. Meest matige wind tussen zuid en west. Minima ongeveer 10 graden, maxima morgen van 16 graden aan zee tot 20 graden in het binnenland. Morgen zon 5.20-22.00. Maan 2.43-16.35. Sche- veningen hoog water 12.09. Laag water 7.41-20.24. Ooggetuige verslag van onze verslaggever in Glimmen Leon Vankan (Van onze verslaggevers) ASSEN Om precies 04.53 uur vanochtend hebben 120 mariniers, marechaussees en soldaten van de landmacht een einde gemaakt aan de twee gijzelings- akties in Drenthe. Bij de bevrijdingsaktie van de gegijzelde treinpassagiers werden twee gijzelaars ge dood: de 40-jarige heer M. van Baarsel uit Eist en de 19-jarige mejuffrouw J. M. O. Monsjou uit Gronin gen. Zes Molukse treinkapers kwamen eveneens om het leven in het felle vuurgevecht dat ontstond. Bij öe school werd niemand van de gegijzelden en sühoolbezetters gewond. De bliksemaktie bij de trein duurde ongeveer een kwartier. Moor de aktie werd ondernomen had den de twee bemiddelaars mevrouw Soumokil en dr Tan in het Assers perscentrum gisteravond een verkla ring afgelegd, waarin zij zeiden dat de situatie uitzichtloos leek, omdat geen van beide partijen bereid was toe te geven. Op dat moment reeds was het duidelijk dat de gijzelingen in drentfye die vandaag de twintigste dag zouden zijn ingegaan niet vreedzaam zouden worden opgelost. Desondanks kwam de aktie in de vroege ochtend als een complete verrassing. De bevrijdingsaktie van de gijzelaars in de trein concentreerde zich op de kop van de intercity, waarvan bekend was dat de kapers zich daar bevonden. De mariniers bevestigden plastic bom men aan de deur van de trein en bliezen deze op. Meteen sproeiden au tomatische wapens een dichte kogelre gen in het compartiment. De treinka pers evenwel schoten terug, hoewel het vuur van die kant snel wegviel. Intus sen waren de marirAexs en andere mili tairen uitgezwermd naar de andere compartimenten waarvan de deuren eveneens met explosieven werden op geblazen. De zich daar bevindende ka pers werden ogenblikkelijk neerge schoten. Bij de aktie werden twee ma riniers licht gewond, één liep een schot in de arm op en de ander la-eeg splin ters in het gezicht. Ook een Zuiómoluk- ker werd gewond afgevoerd. De twee anderen werden meteen in hechtenis genomen. Bij de aktie op de trein waren zes straaljagersingezet om de verwarring zo groot mogelijk te maken. Herhaalde malen scheerden de toestellen laag brullend over de trein in het mistige landschap, terwijl de mariniers magne siumfakkels ontstoken waardoor er een soort rookgordijn werd gelegd. Er ontstond paniek in de trein. De passa giers schreeuwden van angst toen zij het knetterende mitrailleur- en geweer vuur hoorden. Naast de twee doden onder de passagiers raakten er nog zeven gewond, waarvan er een direct geopereerd moest wor den. De meeste gijzelaars konden lo pend de trein verlaten waar ze meteen door mensen van het Rode Kruis wer den opgevangen om naar een noodhos pitaal te worden gebracht. Vandaar werden ze in allerijl naar het acade misch ziekenhuis in Groningen afge voerd. Bij de aktie rond de bezette lagere school in Bovensmilde was het stichten van verwarring eveneens de opzet. Op dezelfde tijd dat de mariniers de trein bij De Punt bestormden boorde een pantservoertuig van de Mobiele Een heid zich met een dreunende slag in het schoolgebouw. Meteen daarop werd het voertuig teruggetrokken waarna mariniers, koninklijke mare chaussee en soldaten via deuren en ramen en het ontstane gat de school van vier zijden binnen drongen. In het eerste de beste klaslokaal werden drie Zuidmolukkers en drie gegijzelden aangetroffen. Ze werden meteen over meesterd. De vierde gijzelaar en bezet ter werden elders in het gebouw aange troffen. Voor zover op dit ogenblik bekend, hebben de Zuidmolukkers in de school niet de gelegenheid gehad zich te verdedigen. De overrompeling- staktiek was volkomen. Wel gebruikten de militairen namaakbommen en scho ten ze in de lucht bij hun aktie om de bezetters zoveel mogelijk in verwarring te brengen. Geen dodelijke schoten van mariniers DEN HAAG De twee doden die onder de gegijzelden in de trein zijn gevallen, zijn volgens minister Van Agt „op basis van de nu voorhanden infor matie niet gedood door kogels uit de vuurwapens van de mariniers". Minis ter Van Agt wilde op dit punt verder niet ingaan. Hij wil het onderzoek in Den Haag afwachten. DEN HAAG Premier Den Uyl heeft vanmorgen vroeg letterlijk verklaard: „Zoals u uit het nieuws heeft gehoord heeft de regering vannacht ingegrepen om een einde te maken aan de gijze ling in de school in Smilde en in de trein in De Punt. De gevoelens die ons nu vervullen zijn gemengd. Dank, dat een eind is gekomen aan de ondraag lijke kwelling van de gegijzelden en hun familieleden. Dankbaar ook je gens de mensen die met het risico van eigen leven deze actie uitvoerden. Ook verdriet omdat bij deze actie doden zijn gevallen. Doden onder de gegijzel den en onder de kapers. De regering wist dat dat mogelijk zou zijn. Daarom is zij pas daartoe overge gaan nadat bijna drie weken het wel haast bovenmenselijke is gedaan om langs de weg van geduld en overreding de gijzelingen te beëindigen. Tenslotte zagen wij geen andere weg meer. Wij konden en mochten de kapers niet straffeloos naar het buitenland laten gaan. Het zou slechts een uitnodiging zijn tot herhaling van afpersing met mensenlevens als inzet De regering mocht geen toezeggingen doen die ze niet waar kan maken. Geen valse ver wachtingen wekken. Ook niet tegen over de Zuidmolukse gemeenschap in ons land. De regering kon en mocht Premier Den Uyl geeft op de persconferentie die vanochtend in het crisiscentrum in Den Haag werd gehouden, een uiteenzetting van de bliksemactie. ook niet langer wachten tegenover de gegijzelden. Dat geweld nodig was om een einde te maken aan de gijzeling ervaren wij als een nederlaag. Maar wij moesten het gebruiken om erger te voorkomen. Geweld in zichzelf lost niets op maar soms is geweld geboden om oplossin gen mogelijk te maken. De regering wil over de verschrikking van deze weken heen voor allen in dit land, voor allen, een leven in vrede en veiligheid moge lijk maken. En ik vraag u daaraan u medewerking te geven ASSEN Om half acht vanmorgen werd in de Zuidmolukse wijk in Assen de Zuidmolukse vlag gehesen voor het wijkcentrum Pattimura en voor de Zuidmolukse Evangelische Kerk. Tal rijke wijkbewoners waren daarbij aan wezig. „De vlaggen waaien van top en niet halfstok, ter ere van onze gesneu velde strijders en als teken dat de strijd doorgaat"... aldus werd in Assen meegedeeld namens de Vrije Zuidmo lukse jongeren en het RMS-Bevnj- dingsfonds. Vier bevrijde gegijzelden uit de trein juichen in de bus die hen naar het medisch centrum in het Academisch ziekenhuis in Groningen brengt. GLIMMEN Kort na de bevrijding van de gijzelaars uit de trein bij Glim men ging vanmorgen het gerucht, dat enkele terroristen in het heetst van de strijd kans gezien zouden hebben te ontsnappen. Men leidde dit af uit het feit, dat Glimmen Zeven minuten voor vijf in Glimmen. De sche merige rust wordt fel open gescheurd door het helse ka baal van vuursalvo's. De nu al 21 dagen bedriegelijke rust rond de gekaapte trein wordt wreed verstoord. Aan beide zfjden van de trein ratelen de automati sche wapens. Doffe ploffen echoën in het schemerduister. Een minuut gaat voorbij voordat de hel hele maal losbreekt. Van uit de richting Gro ningen donderen zes straaljagers in een luikvlucht op de •:rein af. Ze leggen 2en rookgordijn en de nabranders in de staart spuwen een onheilspellend vuur. De jagers draaien om en gieren opnieuw boven de trein. Er is oorlog bij het krie ken van de 21ste gij zelingsdag in Glim men. Plat op onze buik, achter in dekking liggende militairen zien en horen we de jagers vlak boven onze hoofden. Het ge ratel van geweer vuur is nauwelijks nog hoorbaar door het hels kabaal van deze schrikaanjagende luchtsteun. Rookbom men veroorzaken bij ons paniek. Collega's schreeuwen en huilen naast me. We kunnen de jagers niet meer tellen. Uit de huizen langs de Zuidlaarderweg stormen mensen in pyama's, in overjas sen en gestoken in pantoffels en vallen direkt in dekking. Een aanstormende MP-jeep duikt het taluud in. Zeven minuten duurt de schrikaanval van de straaljagers. Nu is opnieuw duidelijk het hevige geratel van de machinegeweren te horen. We kunnen niet constateren of er ook in de trein wordt geschoten. Het is niet zichtbaar, maar het moet haast wel dat de mariniers naar binnen zijn gedrongen. De oorlog duurt tien lange angstaan- jangede minuten. Nog steeds geen beweging bij de trein. Wat moeten op dit moment de gegijzelden doormaken? We kruipen langzaam op onze knieën. Punt vijftiger van de pantser voor ons wijst nu voor het eerst in 21 dagen in de richting van de trein. Dan komt het verlossende bericht: de eerste mensen komen uit de trein. Cameramensen. Veel mensen. Ze lopen langs de spoor baan, op de spoorbaan. We kunnen niet herkennen of het militai ren zijn of ex-gegijzelden. Maar de stroom mensen houdt aan. Het moeten de gegijzelden zijn. Een file die zich nu in de richting van het Rode Krms-noodhospitaal in beweging zet Het is kwart over vijf. De mirtaire operaiie heeft nauwelijks 20 minuten geduurd. In de velden tegenover ons rennen koeien voor hun leven.Achter ons vormt zich langzaam een mensenmassa van nieuwgierigen. Twintig over vijf. Brancards zijn bij de trein. Gewonden, doden? Dan het eerste bericht via de radio: zeven doden wordt gefluisterd. Allemaal terroristen. Niets is zeker. Vijf minuten later zien we de eerste ambulance al in de richting van Groningen vertrekken Om half zes arriveert een colonne van negen pantservoertuigen twee jeeps en een motor. Een kwartier later zet deze colonne zich langs de spoorbaan in beweging, richting van de trein. Langs ons suizen twee politiewagens vol met fotoapparatuur in de richting van de Rijksstraatweg. De weg is voor alles en iedereen herme tisch afgesloten. We zitten gevangen op enkele vierkante meters. Het zonnetje breekt door en zichtbaar is nu dat de kop van de trein is beschoten. Een zwart geblakerd onderstel. Nog steeds zien we brancards de trein in en uitgaan. Pas een half uur later horen we de trieste afloop van deze operatie. Om 20 over zes opnieuw actie. Op 200 meter afstand wordt een schot gelost. Soldaten en wij zien in de verte iemand lopen. Het blijkt een vrouw te zijn. Enkele minuten later vertrekken de ambulances naar Groningen. Twee bussen staan klaar. Het einde van een gijzeling. De nare droom is voorbij. Achter ons staat een zware diesellok klaar om de zwaar beschadigde trein weg te trekken. Ooggetuigeverslag van onze verslaggever in Bovensmilde Sjoerd Post „TER ERE VAN GESNEUVELDEN" omstreeks kwart over zes opnieuw schoten werden gehoord in de omge ving van de trein. Bovendien sprak men vanmorgen over negen Zuid-Mo- lukkers, terwijl er in de afgelopen tijd zonder meer werd aangenomen, dat er zeker tien, zo geen twaalf terroristen zich in de trein zouden bevinden. BOVENSMILDE - Grote hoeveelheden politiemannen drin gen nu tegen acht uur de Molukse wijk in Bovensmilde bin nen. Agenten staan twee aan twee en houden de wapens gericht op de wonin gen. Alle huizen wor den doorzocht op verboden wapenbe zit. Een Molukker een paar straten verder vertelt ons telefo nisch dat het com pleet oorlog is. „Mijn dorpsgenoten lopen hier huilend op straat. Acht doden, waarvan zes aan on ze kant, is een ramp zalige ontwikkeling. Ik ben erg bang dat dit een verharding zal geven in de situa tie tussen blank en bruin in Nederland en met name in de dorpen waarin woon oorden van Molukkers zijn gevestigd. Op straat zijn de mensen kwaad en verbitterd. Ik moet nu afbreken want de politie dringt nu ook mijn woning binnen. Wapens heb ik wel niet maar ik probeer de kinderen niet teveel te laten schrikken van deze enorme overmacht van politie". Van een onzer verslaggevers ASSEN Terwijl de regering gisteravond worstelde niet de moeilijke beslissing over het al Hnn niet gebruiken van geweld om de 55 gijzelaars uithanden van de kapers en bezetters te bevrijden, waarschuw de een van de bemiddelaars, dr. Hassan Tan dat de impasse waarin de gijzelingen terecht waren geko men kon leiden tot een burgeroorlog in Nederland. Dokter Hassan Tan las in het perscentrum in Assen mede namens mevrouw Soumokil, die hem bij twee bemiddelingspogingen in de trein heeft vergezeld de volgende verklaring voor: "Wij, de contactpersonen tussen beide partijen, zijn van mening dat gezien de ernstige situatie die wordt veroorzaakt door de hardnekkige opstelling van beide zijden het Nederlandse volk moet weten hoe fataal de gevolgen van de situatie kunnen zijn. Een escalatie bij De Punt zou burgeroorlog kunnen bete kenen tussen de Nederlanders en de naar schatting 40.000 in Nederland wonende Zuidmolukkers. Wij doen een ernstig beroep op beide partijen om hun geschillen te regelen en in vrede samen te leven". Dr. Tan maakte duidelijk dat de volslagen impasse te wijten was aan de onbuigzaamheid van zowel de Nederlandse regering als de terroristen. Hij zei: Wij gingen het laatste gesprek met de kapers met lege handen in. Wij zijn er niet in geslaagd de Nederland se regering ervan te overtuigen hoe serieus en hoe halsstarrig de eisen van de jongeren zijn. De bemid delingspogingen zijn een totale mislukking gewor den. Op dit ogenblik zit er geen enkele beweging meer in de zaak. Ik ben hier gekomen vanwege een verantwoordelijkheidsgevoel om de mensen te laten weten dat ik mijn taak heb volbracht." Tenslotte zei dr. Tan dat hij ook namens mevrouw Soumokil sprak. Zij beheerst de Nederlandse taal echter niet en kon zodoende niet rechtstreeks deelnemen aan het afleggen van de verklaring.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1977 | | pagina 1