MOLUKSE WIJK IN BOVENSMILDE
IN EEN GHETTO VERANDERD
MOLUKSE TERRORISTEN
MOETEN VRIJ UIT GAAN
Diocesane Pastorale Raad Rotterdam
besprak strategie in komend seizoen
7 binnenland
Organisatie TT-Assen gaat gewoon door
dr. b. meulenbroek voorzitter
Centraal Comité
Wereldraad van
Kerken bijeen
Mgr.Lefebvre herhaalt in Rome zijn bekende bezwaren
LEIDSE COURANT,
WOENSDAG 8 JUNI 1977 PAGINA 7
Bewakings
personeel
mag met
vakantie
(Van een onzer verslagge
vers)
Assen „Het is per sé niet
zo, dat iemand voor 1500
pilden de boot in gaat om
dat hij door de gijzelingen
zijn vakantie niet zou kun
nen opnemen". Aldus een
woordvoerder van de Rijk
spolitie in Assen op berich
ten, als zouden alle vakan
tieverloven van rijkspoli
tiemensen, die bij de gijze
lingszaken in Drente be
trokken zijn, Rü cksichtlos
zijn ingetrokken, ongeacht
of iemand die reeds een
vakantieadres zou hebben
besproken, daardoor een fi
nanciële strop zon leiden.
Vakantieverloven moeten
worden verleend wanneer
intrekking grote financiële
gevolgen met zich mee zou
brengen of daardoor de ge
zinsvakantie in gevaar zou
komen. Van een bepaalde
kleine kern rijkspolitie
mensen, die permanent
aanwezig dienen te zijn, is
het vakantieverlof wel in
getrokken.
Groep„plaatsvervanging gegijzelden":
Van een onzer verslaggevers)
ASSEN - De groep "plaatsvervanging gegijzelden"
die al sinds le Pinksterdag een 'stille wacht'
houdt bij de gekaapte trein in De Punt heeft
minister Van Agt in een open brief geadviseerd
om de Zuidmolukse terroristen volledige vrijwa
ring van strafvervolging aan te bieden. Tegelij
kertijd zou de regering een groot aantal van de
thans in de gevangenis verblijvende Zuid-Moluk-
kers in vrijheid^ móeten stellen of, als zij verant
woordelijk waren voor, de dood van gegijzelden
in Wijster, vermindering van straf moeten geven.
Alleen op deze wijze kan de regering volgens de
groep het gijzelingsdrama geweldloos laten eindi
gen en nieuwe Zuidmolukse acties voorkomen. De
groep, waarin onder meer ds. R. Kuylenburg uit
Zwolle zitting heeft, vreest nieuwe gewelddadige
acties als de terroristen in de trein en de school
in Bovensmilde vernederd zouden worden. Dat
laatste zou volgens de groep het geval zijn als de
terroristen ddor een uitputtingsslag tot opgeven
worden gedwongen of met militair geweld zouden
worden overmeesterd. Ook het laten vertrekken
van de terroristen naar het buitenland met enkele
gedetineerden biedt volgens de groep geen afdoen
de oplossing. „Want dan zouden hechte familieban
den worden verbroken, wat aanleiding zal zijn
voor het ontstaan van gevoelens van-onbehagen".
De groep zegt volledig te beseffen dat het voorstel
strijdig is met de algemeen geldende rechtsprak
tijk en het ^rechtsgevoel in Nederland. „Alleen
wanneer wij het rechtsgevoel van de Zuidmoluk-
kers een plaats geven binnen ons rechtsgevoel, zal
het mogelijk zijn om tot een goede samenlevings
vorm tussen Zuidmolukkers en Nederlanders te
komen". De groep die contact zal zoeken met de
45 Drentse 'christenen' die zich deze week met een
open brief tot de Nederlandse bevolking richtte,
wil ook dat de Zuid Molukkers een eigen televisie-
en radio programma krijgen. Verder moet er een
betere paspoortregeling komen. De groep "plaats
vervanging gegijzelden" wijst er tenslotte op dat
de Zuidmolukse bevolking zich miskend voelt in
haar identiteit in culturele, psychische en politieke
zin. „goed sociale voorzieningen krijgen een be
voogdend karakter wanneer niet tegelijkertijd aan De eerste schooldag na de gijzeling van de 105 lagere scholieren in Bovensmilde is
de betrokkenen de ruimte wordt geboden om aan gisteren vrij normaal verlopen. Zoals de foto toont, hebben de kinderen zich duidelijk niet
hun gevoel van eigenwaarde vorm te geven", aldus bezig gehouden met taal - of rekenen, maar, zoals het begelei dingsprogramma voorziet,
de groep. met expressieve vakken.
Rijwielvierdaagse
ook in gevaar
(Van een onzer verslaggevers)
Assen Behalve de T.T. in Assen (25 juni)
wordt ook de Drentse rijwielvierdaagse in
juli door de acties van de Molukkers in
Drente bedreigd. Aangezien dit wielergebeu-
ren, waaraan vorig jaar 17.000 pedaalridders
deelnamen, een feestelijk familiegebeuren is,
zal het in ieder geval niet doorgaan als de
gijzelingsacties dan nog voortduren, zo heb- bij de aan- en afvoer van het publiek. Er
ben de organisatoren besloten. kunnen dan voor de verkeersregeling onvol
doende ervaren rijkspolitiemensen worden in-
De organisatoren van de TT gaan nog gewoon gezet, omdat velen reeds hebben laten weten
door met de voorbereidingen, ook al heeft de hun, vaak uitgestelde, vakantie onmiddellijk
politie reeds laten weten dat, ook al zouden na afloop van de gijzelingen op te nemen,
de gijzelingsacties dan reeds achter de rug
zijn, er grote moeilijkheden zijn te verwachten De TT-organisatoren willen, bij het voortdu
ren van de gijzelingen, rond 15 juni de koppen
nog eens bij elkaar steken om te kijken wat
er moet gebeuren. De bekendste renners kun
nen tot vier dagen vóór de training nog
worden gewaarschuwd als het evenement on
verhoopt niet mocht doorgaan, omdat ze dan
allemaal bij elkaar zitten bij races in Joego
slavië.
De Franse pater Bernard Clap, die de autoriteiten in
Assen zijn diensten heeft aangeboden, als bemiddelaar,
hier gefotografeerd voor het beleidscentrum, waarvan
de deuren voor hem tot op heden nog gesloten zijn
gebleven.
Vriendelijk ogende
Franse pater Clap
staat in Assen nog
buiten de deur
(Van een onzer verslaggevers)
ASSEN Tot vrijdagochtend geeft de 35-jarige
Franse Pater Bernard Clap de Nederlandse rege
ring de tijd hem in te schakelen teneinde de
slopende gijzelingszaken in het noorden van Drente
tot een goed einde te brengen.
Maandagmiddag arriveerde de vriendelijk ogende
Fransman met een priesterboordje om in Bovens
milde, waar hij terstond de politie opzocht om zijn
diénsten aan te bieden. De pater uit St. Ambroix
maakt deel uit van de organisatie S.O.S.-Internatio
naal, die gevestigd is in het Franse Valliguieres.
Pater Clap verkondigt een wat mistige boodschap
in Assen, waar Franse journalisten zich over hem
hebben ontfermd en hem een slaapplaats in een van
hun caravans hebben aangeboden. „Want ik heb
niet zoveel geld bij me dat ik in een hotel kan
overnachten", aldus de Fransman die per trein uit
Frankrijk is gekomen, ook al weer omdat hij een
vliegtuigticket niet kan betalen. Met betrekking tot
zijn visie op de beide gijzelingszaken in Drente zegt
hij, dat er een bemiddelaar moet komen die de
zaken vanuit het oogpunt van de Zuid Molukkers
kan bekijken. „En geen geweld gebruiken", voegt
hij eraan toe. Daar blijft het bij. Hoewel hij even
later zegt dat de bemiddeling van S.O.S.-Internatio-
naal hij is zelf oprichter daarvan wel geld
zou gaan kosten. Hoeveel? Pater Clap blijft het
antwoord schuldig. „De Parijse politie is voor een
groot deel akkoord met mijn denkbeelden", zegt hij
overgaande op een ander onderwerp.
Pater Bernard Clap wordt beschouwd als een rand
verschijnsel dat elke aandacht trekkende zaak heeft
Op het beleidscentrum in Assen komen dagelijks
brieven binnen van mensen die de regering een
oplossing aan de hand willen doen voor de gijze
lingsaffaires.
Justitiewoordvoerder mr. W. van Leeuwen zei giste
ren dat „we voorlopig niet ingaan op het aanbod
van de pater, omdat we beschikken over een van
de beste onderhandelaars ter wereld: de Amster
damse psychiater Dick Mulder".
In het' perscentrum te Assen deelt pater Clap
stencils uit aan iedereen die erom vraagt. Daarin
wijst hij op de rampzalige afloop van gijzelingsdra
ma's zoals in München en Israël, waarbij geweld
werd gebruikt
„Het uitgangspunt van S.O.S.-Internationaal is geba
seerd op christelijke en humanitaire oogmerken",
zegt hij. „Problemen oplossen met alleen maar
politie, gaat niet Kidnappers en treinkapers moeten
het idee krijgen dat ze gelijk hebben. Je moet op
zoek gaan naar vriendelijke mensen, die zich in hun
situatie kunnen verplaatsen. Dat is het verschil met
de onderhandelingstaktiek, die meestentijds gevolgd
wordt".
Op de vraag in welke gevallen de pater succesvol
bemiddeld heeft zegt hij, dat dat ondermeer het
geval was bij de ontvoering in Napels van Guido
de Martini. Verder somt hij een aantal gevallen in
Frankrijk op, waar amokmakers, dronkaards en
geestelijk gestoorden op een gegeven ogenblik men
sen naar het leven stonden.
In de stencils die hij uitreikt heet het, dat hij bij
voorbaat iedereen bedankt, die hem een willig oor
leent.
(Van een onzer verslaggevers)
BOVENSMILDE Het leven in de uit
honderd woningen bestaande Molukse
wijk in Bovensmilde is net als in de rest
van dit Veendorp eentonig geworden.
Overdag wordt er veel naar de radio
geluisterd, met de buren gesproken over
de «Jongens in de school en in de trein"
en 's avonds zit men als de rest van
Nederland gekluisterd aan de beeldbuis.
Toch is het leven van de 500 Molukkers
in Bovensmilde wezenlijk anders dan dat
van de Nederlandse bevolking. Het is door
de gijzelingen danig in de war geschopt
Liepen de Molukse vrouwen anders even
snel in een sarong naar de enige super
markt in het dorp om rijst en vleeswaren
in te kopen, nu is de tocht naar deze
winkel moeilijker geworden. Want onont
koombaar is daar in de Walstraat de door
laatpost die de Molukse wijk van de Neder
landse scheidt als Oost- van West-Berlijn.
Daar wordt iedere Molukker gecontroleerd
en gefouilleerd. Een gebeuren dat de meer
derheid als zeer vernederend ervaart.
Daarom worden vaak de oudere kinderen
naar de winkel gestuurd. Zij doorstaan de
lijfcontrole met opgeheven hoofd en wan
delen vervolgens glimlachend de doorlaat
post door. Een bewoner van de wijk ver
telt als wij hem telefonisch benaderen, (de
wijk is gesloten voor elke Nederlander) „Ik
wil best met u praten, maar niet telefoni
sch. Wij weten dat bijna elk telefoonge
sprek afgeluisterd wordt Bekend is ook,
dat er pogingen in het werk worden ge
steld om bij het doorzoeken van onze
auto's bij de doorlaatpost afluisterappara
tuur in de voertuigen te plaatsen. Overi
gens, de autoriteiten zien en horen elk
geluid rond de bezette school, dat mag u
rustig van mij aannemen."
In een gesprek met deze Molukker, dat
buiten de wijk plaats vond, vertelt deze:
„In de Molukse woonwijk wordt veel over
bedreigingen," vertelt deze man, volgens
wie een groot deel van de Molukse mannen
nu weer aan het werk is. De eerste week
is bijna iedereen thuis gebleven. Het was
toen, gezien het grote aantal telefonische
en schriftelijke bedreigingen, niet verant
woord om je gezin achter te laten. Deze
Molukker vertelt dat er verschillende po
gingen van Nederlandse groepen geweest
zijn om de Zuidmolukse woonwijk binnen
i te dringen.
Jonge Zuid Molukkers zeggen te vrezen
dat de gijzelingen een gewelddadig einde
zullen krijgen. Zij geloven niet in een
overgave van de kapers, die als veel harder
bekend staan dan bijvoorbeeld de treinka
pers van Wijster.
In tegenstelling tot Wijster en Amsterdam,
toen de Molukse bevolking via hun voor
mannen inspraak had in de uitwerking van
de akties, schijnt nu vrij mandaat gegeven
te zijn aan de kapers. Een van de bewo
ners: „Niemand weet nu, wat precies de
oplossing is. Men laat het eigenlijk aan de
jongens over, die de aktie voeren. In de
Molukse wijk van Bovensmilde wordt
mondjesmaat over de toekomst van het
dorp gesproken. Het algemene beeld is, dat
de Molukkers geen grote problemen ver
wachten. „Er is eigenlijk nooit echt contact
geweest met de Nederlanders, dus in feite
is er nu niets veranderd," vertelt een van
de Molukse bewoners. Een ander zegt wel
rrririï. een verharding te vrezen in de houding
flnK, nHH van de Nederlandse dorpsbewoners. Veel
Molukkers zeggen de kapers en bezetters
als vrijheidsstrijders te zien, hoewel zij het
- gijzelen van onschuldige kinderen en reizi-
gers veroordelen. Maar wij mogen nooit
Terwijl een marinier de auto van een bewoner van de Zuidmolukse wijk in Bovensmilde nazoekt op wapens, controleren twee vrouwelijke vergeten, dat ze voor ons vechten, aldus
agenten het pasje van een Zuidmolukse vrouw. Vertrouwd beeld bij de doorlaatpost in de woonwijk. deze Molukker, die tenslotte vertelt dat de
de gijzelingen gesproken. Neen, niet over uitlatingen doorgegeven worden aan de pen weken veel vriendschappen tussen de treinkapers en schoolbezetters voor het
de jongens die de akties uitvoerden. Men Binnenlandse Veiligheids Dienst Volgens Zuidmolukkers en Nederlanders afgebro- begin van hun aktie afscheid van elkaar
is over het algemeen bang dat bepaalde een andere Molukker zijn er in de afgelo- ken. „Juist van die kant komen er veel hebben genomen.
Met de grootst mogelijke meerderheid heeft de
Diocesane Pastorale Raad Rotterdam gister
avond dr. B. A. Meulenbroek uit Voorburg tot
zijn nieuwe voorzitter gekozen.
Hij vertegenwoordigt de vredesbeweging Pax
Christi in de raad, is secretaris van de pauselij
ke commissie „Justitia et Pax" (Gerechtigheid
en Vrede) Nederland en maakt deel uit van de
begeleidingscommissie van het Diocesaan Pasto
raal Centrum in het bisdom Rotterdam. Tot
bestuurslid werd gekozen broeder Patrick Brug
man.
Een en ander gebeurde gisteravond in Delft waar
de DPR zijn laatste vergadering voor de vakantie
hield. Een vergadering, die voor een groot deel
al gericht stond op het komende seizoen, in zover
er onder gespreksleiding van drs. L. W. J. M:
Canisius gediscussieerd werd over „doelstelling,
procedure en termijn van behandeling in secties
en plenaire vergadering van het onderwerp „Ka
dervorming en toerusting".
Afgesproken werd, dat dit jaarthema vooral uit
de invalshoek van de diaconie, de dienstverle
ning, zou worden behandeld en dat hii Hp hphan.
deling de grenzen van het haalbare in de gaten
zouden worden gehouden.
Wat de werkmethode aangaat wil men een fase
ring aanhouden, die ten eerste naar boven haalt
wat er „in het veld" gebeurt en wat er aan
behoeften leeft. Vervolgens zou men het mate
riaal dienen te waarderen en neer te leggen in
(beleids)adviezen, suggesties en dergelijke en ten
slotte zou men moeten trachten dit alles prak
tisch bruikbaar te maken.
Een en ander in goed samenspel tussen secties
en raadsvergadering en zo enigszins mogelijk
met behulp van een of andere vorm van studiese
cretariaat. In juni volgend jaar zou de behande
ling dan moeten worden afgerond.
De raad besloot ook af te wijken, van het
minimum aantal van acht vergaderingen per
jaar, dat door het reglement wordt voorgeschre
ven en slechts vijf maal bijeen te komen, name
lijk op 5 september, 7 november, 13 februari, 3
april en 5 juni.
In het eerste deel van de vergadering werden
mededelingen gedaan over het verloop van enke
le zafcen, waarin de DPR op de een of andere
wijze betrokken is. Zoals de Bernardusstichting,
het fonds, waaruit mgr. Simonis bestemmingsgel-
den zonder overleg ter beschikking had gesteld
van het seminarie Rolduc, als bijdrage in de
opleiding van priesterstudenten uit het bisdom
Rotterdam.
Vicaris Van Paassen deelde mede, dat de bespre
kingen hierover binnen het Diocesaan Financieel
Beraad en de Diocesane Financiële Adviescom
missie „na wat stoomafblazen" constructief wa
ren verlopen. Het scheiden van het beleidsaspect
van de meer financiële kant van de zaak biedt
kans op een oplossing, waarover wellicht in
augustus in de financiële overzichten van het
bisdom meer kan worden gepubliceerd.
Een en ander sloot aan op de mededeling van
de heer A. v.d. Hoogen, die namens de DPR in
het Diocesaan Financieel Beraad zitting heeft.
Hierin werd vastgesteld, „dat er een algemene
tendens is naar normalisatie, ook van de zijde
van de besschop/stichting en dat in de komende
maanden men het wel eens zal worden over de
administratie en de publikatie van de financiën
der stichting en de wijze van ombouw of afbouw
der stichting".
Vicaris Van Paassen deelde ook mede, dat deze
week in zeer grote oplage een pastorale brief van
mgr. Simonis zal uitgaan over de verkeersveilig
heid.
Dr. ir. J. J. M. de Goeij, leider var
over het bisdom Rotterdam naar het Landelijk
Pastoraal Overleg kon melding maken van veel
reacties, binnengekomen naar aanleiding van de
brochure „Mijn idee" over het thema van het
komende LPO: „Samen geloven, samen kerk-
zijn".
Hij deelde mede, dat mede naar aanleiding van
die reacties een nieuwe brochure in de maak is,
waarvan het concept momenteel door diverse
instanties wordt bekeken. Góedkeuring wordt
verwacht eind juli, waarna de nieuwe brochure
in september kan worden verspreid.
In januari volgend jaar, zo is de bedoeling, zal
een „vóór-LPO" worden gehouden van bisschop
pen en delegatieleden, waar zal worden besloten,
welke thema's op de agenda van het LPO zullen
worden geplaatst.
Het centraal comité van de Wereldraad van Kerken komt van
26 juli tot 6 augustus in Genève bijeen om het beleid van
de wereldraad voor de jaren 1978 en 1979 vast te stellen.
Verwacht wordt, dat deze bijeenkomst van het centraal comité
veel aandacht zal besteden aan de situatie in Zuid-Afrika en
Namibië en aan de rechten van de mens in de wereld.
De vergadering wordt gehouden onder het thema „Christus
belijden vandaag". Ongeveer honderddertig vertegenwoordigers
van de meer dan driehonderd leden-kerken van de wereldraad
nemen eraan deel. Het werkdocument is samengesteld door de
commissie zending en evangelisatie van de wereldraad. De
bedoeling is, dat het centraal comité aan het einde van zijn
vergadering een brief zal opstellen voor de leden-kerken om
studie en bezinning erover in eigen kring aan te moedigen.
Het centraal comité zal ook het verslag behandelen van de
consultatie, die kortgeleden in Thailand is gehouden over het
gesprek met niet-christelijke godsdiensten en ideologieën. Ook
bespreekt het centraal comité de resultaten van de zojuist in
Lausanne gehouden vergadering in verband met het vijftigjarig
bestaan van de afdeling Geloof en Kerkorde alsmede de reacties
van de leden-kerken op de rapporten van de wereldraad over
doop, avondmaal en ambt
Vrouwen pleiten voor vrouwen
Zeventien Nederlandse christelijke vrouwenbewegingen, die in
het Oecumenisch Vrouwencontact zijn vertegenwoordigd, heb
ben aan de Indonesische admiraal Sudomo een brief geschre
ven, waarin zij dringend vragen dit jaar nog algehele vrijlating
te verlenen aan alle vrouwen, die reeds elf jaar om politieke
redenen gevangen zitten.
Vooral maken deze verenigingen zich nu zorgen om de vrouwen,
die eind vorig jaar van Plantungan zijn overgebracht naar de
vrouwengevangenis van Semarang, waar zij in een volstrekt
isolement zijn komen te leven.'
De Nederlandse vrouwen richten zich tot admiraal Sudomo,
omdat ook hij christen is. Zij vragen zich af hoe het mogelijk
is dat Indonesië, dat een rechtsstaat wil zijn en als richtsnoer
voor het leven de Pantja Sila (een staatsfilosofie die ruimte laat
voor verschillende politieke en geloofsovertuigingen) heeft, zove-
len gevangen houdt zonder dat er een proces tegen hen gevoerd
is.
De Franse traditionalistische
bisschop mgr. Marcel Lefeb-
vre, heeft maandag in Rome
zijn duizend-en-een bezwaren
tegen de huidige geloofsop
vattingen en bestuursstruc
tuur van de katholieke kerk
herhaald. Hij werd regelmatig
onderbroken en bijgevallen
door enthousiast applaus van
de meer dan duizend belang
stellenden, aldus meldt onze
Romeinse correspondent.
Honderden aanwezigen moes
ten ondanks de strikt persoon
lijke uitnodiging genoegen ne
men met een staanplaats je in
de hallen, het trappenhuis en
op de binnenplaats van het
historische Palazzo Pallavicini,
waar de Franse bisschop
sprak. Via luidsprekers kon
den deze genodigden de rede
voering toch volgen.
Mgr. Lefebvre was op prive-
uitnodiging van de prinses
Pallavicini in Rome. Net zo
min als mgr. Lefebvre heeft zij
er een moment over gedacht
om deze geruchtmakende bij
eenkomst af te gelasten, on
danks de zware druk die het
Vatikaan de laatste dagen had
uitgeoefend.
Op vaak sarcastische toon he
kelde mgr. Lefebvre alle ver
nieuwingen en veranderingen
in de kerk in de afgelopen
jaren: van de afschaffing van
het feest van Christus Koning
tot de ontwikkeling van de
oecumene, van de veranderin
gen in de structuur van het
bestuursapparaat van de kerk
tot de toenadering tot het com-
Zijn hele redevoering die ruim
een uur duurde, was geba
seerd op zijn bekende pleidooi
voor een rigoureuze terugkeer
naar het oude.
Zijn rede werd omschreven
als „een informatieve bijeen
komst voor katholieken die
met mgr. Lefebvre bezorgd
zijn over de ontwikkelingen in
de kerk na het concilie". Er
was volgens de monseigneur
geen sprake van een uitdaging
aan de paus of de kerk., zijn
rede en alle toekomstige akties
zijn juist bedoeld als een op
roep tot trouw aan de kerk.
Onder zijn gehoor bevonden
zich vele leden van de Romein
se en internationale adel, al
smede een aantal priesters,
dat als aanhangers van mgr.
Lefebvre bekend staat
