„Uitputtingsslag de
verkeerde manier"
Bevolking dreigt
onder toenemende
druk te bezwijken j
Tal van Molukse actiegroepen
met geweld in vaandel
Vakantie
in de schaduw
of—
Leerstellig is er geen
rechtvaardiging meer voor
scheiding tussen de kerken
EVERSUN
Meer dan
negentig procent
van katholieke
kinderen gedoopt
OPEN BRIEF MOLUKSE JONGEREN:
Goed beschermd bruint beter.
BOVENSMILDE HEEFT
ER MEER DAN GENOEG VAN
Stapels gelukwensen
voor bevrijde kinderen
WOENSDAG 1 JUNI 1977 PAGINA 7-'
soldaten in de buurt van de trein in Bovensmilde doden de tijd met een partijtje voetbal.
„De regering zoekt het bij kaping en
gijzeling zelf. Maar het gaat om de
RMS." In deze politieke kwestie moet
de Nederlandse regering volgens de
brief stelling nemen.
Voorts wordt opgemerkt dat „de politie
ke en economische betrekkingen met
Indonesië kennelijk boven het leven van
ongeveer zestig mensen gaan. Wij zijn
ervan overtuigd," zo gaat de brief dan
verder, „dat indien de regering een
politieke stellingname ten opzichte van
de Vrije Republiek der Zuidmolukken
inneemt, wat deze ook mag zijn, de
onderhandelingen over een snelle
afloop direct op gang kunnen komen."
Onderhandelen over de politieke aspec
ten verschilt wezenlijk van wat er nu
gaande is, aldus de brief. „Onderhande
len is een kwestie van vraag en aanbod.
Onze jongens hebben veel te bieden,
namelijk zestig mensenlevens. De rege
ring zal hier toch veel tegenover moeten
zetten om reëel te kunnen onderhande
len. (politieke stellingname, vrije uit
tocht, etcetera).
De opstellers van de brief zeggen voorts
bereid te zijn te komen onderhandelen
(Van een onzer verslaggevers)
BOVENSMILDE Dinsdagmiddag 3 uur. Een
stralende lentezon staat aan een bijna wolkenloze
hemel boven het Drentse landschap. Ook bet
dorp, dat nu al meer dan 200 wurgende uren
wereldnieuws is, koestert zich in het warme
zonlicht. Het maakt de gebeurtenissen onwezen
lijk in Bovensmilde, ghetto langs de Drentse
hoofdvaart, waar zwaarbewapende militairen en
politiemannen op nog geen 200 meter afstand van
de school, waar vier leerkrachten nu al meer dan
een week worden gegijzeld, een partijtje voetbal
len. Het dorp waar alle kinderen vrij zijn, maar
waar na de onderdrukte vreugde van vorige week
vrijdag, toen de 100 kinderen vrijgelaten werden,
nu een toenemende druk op de mensen ligt Een
druk die vrijwel niemand onder woorden kan
brengen.
De moeder van een bevrijd kind: ,Jk weet het
gewoon niet meer. Alles komt nu pas op me af.
Vorige week ben ik doorgekomen, maar nu komen
de angsten. Het is als een nachtmerrie. Steeds zie
ik dat beeld van die school met de geblindeerde
ramen. Soms ben ik bang dat het helemaal niet
waar is dat mijn kind vrij is. Dat ik plotseling
wakker schrik en dat hij nog steeds weg is".
Bovensmilde, het meest noordelijke stuk van het
lintdorp Smilde, heeft er meer dan genoeg van.
Het gaat te lang duren. De sfeer in veel gezinnen
die binnen de afzetting wonen, wordt met de dag
prikkelbaarder. De spanning van de afgelopen
week en het tekort aan slaap gaan zich wreken.
De kleuters lopen nu al meer dan een week bij
huis. Maar echt spelen kunnen zij niet. Overal om
hen heen lopen agenten en militairen. Ouders
staan doodsangsten uit dat hun kinderen op de
een of andere manier langs de afzettingen lopen
en in de buurt van de school terecht komen.
Geweren zijn het meest geliefde speelgoed bij de J
allerjongsten in Bovensmilde. Een aantal ouders
heeft na overleg met familieleden de kinderen j
elders ondergebracht. Tijdens langs en soms felle
discussie bespreken de ouders de mogelijkheden j*
om straks weer verder te kunnen gaan. Want deze i
gijzeling moet toch eens aflopen. En dan moeten j
de kinderen van Bovensmilde toch weer op de een j
of andere manier onderwijs krijgen. Daar is iede- j
reen het over eens. Maar hoe dat dan dient te
gebeuren is een levensgroot probleem waar men j
vooralsnog niet uit komt. De meerderheid voelt
er niets voor om bijvoorbeeld na de vakantie te i
doen alsof er niets gebeurd is en de jeugd weer J
naar de school op de hoek van de Schoolstraat
en Magnoliastraat te sturen. Plannen om het ge-1
meentebes tuur en in meerdere mate het ministerie j
van Onderwijs onder druk te zetten om elders een
school te bouwen vinden veel bijval. Anderen zien j
dat niet zo en menen sceptisch dat ook een school
op een andere plaats dan vlak bij de Zuidmolukse
wijk het doelwit kan zijn van terroristen. En dat
is in feite waar alles om draait. Met de bezetting
van de school heeft de Zuidmolukse gemeenschap
of een gedeelte daarvan, de smalle brug die er
geslagen was vernield. Volgens veel Bovensmilde-
naren voor altijd. Volgens sommigen niet. Deze j
laatsten behoren tot de categorie die ondanks de
gijzeling willen blijven praten om te zoeken naar
mogelijkheden om een samenleving te bouwen
waarin Nederlanders en Molukkers naast elkaar
kunnen werken en leven. Pal tegenover deze min
derheidsgroep staan de mensen, voor wie er geen
gesprek meer mogelijk is. Die er zelfs ook niet
meer over willen praten. Die slechts één oplossing
voorstaan: het vertrek van de 100 Zuidmolukse
gezinnen uit Bovensmilde. Het tot elkaar brengen
van deze groeperingen zal de bijna onmogelijke
taak zijn van de overheid.
WEINIG WAARDERING
VOOR IR MANUSAMA
(Van een onzer verslaggevers)
ASSEN Hoewel de identiteit van zowel de bezetters
van de school in Bovensmilde als die van de treinka
pers in De Punt vaststaat, is het nog niet bekend tot
welke aktiegroep de Zuidmolukkers precies behoren.
De Zuidmolukse jongerengemeenschap in ons land
kent op dit moment tal van aktiegroepen, die geweld
in hun vaandel hebben geschreven. Zij allen worden
beheerst door het ideaal van een Vrije republiek der
Zuid-Molukken, EMS.
Een van de bekendste groepen is de „Aktiegroep na
17 januari '76". Op deze datum werd de zogeheten
commissie Kobben geïnstalleerd, het officiële overle
gorgaan tussen Nederlanders en Zuid-Molukkers in
Nederland, waarbij ook een regeringswaarnemer aan
wezig is. De grote grief van het merendeel der Zuidmo
lukse jongeren is dat deze commissie na 15 maanden
werkzaam te zijn geweest nog niets bereikt heeft,
althans nog geen oplossing voor hun probleem, dat ze
in de puur politieke sfeer zien liggen, heeft aangereikt.
Met de datum van de 17de januari van het vorig jaar
worden meteen ook de akties bij Wijster en in Amster
dam in herinnering geroepen. Gebleken is dat de
aktievoerders van destijds als helden in de Zuidmoluk
se gemeenschap vereerd worden. De eis van de treinka
pers en schoolbezetters op dit moment is dan ook
vrijlating van onder meer deze Zuid-Molukkers, die
door de Nederlandse justitie tot langdurige vrijheids
straffen werden veroordeeld.
De grote „overkoepelende" organisatie van de jonge.
Zuid-Molukkers is de Permuda Masjarat, ofwel de
Vrije Zuidmolukse Jongeren. Deze groep is onder meer
voorstander van de zogenaamde „faciliteitenwet",
waarbij Zuid-Molukkers in Nederland - de meesten zijn
officieel statenloos - dezelfde rechten als de Nederlan
ders zouden moeten krijgen, met uitzondering van het
kiesrecht en de dienstplicht
Een andere aktiegroep is ondermeer Sou 66, ter herin
nering aan de in 1966 door troepen van Soeharto op
Ceram geëxecuteerde eerste RMS-president Chris Sou-
mokil. Ook is er nog het Zuidmolukse bevrijdingsfront,
waarvan gezegd wordt dat de aanhangers zich baseren
op de marxistisch-leninistische idiologie. Tot slot is er
actief de Gerakan Pattimura, een tegen Soeharto ge
richte vrijheidsstrijdersgroep, die echter aktie wil voe
ren in het kader van de emancipatiestrijd van alle
onderdrukte volkeren in de wereld.
In al deze kringen ontmoet de officiële RMS-president
in ballingschap ir. Manusama weinig waardering. Hem
wordt vooral een slappe houding tegenover de Neder
landse overheid verweten. Des ondanks heeft de veel
militantere „generaal" Tamaela - voorstander van een
rechtstreekse confrontatie met Soeharto - weinig aan
hang onder jonge Zuid-Molukkers.
bevrijdingsfront RMS voorgelezen door twee leden van de Molukse
gemeenschap in Assen, die weigerden hun namen te noemen.
Dit staat in een gisteren gepubliceerde
open brief aan de Nederlandse regering
van de Vrije Zuidmolukse Jongeren uit
Bovensmilde en Assen en het bevrij
dingsfront van de RMS.
In de brief spreken zij hun grote veront
waardiging uit over de manier waarop
de Nederlandse regering kaping en be
zetting behandelt. De verontwaardiging
richt zich erop dat de regering volgens
de briefschrijvers de politieke aspecten
niet erkent. Het gaat er niet alleen om
de thans gevangen rittende Zuidmoluk
kers vrij te krijgen.
ASSEN „Het lijkt erop dat de
regering de eisen niet serieus neemt
en nog steeds schijnt te denken dat
kapers en bezetters een stelletje ex
treme rakkers zijn. Wij kunnen u
echter verzekeren dat het om politiek
zeer goed gemotiveerde mensen gaat.
De regering denkt de zaken via een
uitputtingsslag te kunnen regelen.
Wij verzekeren u dat dit de verkeerde
manier is. Wij kennen onze jongens
en vrezen een gewelddadige afloop
wanneer de regering zich slechts be
zig lijkt te houden met een oplossing
voor de gegijzelden in plaats van in
te gaan op de eisen".
als daar vanuit de trein of de school
om wordt gevraagd.
Op het ministerie van Justitie in Den
Haag rijn, aldus een woordvoerder, veel
telefoontjes binnengekomen als reactie
op de brief. „Uit de reacties is ons
gebleken dat het Nederlandse volk diep
verontwaardigd is. Overigens staan in
de brief dusdanig infame uitlatingen
zoals wij hebben 60 mensenlevens te
bieden dat van onze kant verder geen
commentaar behoeft", zo zei de woord
voerder van het crisiscentrum in Den
Haag.
Honderden te hoeveelheden gelu- gekomen,
gelukwensen uit bet kwensen voor de kin- of de verwachtingen
hele land bereiken deren heeft de PTT werkelijkheid zullen
de scholieren in Bo- afgeleverd in de bi- worden kan op dit
vensmilde die vier bliotheek. Daarin moment onmogelijk
dagen en nachten in was ook het centrum worden gezegd, .diet
I hun school door ingericht waar de ou- 2S nog nergens, zelfs
j Zuidmolukse plaats- ders de kinderen na met in Israël, ge-
I genoten werden vast- hun vrijlating kon- beurd dat schoolkin-
gehouden. De stroom den afhalen. Behalve deren zolang werden
j kwam reeds zaterdag deze post is er naar gegijzeld", aldus dr.
op gang en gister- schatting van de Smit.
I middag leverde de PPT-er ook tien keer Hij legde er nog eens
postbode nog een zoveel post voor de de nadruk op dat ook
I stapel van meer dan families in Bovens- 2eer veel ouders in
I 500 ,gelukskaartcnmilde die schoolgaan- het opvangcentrum
j af. de kinderen hebben. ve\e uren, zelfs dagen
Door het afgrendelen Met de meer dan met elkaar hebben
I van de Molukse honderd kinderen doorgebracht tot hun
i woonwijk is het de zelf gaat het goed. kinderen vrijkwa-
bestellers onmogehjk Ook hun ouders ma- men. Dit heeft be
daar de post te bezor- ken het best. Het ziet langrijke contacten
I gen. Deze post, inclu- er onder alle voorbe- opgeleverd voor de
I sief de aangetekende houd en in alle rede- latere opvang en om
i stukken kunnen de lijkheid naar uit dat aan te sluiten bij de
j Molukkers elke dag de opvang succesvol contacten die ook de
I bij het postagent- zal verlopen. Tot de- kinderen onderling
j schap in een levens- ze slotsom is de psy- hebben. Daarom zal
I middelenzaak in ont- chiater, dr. J. H. Smit het werk van opvang
j vangst komen ne- van de provinciale cn begeleiding straat-
men. stichting voor de gewijs geschieden, al-
De onbestelbare gro- geestelijke volksge- dus dr. Smit.
Van binnenuit, met het
biologische bestand
deel Guanin. En de
stof d-Panthenol zorgt
voor natuurlijke
pigmentvorming,
dus snel bruin
worden.
Eversun, bij apo
theker en drogist.
De eerste dag in
de zon en
meteen verbrand.
Dat overkomt u dit
jaar niet meer.
Dank zij Eversun.
Het enige anti-
zonnebrandmiddel.
dat uw huid écht
beschermt.
Duizenden mensen van alle christelijke geloofsovertuigingen
hebben in Lausanne deelgenomen aan de viering van de
vijftigste verjaardag van „Geloof en Kerkorde", de theologi
sche afdeling van de Wereldraad van Kerken.
De beweging werd in 1927 opgericht door vierhonderd afgevaar
digden van honderdzevenentwintig kerken ter bespreking van
hun verschillende inrichten over theologie en kerk. Twintig jaar
later droeg de beweging bij tot het ontstaan van de wereldraad,
^waarvan zij nu een zeer belangrijk bestanddeel vormt
De viering van het jubileum
wordt begeleid door een aan
tal oecumenische diensten en
studiebijeenkomsten, waarbij
de hele christelijke wereld
haar betrokkenheid toont, Zo
waren er boodschappen van
de patriarch van Constantino-
pel, de orthodoxe patriarch
van Jerusalem en van paus
Paulus, die in zijn boodschap
het dringend noodzakelijk
noemde, dat „de christenen
weer tot een eenstemmig ak
koord komen over de inhoud
van hun getuigenis. Hun een
heid is het teken dat het geloof
van de wereld moet stimuleren
en hun verdeeldheid is een
schandaal", aldus de paus.
Dr. Philip Potter, secretaris
generaal van de Wereldraad
van Kerken, constateerde, dat
in de afgelopen vijftig jaar de
kerken gezamenlijk zijn ge
groeid naar wederzijds begrip,
ondanks diepe leerstellige en
historische meningsverschil
len. „Wij rijn geroepen om de
barrières te slechten, die de
mensen scheiden."
De Westduitse theoloog Jtlrgen
Moltmann meende, dat de in
richten van de theologen nu
maar eens in praktijk moesten
worden gebracht. Na een hal
ve eeuw gezamenlijk theolo
gisch onderzoek moet aan de
christenheid en de kerken
openlijk worden gezegd, dat er
geen leerstellige verschilpun
ten meer zijn, die een schei
ding tussen de kerken recht
vaardigen.
Er bestaat, volgens Moltmann,
overeenstemming op belang
rijke punten als doop, eucha
ristie en kerkelijk ambt, maar
bij praktische vragen, zoals
het anti-racismeprogramma,
doen zich meningsverschillen
voor. Dacht men vroeger „de
leer scheidt en de dienst ver
enigt", nu moet worden vast
gesteld, dat de theologie ver
enigt, terwijl de praktijk en de
kerkelijke leiding scheidend
werken, al kan de beweging
naar eenheid niet meer wor
den teruggedraaid.
Eenheid heeft volgens Molt
mann te maken met het kruis:
„Oecumenische gemeenschap
is ontstaan en ontstaat ook
tegenwoordig niet zozeer op
wereldconferenties, maar veel
meer in gevangenissen. Het oe
cumenisch besef nam in Euro
pa enorm toe in de concentra
tiekampen tijdens de tweede
wereldoorlog. Nu wordt overal
ter wereld in de gevangenissen
van de dictaturen de eenheid
van de kerk beleefd, aldus
Moltmann.
De katholieke pionier op oecu
menisch terrein, pater Yves
Congar (73) gaf onder de titel
„Vijftig jaar zoeken naar een
heid" een overzicht van de
veranderde houding van de
katholieke kerk.
De eis van een simpele „terug
keer naar de moederkerk" is
verlaten. Het tweede Vati
caans concilie heeft, mede als
gevolg van hernieuwde bijbel
studies nieuwe perspectieven
geopend. „Er rijn bij ons, zo
wel als in de niet-rooms-kath-
olieke theologie, studies gaan
de, die voordien ondenkbaar
waren, ook over het paus-
Afwijzend staat men tegen
over wat de geschiedenis van
dit pausschap heeft gemaakt:
centraliserend, heersend, auto
ritair. Maar een pauselijk
ambt als een in gemeenschap
en eenheid wortelend voorzit
terschap binnen een collegiale
en conciliaire bestuursvorm
waarom niet?, aldus Congar.
Bijna eenennegentig procent
van alle als katholiek geregi
streerde levendgeborenen in
de r.k. kerkprovincie Neder
land wordt gedoopt. Dit blijkt
uit „Op de drempel van de
kerk", een gisteren gepubli
ceerd onderzoek van het
Katholiek Sociaal-Kerkelijk
Instituut (Kaski) te Den Haag
naar de doopbediening in
Katholiek Nederland.
Overigens loopt het cijfer wel
terug: In 1965 bedroeg het nog
97,6 procent. Het Kaski tekent
hierbij aan: „Men zou kunnen
spreken van een ernstige te
ruggang, maar men kan ook
zeggen dat ondanks alles meer
dan negentig procent van de
kinderen wel gedoopt wordt."
De enquête van het Kaski
geeft geen rechtstreeks ant
woord op de vraag waarom
ouders hun kind niet laten do
pen. Daarnaar kan men
slechts gissen. Indirect kan
men wel iets afleiden uit de
antwoorden van de vele pasto
res die in bepaalde omstandig
heden twijfelden of het wel zin
had een doopsel toe te dienen.
Het betrof dan ouders die
geen verbondenheid met de
geloofsgemeenschap bezaten
of bij wie niet van een per
soonlijk geloofsleven sprake
was.
Naarmate dergelijke ouders
minder onder druk van tradi
tie of sociale controle staan,
zullen zij er eerder van afzien
hun kinderen te laten dopen.
In dit verband vraagt het Kas
ki zich af of in het verleden
een hoge mate van deelname
aan het kerkelijk leven wel
een garantie was voor een per
soonlijk geloofsleven of een
hechte band met de geloofsge
meenschap.
Het Kaski vermoedt dat de
teruggang in het dopen te wij
ten is aan meerdere factoren.
Op de eerste plaats aan de
vermindering van het misbe
zoek, waarbij dient te worden
aangetekend dat dit veel ster
ker en veel eerder is
gedaald dan het dopen. Ver
volgens aan de stijging van het
aantal gemengde huwelijken.
Bij de burgerlijke registratie
worden kinderen uit gemeng
de huwelijken steeds minder
vaak als rooms-katholiek op
gegeven, vooral wanneer de
niet-katholieke partner tot
geen enkele kerkelijke gezind
te behoort.
Volgens het Kaski-onderzoek
heeft meer dan de helft van
de pastores (67,5 procent) wel
eens de neiging het doopsel te
weigeren. Motieven hiervoor
rijn vooral d^ twijfel aan een
werkelijke geloofsbeleving bij
de ouders, de vrees dat de
ouders zich hoofdzakelijk door
sociale controle laten leiden en
de verwachting dat rij zich
aan een christelijke opvoeding
van hun kind weinig gelegen
zullen laten liggen.
De enquête van het Kaski
heeft aangetoond dat het tijd
stip vérn de doop, dat vroeger
zo kort mogelijk na de geboor
te werd geplaatst, nu meestal
is verschoven naar een perio
de tussen één week en drie
maanden na de geboorte. Het
wordt als vanzelfsprekend be
schouwd dat de moeder bij de
doop aanwezig is.
Verreweg de meeste pastores
(85,4 procent) hebben de ge
woonte minstens één doopge-
sprek met de doopouders te
voeren, eer rij het doopsel toe
dienen. Voornaamste onder
werpen van gesprek rijn de
motivatie tot de doop en prak
tische afspraken over de vie
ring. Gesprekken na de doop
rijn eerder zeldzaam.
In hun katechese leggen de
pastores vooral de nadruk op
de opname in de geloofsge
meenschap. De gedachte aan
de erfzonde komt praktisch
niet meer tot uitdrukking. De
vroegere uniformiteit van de
doopliturgie heeft plaats ge
maakt voor een grote veelheid
aan rituelen. Vaak stellen pa
rochies hun eigen doopviering
samen, met gebruikmaking
van de verschillende Neder
landse uitgaven.
In de Nederlandse rituelen
staat meestal het thema van
de opname in de geloofsge
meenschap centraal. Ondanks
de krachtige nadruk op de ge
meenschap in liturgie en kate
chese verkiezen zeer veel
doopouders een privé-viering
met hqn familie- en vrienden
kring. De gemeenschapsge
dachte lijkt minder te leven
dan men uit de liturgische tek
sten zou opmaken, aldus het
Kaski.
De liturgische teksten en de
katechese door de pastores
leggen ongeveer dezelfde ac
centen, namelijk de opname in
de gemeenschap en de navol
ging van Christus. Bij de
doopouders liggen de accenten
anders: rij hechten vooral gro
te waarde aan de christelijke
opvoeding en de traditie van
hun familie. Het motief van de
navolging van Christus komt
bij hen veel minder voor. Er
rijn dus aanwijzingen voor een
verschil van benadering tus
sen liturgie en katechese ener-
rijds en de geloofsbeleving
van de doopouders aan de an
dere kant.
Volgens het Kaski blijft een
zeer grote meerderheid van de
pastores (92,2 procent) zich uit
spreken voor de kinderdoop.
Een groot aantal pastores (65,8
procent) plaatst dikke vraagte
kens achter het instituut van
peter- en meterschap, althans
zoals het in feite functioneert
Het onderzoek van het Kaski
is uitgevoerd in overleg met de
bisschoppelijke begeleidings
commissie voor statistiek en
onderzoek. Het is het eerste in
een reeks enquêtes betreffen
de belangrijke momenten van
deelname aan het kerkelijk le
ven, zoals ook eerste commu
nie, vormsel, kerkelijke huwe
lijkssluiting en dergelijke.
