Chinese taal en tekens
in museum Volkenkunde
De Ruif
Onschuldig met uimet
Mokum als decor
Kritische thriller
van Bo Widerberg
Sylvester Stallone èn
Rocky houden zich als
underdog staande
Smakelijk, goedkoop
en zonder franje
TRIANON Twee missionaristen voor Mokum (a.l.) met Paul Smith
en Michael Coby. Regie Anthony Ascott.
Twee blanke kruimeldieven
plegen per ongeluk een over
val op eert pandjesbaas. Deze
alarmeert de politie en na een
achtervolging over de markt
vlucht het tweetal „overval
lers" de kerk in. Door priester
gewaden aan te trekken weten
ze aan de politie te ontkomen.
Niet iedereen wordt gefopt
door de vermomming, die het
tweetal blijft dragen omdat
het regelmatige leventje in de
kerk hen wel trekt. Een dia
mantsmokkelaar misleidt hen
en stuurt ze als onwetende
smokkelaars naar Amsterdam,
waar de diamanten verdwij
nen en een grootscheepse ach
tervolging begint waarbij
domme politieagenten, domme
schurken en het suffe tweetal
een hoofdrol spelen. Regisseur
Ascott is er in geslaagd van
een uitermate matig verhaaltje
een nog slechtere film te ma
ken-, die vooral door z'n gebre
ken af en toe nog amusant is
ook. Soms verwekt de rolprent
bij de toeschouwer een glimla
ch. Dat gebeurt dan bij de
veelvuldig voorkomende
vechtpartijen. Maar wetende
dat in het gestoei de enige
kracht van het tweetal Smith
en Coby ligt, zijn de vechtpar
tijen te overmatig uitgespon
nen. Ook een achtervolging in
de Amsterdamse grachten be
hoort tot de ingrediënten.
Stuntman Wim Wagenaar
werkte aan dit karwei mee.
Zonde van zijn werk, want het
spektakel had een beter lot
verdiend. In hoge mate irritant
is overigens de zwakke nayn-
chronisatie van Italiaans naar
Engels.
LUXOR De verschrikkelijke
man uit Saffie (18) met Carl Gus-
taf Lindstedt en Sven Wollter.
Regie: Bo Widerberg.
„De verschrikkelijke man uit
Saffie" is niet zoals men zou
vermoeden de sluipschutter
die zich op het dak van een
hoog gebouw verschanst om
de politie onder vuur te ne
men, maar de politie-inspec
teur Nijman Nyroan die al in
de eerste filmbeelden op gru
welijke wijze met een bajonet
wordt vermoord terwijl hij in
het ziekenhuis wordt ver
pleegd.
Daarmede is Bo Widerbergs
nauwgezette verfilming van de
gelijknamige detective-roman
van Maj Sjöwall en Per Wah-
loo meteen getekend, want al
stuurt het verhaal - en de film
naar 'n gewelddadige en
spectaculaire climax, ruim 'n
uur lang zien we hoe twee wat
oudere vermoeide politieman
nen stapje voor stapje dichter
bij de identiteit van de moor
denaar van hun collega ko
men. Daarbij komt aan het
licht dat Nyman helemaal niet
zo'n beste politieman was,
maar 'n sadist en een machts
wellusteling, die gesteund door
enkele collega's rustig zijn
gang kon gaan omdat alle te
gen hem bij de ombudsman
voor Justitie ingediende klach
ten meteen in de doofpot wer
den gestopt. Het moet dit inge
bouwde brokje maatschappij
kritiek zijn geweest dat Bo
Widerberg bewogen zal heb
ben nu eens 'n regelrechte th
riller te maken.
Op de van hem bekende minu-
Omzichtig trachten politie en vrijwilligers de sluipschutter te
overmeesteren in „De verschrikkelijke man uit Saffie".
tieuze wijze schildert hij het
leven en de dagelijkse sleur
van de doorsnee politieman,
terwijl we de nogal uitgebluste
politiecommissarissen Beek en
Rönn volgen op hun moeizame
weg om een motief én een
dader te vinden. Als het net
zich tenslotte rond de moorde
naar van Nyman heeft geslo
ten we krijgen hem nauwe
lijks in beeld te zien neemt
deze met zijn hele wapenarse
naal de wijk naar het dak van
een hoog gebouw om vandaar
zoveel mogelijk geüniformeer
de politiemannen neer te
schieten. In 'n knap opge
bouwde climax weet men hem
tenslotte met een klein legertje
compleet met helikopters te
overmeesteren.
Laat u echter door het specta
culaire slot met enkele impo
sante massascènes niet mislei
den, Widerberg heeft dan al
duidelijk laten zien dat er ook
in een welvaartsstaat als Zwe
den het een en ander fout zit
We wisten al, dat dit land een
van de hoogste zelfmoordcij
fers ter wereld had, dat het
percentage alcoholisten hoog
op de ranglijst staat, maar nu
komt daar nog bij dat het
politie-apparaat ook z'n rotte
plekken vertoont Daar is het
Widerberg om begonnen en de
bezadigde, bijna vanzelfspre
kende wijze waarop hij dit in
een op 't eerste gezicht alleen
maar onderhoudende thriller
verwerkt, doet de gewelddadi
ge scènes des te harder aanko
men.
MILO
Een in het museum opgestelde Chinese kantoorruimte
LIDO II Rocky met Sylves
ter Stallone en Talia Shire.
Regie: John G. Avildsen.
In veel opzichten is de ge
schiedenis van „Rocky", de
derderangs bokser, die zijn
kans grijpt om zichzelf einde
lijk eens te bewijzen als hij
tegen de wereldkampioen in
de ring mag, te vergelijken
met die van zijn schepper de
acteur-scenarioschrijver Syl
vester Stallone. In beide ge
vallen weet de kansloos
geachte „underdog" zich goed
staande te houden en verovert
daarmee de sympathie van
het publiek.
Toen men Stallone's scenario
wilde verfilmen stond hij er op
zelf de hoofdrol te vervullen.
Tenslotte gaf men zich gewon
nen en kreeg Stallone de rol,
mits de film niet meer dan 'n
miljoen dollar zou gaan kos
ten. Stallone ging evenals de
Rocky-figuur in bokstraining
en zijn conditie verbeteren, al
nam hij daar wèl zes maanden
voor in plaats van de vijf we
ken, die Rocky in het verhaal
kreeg.
„Rocky" is echter geen echte
pure boksfilm alleen aan
het begin in een rauw gevecht
met kopstoten en in het laatste
kwartier als de verwaande
kampioen Apollo Creed als
een Mohammed Ali in de ring
verschijnt maar geeft.een
sober sfeerbeeld van regisseur
John G. Avildson over de zelf-
#Rocky (Sylvester Stallone) wordt verzorgd door manager Mickey
(Burgess Meredith) nadat hij al knap is beschadigd in het gevecht
met de wereldkampioen.
kant van Philadelphia met een
zuivere „love story" tussen de
goedige Rocky en het verlegen
zusje van een ruwe opvliegen
de vriend.
In laatstgenoemde rollen zien
we Talia Shire bekend uit
de beide „Peetvaders" en de
t.v.-serie „De Jordaches" en
Burt Young, terwijl de vete
raan Burgess Meredith weer
exelleert als een oude door de
ring getekende ex-bokser en
manager.
„Rocky" kreeg dit jaar Oscars
als de beste film, voor het
beste scenario en voor de be
ste montage (in de slotscènes)
en iedere Hagenaar kan deze
week zelf beoordelen of deze
onderscheidinggen terecht
zijn, omdat in Metropole bene
den de met vier Oscars onder
scheiden film „Network"
wordt vertoond. Persoonlik
vinden we „Network" de bete
re film en prefereren wij
„Paddy Chayefsky's cript,
maar dat doet aan de ver
diensten van een toch zeer
boeiende film als „Rocky"
niets af.
Misschien heeft de „American
dream" om ook eens tegen de
kampioen in de ring te staan
een rol bij de stemming van
de Oscars gespeeld.
MILO
Cor en Umé
Snelders,
„uitbaters"
van De Ruif
Het boerenleven, weergegeven op een Chinese prent
Leiden „Huisartsen, psychiaters, al/s ze
het helemaal niet meer zien zitten komen
ze hier eten...". En dat bier is dan „De
Ruif", gelegen in de Jan Vossensteeg, en
al 15 Jaar bèt adres voor ieder die voor
wiinig geld en zonder moeite toch een
warme hap wil nuttigen die net wat meer
is dan de alledaagse Hollandse pot, maar
ook niet weer doorslaat naar de snel
gehaalde „Chinees".
Na een korte periode van afwezigheid staat
nu al weer enkele jaren Cor Snelders met
zijn vrouw Umé in de keuken van De Ruif.
Zij waren het ook die 15 jaar geleden het
pand aan de Jan Vossensteeg van een
logement ombouwden tot een voor die tijd
zeker avantgardistisch eethuisje dat voor
vooral aan bleek te slaan bij het studenten
volk dat wel eens wat beters en wat meer
wilde dan de mensa. In het begin van de
zestiger jaren had je in Leiden op goed
koop culinair gebied vrijwel niets. Vandaar
dat De Ruif al kort na de opening - in
de zomer - vol zat met passanten en stu
denten. De van-mond-tot-mond- reclame
zorgde voor een snelle bekendheid die De
Ruif tot vandaag gehouden heeft. Want er
mogen sinds de start van dit restaurantje
dan 30 eethuizen in Leiden bijgekomen zijn
De Ruif blijft onder hen een van de
eenvoudigste en goedkoopste, zonder dat
dit de kwaliteit direct aantast. „Naar een
bistro ga je toch eerder als je eens echt
uit wil zijn", zegt Cor Snelder. „De Ruif
is er meer voor de mensen die eens een
avond niet zelf willen koken en toch niet
te diep in hun beurs willen tasten".
Nou, die mensen heeft De Ruif heel wat
te bieden, en niet voor niets zijn er onder
de klanten van Cor en Umé dan ook veel
vaste, die wekelijks zo niet dagelijks de
warme maaltijd in de Jan Vossensteeg
gebruiken. Voor een prijs die niet boven
de 12 gulden uitkomt is er een keuze tussen
gehakt en goulashschotels (6.50 gulden),
een biefstukschotel (7.50) tot een tournedos
van 11.75 gulden. Daarbij heeft De Ruif
regelmatig buitenlandse schotels met di
verse pittige sausjes, en vis- en bonenscho
tels. Men streeft ernaar de klant de keuze
te laten uit 10 steeds variërende gerechten,
die met een nogal amicale bediening -
naast het echtpaar Snelders werken er veel
werkstudenten in De Ruif - worden geser
veerd. Met soep vooraf en koffie, yoghurt
met vruchten, zelf gemaakte gries of ijs
toe blijft de prijs in elk geval alleszins
betaalbaar: waar krijg je tegenwoordig
nog een kant en klare maaltijd zonder die
vervelende afwas voor zulke prijzen....
Hoewel het niet op de eerste plaats de
jeugd is waarop het echtpaar Snelders zich
richt, komen er onmiskenbaar veel jonge
ren in De Ruif. Niet voor niets kunnen Cor
en Umé wekelijks kiezen uit een lijst uitno
digingen voor kandidaatsborrels, promo
ties, huwelijken en verlovingen. Maar daar
voor heeft Cor in zijn vroeger woonplaats
Amsterdam dan ook de nodige ervaring
opgedaan. Daar startte hij voor zijn komst
naar Leiden de eerste workshop in Neder
land door dichters, schrijvers, dansers en
zangers de gelegenheid te geven in zijn
„Lijmkit" op te treden. Ook begon Snel
ders daar het eerste jeugdhotel van Euro
pa, „Het Behouden Huys", met de stijl van
de jeugdherberg en de souplesse van een
hotel, dat model heeft gestaan voor vele
jeugdhotels. Cor zette zich zelfs zo in voor
de jeugd dat hij vergat te eten en te slapen
en dat houdt zelfs een Amsterdammer niet
vol... Hij moest het wel rustiger aan doen,
en dat „rustiger" leven is hij in De Ruif
gaan leiden, waar hij 5 dagen per week
kampeert om op zaterdag en zondag, als
De Ruif leeg en dicht is, in Drenthe uit
te rusten in een wat comfortabeler omge
ving. Daar zit hij trouwens ook in de
maanden juli en augustus als De Ruif ook
dicht is.
Tot die tijd kan iedereen op werkdagen
van vijf tot haIfnegen voorzover hij dat
al niet deed kennismaken met Cor en
Umé in De Ruif, met het eten en met de
kunst die in De Ruif regelmatig ten toon
staat gesteld. Zeventig zitplaatsen telt het
eethuisje, inclusief de met echte druiven
getooide serre. En, bij mooi weer wordt
er ook in de tuin gegeten, gewoon, onge
compliceerd....
Chinese kinderen in de rijstvelden
LEIDEN Vanaf 3 juni is in
het Rijksmuseum voor Vol
kenkunde aan de Steenstraat
een tentoonstelling te bezichti
gen, die de ontwikkeling en de
functie van het Chinese schrift
in beeld brengt. Daarmee
krijgt de bezoeker tevens een
stukje China binnen, omdat
het schrift een zeer belangrij
ke plaats - vaak de enige mo
gelijkheid tot communicatie
vanwege de vele verschillende
dialecten in China - in het
Chinese leven inneemt. De
Chinese „karakters" of schijft-
tekens kwamen reeds 2000 ja
ren voor Christus tot volle ont
wikkeling. Het schrijftstelsel
en bijvoorbeeld bij bezoek
kunnen worden afgerold. Ze
worden ook wel gebruikt om
een bepaalde stemming op te
wekken. (Bijvoorbeeld om fa
milieleden op te vrolijken met
bepaalde teksten als ze in een
niet al te vrolijke bui zijn.) Dat
is ook het geval met de gecalli-
gT af eerde Chinese schilderij
en, die bewaard en opgehan
gen worden al naar gelang het
seizoen, de weersgesteldheid
en de sociale positie van de
eigenaar. De schilderijen laten
hier en daar - als ze van recen
tere datum zijn - ook duidelij
ke westerse invloeden zien.
Moderne tijd
Op de tentoonstelling zijn ver
der nog een reconstructie van
een hedendaags schooltje met
de daarbij behorende leermid
delen en een voornaam inge
richt studeervertrek van de
Chinese intellectueel te zien,
voorzien van authentiek zeer
fraai meubilair (kunstwerken
op zich), schilderingen, folian
ten, teksten en schrijfgerei.
Om de kolossale ongeletterd
heid in China aan te pakken
zijn door de Chinese regering
al vele malen pogingen onder
nomen om het schrift te ver
eenvoudigen. In de vijftiger ja
ren heeft men geprobeerd de
taalproblemen op te lossen
door de invoering van het
„pin-yin"-systeem, dat geba
seerd is op de 26 letters van
het Romeinse alfabet en als
toelichting wordt gebruikt op
de juiste uitspraak van de te
kens in het „Putonghua", het
Algemeen Beschaafd Chinees
dat de regering overal in Chi
na ingevoerd wil zien. (In het
Chinees kan één woord op ve
le manieren met wisselende
toonhoogten worden uitge
sproken, waarbij de betekenis
steeds totaal veranderd dat is
in „Europese" letters niet zo
maar aan te geven.) In 1974
verscheen het boekje „Wenzi
Bixu Gaige" (het schrift moet
vernieuwd worden). Men was
het er echter wel over eens dat
vöör alles een drastische ver
eenvoudiging van de bestaan
de begripstekens volgens offi
ciële richtlijnen moest worden
doorgevoerd. De weg tot een
algemene alfabetisering zal ui
teindelijk, na een hele lange
weg, moeten voeren naar een
snellere, vereenvoudigde en ef
ficiëntere schrijfwijze tot heil
van de volgende generaties.
FRANK BUURMAN
bevat meer dan 60.000 begrip
stekens, waarvan men er zeker
40.000 dient te kennen om de
Klassieke Literatuur te lezen
en ongeveer 4000 voor de een
voudige leesstof. Op de exposi
tie wordt door middel van
voorbeelden aangegeven wel
ke schriftsoorten door de ja
ren heen gangbaar waren.
Klassieke Stijl
De Chinese schrijftaal is lange
tijd voorbehouden geweest
aan een kleine elite. Het is pas
sinds kort dat de taal echt
gemeengoed is geworden. Tot
na de Eerste Wereldoorlog wa
ren de geschreven mededelin
gen en de literatuur geschre
ven in de zogenaamde Klassie
ke Stijl, een taal met aparte
grammaticale eigenschappen
die slechts door ingewijden
kon worden gelezen. In feite
waren slechts diegenen in
staat zich van deze schrijftaal
te bedienen die door hun eco
nomische en sociale positie in
de gelegenheid waren geweest
deze te bestuderen. De student
besteedde vele jaren aan de
studie van klassieke teksten
waarvan hij duizenden pagi
na's zonder enige uitleg letter
lijk uit het hoofd moest leren.
Dan volgden zware staatsexa
mens die voor de geslaagde
een ambtelijke loopbaan in
rijksdienst mogelijk maakten,
een positie waarin met met de
naam .mandarijn" werd ge
sierd. Zo was de Klassieke
schrijftaal de taal van de ge
schoolde elite en de kennis
ervan kon worden beschouwd
als een status-symbool.
Een overbrugging van de klas
se der .mandarijnen" naar de
ongeletterde boerenbevolking
vormde de „sierfunctie" van
het schrift De ongeletterde
boeren heten namelijk voor
ceremoniële gebeurtenissen
door een plaatselijke student
of door een geleerde tegen be
taling sierlijke opschriften ma
ken; dit sierlijke tekenschrift
noemen wij calligrafie
=schoonschrijverij). Bepaalde
tekens werden taboe; zo mocht
de naam van de keizer nim
mer in tekens worden uitge
beeld. Andere tekens, zoals die
van het geluk en de voorspoed
kregen een magische beteke
nis en werden bij de nieuw
jaarsviering in grote getale op
gehangen.
Voorbeelden van dit sierlijke
tekenschrift zijn ook op de
tentoonstelling te zien, waarbij
de moeite is genomen om ze
op te hangen zoals ze ook in
China hangen; in de woningen
namelijk, waarvoor in dit ge
val een dorpse boerenwoning
en een welgestelde stadse be
huizing zijn gereconstrueerd,
compleet met het bijbehoren
de authentieke interieur. De
teksten nemen gedeeltelijk de
plaats in van de schilderijen
bij ons. Een praktische kant
vein deze wandversierderij is
dat de teksten oprolbaar zijn
