weekpuzzel door dr. Pluizer dierenportret postzegels oplossing vorige puzzel LEIDSE COURANT ZATERDAG 14 MEI 1977 De letter "M" komt viermaal voor. De prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn: Twaalf gulden vijftig: Mevrouw v.d. Geest, Tollensplantsoen 16, Hazerswoude. Zeven gulden vijftig: Mevrouw M. C. Bartels, Woonboot „Waterlelie." Zweilandpolder, Oud- Ade. De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd. NR. 19 KRUISWOORDPUZZEL Horizontaal: 1 bomvrij gewelf; 7 dansvertrek; 13 kledingstuk; 14 vis; 16 vergissing; 18 titel (afk.); 19 duivenhok; 21 lijden; 22 dandy; 23 voorzetsel; 24 ontkenning; 26 delfstof; 28 werk tuig; 29 orgaan v.e. vis; 30 na het genoemde; 32 beschermheer; 35 verdriet; 36 bittere stof; 38 taal; 39 hemellichaam; 40 landbouwwerk tuig; 42 speelgoed; 44 tot en met (afk.); 45 schutsluis; 46 dwarshout; 47 knaagdier; 49 rivier; 51 militair opleidingsinstituut (afk.); 52 water blaasje; 53 onrustbarend; 54 deel v.e. spoorbaan; 55 afgelegen; 56 troef-negen; 58 smalle weg; 59 Bulgaarse munt; 61 lengteëenheid; 62 Europeaan; 63 afgemat; 65 in- sekt; 67 muzieknoot; 68 aantal wil de varkens Gagerstaal); 69 planeet; 71 drinkketeltje; 73 stad in het midden-Oosten; 75 ka- pitaalbijdrage; 77 eiland; 79 kloos terzuster; 80 beroep; 81 daaraan volgend (afk.); 83 geldbedrag; 84 titel (afk.); 85 niet massief; 86 café; 88 stof; 90 onder andere (afk.); 91 bloem; 93 zuivel prod u kt; 95 stad in Engeland; 97 op hetzelfde tijd stip; 98 vrucht. Verticaal: 1 vertrek; 2 Amsterdams peil (afk.); 3 dwaas; 4 uniek; 5 gereed; 6 hoogste punt; 7 tenen mand; 8 hoewel; 9 ruim vertrek; 10 kloos teroverste; 11 uitroep; 12 lijn; 13 alcoholische drank; 15 kleding stuk; 17 soort schoen; 20 deel v.e. tang; 22 niet grof; 25 griezelig; 27 uiteinde v.e. as; 28 roofdier; 29 heidemeertje; 31 zoogdier; 33 voorzetsel; 34 boom; 35 niet be vestigd; 37 knijpbril; 39 plaats in N.-Holland; 41 dier; 43 dragend deel in bruggen; 45 belediging; 46 kwajongen; 48 insekt; 50 rivier; 51 deel v.e. auto; 52 danspartij; 55 uitbouw; 57 onverschrokken; 6: ta bakssoort; 62 klein deeltje; 63 En gels eiland; 64 plaats in Gelder land; 66 waterbewoner; 68 snelle loop; 69 vaartuig; 70 plechtige ver klaring; 72 huisdier; 74 behoefte aan drinken; 75 slangvormige vis; 76 lang en dun stuk hout; 78 gids te water; 80 ploegsnede; 82 roof vogel; 85 tuinhaag; 86 gymnastiek- toestel; 87 belemmering (fig.); 89 sprookjesfiguur; 92 voorzetsel; 93 insekt; 94 muzieknoot; 96 bij woord. Oplossingen onder vermelding van „Puzzel 19" vóór woensdagmiddag twaalf uur opsturen naar: Leidse Courant, Postbus 11. Leiden. Het onderdeel dat bij bridge het meest aan verandering onderhevig is, is wel de biedtechniek. Sinds de Italianen in de jaren vijftig met hun conventionele klaversystemen op de markt kwamen en daar bo vendien nog veel succes mee had den, zijn systemen en conventies als paddestoelen uit de grond ge schoten. Opvallend daarbij is, dat de liefde voor het lichte tot super- lichte openingsbod is toegenomen. Dat deze tactiek soms als een boemerang kan werken moge blij ken uit onderstaand spel. Het is afkomstig uit een viertallen- wedstrijd en een van de spelers had het genoegen door zijn tegen standers op het juiste spoor te vyorden gezet. (zie diagram). Met west als gever en niemand' kwetsbaar ging het bieden aan een van de tafels: west pas - noord pas - oost 1 schoppen - zuid doublet - west pas - noord 1 SA - oost pas - zuid 3 SA, einde. V 1054 OV102 OA4 *10864 ♦62 m ♦HB987 09 5 3 w 0 CAB 6 o B 10 9 8 Z ^765 B 7 5 V 3 A3 oH 8 7 4 OH V3 AH92 Oost moest uitkomen en verkoos ruiten 7, door noord met het aas genomen. Door het openen van oost was de plaats van hartenaas gemarkeerd en noord vervolgde daarom met een kleine harten naar de heer. die de slag hield. Klaver aas en -heer volgden en toen bei de tegenstanders hierop bekenden volgde voor de derde maal klave ren waardoor west aan slag kwam. Deze speelde terecht schoppen 6 na, noords 10 werd gedekt door de boer en genomen met" het aas. Noord had nu een vrij nauwkeurig beeld van de oosthand: vermoede lijk 5 schoppens, 3 ruitens en met zekerheid 2 klaveren, dus maxi maal 3 hartens. Hoe het verder moest was duidelijk: oost moest aan slag worden gebracht waar door hij een extra schoppenslag moest brengen. De hoge ruitens van zuid werden geincasseerd evenals de vrije klaveren, waarna harten werd gespeeld. Noords 10 werd door de boer van oost geno men, maar meer dan hartenaas en schoppenheer kon de verdediging niet maken alvorens met schoppen de negende slag te geven. Aan de andere tafel opende oost niet. Onder voortdurend passen van oost-west ging het daar: zuid 1 klaveren - noord 2 klaveren - zuid 2 harten - noord 2 schoppen - zuid 3 SA. West kwam, nogal bizar, met een kleine klaveren uit, maar verschil maakt dat niet. De vrouw werd genomen met het aas en klaverheer en een kleine klave ren volgden. West kwam aan slag en gehoorzaamde aan het door oost gegeven schoppensignaal. Noords 10 werd gedekt met de boer en genomen met het aas. Deze leider had echter geen flauw idee over de plaats van hartenaas en speelde een kleine harten naar de 10 voor de boer van oost. Schoppenheer en schoppen na werd zuids Waterloo, want na har tenaas zorgde de laatste schoppen voor de downslag. Zuid had het spel nog kunnen winnen door de schoppen van west niet met de 10 te dekken. Weliswaar dwingt een lage schoppen dan het aas, maar oost kan, als hij met harten aan slag komt, geen schoppen spelen zonder een extra slag weg te ge ven. Door het 3—3 hartenzitsel wordt de vierde harten dan de negende slag. Niettemin was de zaak voor zuid, door het niet ope nen van oost, veel lastiger dan die van noord aan de andere tafel. Het Haagse RDG maakt zich weer op voor een sterk seizoen. Inmid dels verzekerde men zich van de komst van Sijbrands (van Roxy Dual), Sally de Jong en Rijkaart (beiden Constant), terwijl ook de komst van Andreas Kuyken (nu Roxy Dual) bijna zeker lijkt. De Hagenaars kunnen, zeker wanneer Varkevisser en Holstvoogd regel matig meespelen, weer aanspraken maken op de titel. Temeer omdat de concurrentie veren moet laten Landskampioen Roxy Dual raakt twee toppers kwijt, VAD verliest Rob Clerc. De bijna-internationaal grootmeester verhuist naar Twen- te's Eerste, een transfer die moge lijk is gemaakt door een stichting, die Clerc als trainer laat optreden van de Hengelose vereniging en hem ook nog een aantal uren per dag kan laten werken. De overgang van Oscar Verpoest, de sterke Belg, van DAVO/Skoda naar het eveneens Tilburgse TDV/- Polski, waar broer Hugo al op de ledenlijst staat, is al minder schok kend. maar toch een bewijs dat de transfermarkt in de damwereld dit jaar zal worden gekenmerkt door 8 ié M H H 1 1 i 1 1 'I M jÉ Is* Wc W S W VAN AALTEN een levendige handel. De talentvol le Limburgse broers Schippers meldden zich bij Treebeek, dat mede daardoor in de nieuwe com petitie prompt titelkandidaat wordt. De indeling voor de nieuwe com petitie is: hoofdklasse: Roxy Dual (Groningen), Lent, VAD (Amster dam), Huissen, Huizum, RDC (Den Haag), Constant (Rotterdam), Twente's Eerste (Hengelo), Almelo en NOAD (Nijmegen), 1A: Benne- kom, Papendrecht, Heemstede. GRÉGOIRE Bussum, DAVO/Skoda (Tilburg), Houdt Stand (Hoogezand), Leiden, Het Oosten (Rotterdam), Assen en VAD 3. IB: VAD 2. Ons Genoegen (Utrecht). Excelsior (Den Bosch), DIO (Den Haag), Alblasserdam, Treebeek, Zaandam, Umuiden, TD- V/Polski (Tilburg) en Dordrecht, 2A: Zwartsluis, Roxy Dual 2. Dok- kum, Huizum 2, Filvelgo (Appinge- dam). De Oldehove (Leeuwarden), Drachten, Bergum, Roxy Dual 3 en Meppel, 2B: Philips (Eindhoven), Lent 2. Ons Genoegen 2, Huissen 2, Eureka (Heerlerheide), Schaes- berg, Aalten. De Kroonschijf (Ede), Excelsior 2 en VOS (Kerkrade), 2 C: Enschede, DDD (Alkmaar), CDA (Amsterdam), Eibergen, Uithoorn, Ons Genoegen 3, UDG (Utrecht), Diemen, Deventer en Amersfoort, 2D: Monster, Charlois (Rotterdam), Damlust (Gouda), Den Haag, RDG 2, Middelburg, Vlaardingen, De Lier, DOS (Delft) en 's-Gravenpol- der. Van het technische front twee pijn lijke nederlagen: in het eerste dia gram de stand bij Van Aalten- Drost, achtste ronde KvN. Drost meende sterk te kunnen offeren en speelde na 34-29 18-23? 29x18 8-12. Echter, na 38-31 12x32 33-28 22x42 31x2 waren de bordjes wel verhangen. De tweede stand is uit het kam pioenschap van België. Grëgoire is bezig zijn tegenstander Dsinter te overspelen en na 9—13 was het direct uit: 28-22! 17x28 een vijfslag die in een partij zelden voorkomt 26x10 15x4 29-24 20x29 38-33 28x39 43x1. Geen kevertje zo geliefd als het lieveheersbeestje Waarom weet eigenlijk niemand, of het door de naam komt of door hun uiterlijk, maar lieveheers beestjes zijn bij ons mensen altijd geliefd geweest Wanneer we er een betrapten in de huiskamer, grepen we niet meteen naar de vliegemepper of een oude, opge rolde krant, maar namen het dier tje op net grote voorzichtigheid en lieten het rondlopen over onze handen en armen. Het lieveheers beestje daar dan daarover mees tal snel genoeg van, lichtte zijn schilden, spreidde de veugels en ging ervandoor. De órde der kevers waartoe de verschillende lieveheersbeestjes soorten behoren, omvat ongeveer 300.000 geregistreerde soorten, maar het aantal onbekende is min stens even groot. Hier in Neder land werden 3800 soorten waarge nomen. Het zijn insekten met zes poten, bijtende monddelen en meestal hoornachtige voorvleugels of dekschilden, waaronder zich de eigenlijke vleugels bevinden. Deze zijn vliezig en dun, doorzichtig met een nervenstructuur. Van de lieveheersbeestjes-groep, waarvan er in Nederland circa 10 bekend zijn, is de anatis ocellata (oogvlek lieveheersbeestje) de grootste. Hij bezit zwarte halsschil- den, die een smalle zoom aan de voorrand hebben en een brede zoom langs de zijden. De dekschil den. hoog en gewelfd, hebben een geel-rode kleur met een dubbele wit-gele vlek. De randen van deze schilden zijn zwart gezoomd en bezitten een aantal grote en kleinere zwarte vlekken, die meestal met een lichte krans omgeven zijn. Toch komt het bij dit soort vaak voor, dat de vlekken onderling samengevloeid zijn of zelfs geheel ontbreken. De lichaamslengte varieert van 7 tot 9,5 mm. Men treft deze lieveheersbeestjes het meest aan op eiken, dennen of distel. Een ander soort, de coc- cinella septempunctata, houdt zich het liefst op tussen dllerlei lage plantensoorten. Het diertje, dat een lengte kan bereiken van 6 tot 8 mm, heeft helderrode dekschild jes met daarop 7 stippels, hetgeen men uit de latijnse naam kan op maken: coccinella soortnaam, septem zeven, punctata stip- pels). Alle soorten lieveheersbeestjes, die een bijna gelijke levenswijze heb ben, zijn gek op bladluizen. Dit vormt ook de dagelijkse hoofd schotel: Ze leggen ook het liefst hun eieren in de buurt van zo'n luizenkolonie. De larfjes die uit deze eieren komen zijn grijs, met een zwarte en oranje punt, en bezitten zes korte pootjes. Met deze korte pootjes rennen deze piepkleine larfjes achter de bladluizen aan en jagen ze op, tot ze er bij neervallen. In Australië 'merkte men deze jachtlust van lieveheersbeestjes op door verschillende onderzoekingen en besloot er gebruik van te ma ken. Het land is namelijk vol van sinaasappel- en appelboomgaar den. die op hun beurt weer be laagd worden door grote horden bladluizen. Men kweekte grote hoeveelheden lieveheersbeestjes en liet deze los in de gaarden en in een mum van tijd was het bladluisprobleem opgelost. Zo werd voor het eerst in de geschie denis een insekt gebruikt als be strijdingsmiddel. Ook besefte men dat niet alle kevers tot de schade lijke insekten gerekend behoefden te worden en startte men allerlei nieuwe onderzoekingen met als doel het nut van diverse insekten- families aan te tonen en zo het gebruik van chemische bestrij dingsmiddelen zoveel mogelijk te beperken. Zelf heeft het lieveheersbeestje niet veel vijanden. Dit komt voor namelijk door de felgekleurde dek schilden, waarin zich een kleurstof bevindt met een zeer sterke, bitte re smaak. Dit komt ook vaak voor bij andere felgekleurde insekten. Als een eventuele vijand eenmaal een lieveheersbeestje verorberd heeft, zal hij hem voortaan liever met rust laten. De felle kleur van het diertje herinnert hem dan wel aan zijn bittere ervaring. Dat men de leeftijd van een lieve heersbeestje aan zijn stippels zou kunnen aflezen is onzin. Ook de grootte van het diertje heeft niets te maken met leeftijd. Een heel kleintje met slechts een stippel op zijn rug zou best wel eens een heel oud lieveheersbeestje kunnen Geheel volgens de verwachting is Kortsjnoj met vlag en wimpel schaakkampioen van Nederland geworden. Wat wil men, als deze een ELO-rating heeft die maar iets ligt onder die van wereldkampioen Karpov? Maar de opmerking, dat we nog nooit zo'n sterke kampioen hebben gehad kan ik niet onder schrijven, want we hadden in de dertiger jaren een landskampioen die tevens wereldkampioen was! Onze eigen kweek fine fleur komt direkt na Kortsjnoj in de volgorde Timman, Donner, Ree, Langeweg en Ligterink. Wie daarvan naar het IBM-toernooi gaat is nog niet be paald, er zijn nog twee plaatsen open. Er komen niet zo veel partij en los uit Leeuwarden en om nu alwéér een verliespartij van Donner te vermelden is me te veel van het goede (of uit het oogpunt van Donner van het slechte). Er komt naderhand nog wel iets van de anderen als het toernooiboek uit is. Deze keer iets over het toernooi dat ter gelegenheid van de 70e geboortedag van de beroemde Fin se eindspelkomponist Kivi door Suomen Shakki In 1975 werd uit geschreven en waarvan zo juist de uitslag is bekend geworden. Er waren liefst 143 studies ingezon den van 89 komponisten uit 15 verschillende lariden. De eerste prijs werd toegekend aan twee Finnen en die drukken we hieron der af: Perkonoja en Heiskanen. (Zie diagram nr. 1) Wit: Kc5, Tfl, Pe4; pion: g2. Zwart: Kh4, Te8, La5; pion: f4. Wit begint en wint. De prijsrechter Kivi tekent er bij diagram nr. 1 aan: Goede verleidingszet 1. Tf4f, tamelijk lange oplossing, modelmat met twee geblokkeerde velden. Er is in dit bijna-miniatuur een goede verdeling der krachten al gaat in enkele zetten de zwarte toren verloren. De strijd gaat er dan om de zwarte pion tegen te houden. Dat gaat zó: 1. Tf1-h1f, Kh4-g4 2. Pe4-f6f. Kg4-g3 3. Pf6- xe8, Kg3xg2 4. Thl-h8. f4-f3 5. Th8-g8f, Kg2-hl 6. Tg8-f8, Khl-g2 7. Pe8-d6, La5-d2 8. Tf8-g8f, Kg2- h2 9. Pd6-e4, Ld2-e3f, 10. Kc5-c4, f3-f2 11. Pe4-g3, Kh2-g2 12. Kc4- d3, Le3-f4 13. Pg3-e2f, Kg2-f3 14. Pe2-d4, mat. Een mooi geheel, maar ik vrees dat er wel bedenkingen tegen deze studie zullen rijzen, want het effekt gaat verloren wanneer een kritikus vraagt, hoe wit denkt te winnen na: 13..., Kg2-hl I Ik zie tenminste geen winst na: 14. Tg8-h8, Lf4-h2 Spijtig voor de Finnen, die met slechts één studie bij de bekroon- diagram nr. 2 de studies vertegenwoordigd zijn, én voor de prijsrechter die de inkorrektie heeft overzien. Er zijn verder drie prijswinnaars, allen Russen, eervolle vermeldin gen gingen naar twee Hongaren en dan zijn er nog twee bijzondere vermeldingen. Tenslotte was er nog een speciale vermelding voor een miniatuur- van uw redakteur met een miniatuur met vijf stuk ken. Ik ben daar wel een beetje verguld mee, want het betreft een studie met de strijd van een loper tegen een toren en een pion, en daarvan zijn slechts een tiental studies be kend die enigszins de moeite waard zijn. Hier is deze studie: C.J. de Feijter. Speciale vermel ding Kivi Jubileumtoernooi 1975. (Zie diagram nr 2) Wit: Kc4, La4. Zwart: Ka2; Tgl; pion: b6. Wit begint en houdt remise. Kivi tekent er bij aan: Theoretisch een opmerkelijke studie, want vol gens Chéron wint men steeds met het materiaal Toren en een pion op de b- en g-lijn (de paardpion), tegen de Loper. Hier volgt de oplossing: 1. Kc4-b5,Wanneer nu de toren schaak geeft op bl, dan gaat de witte koning op zij van de pion staan en speelt daarna zijn loper naar b5, waarna de pion verloren gaat en er slechts remise overblijft Indien de toren naar g6 gaat om zijn pion te dekken, dan speelt wit de loper naar c2 en vervolgens naar c6, waarna eveneens de pion valt. Hoe dan verder? Met:1..., Ka2-a3 Nu kan alleen de loper spelen: 2. La4-c2, Tgl-g2 3. i Lc2-d3Wanneer nu schaak I volgt gaat opnieuw de witte koning opzij van de pion staan en de loper staat weer gereed om naar b5 te gaan. Na: 3..., Tb2t 4. Ka? Kb4, Kb6:, Kc3t. 6. Lb5.is ht dan weer remise. Maar de toren valt de loper aan op d2 en dan is het veld c4 taboe: 3..., Tg2-d2. Indien nu 4. Lc4?,... dan volgt schaak en de koning bereikt het veld c5 (of a5) door aanval op de loper: 4..., Tb2t 5. Ka6, Kb4 6. Lb5, Kc5 en zwart wint. Aangezien de loper op de diago naal fl-a6 moet blijven is er slechts één veld over: 4. Ld3flen nu kan na: 4.... Td2-b2| 5. Kb5-a6! de zwarte koning naderen om het oprukken van de pion mogelijk te maken: 5Ka3-a4 6. Lfl-h3!, b6- b5. De pion moet wel naar voren, anders gaat hij verloren. Maar nu volgt: 7. Lh3-d7!,... en de pion is voor goed vastgenageld op het veld b5. Voor de liefhebbers van bijzondere stempels zal op de komende Amp- hilex-tentoonstelling in de Amster damse RAI (van 26 mei tot en met 5 juni a.s.) een leuke reeks te bemachtigen zijn. Elf brievenbus sen worden op de tentoonstelling geplaatst, elk voorzien van een aanduiding van het stempel dat de ingeworpen brieven meekrijgen. Dagelijks wordt de brievenbus van de voorgaande dag gesloten, en blijven alleen de bussen van de zelfde dag en de volgende dagen open. Dit houdt in dat men alleen op de eerste dag van de expositie in het bezit kan komen van alle 'elf bijzondere stempels (zie bij gaande foto). Maar ook zonder bezoek aan de tentoonstelling kan men in het bezit komen van de stempels. Men dient dan in een brief aan de directeur van het postkantoor Am sterdam, met aanduiding „Amphi- lex-stempeling", elf poststukken op te sturen die men aan zichzelf moet adresseren en voldoende frankeren. In de linkerbovenhoek moet, eventueel met potlood, de datum worden vermeld van het poststempel waarmee men het stuk gestempeld wil zien. Bij bezoek aan de tentoonstelling verdient het aanbeveling thuis al de nodige enveloppen of briefkaar ten te adresseren, zodat u die ter plaatse in de betreffende brieven bussen kunt deponeren. Behalve de stempels levert Amphi- lex ook een bijzondere stempel- vlag, die in de periode van 2 tm 31 mei gebruikt zal worden in een van de stempelmachines van de postkantoren van Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht. Om in het bezit te komen van een afdruk van deze stempelvlag, kan men stukken opsturen naar de directeur van de betreffende post kantoren onder vermelding van „Stempeling met stempelvlag Amphilex 77'. De tentoonstelling krijgt ook aan dacht in de tekst van twee nieuw uit te geven postzegelboekjes: de Amphilex biedt elf stempels ^0EL>, l Amsterdam V? V 3Jun' M °A M 2 \J97Z nummers 22 b en 23 b die in de plaats komen van 22 a en 23 a. Het is de bedoeling dat de nieuwe boekjes al op de tentoonstelling in de verkoop komen en na de ten toonstelling verkrijgbaar zijn via de loketten en de automaten. Alleen op de Amphilextentoonstel- ling is verkrijgbaar het combinatie velletje met Amphilexzegels (die overigens los verkrijgbaar zijn, tot 17 juni, aan de loketten van de postkantoren). Het velletje omvat twee zegels: de kroningsgulden uit 1898 en de jublieumzegel uit 1948, omgeven door een randschrift. Het velletje is echter ook vóór 26 mei per giro te bestellen via de Filate listische dient te Den Haag, postre kening nr. 25520, onder vermel ding van het aantal velletjes (f.2.00 per velletje). Op de tentoonstelling zullen diver se wereldberoemde en zeldzame zegels te zien zijn, waaronder de Mauritiuszegel van 1846 waarop per vergissing „Rost office" werd gedrukt in plaats van „Post paid". De zegel is eigendom van de Ja panner Kanai uit Osaka en de waarde wordt geschat op één mil joen gulden. Ook is op de exposi tie een vel van ongeveer een meter in het vierkant, bekend als de „Collectie Montenegro". Daarop zijn 366 Joegoslavische postze gels, daterend uit het eind van de vorige eeuw, gerangschikt, alle met de kop van koning Nicolaas, maar afgestempeld van dag tot dag, het hele jaar door, en dan bovendien een schrikkeljaar. Ook een aantal van de mooiste zegels uit de verzameling van koning George V, een van de eerste filate listen ter wereld, is er te zien. De tentoonstelling omvat 4800 kaders, waarin de inzendingen van 600 individuele verzamelaars. Deze vi trines zijn elk een vierkante meter groot. Op 200 stands bieden post zegelhandelaren uit binnen- en buitenland hun zegels te koop aan, terwijl de posterijen van 40 landen met hun zegels aanwezig zullen zijn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1977 | | pagina 20