ÜÉMi
Zakelijke verfilming
van Wierook en tranen
LIEVER GEEN BEZOEK
EN GEEN BLOEMEN,
MAAR DAARNA.
dagje
sfïWE'S'r*t-~
Maigret in botsing met
Amerikaans geweld
9 5
twmmi
TERUGBLIK
TELEVISIE VANAVONI
hou f
het lJ
scherm
in het
oog
TELEVISIE ZATERDAG
RADIO VANAVOND
RADIO ZATERDAG
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 29 APRIL 1977 PAGINFR1J1
De Belgische schrijver Ward
Ruyslinck van „Wierook en
tranen" toonde zich een tevre
den mens, nadat hij de film
had gezien die de Nederlandse
regisseur Ruud Keers had ge
maakt van zijn roman, die
vooral in België een groot
succes is geworden. „Natuur
lijk heeft Keers zijn eigen
film gemaakt", zei hij. „Maar
toch, ik ben niet ontevreden".
Niettemin gaf Ruyslinck later
wel toe, dat niet alle gebeur
tenissen even logisch waren
gefilmd, dat het gevoel voor
humor, in het boek duidelijk
aanwezig, in de film ont
breekt en aan mensen en dia
logen behoorlijk is gesleuteld.
Zondag 1 mei kan men via
Ned. I om 20.30 uur zien, wat
BRT en NCRV met het boek
hebben gedaan. Uiteraard is
de grote lijn van het boek wel
gevolgd, maar wat in het boek
ontroert, is zakelijk geregi
streerd. En juist de milde
grapjes van Ruyslinck, die het
gemeld van Wereldoorlog I,
gevolgd door de ogen van een
negenjarige jongen, relative
ren, ontbreken geheel.
Waarin Keers wel is geslaagd,
is de typering van de twee
jeugdige hoofdrolspelers. Met
name de jongen, Waldo komt
duidelijk in beeld, imm§r vra
gend in grote verbazing om
wat er om hem heen gebeurt.
Het verhaal: de Duitsers val
len België binnen en de wegen
zijn vol met vluchtende gezin
nen. Van een gezin komen een
man en een vrouw om bij een
bombardement. Hun zoontje,
Waldo, vlucht alleen verder.
Hij krijgt gezelschap van Vera
een ouder buurmeisje, dat
eveneens alleen is en de kust
wil bereiken. Daar zouden zij
veilig zijn.
Zonder veel overleg trekken
zij het land door. Wanneer
Duitse doldaten het tweetal
een lift naar Antwerpen aan
bieden wordt Vera door deze
Waldo (Daan Brouwers) met zijn moeder, op de vlucht voor de Duitse soldaten
in „Wierook en tranen".
Sfeer
Soms krijgt de film sfeer, die
echter snel verstikt in te trage
en heel langdurige beelden. In
zijn boek gaat Ruyslinck om
zichtig te werk, vooral in de
scène waarin de jongen dron
ken wordt gevoerd en het
meisje een bos in wordt ge
sleurd. De waanbeelden die
de jongen krijgt, filmde Keers
zakelijk, zodat een vertelling
ontstond in de trant van: eer
ste gebeurde dit en toen dat.
De eerste meters film al slui
ten niet aan bij de roman van
Ruyslinck, die de vlucht van
de mensen, voor de jongen tot
een wat zotte vertoning maak
te. De fiets van de vader dreigt
in het boek door verkeerde
belading voortdurend te kan
telen; pa gebruikt dan woor
den, die de jongen nooit mag
gebruiken.
In de film hiervan geen spoor.
In tegendeel, de luchtige toon
van de schrijver is vervangen
door zwaarmoedig geschuifel
van figuranten die duidelijk
onder het eerste oorlogsge
weld lijden. De vriendelijke
dwaas die Ruyslinck bedacht
en tot de moeder toenadering
zoekt, schilderde Keers af als
een schreeuwerige, moralise
rende dronkelap, waardoor de
kijker meteen al weet niet met
een vrolijke film te maken te
hebben.
En dat was juist de kracht van
Ruyslinck; zijn grapjes en
woordspelingen die in zijn ver-
Katlijn Verbeke als Vera.
haal wel tragiek brachten,
maar nergens zwaar, zijn in de
gelijknamige film niet terug te
vinden. Wanneer het jonge,
zwervende tweetal in een half
kapotgeschoten kerk komt en
Ruyslinck de jongen maar
door laat vragen, tot het meis
je verzucht: „Ik kan niet ólles
weten", heeft de schrijver met
omzichtig woordgebruik naar
een climax gewerkt; Keerst
echter bracht een kerk in
beeld, liet de vragen stellen en
had het daarmee wel gehad.
De Belgische chauffeur die de
jongen een lift heeft gegeven,
wordt gevangen genomen. De
jongen ziet deze chauffeur te
rug, maar wordt niet herkend.
Keers echter laat de chauffeur
in zijn film naar de jongen
knipogen En zo is met de tekst
gestoeid, zijn de meeste ge
beurtenissen op een rij gezet
en gefilmd. De kijker echter,
die het boek niet heeft gelezen,
zal zich afvragen wat er nou
zo goed aan het boek was, dat
het kon worden verfilmd.
Ruud Keers is er deze keer
niet in geslaagd dit duidelijk
te maken.
F. J. BROMBERG
Op de donderdagavonden van 21.00 tot 21.20 zendt de NCRV via
Hilversum 1 een aantal radio-documentaires uit die gewijd zijn
aan de begeleiding van „nabestaanden". De laatste aflevering van
de serie is gepland op 26 mei. Intussen is bij Uitgevers mij J.
H. Kok te Kampen een boekje van Mink van Rijsdijk verschenen
waarin de stof van bovengenoemde serie verwerkt is. Dat is dus
in feite een vooruit-grijpen op de komende uitzendingen en een
ongeduldige luisteraar kan dan op deze manier „weten wat er
komt" en eventueel zijn keuze bepalen.
ken door de auteur met veel
Mink van Rijsdijk in bescheiden
kring bekend geworden door
„Wat ik zeggen wou" - „Hoor
hóór eens", „het dagboek van
Nairobi" en meer nog door „Uw
moeder was weer erg vaag van
daag", behandelt in deze ge
sprekken de kwestie der rouw
verwerking. De lezer en toe
hoorder moet niet meer ver
wachten dan een aantal peilin
gen: hóé reageert men op het
sterven van zijn dierbaren, hóé
komt iemand door die ver
schrikkelijk moeilijke periode
heen, hoe verwerkt hij of zij
innerlijk zijn rouw? En dan
treedt dat éne facet zeer sterk
op de voorgrond waarvan de
lezer of hoorder al weet dat het
zo zal zijn: Éen ieder doet het
op zijn eigen manier vanuit zijn
eigen geaardheid en geestelijke
mogelijkheden.
Bij het lezen van deze uitste
kend „opgenomen" gesprekk-
begrip en aanvoelingsvermogen
ingeleid en overdacht, intrigeert
ons vooral de ondertitel, dit
„maar daarna". Want daar gaat
het nu precies om: als er geen
bezoek meer komt en het leven
eist weer een gewone gang, als
de leegte voorlopig elke dag
meer voelbaar wordt, hoe moet
het dan? Alleen maar troost zoe
ken in de berusting van het
onvermijdelijke? De vraagstel
ling heeft natuurlijk een wijder
perspectief. Degene die rouwt,
denkt op de eerste plaats om
hem of haar die heengegaan is:
waar naar toe? Het „daarna"
geldt in feite allereerst voor de
overledene. En juist op dit aller
belangrijkste punt zijn we wat
voorzichtiger geworden dan de
oude eschatologie dat was die
met zoveel beslistheid over het
hiernamaals wist te spreken als
of men van de overzijde terug
gekeerd was om het ons eens
haarfijn uit de doeken te doen.
Wij veronderstellen dat me
vrouw Van Rijsdijk, net als een
vroegere protestantse theoloog,
gedacht heeft aan „het instinct
der onsterfelijkheid" om dit als
ondertoon hier en daar te laten
doorklinken. Niet als een leer
stelling fenomeen maar als een
punt tot ernstige overdenking.
Zó komt het tenminste bij ons
over wanneer zij fenomeen
maar als een punt tot ernstige
overdenking. Zo komt het ten
minste bij ons over wanneer zij
het gedicht van Inge Lievaart
citeert: kan dat zomaar? Waar
van het plaatste couplet luidt:
„Lieve hoorder, lieve lezer,
gaande naar die laatste grens,
wat ook wegvalt, niet het leven
uit die ene nieuwe mens". Maar,
zoals gezegd, zij richt tot de
levenden zonder speculatie over
de toestand der doden. En dat
past zeer wel in de geestelijke
stijl van de NCRV, omdat de
reformatie de „zielemisseh" ver
wierp en tot troost en bemoedi
ging van de rouwenden het
Evangelie van Jezus Christus
wilde gepredikt hebben.
Het boekje dat 87 bladzijden
telt, is gewoon in de boekhandel
verkrijgbaar.
J.V.
(Van onze radio- en tv-redactie)
UTRECHT Het afschaffen
van het tv-informatieprogram-
ma voor Surinamers is een gro
te stap achteruit. De maat
schappelijke waarde van het
programma is van groot belang,
aldus de jongerenorganisatie
Sarnami Hai (Josh) in Utrecht
in een brief aan de beheersraad
i de NOS.
De Josh voelt zich gegriefd over
het feit dat de beslissing tot het
stopzetten van de rubriek een
zijdig is genomen. „En dat in
tijd waarin medezeggen
schap hoog in het vaandel staat
STOPPEN SURINAAMS
PROGRAMMA BETREURD
van iedere organisatie". De jon
ge Surinamers menen dat er
voor beide partijen een bevredi
gende oplossing had kunnen ko
men, als er overleg was geweest.
„Juist in een tijd waarin de
problemen van de Surinamers
als de grootste minderheids
groepering actueel en alarme
rend zijn, wordt dit programma
afgeschaft".
De Josh meent dat hierdoor
weer een mogelijkheid verloren
is gegaan voor Surinamers om I
doeltreffend met de Nederland
se gemeenschap te communice
ren en zo wederzijds respect te
kweken. De Surinamers doen
een dringend beroep op de
NOS, alsnog overleg te starten
tussen de programmamakers en
de Surinaamse organisaties
over voortzetting en optimalise
ring van de rubriek.
Maartje van Weegen presenteert morgenmiddag op Ned. I om 15.32 uur „Studio vrij"
met o.m. kleurvergrotingen van dia's en het repareren van de uitlaat.
rarbaoPsen^Ja,auioreins doen,doen.
"L» ATTRACTIES «S-rrSSf .JSSi
A ar «gjg-
TrürëTcAMPIKG Mt,~
Kampeert61* °P ,ecreaMctl,,'um
Maigret krijgt vanavond te maken met
Amerikaans boevenpak dat niet terugdeinst
voor geweld. Dit in verband met de ver
dwijning van een collega, inspecteur Log-
Zijn echtgenote heeft wat merkwaardig be
zoek gehad van drie onbekenden, vermoede
lijk buitenlanders. En dan is er nog iets
vreemds gebeurd. Een late wandelaar ziet
hoe uit een auto een lichaam wordt ge
gooid. Wanneer deze wandelaar het num
mer van de auto heeft genoteerd en wil
opbellen, blijkt hij geen muntjes te hebben.
Wanneer hij naar het slachtoffer terug gaat,
ziet hij dat een tweede auto stopt en het
lichaam daarin wordt geladen; deze auto
vertrekt onmiddellijk.
Ned. I, 20.00 uur.
Nieuwe ketters
Niet zoals zijn collega's, die allen naar de
grote industrie in de grote steden vertrek
ken, werd de jonge Indonesische landbou
wingenieur Anton Sudjarwo gegrepen door
de problemen van de gewone mensen in de
Javaanse dorpen. Hij besloot zijn kennis in
dienst te stellen van deze mensen. Met een
klein groepje enthousiaste jonge medestan
ders richtte hij de organisatie „Dian Desa"
(Licht in het dorp) op, waarmee hij in acht
jaar 24 dorpen rond de vulkaan de Merapi
een nieuwe toekomst bracht. De IKON film
de het werk van deze „nieuwe ketter", de
enkeling die het opneemt tegen de dreigende
woestijnvorming van Java.
Ned. I, 23.05 uur.
zich naar kok Drabbel die een vorstelijk
baksel moet produceren.
Ned. II, 19.04 uur.
Jordaches
Rudy Jordache heeft een nieuwe getuige,
John Franklin, die hem kan helpen tegen
Charles Estep. Rudy kan nu aantonen, dat
Estep zijn doel wil bereiken met onwettige
middelen. Maar Estep is met mal en weet
de beweringen van Rudy te verzwakken.
Falconetti, die weet dat Wesley Jordache
hem op het spoor is, ziet kans de rollen om
te draaien: nu wordt Wesley achtervolgd.
Ned. II. 21.25 uur.
Mary Hartman
stopt in Amerika
LOS ANGELES (AP) De succesvolle
twee jaar oude televisie-serie „Mary Hart
man, Mary Hartman" zal deze zomer wor-
Koning Bolo: alleen dunne groente- d?n beëindigd.
H' „Tot nu toe heeft men alle succesvolle tv-se-
ries laten doorgaan tot zij verveelden, maar
wij willen dat niet met Mary Hartman doen,
D en dus houden wij ermee op, terwijl de serie
DOlO het nog goed doet", aldus producer Lear.
In de kinderserie van Wim Meuldijk, Koning
Bolo, moet de koning wat afslanken, vindt Wel zal in Amerika de serie nog eens op-
lakei Ieps, die daarom zijn koning alleen wat nieuw worden uitgezonden, terwijl de VPRO
dunne groentesoep geeft. Bolo echter spoedt met haar voorraad voorlopig vooruit kan,
NEDERLAND I
Teleac
18.15 Engels voor beginners
NOS
18.45 De Bereboot
18.55 Journaal
VARA
19.04 't Spant erom
20.00 Commissaris Maigret
NOS
21.35 Journaal
VARA
21.50 Haagsche Kringen
22.40 Volgende patiënt
IKON
23.05 De nieuwe ketters
NOS
23.45 Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.00 IJshockey
18.45 Informatie voor Spanaar
den
18.55 Journaal
TROS
19.04 Koning Bolo
19.29 Run, Joe, run
NOS
20.00 Journaal
TROS
20.25 Op losse groeven
21.25 De Jordaches
22.15 Aktua
23.05 O moeder, wat Is het heet
NOS
23.35 Journaal
HQEBMHh
18.10 Scene 77
18.55 Journaal
21.00 Journaal
21.15 De Komödlenstadel
23.05 Het zevende zintuig
23.10 Verslag uit Bonnen
23.35 Journaal
23.50 ARD-sport extra
00.30 Het systeem Fabrlzzi
2.00 Journaal
DUITSLAND II
oc
18.40 De draaischijf
19.20 Vaders van de fllmkluchti
19.40 Mannen zonder zenuweniEIREP
20.00 Journaal
20.30 Bultenlandjournaal
21.15 Generaals
22.45 Journaal
23.30 Aspecten
23.30 De magiër
00.15 Journaal
BELGIE
NEDERLANDS
19.10 Traject
19.45 Journaal
20.15 Geheimen van het diere
ven
20.35 Het ongeval
22.05 KTRC
22.35 Journaal
Van i
,EIDE
uilen
ivond<
'evan dt
le bes
nalig
lerens
ipoort
NEDERLAND I
NOS
10.25 Felicitatie minister-president
10.30 Défilé Palels Soestdljk
NOS
15.30 Journaal
KRO
15.32 Studio vrij
16.20 Klassewerk
17.20 De avonturen van Konny en
zijn vrienden
IKON/NCRV
17.45 Lied van de week
NEDERLAND II
(eleac
10.00 Gesprekken met hulpverle
ners
10.30 Inleiding tot de ontwikke
lingsproblematiek
NOS
17.30 Wereldkampioenschappen
biljarten (bandstoten)
11.15 De draaischijf
11.25 Verslag uit Bonn
11.50 Hitparade
12.35 Buitenlandjournaal
13.20 Rondblik
13.50 Persoverzicht
14.00 Journaal
14.35 Programma-overzicht
15.05 Journaal
15.10 Het programma met de
en lappenkat Bagpuss
15.40 Schnlckschnack
15.55 Spel zonder grenzen
17.10 ARD-advIseur: Recht
17.55 Dus bist angesprochen.
DUITSLAND II
^den va
tje, da
den v:
n No<
an df
nforrr
n sul
roerig
rante
loordi
ebbei
en aai
)p 13
legele
estek
DUITSLAND I
11.00 Journaal
litting
14.00 Namiddagprogramma
HILVERSUM I
18.30 Nws. 18.41 Marktberichten. 18.44
(S) Filmklapper. 10.30 (S) Edwin, praten
en zingen. 20.00 (S) In antwoord op uw
schrijven. 2.00 (S) Sir 5 en one. 21.15
(S) Dr. Grol en de internationale lol.
21 45 (S) Jazz 298. 20.25 Overweging.
22 30 Nws. 22.40 (S) Goal. 23.55 Nws.
NCRV 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymnas
tiek. 7.20 Vandaag vrijdag. (8.00 Nws.
8.11 Hier en nu.) 8.30 Op de man af.
8.35 Te Deum Laudamus. NOS: 9.00
Met uitgemergelde kindertjes I
met altijd op de tv. 9.35 Watersta
9.40 Schoolradio. 10.00 Wat heeftfe:
kind. 10.15 Duidelijke taal. 10.30 li
jazzportret. 11.00 Nws. 11.03 Meerf
minder de stem van de sprek*
minderheid. 12.30 Toerismo.
HEIDSVOORLICHTING 12 40 Uitz
voor de landbouw. NOS 13.00 j
NCRV 13.11 Hier en nu. NOS f
Vonken onder de as. 13.45 C
Groene Linde. 14.00 Repertorium If
koren en -orkesten. 15.00 Zoeklicn
Nederland (16.00) Nws. z 16.30 K~
buitenland. VPRO 17.00 Welingt
kringen. 17 45 SYMBIOSE. NOS
Mededelingen.
HILVERSUM I
VARA: 7 00 Nws. 7 02 (S) Z.O.. (7.30
Nws. 7.41 Dingen van de dag). 8.30
Nws. 8.36 Gym. 8.45 2.O. 10.30 Nws.
10.33 2.I., muz. en inform. 12.26 Meded.
voor land- en tuinb. 12.30 Nws. 12.41
(S) In de Rooie Haan. 14.30 (S) Orkest
•en zang. 15.00 (S) Het zout in de pap.
(15.30 Nws.). 17.00 (S) 2ing zomaar
simpel een melodie. 17.30 Nws. 17.32
(S) Dingen van de dag.
HILVERSUM II
fHOS: 7.00 Nws. 7.11 Gym. 720 Rustig
bijkomen. 8.00 Nws. 8.11 Aklua. 8.45
Kom er maar eens bij. 10.00 Tien om
kindershow. 10.30 Aklua-sportcafé.
(11 00 Nws.). 11.30 Hartje Leeuwarden.
OVERHEIDSVOORL 12.49 werk en
welzijn. TROS: 13.00 Nws. 13.11 Aklua.
13.30 Met een vlag, een wimpel en een
toeter. 14.30 Met een knipoog naar het
theater 15.10 De een ziet het z
de ander zo. 15.30 TROS c
1976-1977 16.00 Nws 16.03 De Eun
rade. 17.55 Meded.
HILVERSUM III
NCRV: 7 05 (S) Hilversum drie-werf
ra Feestelijk progr. over koningint
op Ameland 12.03 (S) Los vast.
(S) Bij Barend. 16.03 (S) Sportshow
HILVERSUM IV
lanv
AVRO: 7.00 Nws. 7.02 (S) Reveille I
sieke muz 9.00 Nws 9.02 Konirl
concert van Couf»rin. 9.40 AVROj
ma: Zo hoor je nog eens wat. j
(S) Nederlandse komponisten. 12.0d
Pistache. (14 00 Nws.). 14.30 (S) I
aan het hof van Oranje Nassau. V,
t Is historisch. 16.20 (S) Odes F001
vorstelijke personen. 16.02—17.00fan
diojourn. en weekoverz. Beurspleiten
erri
Wij hadden lang niets meer van
het Simplistisch Verbond ge
hoord, maar gisteravond waren
de heren Koot en Bie dan weer
even vier uur in de ether. De
vorige avondvullende show (in
december van het vorige jaar)
had volgens de heren „hemel en
aarde bestormd", maar deze zou
het dan meer „in de zorgeloze
ontspanning" zoeken. Ik geef de
voorkeur aan laatstgenoemde
aanpak. Evenals toen begon dit
nieuwe toppunt van een „totaal
programma" met een kinderuit
zending: „De nieuwe avonturen
van tuinman Harkema en Baron
tot in de Puntjes". En ook nu
was het typisch een programma
van volwassenen, waar onget
wijfeld ook kinderen met enige
vrucht naar konden kijken. En
toen die dan naar bed waren,
werd in „Koningen en gluipers"
even „een onderzoek ingesteld
naar de neveneffecten van het
leiderschap". Wat er achter die
duistere titel en hardverscheu-
rende kolder schuil ging, laat
zich nauwelijks met een pen
beschrijven. Maar in ieder geval
werd er op een vlijmscherpe
manier allerlei gewichtig-doen-
de types en toestanden, die gere
geld op het scherm (en ook
daarbuiten) regelmatig kunnen
worden aangetroffen, van de so
ciaal-gemotiveerde architect tot
en met de „buurtwerker" toe
de hak genomen. En de h
sloegen een taaltje uit, da
nu als hoogst lachwekkent
dergingen, maar dat wij
ik in het normale doen i
eens als normaal willen acc
ren. Ik had tegen het joui
van half tien, toen de koni
en de gluipers de benen na
even de indruk dat er een e
was gemaakt aan alle „ka
kijken". Vandaar dat die „t<
sie-cursus televisiekijken"
het nieuws, die uit acht le
bestond, die meteen alle
achter elkaar werden
werkt, zeer gelegen leek te
men. Maar, naar men overi
verwachten kon, werd ook
in het tv-maken, zoals wij
kennen, op een bijna onb
hartige manier belachelijk
maakt. De „zorgeloosheid"
de simplistische uitzending
niet zo voor de hand, maai
het ging om een razend l
gemaakte en uitgevoerd
gramma stond als een paal
ven water. En men kon
een scherpe lach niet oi
drukken, maar meestal gin|
toch, dunkt mij, om een ie
grimmig lachen. Inmit
wordt het vanavond wel
even daarna, een gewond
stand.
HERMAN HOFHUI
