Cantal
WOESTE
ï&rSsö®
rwïteï'S
Truffels en
romige kaas,
vissen en
paardrijden
Limousin voor een
SCHOONHEID
VEN
f hmwieujks
BEVATTEN
SP*-* noï
Ö»TA«p^S
te. Ben vremg door een
wordt koor dat rijn
bönt-geeed«d0k00^halt naar
dCen'StSertie S$Ï.£Ü
dm«r^atfB^lsh°g^
baant door Roven °P
steile iracht een enBe-
„talelbersen'njgs brood"
ïe boer IU» 42?et «rhairel
verdienen. «JJ* de goei'
Flinke plaatsen zijn Limoges (porse
leinfabrieken en bekend om zijn email-
lewerk in vele ateliers die te bezichtigen
zijn), Aubusson (grote wandkleden
waaronder sporadisch zeer fraaie) en
Brive.
Drukte het grootst in het hoogseizoen
(ong. 15 juni tot 15 september). Wil men
in die tijd gaan dan zeer tijdig bespre
ken! Mooiste seizoen is, volgens de be
woners zelf, de herfst met de prachtige
najaarskleuren.
Landschap heuvels en dalen, die
nergens tot bergen en ravijnen uit
groeien. Opvallend groen. Geen drui-
venbouw, veel veeteelt o.a. met bruin
rode koeien die voor het vlees gehouden
worden.
Hotels en vakantieonderkomens in
allerlei klassen behalve in de zeer luxe.
Opvallend schoon.
Keuken: vrij zwaar, maar erg lekker.
Specialiteiten: ganzelever, boerenham,
forel, truffelomelet en „canigou", een
regionale erg romige kaas. Bij de kof
fie: notenlikeur.
Bouwkunst: veel romaanse bouw
werken.
Attracties: wandelen, fietsen, paard
rijden, huifkar en rijtuig, vissen, zeilen
en andere watersporten. Ook hier en
daar cursussen in o.a. smeedwerk, pot
tenbakken, weven, emailleren.
Prijzen voor Nederlandse begrippen
zeer redelijk, vaak zelfs laag.
Hoe er te komen: per trein via Parijs
naar Limoges, per vliegtuig naar Limo
ges, per auto. Eigen vervoer ginds aan
geraden.
Enkele adressen: voor paardrijden,
huifkarren, e.d.: Calèches en Limousin,
Le Tourisme Attelé, 58 rue Dulong,
75017 Paris.
Algemene inlichtingen met vermelding
waarnaar uw belangstelling vooral uit
gaat: Maison du Limousin, 18 boulevard
Haussmann, 75009, Paris, en Comité
Regionale du tourisme pour le Limou
sin, 41 boulevard Carnot, 87000 Limo-
Limoges „Visite usine de
porcelaine Raynaud", zegt ons
programma. In de Franse stad
Limoges komt al eeuwenlang
beroemd porselein uit een van
de vele fabrieken en fabriekjes,
die lopende-band-handwerk le
veren. Het kaolien, de belang
rijkste grondstof voor porselein
wordt al lang niet meer hier,
in de streek van Limousin ge
vonden, maar de traditie is ge
bleven, met geïmporteerde ka
olien uit Duitsland.
Mooi spul allemaal, zolang ze er
geen afgrijselijk lelijke plak
plaatjes op kleven - en dat ge
beurt helaas in de meeste geval
len. Maar wat gespaard blijft
voor de wansmaak en teder met
een penseel wordt bewerkt door
een van de vele vrouwtjes met
gebogen rug, blijft mooi. En ver
schrikkelijk duur.
„Dertig procent van onze pro-
ductie gooien we weg omdat er
foutjes aan zitten", zegt de me-
neer van Raynaud. Later zal de
regionale VVV ons vragen: „Ben
1 je gek? Wat er nog enigszins
mee door kan gaat merkloos als
tweede keus de markt op, wat
dacht je!"
De Fransman in Limoges is
vriendelijk, nijver en gastvrij,
maar hij blijft nou eenmaal de
zuinige Fransman, net zoals de
zuinige Nederlander die ook
V eerder een gebroken oortje aan
een kopje zal lijmen dan een
nieuw kopen.
Limousin-Limoges is de hoofd
stad van dit gebied - voor een
groene vakantie, zeggen de fol
ders en ze hebben gelijk! Li
mousin, leunend tegen Dordog-
ne en Auvergne, is bijna Iers-
groen en wat meer is, het is er
nog altijd eenvoudig onder ge
bleven.
Een ideaal land voor de vakan
tieganger die geen casino's
maar croissants als dagelijks
brood wil, vistuig in de hand,
wandelschoenen of een fietsza-
del onder zich - en vooral: rust,
koel helder water, prachtige
doorkijkjes en absoluut gebrek
aan fabrieksrook en uitlaat-
stank.
En die bovendien, als-ie een bee
tje rekent, erg goedkoop uit kan
zijn zolang hij tenminste geen
prijs stelt op Hiltons, Sheratons
en sherry, want die zijn hier
niet. Wel een uitstekende lunch
of diner met zes gangen inclu
sief forel en vlees, paté, soep,
kaas, ijs, koffie (maar dan in de
juiste volgorde) voor, pak weg,
vijftien gulden. Een hotelkamer
met douche of bad, bidet, wasta
fel, bed(den) etc. voor dertig tot
veertig gulden voor twee perso
nen - sans petit dejeuner van
zelfsprekend; daarvoor komt er
drie-en-een-halve gulden bij.
Maar het kan ook heel anders,
en dat zal voor velen juist het
aantrekkelijke zijn. Er zijn bij
voorbeeld veel campings, waar
van vele een uitstekende accom
modatie hebben. Op onze onde-
zoekingsreis hebben we er
slechts één echt goed gezien,
dus daarover geven we verder
geen oordeel. We gaan voor wat
dat betreft af op de uitlatingen
van de regionale VVV-men sen
maar ondervinding leerde ons
dat die eerder te bescheiden zijn
dan dat ze overdrijven.
Wel hebben we verscheidene
„gltes ruraux" bezocht, zomer-
onderkomens in een landelijke
omgeving, vrijvertaald. Dat
komt neer op „logeren-bij-de-
boer" in aparte vertrekken met
eigen keuken, slaapkamers), wc
en douche of bad. Volkomen
„op je eigen", zogezegd. Dife gi-
tes staan overigens onder stren
ge controle van de overheid.
Dan zijn er ook nog enkele mo
derne vakantieoorden, waarvan
Royère Vassiviere (èan het
enorme stuwmeer van Vas-
sivière) de trots van het ogen
blik is. Een Ierse architect ont
wierp hiervoor charmante huis
jes, veelal met een verdiepinkje
en een vide die, vergeleken met
prijzen voor zomerhuisjes in Ne
derland voor een prik te huur
zijn. De prijzen variëren sterk
met de seizoenen, want vooral
de Fransen zelf zijn erg gebon-
Voomaamste attracties in Li
mousin zijn allerlei waterattrac
ties (er zijn véél meer meren en
meertjes), fietsen (zijn te huur)
en wandelen, zeilen, kanoën en
varen met kajaks (daarvoor zijn
cursussen), vissen natuurlijk
vooral, vroeg in de ochtend, op
forel, maar ook zalm, rivier-
kreeft, karper, brasem, snoek,
baars e.d. Voor dat vissen moet
wél vergunning worden aange
vraagd!
Tot de aantrekkelijke kanten
van dit gebied behoren ook
(voor wie er oog voor heeft) de
vele monumenten van romaanse
bouwkunst. Geen sierlijke go
tiek maar de robuuste romaanse
bouwstijl kenmerkt vele kerken
en kerkjes, waarvan u die van
Saint-Leonard-de Noblat in het
gelijknamige oude dorpje niet
mag overslaan. Het oudste deel
In een rijtuig door Limoges - overnachten bij de boer.
dateert van de elfde eeuw. Saint
Leonard is de beschermheilige
van de gevangenen.
Een heel andere manier om Li
mousin te bezoeken is gegapt
van de Ieren (maar diezelfde
diefstal hebben vrijwel alle Eu
ropese landen inmiddels ge
pleegd): met huifkar het land
door. In zo'n (namaak)-huifkar
kunt u slapen tot en met ten
hoogste vier personen en u kunt
er met een beetje goeie wil ook
in koken.
Het is ook mogelijk met een
rijtuig het land door te trekken
en dan 's nachts te slapen in een
van de al eerder hierboven ter
sprake gekomen „gltes" - of ge
woon te paard (gezadeld, dat
wel) het land te verkennen. In
alle gevallen krijgt u eerst een
dagje les om met het paard om
te gaan.
Hierboven hebben we getracht
de aantrekkelijkheden van Li
mousin zo zakelijk mogelijk
voor te stellen. Het is er, zoals
gezegd, erg mooi, maar zoiets
blijft een persoonlijke beoorde
ling. Zeker is dat het een rustig
gebied is, weinig spectaculaire
attracties biedt maar, vooral in
de grotere steden, toch voldoen
de om er een regenachtige dag
mee zoek te brengen.
Een goede raad: er zijn in dit
gebied van Frankrijk weinig
openbare vervoersmiddelen (be
halve in de steden). Niet zoals
in ons land lijnverbindingen van
trein of bus op vele tijden van
de dag tussen de dorpen onder
ling. Wie niet op een plaats vast
geplakt wil zitten, moet eigenlijk
wel ovér eigen vervoer beschik
ken.
JAN LOUWEN
