Geluidsbanden
Jumbo's goed
af te luisteren
Centre Pompidouonooglijk
Nederlandse
vissers blijven
tot 31 mei
in Ierse zee
Reorganisatie
Enka minder
verstrekkend
jEEN MISVERSTAND DOOR TAALGEBRUIK
RSV verwacht
overheidssteun
op korte termijn
a BINNENLAND
LEIDSE COURANT
PAGINA 9
Van onze correspondent
fASHINGTON Een kleine groep deskundigen
eeft gisteren in Washington kunnen luisteren
tar de laatste woorden die in de cockpit van
KLM-747 werden gesproken voordat het vlieg-
lig op Tenerife in een dichte mist te pletter
loeg tegen een Jumbo van Pan American Air-
lays. Na afloop is bekend gemaakt dat de kwali-
•it van de geluidsbanden en de zogenaamde
fight data recorders variëren van goed tot uitste-
end. Over wat er op de geluidsbanden staat
«rd het stilzwijgen bewaard. Wel verklaarde
rilliam Haley, een lid van de National Transpor-
ition Safety Board die als woordvoerder optrad,
at de botsing niet is ontstaan als gevolg van
en misverstand dat zou kunnen zijn veroorzaakt
oor de door de piloten en de verkeerstoren
ebruikte taal.
jij weigerde vragen te benatwoorden omtrent de
hhoud van de gesprekken die op de geluidsban-
len zijn geregistreerd en die een antwoord moeten
pven op onder meer de vraag waarom de K.L.M.-
ezagvoerder klaarblijkelijk zonder toestemming
ran de verkeerstoren van Tenerife probeerde te
iertrekken. De National Transportation Safety
loard analyseert de geluidsbanden voor de Spaan-
B regering, die het onderzoek naar de oorzaak
fin de ramp uitvoert
De zogenaamde „cabin voice recorder" uit het
K.L.M.-vliegtuig kon met de apparatuur in de
laboratoria van de NTSB niet worden beluisterd.
Deze recorder, een Sundstrand v 557 p en vervaar
digd in Zweden, werd naar Seattle gestuurd, waar
een vestiging van dat Zweeds bedrijf een copie
vervaardigde die in Washington kon worden be
luisterd. Ondanks het feit dat de recorder aanzien
lijke brandschade opliep was de kwaliteit van de
geluidsbanden volgens Haley goed. De zogenaam
de flight data recorder van de K.L.M.-747, even
eens een Sundstrand product, had aanzienlijke
brandschade opgelopen. De geluidsband was be
roet en verkleurd, maar volgens Haley kon 98
procent van de gegevens op de band worden
gereconstrueerd.
In Washington arriveerde gisteren inmiddels een
copie van de geluidsband van de verkeerstoren
van de luchthaven op Tenerife. Haley verklaarde
dat tegen het midden van de volgende week de
inhoud van de geluidsbanden op papier kan staan.
Daarna zal het mogelijk zijn alle gegevens met
elkaar te combineren in een schema, waaruit kan
worden afgelezen wat door verkeerstoren en de
bemanningen van de twee vliegtuigen is gezegd
en op welk moment dat gebeurde in de laatste
fase van de serie rampspoedige gebeurtenissen op Zeer veel bezoekers van de begraafplaats Westgaarde gaven
Tenerife. uitdrukking door bij de lijkkisten een bloemstuk neer te leggen.
(Van een onzer verslaggevers)
Den Haag De Stichting Ne
derlandse Visserij zal het mi
nisterie van Defensie niet om
bescherming van de Koninklij
ke Marine vragen als Neder
landse schepen in de Ierse wa
teren vissen. De vissers uit Urk
en Den Helder hadden minister
Stemerdink hierom woensdag
gevraagd, nadat dinsdag be
kend geworden was dat de Ier
se regering had besloten geen
buitenlandse vissersschepen toe
te laten in Ierse wateren, die
een motorvermogen hebben van
boven de elfhonderd PK en lan
ger zijn dan 33 meter. Deze
maatregel gaat op Eerste Paas
dag in.
Na een gistermorgen gehouden
vergadering in het Visserijhuis
in Den Haag besloten de Neder
landse vissers, nadat zij van
ambtenaren van de ministeries
van buitenlandse zaken en land
bouw en visserij uitleg over de
kwestie hadden gekregen, een
visserijplan op te stellen. Dit
plan houdt in dat de Europese
Commissie in Brussel een lijst
zal krijgen met de namen van
Nederlandse vissersschepen die
tot 31 mei in Ierse wateren zul
len gaan vissen. De stichting
verwacht dat de commissie de
Ierse regering op de hoogte zal
stellen, opdat zij een oogje in
het zeil kan houden.
.Hieruit blijkt wel dat wij niet
verwachten dat het een keihar
de strijd zal worden", zei giste
ren een woordvoerder van de
stichting vlak na de vergade
ring. „Een IJslandse affaire
wordt het zeker niet. Mocht on
verhoopt de zaak toch uit de
hand lopen dan zullen wij ons
opnieuw beraden", aldus de
woordvoerder.
Premier Den Uyl heeft gisteren
laten weten dat Nederland geen
speciale stappen zal onderne
men om de gerezen problemen
tot een oplossing te brengen.
Ons land wacht af wat het op
treden van de Europese ge-
meenshap zal zijn.
VARA wil dagelijks bestuur versterken
aan hun medeleven worden versterkt, maar er moet ding van het dagelijks bestuur
één omroepsecretaris blijven zou mede moeten geschieden
Chileense consul
noet weg uit
:onfectieentrum
IMSTERDAM (ANP) - De pre-
adent van de rechtbank in Am-
iterdam, mr. W. Borgerhoff
Mulder, heeft gisteren in een
loor het confectiecentrum aan
gespannen kort geding bepaald,
lat de honorair consul-generaal
fan Chili zijn activiteiten bin
ten het confectiecentrum moet
taken.
ixmorair-consul-generaal van
Vruli is de heer M. Stork, die
ajn werkzaamheden verricht in
le kantoren van de textielgroot-
landel Stork Beheer, waarvan
lij een der directeuren is.
De directie van het confectie-
tentrum had het kort geding
langespannen nadat in het bui-
enland aanslagen waren ge-
ileegd op Chileense consultaten
in nadat 16 maart jl een bom-
Oelding was binnengekomen
•oor het consulaat in het con-
ectiecentrum. Volgens de direc-
ie van het confectiecentrum
aogen de gehuurde bedrijfs-
uimten alleen worden gebruikt
oor activiteiten in de textiel.
EMMEN De in november
aangekondigde reorganisatie
bij Enka-Glanzstoff leidt tot
een vermindering van 400 ar
beidsplaatsen in de indirecte
sector en niet tot 600 zoals aan
vankelijk de bedoeling was.
De vakorganisaties en de leiding
j van het bedrijf hebben gisteren
overeenstemming bereikt over
de saneringsmaatregelen. Daar
toe hoort ook de beslissing om
de fabriek van Enka in Emrner-
compascuum al op 1 augustus
van dit jaar te sluiten. De 315
man die hier nu nog werkzaam
zijn zal elders in het concern
een baan worden aangeboden.
Overeenstemming werd even
eens bereikt over de inkrimping
van het Enka-bedrijf in Breda
met 110 personen, zonder dat
daarmee gedwongen ontslagen
gepaard gaan.
De bonden hebben niet de ga
rantie gekregen dat nieuwe sa
neringen en reorganisaties bij
Enka, het Europese vezelbedrijf
van Akzo, in de toekomst zullen
uitblijven. Enka heeft thans
geen plannen in de la. Volgens
mr. D. Sorgdrager, plaatsver
vangend voorzitter van de raad
van bestuur van Enka. Zijn
nieuwe saneringen in de komen
de paar jaar niet te verwachten.
D'66 verzoekt
directeuren om
bijdrage
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Ruim duizend
directeuren van Nederlandse
bedrijven zijn door D'86 ver
zocht een bijdrage te storten in
het verkiezingsfonds van deze
partij. De brieven zijn verzon-,
den aan de privé-adressen van
de directeuren.
Penningmeester Maas; „We wil
len geen financiële bijdrage van
de bedrijven, maar wel van de
directeuren als privé-persoon.
Geld van bedrijven storten we
terug". D'66 heeft de directeu
ren benaderd naar aanleiding
van een brief, die negen top
mensen uit het bedrijfsleven vo
rig jaar hebben geschreven aan
regering en parlement, waarin
zij hun bezorgdheid uitten over
de geringe mogelijkheden van
bedrijven om een bijdrage te
leveren aan de opleving van de
economie.
UNICEF-wandeling
Ongeveer 750 leerlingen van de Priscilla-LEAO-school uit Den Bosch zijn gisteren i
de UNICEF. De jongelui kregen door sponsors per kilometer een bepaald aantal c
het bedrag uiteindelijk „opliep" tot zo'n 20.000 gulden.
Dit rapporteert een commissie
uit het VARA-hoofdbestuur
naar aanleiding van adviezen,
verleden jaar verstrekt door de
commissie van goede diensten.
De werkgroep kwam tot stand
op verzoek van het personeel en
de ondernemingsraad na de be-
drijfskrisis in 1975.
De bestuurscommissie is het
eens met het advies, dat in deze
structuur geen college van di
recteuren past Ze wil de be
noemde directeuren wel op hun
plaats handhaven. Een college
wordt al gevormd door het da
gelijks bestuur.
Verwacht wordt verder dat de
wijziging in het dagelijks be
stuur medio 1978 zal leiden tot
benoeming van een lid, belast
met verenigingszaken en perso
neelsbeleid.
De commissie is het niet eens
met het advies, dat de voorzitter
zich uitsluitend zou moeten rich
ten op verenigingsbelangen,
aangezien hij in het dagelijks
bestuur veel aandacht dient te
geven aan coördinatie en af
stemming van opvattingen. Bo
vendien wordt hij opgeëist door
taken op het vlak van de om
roeppolitiek en daarmee samen
hangende vertegenwoordigingen
in omroepkringen.
Het rapport zal binnen het be
drijf worden besproken en
daarna op 27 april dienen in het
hoofdbestuur van de VARA.
i CIRCUS BOLTINI DRAAIT WEER
BOEKJE OVER BELEID VAN KABINET
i Ifan een onzer verslaggevers)
l
JTRECHT Met een landelij-
;e première in een nieuwe cir-
us tent is het circus Toni Bolti-
ni gisteren begonnen een had op last van de fiscus en de
toernee door Nederland. bedrijfsvereniging een openbare
verkoping plaats van onder
De wederopstanding van het meer zestien slaapwagens en
circus (op 1 maart jongstleden een keukenwagen) is volgens de
directeur mogelijk gemaakt
door de financiële steun van een
zeepfabrikant. Over ruim een
week komt het circus naar Den
Haag.
DEN HAAG De staatsuitge
verij heeft gisteren een boek
werkje uitgebracht met een sa
menvatting van alle maatrege
len die het kabinet - Den Uyl
in de afgelopen vier jaar heeft departement staat opgenomen,
genomen. welk beleid er is gevoerd. Het
werk getiteld „samenvatting be-
Het is een overzichtelijk geheel leid kabinet-Den Uyl 1973-1977"
van 144 pagina's, waarin per zal waarschijnlijk eind volgende
week al in de boekhandels ver
krijgbaar zijn. De verkoopprijs
is niet bekend, maar verwacht
wordt dat de samenvatting een
tientje gaat kosten.
(Van onze correspondent Ri
chard Roud)
Marcel Duchamp is eindelijk
thuis. Na de jaren van "balling
schap, stilte, en listigheden"
wordt de eerste Franse expositie
van Duchamp's werk in Parijs
gehouden. Duchamp is te zien in
het Georges Pompidou Natio
naal Centrum voor Kunst en
Cultuur en zijn expositie is wat
je zou kunnen noemen het pièce
de résistance bij de ingebruikne
ming van dit nieuwe culturele
centrum. Het is tevens de groot
ste en de meest complete collec
tie van Duchamp's werk ooit
tezamen gebracht, en tevens de
beste.
Het uitgangspunt van deze expositie was
ook anders dan gewoonlijk. De organisa
toren, Ulf Linde van het Museum voor
Moderne Kunst van Stockholm en Jean
Clair, curator van het Centrum Pompi
dou, besteedden veel aandacht aan het
Franse in Duchamp's werk. Duchamp
heeft veel gemeen met bijvoorbeeld Ja
mes Joyce. Ook Joyce, de Ierse schrijver,
verliet zijn geboorteland om de rest van
zijn leven in het buitenland te slijten. In
tegenstelling tot Joyce kwam Duchamp
echter wel vaak terug naar Frankrijk,
hield zich op de hoogte van de literaire
en artistieke ontwikkelingen van Parijs,
en stierf in Frankrijk, in 1968. Duchamp
had zich in New York "gevestigd na
de geruchtmakende Armoury-show in
1913.
Dat juist een expositie van Duchamp
gekozen werd om het Centre Pompidou
(of Centre Beaubourg, zoals het door de
meeste mensen nog steeds genoemd
wordt) te openen is natuurlijk niet toeval
lig. Pontus Huiten, directeur van het
Beaubourg Museum voor Moderne Kunst
acht de invloed van Duchamp op de
kunst van de tweede helft van deze eeuw
even groot als de invloed van Picasso en
Matisse op die van de eerste helft. En
omdat Duchamp in Frankrijk minder
bekend is dan in Engeland of Amerika,
is er een speciale afdeling van deze spec
taculaire expositie die de titel draagt
Bronnen en Verwantschappen." Hier
vindt men een kleine, maar zorgvuldig
gekozen selectie van meesterwerken van
Redon, Seurat, Cézanne, Matisse, Picasso
en Braque. De organisatoren vonden een
opmerkelijk en zeer mooi schilderij van
de Italiaanse futurist Balie genaamd "Dy
namiek van een Hond aan een ketting."
Dit schilderij vertoont veel overeenkom
sten met Duchamp's beroemde serie van
"Naakten die de trap afdalen" (tijdens de
tentoonstelling van 1913 herdoopt als
„Explosie in een houtzagerij,"). Het meest
opmerkelijke is wel dat, hoewel Balla en
Duchamp deze schilderijen in hetzelfde
jaar maakten, Duchamp Balla's werk pas
een jaar later zag, want hij zat toen in
Amerika. Men kan dus niet zeggen dat
de een de ander direct beïnvloedde. Het
is meer een kwestie van verwantschap,
of misschien was de "tijdgeest" aan het
werk hier.
Elk aspect van Duchamp's werk is in de
expositie vertegenwoordigd. Er is een
klein bioscoopje om zijn films te tonen.
De "kamer" die Duchamp in Philadelp
hia bouwde kon niet vervoerd worden.
In plaats daarvan werden de houten deu
ren gereconstrueerd, met twee kijkgaten,
waardoor een driedimensionale foto te
bezichtigen valt van dit laatste ongeloo
flijke werk van Duchamp. Hij werkte er
de laatste 20 jaar van zijn leven aan, in
het diepste geheim. Het bestaan van de
"kamer" werd pas na zijn dood bekend
en zorgde toen voor een enorme verras
sing. Ook Duchamp's "Grote Spiegel"
kon niet vervoerd worden, daarvoor was
het veel te kwetsbaar. In plaats daarvan
is er een kopie van dit kunstwerk, in 1961
door Ulfe Linde in Stockholm gemaakt,
onder toezicht en met goedkeuring van
Duchamp zelf. Vijf dagen voor de ope
ning bleek ook deze kopie, net als het
origineel, op mysterieuze wijze gedeelte
lijk gebarsten te zijn, wat wel toepasse
lijk was.
Nog veel opwindender is iets wat de
organisatoren zelf deden: ze bouwden
driedimensionele reproducties van alle
figuren in de Grote Spiegel en plaatsten
deze in een kamer die ze verlicht hadden
met fluorescerende lampen. Wanneer
men nu door de kijkgaten in een van de
muren kijkt, krijgt men het ongemakke
lijke gevoel inderdaad „door de spiegel
heen gestapt" te zijn. Het is alsof men
in het kunstwerk zelf gestapt is, en er
zo een nieuw perspectief (in beide beteke
nissen van dat woord) krijgt van de
"Bruid uitgekleed door haar vrijgezel
len".
De expositie neemt de hele bovenste ver
dieping van de Beaubourg in beslag, en
zal ongetwijfeld tot de sluiting op 2 mei
het grote succes van het museum zijn.
Niettemin is de rest van de collectie van
het museum ook zeer de moeite waard.
De verzameling bestaat uit de inventaris
van het oude Museum voor Moderne
Kunst, CNAC, het Nationaal Centrum
voor Hedendaagse Kunst, en een aantal
spectaculaire bruiklenen. Al met al zijn
deze kunstwerken de reis naar Parijs al
waard, ondanks de competitie gevormd
door het uitzonderlijke uitzicht over Pa
rijs dat men door de glazen gevel krijgt
en ondanks de werkelijk afgrijselijke ar
chitectuur van het gebouw zelf.
De verzameling is chronologisch gerang
schikt, maar dit is zo gedaan dat men
ook andere paden kan volgen, en zo een
eigen kunstgeschiedenis kan opbouwen.
De schilderijen zelf komen hier ook veel
beter tot hun recht, omdat ze beter ver
licht, beter omlijst en beter opgehangen
zijn. Ze zijn ook schoongemaalrt. Natuur
lijk is niet het totale bezit van het mu
seum opgehangen, maar alles valt wel te
bezichtigen. De opgeslagen werken zijn
ook voor het publiek toegankelijk. Men
hoeft alleen maar een suppoost te vragen
om het schilderij dat men wil zien en
binnen de 45 seconden wordt het door
een machine neergelaten vanuit de zolder
waar de schilderijen opgeslagen liggen.
Twee tentoongestelde werken vooral to
nen het voorstellingsvermogen van de
directie. Een hiervan staat binnen het
museum: dit is het Ijspaleis dat Radins
ky in 1922 in Berlijn ontwierp. De origi
nele maquettes werden door het Centrum
uitgevoerd, en het effect is indrukwek
kend. Buiten het museum, op de piazza
zoals het genoemd wordt, werd Brancu-
si's Parijse studio gereconstrueerd. Hij
liet deze studio, met alles wat er in stond,
na aan de stad. Zo kan men een fantasti
sche verzameling van Brancusi's werk als
het ware "thuis" bezichtigen.
(Copyright The Guardian)
ROTTERDAM (ANP) Het bestuur van Rijn-Schelde-Verolme
onderhandelt met de overheid over de mogelijkheid om de vermo
genspositie van het concern op korte termijn aanzienlijk te
versterken. Een beslissing hierover wordt nog deze maand ver
wacht, zo heeft de president van de raad van bestuur ir. A. Stikker
gezegd bij de presentatie van het jaarverslag.
Het eigen vermogen van RSV is vorig jaar gedaald van 521 miljoen
tot 457 miljoen gulden. „De gedachten over de aard van de
regeringssteun gaan in de richting van een grote lening," zo heeft
ir. Stikker laten weten.
Voor het RSV-concern is inmiddels een capaciteitsplanning uitge
werkt die inhoudt dat' een aanvullende vermindering van circa 2000
arbeidsplaatsen in 1977 moet worden bereikt, óverwogen wordt
om het aantal arbeidsplaatsen in 1978 nogm-als met 2000 te
verminderen. Het concern heeft vorig jaar een netto-verlies geleden
van 34 miljoen gulden.
Verzoek dr. Kruisinga:
LAAT „KONING KLANT" PvdA-
ADVERTENTIE ONDERZOEKEN
DEN HAAG (ANP)
De voorzitter van
de CHU-fractie in
de Tweede Kamer,
dr. R. Kruisinga,
heeft de Vara-ru
briek „Koning
Klant" schriftelijk
gevraagd in een van
de eerstvolgende
uitzendingen de ad
vertentie-campagne
van de PvdA op
waarheidsgehalte te
toetsen.
Een recente adver
tentie van de PvdA,
na het uitbreken van
de kabinetscrisis in
dagbladen geplaatst,
geeft volgens dr.
Kruisinga een perti
nent onjuiste voor
stelling van zaken.
„Er wordt gesugge
reerd, dat bij het
ontstaan van de cri
sis het zou zijn ge
gaan om verschil
van standpunt ter
zake van grondspe-
culatie. De waarheid
is echter, dat er een
kamermeerderheid
te vinden was voor
het amendement De
Bekker. Dit amende
ment had niet met
grondspeculatie te
maken", aldus dr.
Kruisinga in zijn
brief aan „Koning
Klant"
Het amendement
had betrekking op
een billijke vergoe
ding voor mensen,
getroffen door over
heidsingrijpen.
„Veelal zijn dat so
ciaal zwakken. Het
zijn met name vaak
boeren, tuinders en
middenstanders
maar over die so
ciaal zwakken onder
die omstandigheden
zwijgt de PvdA-ad-
vertentie als het
graf," zo staat in de
brief. Dr. Kruisinga
deelde mee de ad
vertentie „in hoge
mate misleidend te
vinden." Vandaar
zijn verzoek.
