Meenemen is
10% sparen.
Ik zie
een ster
KLM-gezagvoerder
wilde over Boeing
PanAm heen scheren
Progressieven moeten les uit
kabinetscrisis nog trekken
Rechtbank:
Illegale
Surinamer
moet terug
Menten maandag
voor zijn rechter
AMERIKAANSE RECONSTRUCTIE:
BINNENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 1 APRIL 1977
PAGINA 13
Zeevalking wil
alternatief voor
celstraf
(Van een onzer verslaggevers)
ENSCHEDE „We zullen in de
nabije toekomst met kracht
moeten streven naar alternatie
ven voor vrijheidsstraffen", zo
benadrukte gisteravond staats
secretaris van justitie H. Zee
valking tijdens een verkiezings
bijeenkomst van D'66 in En
schede.
„We kunnen", aldus Zeevalking,
„de mensen bijvoorbeeld ergens
te werk stellen en dan met wat
zinniger arbeid dan nu helaas
het geval was. Moet er niettemin
toch een vrijheidsstraf worden
opgelegd, dan moeten we trach
ten het ooit zover te brengen,
dat de gedetineerde een aantal
dagen per maand in zijn gezin
door kan brengen. Niet alleen
terwille van de gedetineerde
zelf, maar meer nog om zijn
vrouw en kinderen die ook wor
den gestraft voor iets waar ze
part noch deel aan hebben ge
had". De staatssecretaris hoopte
nog tijdens zijn demissionaire
bewind het startsein te kunnen
geven voor experimenten in de
ze richting.
De heer Zeevalking meende
voorts dat de rapporten over
ouders die een kind willen adop
teren slechts een formele toet
sing moeten bevatten aan objec
tieve criteria. „We zullen er
voorzichtiger mee om moeten
springen en er voor zorgen, dat
de gestelde vragen niet al te
zeer de privacy raken".
DEN HAAG - De 19-jarige
Nandkoemarsing Ramsanjbal
moet terug naar Suriname. De
jongeman, die op 11 februari
dit jaar illegaal Nederland bin
nenkwam om zich in Rotter
dam bij zijn pleegouders te voe
gen, had in kort geding een
verbod van uitzetting gevraagd
aan de president van de Haagse
rechtbank.
Mr. J. H. Blaauw heeft de vor
dering gisteren afgewezen, om
dat naar zijn oordeel een 19-jari-
ge niet meer als een pleegkind
kan worden gezien, maar als
een zelfstandige. De staatssecre
taris had een verblijfsvergun
ning geweigerd.
,,Stem eens
op een
vrouw"
(Van onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG Een groep
vertegenwoordigsters van de
Nederlandse Vereniging
voor Vrouwenbelangen,
Vrouwenarbeid en Gelijk
Staatsburgerschap is gister
middag op het Binnenhof ge
start met de actie „Stem
eens op een vrouw".
Enkele vrouwen boden Ka
mervoorzitter Vondeling een
pamflet aan met argumenten
om bij de komende verkie
zingen een voorkeurstem uit
te brengen op een vrouw.
Ook kreeg Vondeling, die
onthulde wel eens op een
vrouw gestemd te hebben,
een affiche aangeboden met
de opdruk „Stem eens op een
vrouw. Of is politiek alleen
een mannenzaak?"
De vrouwen verwijten de po
litieke partijen, dat zij op dc
kandidatenlijsten voor de
Tweede Kamer veel te wei
nig vrouwen op de verkies
bare plaatsen hebben gezet.
In 1972 werd bij de Kamer
verkiezingen door genoemde
vrouwengroepering ook eer
actie voor het kiezen var
vrouwen gevoerd. Ruim
180.000 kiezers brachten toer.
een voorkeurstem op eer.
vrouw uit.
Wegvervoer
weigert
slaapuren te
betalen
DEN HAAG (ANP) - De chris
telijke wegvervoerders in het
beroepsgoederenvervoer over
de weg (PCB en KVO) hebben
geweigerd de nieuwe CAO voor
het wegvervoer voor 1977 en
1978 te ondertekenen. De onder
handelingsdelegatie van beide
organisaties kreeg hiervoor
geen toestemming van hun so
ciale adviesraad en van de bei
de hoofdbesturen.
Breekpunt is de toelichting op
een artikel in de cao, waarin de
ondernemers in het wegvervoer
ertoe worden verplicht de uren,
die rustend worden doorge
bracht in de slaapkabine van
een rijdend voertuig, als ge
werkte uren te betalen. Beide
organisaties achten dit artikel
onaanvaardbaar. De beide
werkgeversorganisaties in het
wegvervoer (NOB en KNVTO)
zijn inmiddels wel akkoord ge
gaan met deze verplichting.
Minister Lubbers
van Economische
Zaken werd
gisteren bij zijn
aankomst op het
provinciehuis in
Assen verwelkomd
„Welkom"
door
protestborden
tegen de opslag
van atoomafval in
Drentse bodem.
De minister nam
deel aan de
besprekingen over
proefboringen
voor het opbergen
van atoomafval.
Massa olie in
Hollandse IJssel
ROTTERDAM (ANP) Bij het
overpompen van zware stook
olie van een tanker in de brand
stoftanks van een binnenschip
is gisteravond als gevolg van
een technisch mankement ruim
30 ton olie in het water van de
Hollandse IJssel terecht geko-
De olie veroorzaakt ernstige
verontreiniging en de waterstaa
tautoriteiten hebben op advies
van de rijkspolitie te water in
Dordrecht de stormstuw bij
Krimpen neergelaten om te
voorkomen dat de oliestroom
opwaarts drijft.
Schietpartij in
café: een dode
HAARLEM (ANP) De 39-jari
ge schilder J. Honing uit Haar
lem is in de nacht van woens
dag op donderdag om het leven
gekomen bij een scheitpartij in
een café. De politie heeft een36-
jarige Haarlemmer aangehou
den.
Volgens getuigen kwam deze
het café binnen in zwaar be
schonken toestand. Hij vertelde
de twaalf aanwezige gasten een
hekel te hebben aan zwarte
mensen. Hij verdween, maar
kwam enkele minuten, later
weer binnen om opnieuw te
schelden. Plotseling trok hij een
revolver en loste in het wilde
weg vijf schoten. De schilder
zakte bloedend in elkaar en
overleed in het ziekenhuis.
Hulpactie
Het eerste exemplaar van
de grammofoonplaat „Gol
den Soul" werd gisteren
in ontvangst genomen
door minister Pronk van
Ontwikkelingssamenwerk
ing. De opbrengst van de
plaat is bestemd voor de
hulpactie van de Verenig
de Naties aan vluchtelin
gen.
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM De van oor
logsmisdrijven verdachte Blari-
cummer Pieter Menten zat
maandagmorgen voor het eerst
voor de rechter verschijnen.
Dan begint het tweede deel van
het proces tegen de Blaricum-
mer die ervan wordt beschul
digd deel te hebben genomen
aan massa-executies in de zo
mer van 1941.
De zitting wordt begin volgende
week gehouden, omdat op 6
april de termijn van voorlopige
hechtenis afloopt. Na het voorle
zen van de dagvaarding wordt
de zitting onmiddellijk geschor
st. Het werkelijke proces zal op
een latere datum plaatsvinden,
afhankelijk van de getuigen die
nog door de rechter-commissa-
ris gehoord moeten worden. De
raadsman van Menten, de Haag
se advocaat mr. L. van Heijnin-
gen, heeft ongeveer 60 getuigen
opgegeven. Later wil deze pas
beslissen welke getuigen hij
door de rechtbank wil laten ho
ren. Als het horen van de getui
gen veel tijd in beslag neemt,
kan het proces eerst na de va
kanties in september beginnen.
De voormalige advocaat van
Menten, mr. B. Simon uit Ut
recht, heeft verklaard dat naar
zijn mening de kopieën die hij
van processen-verbaal aan Men
ten had gegeven, niet zijn ge
bruikt in een artikel in NRC-
Handelsblad. Minister Van Agt
zei gisteren in de Tweede Ka
mer dat bij justitie niets is ge
bleken van een lek betreffende
het Mentendossier. De publica
tie in de NRC van enkele weken
geleden bevatte gegevens die
voorkomen in het dossier, maar
volgens minister Van Agt ook
gegevens die niet aan de desbe
treffende stukken waren ont
leend, maar mogelijk uit het
Zwiterse dossier. Menten zelf
staat onder strenge bewaking,
ook tijdens de wekelijkse bezoe
ken van zijn vrouw, aldus mr.
Van Agt
Dit bijvoorbeeld: aparte eethoek
in blank beuken. Samengesteld
uit ronde, solide tafel,
0 104 cm met halve cirkel
vormige poten: 288,
met 10%
meeneem
korting: 259,--
Stoelen, met
biezen of
gevlochten
zitting 76,
per stuk,
mm 10%
meeneemkorting:
69,—. Doen.
Anders Denken over Wonen.
Leiden, Nieuwe Rijn
Tevens vestigingen te Den Haag, Leidschendam, Rijswijk,
Voorschoten, Rotterdam, Zwolle. Eindhoven.
25 Mei zijn de Kamerverkie
zingen. Nü de verkiezingen
van de kabinetskrisis. Het ka
binet kwam ten val over de
grondpolitiek. Het ging z'n
weg door wat ik wel eens heb
genoemd tal van "krisisachti-
ge toestanden". Het is tenslot
te toch bezweken. Waaraan?
Vrijwel iedereen maakt een
onderscheid tussen aanleiding
en oorzaak. Aanleiding was de
grondpolitiek, oorzaak wordt
vaak geacht te zijn het ver
slechterde politieke klimaat en
het gebrek aan onderling ver
trouwen. Dat laatste heeft met
de krisis zeker te maken.
Vooral de ultimatieve sfeer die
rond de behandeling van de
zg. vier hervormingswetsont
werpen door de P.v.d.A. is op
geroepen, heeft het onmogelijk
gemaakt van die kant tot kon
sessies te komen.
Ook de historische belasting
van het grondpolitieke vraag
stuk speelt hierin een rol. Ten
onrechte wordt gesteld dat de
grondpolitiek ten derde male
de oorzaak van een konflikt is
geworden. Juist is dat de
grondpolitiek heel lang een rol
heeft gespeeld maar het gaat
niet aan een element zo te
verabsoluteren. Doet men dat
wel dan maakt men het zich
zelf onmogelijk in een redelij
ke kompromissfeer tot oplos
singen te komen.
Men kan dit betreuren omdat
het kabinet in de afgelopen
jaren een aantal goede dingen
heeft gedaan, waarvoor nie
mand zich hoeft te generen.
De aanpak van terrorisme en
gijzelingen verdient waarde
ring. De aanpak van de Lock
heed-affaire was voorbeeldig.
Onze ontwikkelingssamen
werking bleef onaangetast on
danks eigen moeilijkheden. De
inkomensverschillen werden
verkleind en met name de
laagste inkomens werden" in
belangrijke mate opgetrokken.
In het welzijnsbeleid kwamen
met kritiek op onderdelen
nieuwe aanzetten. Hetzelfde
geldt voor het regionaal be
leid. De verkeersveiligheid
verbeterde. En de uitbouw van
de huursubsidies mag met
waardering worden genoemd.
Op zichzelf zou een dergelijke
balans vertrouwen tussen par
tijen kunnen rechtvaardigen.
Waarom is dat dan niet ge
beurd?
Ik meen omdat de progressie
ven teveel verlangden. Tezeer
werd het eindoordeel over het
kabinetsbeleid èn de christen-
demokratische partners daar
in afhankelijk gesteld van de
laatste paar weken en de laat
ste te behandelen wetsontwer
pen. Waarom moeten aan het
eind van een bijna 4-jarige
periode christen-demokraten
nog weer eens op hun veran
deringsbereidheid worden ge
toetst. Waarom kwamen er
dwingende resoluties met be
trekking tot de samenwerking
voor een volgende periode die
door geen enkele zich respek-
terende politieke groepering
kunnen worden geaksepteerd.
Ik zie hierin overschatting van
de eigen betekenis, aanspra
ken die niet in verhouding
staan tot de minderheidsposi
tie die men heeft
Zo leidt macht uiteindelijk tot
onmacht. En misschien is deze
krisis wel de krisis van de
onmacht van de macht. Dat
blijkt uit een analyse van wat
we de aanleiding hebben ge
noemd, de grondpolitiek.
Wat wil het C.D.A.? Het
C.D.A. wenst bestrijding van
spekulatie en ongerechtvaar-
door Mr. F. Andriessen
Na de liberale rainisterskandidaat H. Vonhoff en de AR- en
CH-senatoren Albeda en Van Hulst schreef mr. Frans Andries
sen op ons verzoek een beschouwing over de kabinetscrisis.
Mr. Andriessen (47) is fractievoorzitter van de EVP in de
Tweede Kamer en speelde als zodanig een grote rol achter
de schermen bij het touwtrekken tussen de coalitiepartners
om de grondpolitiek.
digde verrijking. Daarom wa
ren wij het eens met de hoofd
strekking van het wetsontwerp
voorkeursrecht waarin aan de
gemeente een voorrangspositie
bij onroerend goed-transakties
wordt toegekend. Wel wensten
wij dat wetsontwerp te verbe
teren. Voor spekulatiebestrij-
ding is dit voorkeursrecht we
zenlijk. Wijziging in de ontei
geningsvergoeding heeft daar
nauwelijks iets mee te maken.
Ten aanzien van ongerecht
vaardigde verrijking waren
wij bereid een wijziging in de
onteigeningsvergoeding door
te voeren,, nl. uitschakelen van
die elementen in de verkeers-
waarde die aan overheidshan
delen zijn toe te schrijven. Er
viel echter met ons ook te
praten over het uitgangspunt
van een juist gedefinieerde ge
bruikswaarde indien daarbij
vergoed zou worden de nega
tieve gevolgen van overheids
handelen in een voorafgaande
periode onder invloed van ko
mende bestemmingen.
Twee mogelijkheden dus met
een voorkeur voor de eerste.
Beide mogelij khedenhebben
wij van het begin af aan in de
schriftelijke voorbereiding ge
noemd. Het kabinet heeft ech
ter nagelaten ons op dat punt
tegemoet te komen. Van Agt
wenste dit wel te doen. Hij
diende vóór de mondelinge be
handeling een wijzigingsvoor
stel jn de ministerraad in, dat
echter werd afgewezen. Eerst
moest men de Kamerbehande
ling maar eens afwachten.
Toen die kwam en de nood
zaak van een tegemoetkoming
aan de Kamer aantoonde,
bleef men aanvankelijk onwil
lig-
In een eerste overleg tussen de
indieners van de wetsontwer
pen en christen-demokraten
heb ik mij persoonlijk bereid
verklaard een variant van de
gebruikswaarde plus de nood
zakelijke korrekties in de frak-
tie te verdedigen. Dat was op
7 maart, vrijwel onmiddellijk
na de indiening van het amen
dement-De Bekker, waarin on
ze voorkeursoplossing was
neergelegd.
Van Agt heeft in het kabinet
nooit andere voorstellen ver
dedigd dan uitgaande van de
gebruikswaarde met korrek
ties d.w.z. de formule zoals die
in het beraad dat aan de vor
ming van het kabinet vooraf
ging, was afgesproken. Geen
sprake derhalve van woord
breuk zoals sommigen hebben
gesteld.
Na weken praten dienden ten
slotte de drie ondertekenaars
d.w.z. ook de heer Gruijters
(progressief) een voorstel in
dat eerder van de zijde van
D'66 (progressieve partner)
was gedaan. Dit voorstel werd
door de ministerraad verwor
pen. Verderstrekkende voor
stellen van Van Agt evenzeer.
Tenslotte nam men een meer
derheidsbesluit, wetende dat
men er niet op mocht rekenen
dat de beide christen-demo-
kratische bewindslieden dat
besluit in de Kamer voor hun
rekening wensten te nemen. Ik
kan 'hieruit niet anders kon-
kluderen dan dat tenslotte de
meerderheid de minderheid
dwong tot het daaruit trekken
van de konsekwenties. Minder
heden verliezen het tenslotte
van meerderheden. De meer
derheid heeft wel de macht
maar zeker niet altijd gelijk.
Zo leidde tenslotte de macht
van de meerderheid tot on
macht van het kabinet.
Welke konklusies zijn hieruit
voor de toekomst nu te trek
ken? Duidelijk is dat samen
werking tussen minderheids
groepen alleen maar echt re
sultaten afwerpt als er onder
ling respekt en loyaliteit ten
opzichte van elkaar is. Koali-
tiepartners zijn tegelijkertijd
politieke tegenvoeters en dat
legt uiteraard een druk op de
ze loyaliteit. Daarom dient de
ze te worden ondersteund
door overeenstemming over
hoofdlijnen van beleid dat
men wenst te voeren. Die kon-
klusie wordt thans ook door
de progressieven getrokken. In
'72-'73 echter bij de kabinets
formatie werd het maken van
duidelijke afspraken van die
zijde pertinent geweigerd. Van
de zijde van de christen-demo
kraten is er toen gedurende
maanden naar gestreefd om
tot een normale parlementaire
meerderheidsregering te ko-
Bij de Algemene Politieke Be
schouwingen in oktober 76
heb ik nadrukkelijk deze kon-
klusie getrokken. Duidelijk is
na alles wat er is gebeurd dat
die overeenstemming in elk
geval betrekking dient te heb
ben op de aanvaardbare groei
van de kollektieve uitgaven en
sociale voorzieningen, het de
fensiebeleid, het beleid ten
aanzien van de toepassing van
de kernenergie, de verdere
ontwikkeling van het inko
mensbeleid, gericht op een
verdere verkleining van de
reëel bestaande inkomensver
schillen, de plaats van de over
heid in de toekomstige ekono-
mische orde, de verhouding
tussen de overheid en de sa
menleving met name waar het
gaat over de eigen respektieve-
lijk gezamenlijke verantwoor
delijkheid voor de brede sek
toren van welzijnsbeleid en
onderwijs. Bij hoofdlijnen-af
spraken over bepaalde beleid
sterreinen komen verdere de-
mokratisering van het bedrijf
sleven, nieuwe instrumenten
om investeringen te stimule
ren, vermogensaanwasdeling
en grondpolitiek automatisch
aan de orde.
De gemeenschappelijke erken
ning dat over hoofdlijnen van
beleid afspraken moeten wor
den gemaakt is winst. Maar
dan moeten het ook afspraken
zijn. De wijze waarop thans
van progressieve zijde de in
houd van de zg. vier wetsont
werpen als een diktaat wordt
opgedrongen valt in mijn op
vatting niet onder het maken
van afspraken. Zo kan dat ui
teraard niet. Men gebruikt dan
de verkeerde sleutel om een
gesloten deur weer te openen.
In mijn ogen is die deur niet
gesloten. Een sleutel acht ik
derhalve niet nodig. Wat nodig
is, is de bereidheid tot een
redelijk kompromis. Tot die
bereidheid zal elke minderheid
zich moeten opwerken.
De kiezers zullen tenslotte uit
maken hoe ver ieders invloed
reikt. Daaraan wens ik mij te
houden en niet aan harde
voorwaarden vooraf. Ik denk
dat de progressieven ook die
les nog uit het gebeurde zullen
moeten trekken.
Dit gebeurt in aanwezigheid van
twee KLM- en twee PanAm-vlie-
gers, die de stemmen van hun
collega's kennen, alsmede een
inspecteur van de rijkslucht
vaartdienst en vertegenwoordi
gers van de Amerikaanse lucht
vaartdienst
De leider van de Amerikaanse
onderzoek delegatie heeft in
middels op Tenerife verklaard
geen geloof te hechten aan ge
ruchten dat de Spaanse ver
keersleiders in de verkeerstoren
een televisietoestel hadden om
naar een voetbalwedstrijd te kij
ken die op het moment van de
ramp werd gespeeld.
De leider van de Nederlandse
delegatie op Tenerife, de heer F.
van Reijsen, heeft gisteren ge
zegd dat het zicht op het mo
ment dat de KLM-Hoeing ver
trok 300 meter was. Bij eerdere
berichten over het zicht op het
mistige vliegveld hadden alle
autoriteiten het op 600 meter
gehouden.
PanAm zal morgen de stoffelij
ke resten van de omgekomen
Amerikanen naar de Verenigde
Staten brengen. Het overbren
gen naar Schiphol van de Ne
derlandse slachtoffers staat nog
steeds voor vanavond gepland.
De nabestaanden van 306 Ame
rikanen uit Californië, die wer
den gedood bij de vliegramp,
hebben gisteren een gerechtelij
ke procedure aangespannen,
waarbij zij bijna twee miljard
dollar smartegeld eisen. Zij be
schuldigen PanAm, KLM en
Boeing van nalatigheid bij het
onderhouden en behandelen
van de vliegtuigen.
Britse verzekeringsmakelaars
hebben gisteren in Londen ver
klaard dat het totale bedrag dat
door de verzekeringen zal moe
ten worden uitgekeerd de 240
miljoen dollar dicht zal benade
ren.
Hoofdvertegenwoordiger Peter
Legros van PanAm in Neder
land heeft zich geschaard achter
de uitspraak van directeur Le-
deboer van de KLM, dat „het uit
moet zijn met het ventileren van
speculatieve gevolgtrekkingen
over de vliegramp door diverse
autoriteiten, die vervolgens wor
den uitgedragen in de media".
(Van onze verslaggevers)
TENERIFE/WASH1NGTON
Volgens de Amerikaanse lucht
vaartmaatschappij Pan Ameri
can, die een reconstructie heeft
gemaakt van de vliegramp op
Tenerife, heeft KLM-gezagvoer
der Jaap Veldhuyzen Van Zan
ten vlak voor de botsing nog
geprobeerd zijn vliegtuig ver
sneld in de lucht te brengen
met de bedoeling over de Ame
rikaanse Boeing heen te sche
ren. Daartoe heeft hij op het
moment dat hij de situatie
overzag zoveel vermogen gege
ven als maar mogelijk was. De
neus van de KLM-Boeing kwam
van de grond, maar de staart
bleef over de baan slepen. Dit
heeft men opgemaakt alt spo
ren die op de startbaan rijn
aangetroffen.
Volgens de deskundigen van
Pan Am schoof het voorste deel
van het KLM-toestel over de
romp van de Amerikaanse ma
chine. Met het hoofdlandingsge
stel werd de rechter vleugel van
het PanAm-vliegtuig afgerukt.
De buitenste motor schoot eraf,
de binnenste werd verpletterd
onder het omlaag gedrukte vleu-
geldeel. Motor drie van de KLM-
Boeing sloeg het bovendek,
waar zich de eerste klas lounche
bevindt, van de PanAm-Boeing
af. De achterste helft van het
Nederlandse vliegtitig werd
dwars door de cabine van het
Amerikaanse toestel getrokken.
Of deze reconstructie juist is,
maar vooral hoe de vliegramp
zich exact heeft afgespeeld
wordt wellicht maandag duide
lijk, wanneer in het laborato
rium van de nationale raad voor
verkeersveiligheid in Washing
ton een begin wordt gemaakt
met het afluisteren van de cock
pitbanden uit de beide Boeings.
ADVERTENTIE'
Heertijk,helderHeineken.
i
