Stemra voert verloren strijd
tegen „witte" grammofoonplaten
I39?°
49.50
99?» 9Z»
92
145;
625.-
52
zichtbaar verheugd uit hun rollen
n, Gwenn en Bnan op j)rje ex-Hammonds vallen in blijspel
Het revolutionaire Kress x-maal-klikelektrogereedschap-systeem.
Het geniale idee van
één motor waar u
-klik-in seconden
vijf verschillende
hulpstukken mee
aansluit!
50
50
VROOMS DREESMANN
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 30 MAART 1977 PAGINA 9
llllll
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
maart in Den Haag
RDAM De Ham-
mhang die 92 afleverin-
g de belevenissen rond
isportbedrijf van „The
s" heeft kunnen volgen,
itplaat van de tot zan-
nromoveerde acteurs in
tenrck heeft staan en
leden van de televisie-
in Nederland doende
het openen van zaken
ïfestaties, kan zich nog
r verheugen. De huiska-
chten van de tot direc-
pgeklommen vrachtwa-
uffeur Bill Riley en zijn
plus Brian Hammond
eens levend en wel te
uwen. Omringd door
tal hier onbekende Brit-
urs brengen de ex-Ham-
pelers Derek Benfield,
Easton en Margaret
t namelijk een week
n comedie in een aantal
indse theaters waarbij
ze volkomen uit hun rol vallen.
De ex-Hammonds genieten nog
eens na van hun enorme popu
lariteit in een blijspel dat
„Caught on the hop" heet: Een
stukje boulevardtheater met een
ingenieus aantal verwikkelingen
waarbij in het onschuldige de
hoofdrolspeler een andere dan
zijn eigen vrouw begeert, een
dubbelrol speelt die iedereen in
het stuk dwingt mee te doen op
een legpuzzelmanier die op de
planken iedereen tot bijna-wan-
hoop brengt en alleen de toe
schouwers in de zaal de ware
sleutel en de bijkomende hilari
teit bezorgt.
De schrijver is nie
mand minder dan Derek Ben-
field, pardon Bill Riley. De ka
lende acteur die het afgelopen
weekend z'n kinderen Neder
land heeft laten zien, bekent in
het Amsterdamse Carré dat hij
het eigenlijk helemaal niet zo
leuk vindt in z'n eigen stuk te
staan. Benfield: „Je krijgt er al
gauw moeilijkheden door met je
collega's die denken dat ze het
niet goed doen onder de ogen
van de schrijver die naast ze op
de planken staat. „Caught on
the top" is inmiddels m'n veer
tiende stuk. Ik ben met schrij
ven begonnen toen ik tussen een
paar rollen in weinig te doen
had. Dit stuk gaat opgevoerd
worden in Duitsland, Zwitser
land en Oostenrijk. Moeilijk heb
ik 't nooit gevonden, dat schrij
ven. Mijn vader was journalist
en als acteur heb je 't vak zo
onder de knie dat je precies
weet wat kan en niet kan. We
spelen dit in totaal 27 weken.
We eindigen in het zomerseizoen
in de Engelse badplaatsen. Hol
land is het enige niet-Engelse
land waar we komen. M'n eerste
stuk was een probeersel hele
maal volgens het conventionele
genre. „Young at heart" heette
het. Iedereen zei nonchalant „O,
't bekende werk" en ik verkocht
de rechten toen voor honderd
pond. Een kapitaal bedrag als
je bedenkt dat ik 8 pond per
week verdiende. Maar inmiddels
is het wel door 85 verschillende
gezelschappen gespeeld, dus ik
had er ook duizend pond voor
kunnen krijgen. Je begrijpt dat
ik nooit meer de rechten van
een stuk verkoop."
Tweede vaderland
Nederland is inmiddels wel een
belangrijk trefwoord geworden
in het vocabulair van de ex-
Hammonds. Margaret Ashcroft
alias Gwenn Riley, in levende
lijve aanzienlijk aantrekkelijker
dan op de tv: „Als ik Schiphol
binnenkom is het alsof ik m'n
weede vaderland weer zie. Het
afgelopen jaar ben ik negen
keer in Nederland geweest en ik
vind 't nog steeds fantastisch.
De mensen zo ontzettend vrien
delijk. Ze spreken je op straat
aan net als in Engeland, willen
je aanraken, maar ze doen 't op
een veel sympathiekere manier.
Ik zal nooit vergeten dat we
tegen de Kerst ergens buiten
Nijmegen waren. We moesten
Mies Bouwman of Fred Oster
opbellen, maar we kwamen
geen telefoon tegen. We hebben
zomaar ergens aangebeld, ik
had m'n handen al naast m'n
oor om een telefoon te suggere
ren voor 't geval dat er geen
Engels gesproken zou worden,
de deur gaat open en ik hoor:
„Helle Gwenn, hello Bill". De
kinde en werden naar beneden
gehaald, het fototoestel kwam
uit de kast en we hebben er de
hele avond gezeten. Een van
m'n vier zonen en m'n man, ook
een acteur, zijn inmiddels zo'n
beetje Nederlands aan het leren.
Als ik in Engeland geen werk
meer zou hebben, zou ik 't bes\
hier willen proberen."
Gezond
Het stuk van „Bill Riley" heeft
overigens geen enkele pretentie
dan die van zorgeloos vertier.
„Gwenn Riley": „Het klinkt mis
schien wat ouderwets van een
vrouw van veertig, maar
„Caught on the hop" is heerlijk
gezond amusement. Ontzettend
leuk om te doen en 't kwetst
niemand." Zoals bij Engels to
neel gebruikelijk wordt het met
veel vakmanschap in hoog tem
po neergezet en worden de
grappen in de handig geschre
ven dialoog op scherp uitge
speeld. Maar de acteurs hebben
dan ook stuk voor stuk een
behoorlijke staat van dienst bui
ten hun Hammond-werk dat
naar de geruchten bij de BBC
verluidden misschien voortgezet
gaat worden. Een man als Ri
chard Easton (Brian Ham
mond), een Canadees die via het
amateurtoneel van Tyrone
Guthrie en Alec Guiness een
beurs kreeg om in Engeland te
studeren en al in 1955 met z'n
eerste grote rol in Nederland
was, speelde in Tsjechov's „De
meeuw", was Fagin in Lionel
Bart's musical „Oliver" naar het
boek van Charles Dickens, en
maakte deel uit van de cast die
de wereldpremière van Edward
Albee's „Wie is er bang voor
Virginia Woolf' in New York
verzorgde. Een all-round acteur
dus. Easton: „Het is erg gezond
weer op de planken te staan.
Door de kleine pauzes tussen de
Hammond-opnames had je er
geen tijd meer voor. Van zo'n
serie waarin je alsmaar hetzelf
de karakter speelt, word je lui.
Je krijgt het gevoel dat je het
contact met 't publiek kwijt
raakt. Ik ben geen groot acteur,
al ben ik dan door die Ham
monds misschien even een ster.
Daarom ben ik blij dat ik zoveel
verschillende dingen kan doen.
Anders zou het je dood wor
den."
Brian, Bill en Gwenn zijn zicht
baar verheugd met het feit dat
ze uit hun Hammond-rollen
kunnen vallen, al gebeurt dat
ook dankzij de Hammonds. Bill 1
bedankt er het publiek in het
Nederlands voor na afloop. En
wie dat wil horen moet bij z'n
buis weg en kan op 30 maart
in het Congresgebouw in Den
Haag terecht en op 31 maart
t/m 2 april in het Hofpleinthea
ter in Rotterdam.
BERT JANSM^
lllllllllllll
TERDAM Niets is te gek, als het maar verkoopt,
zegt een „insider" in het wereldje van de platenhandel.
naam wil hij onder geen beding genoemd zien, omdat
»or de justitie nog altijd geen uitspraak is gedaan rond
llegale platenperserij in Beverwijk, waarbij ook hij
ikken was. Zijn „statement" tekent echter wel kort en
ig de sfeer in de „big business" rond de zwarte schrijf,
n-ammofoonplaat, een paar ons pvc eigenlijk, is een
elsobject met enorme winsten. Velen willen een graan-
neepikken. Legaal als het mogelijk is, illegaal als het
anders kan.
dolle dans rond de miljoenen zijn
sder geval twee partijen, die bij
t aan het kortste eind trekken: de
ent en de rechthebbenden, de artiest,
lonist, de tekstdichter. Wat de consu-
itreft, die heeft er nauwelijks bood-
an. Hij is al jarenlang gewend alles
•s te slikken, wat hem wordt voort-
et de rechthebbende ligt het eigen-
veel anders. Met name de uitvoeren-
heeft meer baat bij de publiciteits-
d zijn of haar plaat, dan bij de
zélf. Immers, die publiciteit staat in
rband met de hoeveelheid zaalop-
per jaar. En optredens vormen nog
e belangrijkste bron van inkomsten
i artiest. Zeker in Nederland,
een ondoorzichtige bedrijfstak, die
idustrie. Ondoorzichtig vooral door
uiteenlopende belangen met slechts
leenschappelijk doel: de winstmarge,
is vaak zó duizelingwekkend hoog,
eigenlijk niet eens verwonderlijk is,
ünerika bijvoorbeeld de onderwereld
jvige vinger in de pap schijnt te
Dat gebeurt dan via goedkope per-
in Taiwan, waar officiële elpees zó
orden gekopieerd, dat ze nog nauwe-
m de echte zijn te onderscheiden. Wat
reft, is er veel gebeurd sinds de eerste
elpee „Little White Wonder" van Bob
zijn weg naar het platenkopend pu-
ond
It
White Wonder". De platenliefhebber
de naam nu glimlachend uit. En
denkt terug aan dat gedenkwaardige jaar
1965. Bob Dylan stond als troubadour aan
een eenzame top. Platen moesten duur be
taald worden. En toen was daar ineens een
handige Amerikaanse jongen, die bij wijze
van stunt een illegale (witte) elpee („bootleg"
genaamd) op de markt bracht met nummers,
die Dylan-fans tevergeefs op zijn officiële
elpees zochten. Maar wat bedoeld was als
een eenmalige stunt, groeide al spoedig uit
tot een winstmakend gebeuren. Omdat er
over illegale persingen geen rechten betaald
worden en de makers gepoegen namen met
een kleine, maar desondanks aantrekkelijke
winstmarge, werd de „bootleg" een relatief
goedkoop fenomeen, dat ook in Nederland
van de grond kwam. En zo kon het gebeu
ren, dat Nederland in 1970 een eerste eigen
„bootleg" kreeg.
Het ging om een opname van het Berkeley-
concert van de Rolling Stones, gemaakt door
een gesjeesde student uit Utrecht. De publi
citeit maalde nauwelijks om het ontduiken
van de rechten en stelde uitsluitend belang
in het gegeven, dat door deze „bootleg"
bleek, dat de platenprijzen in Nederland
veel te hoog waren. Na het Berkeley-concert
volgde o.m. nog een driedubbele elpee van
een paar handige jongens uit Rotterdam, die
het Kralingse Bos-festival op de band had
den vastgelegd. Daarmee inhakend op het
wereld-succes van Woodstock. Er werd over
igens niet al te zwaar getild aan het „boot-
leg"-gebeuren, want het was een handel in
de marge. En bovendien was de kwaliteit
vaak enorm slecht
Perserij
In vergelijking tot wat later zou volgen, was
de „bootleg" trouwens maar kinderspel. We
doelen hierbij op het illegaal persen van
platen. Van officiële platen, oorspronkelijk
in de handel gebracht door de normale
platenmaatschappijen. Wat deden handige
jongens? Zij kochten een matrijs van een
bestaande, goedlopende elpee, vervalsten de
hoezen en lieten in kleine, niet officieel
geregistreerde perserijen duizenden exem
plaren persen. Onderhands kwamen die pla
ten dan in de normale handel, waar men
er vaak de officiële verkoopprijs voor vroeg,
maar dat heeft men nooit kunnen bewijzen.
Het illegaal persen kwam aan het licht, toen
de politie in Beverwijk een tot perserij
omgebouwde garage binnenviel. Met behulp
van tweedehands apparatuur waren daar
gedurende enige maanden duizenden elpees
van Eric Clapton, Demis Roussos, Elton
John, Barry White en vooral Freddy Breek
illegaal geperst. De politie had door de elpee
van Breek reuk van de zaak gekregen. Die
elpee kwam namelijk op de hitlijsten, terwijl
de desbetreffende maatschappij nog nauwe
lijks een exemplaar had verkocht Bij de
inval werden twee mensen gearresteerd, een
derde gaf zich later vrijwillig aan. Maar de
grote dader bleef buiten schot. Hem kon de
justitie niets maken. Drie jaar na datum (het
gebeurde in 1974) is men eigenlijk nog geen
stap verder gekomen. De rechtzaak is nog
steeds niet voor geweest Naar men zegt
voornamelijk, omdat men de grote man
i alsnog iets zou willen
Wan
In Amerika is men echter al weer een stap
verder. Het illegaal persen gebeurt daar
weliswaar nog steeds op indrukwekkende
schaal, maar een veel groter probleem
schuilt daar in de aandacht van de onderwe
reld voor de platenhandel. Naar men zegt,
heeft de onderwereld nu al zo'n stevige
greep op de platenmarkt, dat er zelfs van
een zekere samenwerking met de officiële
maatschappijen sprake is. Men gaat als
volgt te werk: als een bepaalde maatschap
pij een elpee wil uitbrengen, krijgt de onder
wereld via een omweg een eigen matrijs.
Daarmee gaat men naar Taiwan, waar op
dit moment zo'n vijftig loon-perserijen zijn.
Twee weken nadat de plaat officieel op de
markt is gekomen, brengt de onderwereld
zijn eigen persingen uit De officiële maat
schappijen hebben dus een duidelijke ver-
koopvoorsprong. Maar dat gebeurt niet, om
dat de onderwereld zo'n medelijden met de
platenbonzen heeft. Het gaat er gewoon om,
dat de platenmaatschappijen in die eerste
weken een publiciteitsgolf veroorzaken,
waarna de onderwereld het grote geld zon
der extra uitgaven kan gaan innen. In Ne
derland lijkt die dubbel-handel vooralsnog
niet zorgwekkend, maar de Stemra heeft
desondanks de onaangename indruk, dat er
steeds meer platen op onze markt komen,
waarvan de herkomst duister genoemd moet
worden.
Wie of wat is die Stemra nu eigenlijk? In
wezen is het een particuliere organisatie, die
via ministeriële beschikking vanaf 1937 de
belangen behartigt van tekstdichters, com
ponisten en uitvoerende artiesten voor zover
het gaat om het vervaardigen en in de
omloop brengen van muziektechnisch reper
toire. Dat kan een plaat zijn, maar ook een
musicassette of bladmuziek. In de praktijk
komt het eropneer, dat de Stemra geld
vraagt voor iedere plaat, musicassette dan
wel muziekblad, waarmee onze markt wordt
verrijkt. Om dat te kunnen, heeft de Stemra
inzage in de boekhouding van die instellin
gen, die met de mechanische vervaardiging
te maken hebben. Oppervlakkig gezien is er
niets aan de hand. Maar hoe kan de Stemra
de werkelijke geperste aantallen controleren
bij een platenmaatschappij? Op een platen-
pers zit immers geen teller. En in de praktijk
is het ondenkbaar, dat een Stemra-contro-
leur in de perserij zijn controlerende werk
zaamheden verricht. De Stemra gaat echter
uit van de goede bedoelingen van de platen
maatschappijen. Veel erger vindt men de
illegale persingen, die zo nu en dan op de
markt komen. Om op het ergste voorbereid
te zijn heeft men er zelfs een aparte man
voor ingezet: Ronald Mooij. Een aardige zet,
maar het zet natuurlijk weinig zoden aan
de dijk, wanneer de illegale persingen inder
daad ons land gaan overstromen.
Ronald Mooij weet het, maar wil het voor
alsnog niet toegeven. Hij vertrouwt op het
justitiële apparaat in Nederland, al is dat
vertrouwen inmiddels enigszins geschokt
„De Stemra had gehoopt op een snelle be
rechting van de Beverwijkse daders. Nu het
zo lang op zich laat wachten, is de preventie
ve werking verdwenen. En dan gaat het
hierbij nog om een incidentele zaak. Een
illegale perserij is namelijk weinig lonend.
Je hebt al gauw een beginkapitaal van ruim
een ton nodig om de zaak van de grond te
krijgen. En dan moet je ook nog eens over
de nodige „know-how" beschikken. Want
persen is moeilijker dan men wel denkt
Maar ik vraag me wel af, wat de justitie
gaat doen als we op grote schaal opgelicht
gaan worden. Want alleen kunnen we het
als Stemra natuurlijk niet aan".
Onze zegsman, een van de Beverwijkse ver-'
dachten, is het met die zienswijze eens.
„Zo'n jaar of tien geleden hebben we ons
in Nederland rotgelachen, toen het Chinese
heroïnegevaar ter sprake kwam... En zo gaat
het met die platenhandel ook. De Stemra
zal daar nooit greep op kunnen krijgen. Men
voert een verloren strijd. Ik geef toe, dat
er in Beverwijk in de eerste maanden din
gen gebeurd zijn, die niet door de beugel
kunnen. Maar wij hebben zeker niet alle
platen gemaakt, waarvan men nu maar ge
makshalve aanneemt dat ze in Beverwijk
zijn geperst Dus moet er ook elders gerom
meld worden. Het is trouwens helemaal niet
zo moeilijk. Matrijzen kun je van bestaande
platen trekken. En perserijen? Zij zijn te
vinden in elk land, dat hard om deviezen
verlegen zit: Marokko, Israël, Italië. Op dit
moment komen er zelfs witte platen uit
Egypte. En ik durf zelfs te beweren, dat een
aantal Nederlandse industriëlen financiële
belangen heeft in die buitenlandse perserij-
In feite is de gedachte even simpel als
geniaal: konstrueer een technisch perfekte
aandrijfmotor waarop middels een vernuf
tig verbindingssysteem met een simpel
klikje elk gewenst hulpstuk aan gemonteerd
kan worden. Een systeem dat geld spaart,
maar ook tijd. Met één universele aandrijf
motor (eenmalige aanschaf) en verschil
lende hulpstukken boren, zagen, schuren
'enz. Het is geen wonder dat juist dit
revolutionaire idee van Kress afkomstig is,
een merk dat altijd voorop gelopen heeft in
geavanceerde technische ontwikkelingen ge
baseerd op hoogstaande kwaliteit. Nu zijn
er reeds vijf hulpstukken verkrijgbaar, maar
in de nabije toekomst zal de serie kompleet
gemaakt worden tot minstens 15. Het
Kress X-maal-klik systeem is dus een ont
wikkeling in elektronisch gereedschap
waarmee u investeert in een voordelige én
handige toekomst!
De X-maal-klik aan
drijfmotor.
De technisch perfekte
krachtbron van het hele
systeem. Met een ver
mogen van 520 Watt,
een elektronisch regel
baar toerental van
0-3800 tpm, dubbel
geïsoleerd en radio/tv
ontstoord. Het
krachtige begin van een
ideaal gereedschap
systeem.
Normaal 179.50
Tijdelijk voor de
speciale prijs van
De -klik-boorkop.
Boorkop spanwijdte
10 mm, boren in staal
10 mm, diameter
klemhals 43 mm,
binnendraad boor
kop M14.
Normaal 59.50
Tijdelijk voor de
speciale prijs van
De -klik-cirkelzaag.
Met een zaagblad
diameter van 150 mm,
voor een zaagdiepte
tot 45 mm, met een
verstekinstelling van
0-45° Zaagblad
boring 13 mm.
De -klik-decoupeerzaag.
Met een zaagdiepte van
50 mm, steekzaag-
slag van 15 mm. naar
beide zijden 0-45°
draaibare grondplaat.
Voetplaatafm.
160x70 mm.
De -klik-vlakschuur-
machine.
Aantal schuurbewe-
gingen onbelast maxi
maal 7600 toeren per
minuut, schuuropper-
vlak 205x105 mm,
afm. schuurpapier
235x105 mm.
Komplete X-maal-klik set in handige koffer.
Deze komplete set bestaat uit: aandrijfmotor,
boorkop, cirkélzaag, decoupeerzaag. vlakschuur
machine, haakse overbrenging en accessoires.
Normaal 695.- Tijdelijk voor de speciale prijs van
De -klik-haakse
boorkop.
Schroefdraadaansluiting
uitgaande as M14,
boorkop-spanwijdte
10 mm, boren in staal
10 mm, toerental
onbelast maximaal
7000 toeren per minuut.
Set van -klik-toebe-
horen voor haakse
boorkop.
Om haaks te slijpen,
polijsten, afbramen,
doorslijpen etc. q
Kress X-maal-klik.
Het systeem van
morgen exclusief bij
Vroom Dreesmann
voor speciale prijzen.
Klikt t al bij u?
O exclusief aandrijfmotor.
