Britse premier
I hoopt vanavond
op genoeg steun
INDIASE JANATA-PARTIJ VINDT
INSPIRATIE BIJ MAHATMA GANDHI
brieven
/lezers
Vergaand samengaan van marxisme
m christendom nog altijd afgewezen
kerk
lustige reactie Carter op rede Breznjev
Veertig jaar ..divini redemtoris"
KORTE METTEN
Kerken V.S. willen geheime
dossiers van FBI loskrijgen
IT.
-JITENLAND
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 23 MAART 1977 PAGINA 7
VDEN Het Britse Lager-
5 beslist vanavond door
Idel van een vertrouwensvo-
i, uitgelokt door de conser-
jeve oppositie, over het lot
de Labourregering. Pre-
Callaghan en zijn minis-
hopen dat een regeringscri-
vermeden zal worden. De
irvatieven hebben veel van
zelfvertrouwen verloren,
schijnen niet meer te gelo-
■J d in de mogelijkheid van een
SPM.winning, die premier Cal-
zou dwingen nieuwe al-
ine verkiezingen uit te
i jven.
i socialistische leider tracht
jtieke koehandel te drijven
de dertien liberalen, die een
iwe vorm van permanente
ienwerking met de regering
voorstellen. Hoewel Callaghan
persoonlijk te vinden is voor
een dergelijke overeenkomst,
die voor de aanvang van het
kritieke Lagerhuisdebat op pa
pier gezet zou moeten worden,
ondervindt hij ernstige moeilijk
heden met de linkervleugel van
zijn partij die zich verzet tegen
aanvaarding van de liberale ei-
Intussem is echter ook duidelijk
geworden, dat de acht Noord-
Ierse unionisten niet van plan
zijn gezamenlijk tegen de rege
ring te stemmen en dus de con
servatieven te steunen. „Geen
van de grote partijen heeft ons
dingen beloofd waar we iets aan
hebben", aldus vanmorgen een
Unionistische zegsman. In dit
kamp worden zowel onthoudin
gen als stemmen voor en tegen
de regering verwacht
Als speciale overeenkomsten
met de liberalen of de unionis
ten uitblijven, is de socialisti
sche regering vanavond enkel
zeker van 308 stemmen van
haar eigen lagerhuisleden, plus
de stem van Jerry Fitt van de
Noordierse SDLP. Tory-leidster
Margareth Thatcher kan slechts
rekenen op haar eigen 278 afge
vaardigden, plus elf Schotse en
drie Welse nationalisten.
De overwinning in het vertrou
wensvotum is weggelegd voor1
de partij, die het grootste deel
van de hierna overblijvende 28
Lagerhuisleden voor zich kan
winnen. Dit zijn o.a. 13 liberalen
en 10 Noordierse Unionisten.
V SHINGTON (UPI/AFP)
Amerikaanse president Jim-
Carter heeft gisteren rustig
ïageerd op de scherpe ver-
ring die de Russische partij
ier Leonid Breznjev heeft
even over verdediging van
mensenrechten. Carter zei
ên Congresleiders: „Sommi-
mensen zijn al bezorgd als
znjev moet niezen".
Russische partijleider had
Bndag gezegd dat de uitlatin-
i van de Amerikaanse presi-
(t over de mensenrechten de
)tie tussen beide landen wel
eens doen verslechteren. Carter
vertelde de Congresleiders dat
hij „enkele hoopvolle tekenen"
zag in de redevoering van de
Russische leider. Hij zei dat de
relatie tussen de twee landen
beter kon worden, als de Ver
enigde Staten bereid zijn in
goed vertrouwen te onderhande
len.
Het Amerikaanse Huis van Af
gevaardigden heeft zich gisteren
in navolging van het Congres
„bezorgd" getoond over de be
handeling van joden en andere
minderheden in de Sovjet-Unie.
Het Huis nam een motie aan
waarin gezegd wordt dat de
Sovjet-Unie zich niet houdt aan
de verklaring van Helsinki,
waarin ook de mensenrechten
aan de orde kwam.
erug naar jungle van Guam
1972 werd in de bossen van het Pacificeiland Guam
Japanse militair gevonden, die onwetend dat de
Jog afgelopen was, 25 jaar had rondgezworven, levend
•A,l vis en plantaardig voedsel. Hij is nu naar Guam
jggekeerd om op te treden in een film, die zijn
ichiedenis als onderwerp heeft.
Politiemannen
doodgeschoten
ROME (UPI) De politie in
Rome is geschokt door het
doodschieten van twee collega's
en is paraat voor mogelijke bot
singen tussen communisten en
extreem-linkse studenten tij
dens een staking van anderhalf
miljoen arbeiders uit protest
tegen het economische beleid
van de regering.
Gisteravond werden twee poli
tiemannen doodgeschoten door
leden van een extreem-linkse
stadsguerrillabeweging. Een
derde werd gewond.
De 21-jarige Claudio Graziosi
werd gedood door zeven kogels
in het hoofd toen hij in een bus
in het oude stadsdeel Trastevere
een vrouwelijke passagier her
kende als lid van de „gewapen
de proletarische kern".
Zijn collega werd gewond. Hij
is er ernstig aan toe. Kort daar
op werd een andere politieman,
Angelo Carrai, gedood.
CARTER WIL
KIESWET
HERVORMEN
WASHINGTON (DPA) Presi
dent Carter van de V.S. heeft
het Congres een voorstel ge
daan tot wijziging van de kies
wet. Hij wil dat een president
voortaan rechtstreeks wordt ge
kozen en niet meer via kies
mannen.
Tot dusver kozen do Amerika
nen 538 kiesmannen, die volgens
bevolkingsdichtheid over de 50
deelstaten en de hoofdstad Was
hington verdeeld zijn. Om geko
zen te worden, moet een presi
dentskandidaat tenminste 270
kiesmannen op zijn hand heb
ben.
EG moet
meedoen met
westelijk
topgesprek
LUXEMBURG (ANP) Het
Europees parlement heeft in
Luxemburg eenstemmig aange
drongen op deelneming van de
Europese Gemeenschap aan de
Westelijke economische topcon
ferentie die 6 en 7 mei in Lon
den wordt gehouden.
Zowel de voorzitter van de Eu
ropese commissie, de Engels
man Roy Jenkins, als de voorzit
ter van de ministerraad van de
EEG (de Engelse minister van
buitenlandse zaken David
Owen) moeten volgens het par
lement kunnen deelnemen aan
het overleg van staats- en rege
ringsleiders van de Verenigde
Staten, Japan en Canada, en de
vier grote EEG-landen, te weten
Frankrijk, Engeland, West-
Duitsland en Italië.
Coördinatie
noodhulp in
E.G.
BRUSSEL (ANP) De landen
van de Europese Gemeenschap
zullen hun noodhulp in de toe
komst veel meer op elkaar af
gaan stemmen dan tot nu toe
het geval was.
Daarover is gisteren in de Euro
pese ontwikkelingsraad in Brus
sel in principe overeenstemming
bereikt De Europese Commis
sie, het „dagelijks bestuur" van
de EG, zal nog voor 1 juli van
dit jaar hiervoor gedetailleerde
voorstellen aan de raad voorleg
gen.
Met dit principebesluit is een
vooral Nederlandse wens in ver
vulling gegaan. Drs. Jan Pronk,
de Nederlandse minister voor
ontwikkelingssamenwerking,
heeft hierover, geruime tijd ge
leden, al een memorandum bij
de Europese ministerraad op ta
fel gelegd.
De afgetreden premier van India, mevrouw Indira Gandhi
in ontspannen gesprek met enkele leden van haar versla
gen Congrespartij.
Indira en zoon trekken
zich uit politiek terug
NIEUW DELHI (AP) Mevrouw Indira Gandhi en haar zoon
Sanjay hebben meegedeeld dat zij zich na de nederlaag van hun
Congrespartij bij de parlementsverkiezingen in India zullen terug
trekken uit de actieve politiek.
„Het collectieve oordeel van het volk moet gerespecteerd worden,"
zo verklaarde de demissionaire premier gisteren. „Mijn collega's
en ik aanvaarden het oordeel zonder terughoudendheid en in een
geest van nederigheid."
Enkele minuten nadat de regering de verklaring van mevrouw
Gandhi had uitgegeven, verklaarde haar 30-jarige zoon Sanjay in
een soort anti-climax op zijn snelle verrijzenis aan het politieke
firmament, dat hij zijn energie zal steken in rustig, opbouwend
werk.
Kardinaal in
Kongo ontvoerd
en vermoord
Brazzaville (AFP) Kardinaal
Emile Biayenda, aartsbisschop
van Kongo, is in de afgelopen
nacht door drie personen ont
voerd en vervolgens vermoord.
Dit is in een officieel communi
que bekendgemaakt.
De vermoorde was vanaf 1970
kardinaal van Brazzaville. Vol
gens een nog niet bevestigd be
richt zijn de drie daders leden
van de familie van Marien
Ngoeabi, de vrijdag vermoorde
president
Zon verwarmt en
koelt hotel in
Sodom
SODOM (AFP) In het Israëli
sche Sodom aan de Dode Zee
staat het eerste hotel ter wereld
dat zijn klimaat volledig regelt
met behulp van zonne-energie.
Chlomo Drori, de directeur van
het programma voor toeristi
sche ontwikkeling bij de Dode
Zee, heeft voorspeld dat binnen
enkele jaren alle hotels in het
gebied voorzien zullen zijn van
zonne-installaties voor verwar
ming en koeling.
Tientallen
doden in
Zuid-Iran
TEHERAN (Reuter-AFP-UPI)
De krachtige aardbeving in
het zuiden van Iran heeft aan
zeker 60 mensen het leven ge
kost. In de buurt van de haven
stad Bandar Abbas voelde men
gistermorgen een aantal zware
schokken. In de stad zelf is de
schade echter gering.
De doden vielen in de dorpen
Khorkou en Qale Qazi. Ook in
andere dorpen zijn reddings
ploegen op zoek naar slachtof
fers. Schade is er ook gemeld
vanuit de steden Minab en Jask.
Brieven graag kort en
duidelijk geschreven. De
redactie behoudt zich
het recht voor ingezon-
r den stukken te bekorten.
Actie tegen doden
Met waardering las ik in uw
blad over de demonstratie van
scholieren tegen het doden van
zeehonden. Geweldig dat de
jeugd daarvoor op de bres
springt, zich het lot van deze
(hertjes aantrekt. Toch vraag je
je af, waar de scholen en leerlin
gen blijven met een actie tegen
het doden van het ongeboren
leven, menselijk leven. Om je
hier voor in te zetten is nog
meer de moeite waard.
Den Haag
M. v. Loon-de Rooy
Stuk muur uit
tijd Herodes
gevonden
JERUZALEM (Reuter) Is
raëlische oudheidkundigen
hebben een deel ontdekt van
een muur die 2.000 jaar gele
den ten tijde van koning
Herodes het oude Jeruzalem
om geven heeft.
Het gaat om een stuk van 150
meter van een 15 meter dik
ke muur die de stad destijds
moest beschermen tegen
aanvallers. Deze oude muur
is driemaal zo dik als de
tegenwoordige stadsmuur
die de Turken 400 jaar gele
den optrokken. De zoge
naamde muur van Herodes
stamt uit dezelfde tijd als de
tweede joodse tempel waar
van alleen de westelijke
klaagmuur, de heiligste
plaats voor de joden, over is.
NIEUW DELHI (Rtr) De Janata
(Volks-) Partij, een coalitie van niet-
communistische partijen onder leiding
van een man van in de tachtig, die
premier Indira Gandhi van de Congres
partij de nederlaag heeft bezorgd, is
ontstaan uit het wanhopige verlangen
een einde te maken aan dertig jaar
bewind door de Congrespartij. De par
tij is geboren, zo zeggen haar leiders
graag, in de gevangeniscellen waarin
mevrouw Gandhi's politieke tegenstan
ders verkommerden tijdens de 21
maanden van uitzonderingsbewind.
Zij trad naar buiten met een vanzelf
sprekendheid die zelfs haar aanhangers
verbaasde, direct nadat mevrouw Gand
hi twee maanden gelegen de nu gehou
den verkiezingen had aangekondigd. De
partij is grotendeels ontsproten aan het
brein van Jayaprakasj Narayan, de ou
de pacifistische hervormer die in 1975
een massale beweging voor het aftreden
van Indira Gandhi leidde en daarmee
uitlokte dat zij de uitzonderingstoestand
instelde.
De keuze van de leider van de Janata-
partij lag voor de hand: Morarji Desai,
81-jarige oude tegenstander van me
vrouw Gandhi. Hij kwam uit de gevan
genis een paar uur voordat de verkie
zingen werden aangekondigd. De rol
van Narayan moet daarentegen beperkt
blijven door diens slechte gezondheid
en weerzin tegen een actieve rol in de
politiek.
De vier partijen die zich in het Janata-
bondgenootschap aaneensloten, zijn
Desai's Oppositiecongres ontstaan na
een breuk in de Congrespartij in 1969
de Socialistische Partij, de Indiase
Volkspartij (Centrum) en de hindoeisti-
sche, nationalistische Jan Sangh.
Met uitzondering van de socialisten on
der leiding van George Fernandes,
staan de partijen in Janata in theorie
ter rechterzijde van de Congrespartij
van mevrouw Gandhi, maar ideologi
sche verschillen liggen in het huidige
India verre van duidelijk.
De Janata-partij baseerde haar cam
pagne voornamelijk op herstel van de
democratie en het beëindigen van het
autoritaire bewind van de Congrespar
tij.
De partij zegt te geloven in de centrali
satie van economische en politieke
macht. Zij wil zich verre houden van
staatskapitalisme en prioriteit geven
aan het particuliere initiatief op land
bouw- en industriegebied.
Janata haalt de Mahatma Gandhi aan,
waar deze heeft gewaarschuwd tegen
het klakkeloos overnemen van het wes
terse systeem van industrialisatie zon
der het aan te passen aan de omstandig
heden en vereisten van India.
De partij vat haar economische en so
ciale standpunt samen onder de noemer
„Gandhiaans Socialisme".
Ten aanzien van het zeer explosieve
vraagstuk van geboortenbeperking in
een land, waarvan de bevolking van
ruim 600 miljoen zielen met 13 miljoen
mensen per jaar groeit, wil Janata dat
gezinsplanning deel is van een algeme
ne bevolkingspolitiek die ook onderwijs,
gezondheidszorg en stijgende kosten
van levensonderhoud omvat. De partij
vindt dat de wijze waarop de Congres
partij een sterilisatieprogramma invoer
de, een schending was van de mensen
rechten en in feite voorbijschoot aan
het doel door de afkeer die de sterilisa
tie veroorzaakte.
Op het gebied van de buitenlandse poli
tiek wil Janata echte niet-gebondenheid
aan enig machtsblok. Onder premier
Nehru en mevrouw Gandhi werd India
een van de leiders van de beweging van
niet-gebondenheid. Maar de laatste tijd
is het land afgedreven in de richting
van de Sovjet-Unie en andere commu
nistische landen, terwijl de betrekkin
gen met de Verenigde Staten verslech
terden.
Onlangs zijn er tekenen van verbetering'
in de Indiaas-Amerikaanse relaties te
bespeuren geweest en een Janata-rege-
ring zou die tendens vermoedelijk aan
moedigen.
Afgezien van Desai beschikt Janata
over een aantal sterke persoonlijkheden
in haar leiding. Enkelen hiervan zullen
waarschijnlijk ministersposten gaan be
kleden. Onder hen zijn vice-voorzitter
Charan Singh, een gestreng en ervaren
bestuurder die premier van de deelstaat
Oettar Pradesj is geweest, Chandra
Sekhar, die uit de Congrespartij trad
voor de uitzonderingstoestand en Soe-
bramaniam Swami, een jong lid van de
Jan-Sangh-partij dat in het buitenland
tegen de uitzonderingstoestand heeft ge-
'n
t veroordeling van het mar-
||sme is nog steeds van
■acht, zo heeft mgr. Vincen-
Miano, secretaris van het
iticaanse secretariaat voor
niet-geiovigen gesteld in
n vraaggesprek voor Radio
aticano. Dit bij gelegenheid
de veertigste verjaardag
i de encycliek van Pius XI
)ivini redemptoris", waarin
n samengaan van kathol i-
sme en marxisme wordt af
wezen.
og afgezien van de totaal
igatieve kijk op godsdienst
het algemeen, aldus mgr.
iano, hebben de marxisten
een mensbeeld, dat met het
christendom niet valt te rij
men. Volgens hem is bij het
marxisme de ethiek onderge
schikt aan de klassenstrijd en
wordt de goddelijke voorzi
enigheid volledig afgewezen.
Mgr. Miano erkent dat het
Marxisme de mensen wil bev
rijden van hun vervreemding.
Dit humanisme is echter
atheïstisch, waarin maatschap
pelijke en economische struc
turen de voorrang krijgen. Hij
acht een vergaande samen
werking tussen christendom
en marxisme dan ook uit den
boze, aangezien het soort nieu
we mens en nieuwe samenle
ving in beide systemen te te
genstrijdig is.
Ook de opvatting eerst een
stuk weg samen af te leggen
om daarna te beslissen over
verdere samenwerking, vind
Miano niet mogelijk. De mar
xistische strijd tegen de gods
dienst, die de encycliek veertig
jaar geleden aanklaagde,
duurt nog steeds voort, aldus
mgr. Miano.
Ook het jezuietentijdschrift
„Civilta Cattolica", dat zeer
nauwe kontakten met het Vati-
kaan onderhoudt, laat zich kri
tisch uit over het marxisme.
„De vraag is niet", aldus het
blad, „of de Eurocommunisten
het eerlijk menen, maar of het
model van een collectivistische
maatschappij te verenigen valt
met een pluralistische en de
mocratische samenleving."
De „Civilta" vraagt zi<?h af of
de Italiaanse communisten
werkelijk een sociaal-demo
cratische partij willen worden
of dat hun praten over demo
cratie en pluralisme slechts
taktiek is om de mensen op
hun hand te krijgen en om
zich vervolgens toch van de
volledige macht meester te
maken. Het antwoord op deze
belangrijke vraag blijft vol
gens het blad in vaagheden
steken.
Vele voorspellingen van Marx
zijn niet uitgekomen, aldus het
blad, dat als voorbeelden
noemt: het snelle ineenstorten
van het kapitalisme, de toene
mende proletarisering van de
middenstand en de groeiende
verarming van de arbeiders.
„La Civilta" stelt verder: „Het
afschaffen van het prlve-ei-
gendom dat volgens de voor
spellingen van Marx tot de
geleidelijke oplossing van de
staat had moeten leiden, heeft
in werkelijkheid gevoerd tot
i een boodschap aan de ker-
in hebben tachtig kerkelijke
itoriteiten uit Zuid-Afrika
i Noord-Amerika de „toene-
ende wreedheid en de dui-
ise onderdrukkingsmet ho-
m, die blanke racistische
inderheden de grote zwarte
eerderheid in Zuidelijk
Jrika aandoen", veroordeeld,
it gebeurde tijdens een con-
rentie onder verantwoorde-
jkheid van de nationale raad
an kerken en de r.k. bis-
:hoppenconferentie in de
™S. Onder de deelnemers wa-
_J®n vijfentwintig kerkelijke
|ffleiders uit Zuidelijk Afrika.
HM)e Haagse dekenale raad
heeft kardinaal Willebrands
als voorzitter van de Neerland-
se Missieraad verzocht zijn in
vloed aan te wenden, opdat in
het bisdom Roermond de
werkzaamheden van het Bu
reau voor Internationale Soli
dariteit (BIS) als een erkende
missionaire beweging kunnen
worden voortgezet. Zoals be
kend verkeert dit bureau in
een moeilijke positie nu door
de Romeinse congregatie voor
de evangelisatie van de volken
het diocesaan missiebureau
van Roermond als enig verant
woordelijke voor missiezaken
heeft aangewezen. De dekena
le raad sloot zich aan bij mgr.
dr. R. Staverman, die BIS vo
rige maand, namens de Missie
raad had laten weten de con
tacten te willen handhaven.
Roger Schutz, prior van de
oecumenische broedergemeen
schap in Taizé heeft in een
boodschap de Spaanse jonge
ren gevraagd niet achterom te
kijken, maar te getuigen voor
een andere toekomst. De afge
lopen maanden zijn in ver
scheidene streken van Spanje
bijeenkomsten gehouden, te
midden van de armen en rond
het „concilie van jongeren (de
vernieuwingsbeweging vanuit
Taizé). Deze bijeenkomsten
werden dit weekeinde beslo
ten in d kerk van de Heilige
Geest te Madrid, waar duizen
den jongeren uit het gehele
land samenkwamen rond de
prior van Taizé en kardinaal
Tarancon, voorzitter van de
Spaanse bisschoppenconferen
tie.
Het bestuur van de conferen
tie van Europese kerken
(CEK) zal van 20 tot 23 april
in Iasi in Noord-Roemenië ver
gaderen als gasten van de
Roemeens-orthodoxe kerk. Dit
ondanks de aanzienlijke scha
de, die de aardbevingen in dit
gebied hebben aangericht De
Roemeense autoriteiten en de
kerk willen echter dat het le
ven zo veel mogelijk normaal
wordt voortgezet. Het college
gaat praten over de achtste
algemene vergadering van de
CEK in de zomer van 1979 en
over een ontmoeting tussen
r.k. en niet-r.k. kerken in april
1978 in Chantilly, Frankrijk
Voorts zal ze de plannen be
spreken voor een conferentit
over „Islam in Europa", die ir
februari 1978 zal worden ge
houden.
een staatskapitalisme, dat alle
politieke en economische
macht in zich verenigt en zo
geen enkele ruimte meer laat
voor privé-initiatieven."
Volgens het blad kunnen we
enkele resultaten van marxis
tisch onderzoek nuttig zijn,
zoals de kritiek op de ongecon
troleerde groei van het kapi
taal van individuen.
Luthers-katholieke verklaring
verwacht over eucharistie
De gemeenschappelijke commissie van de Lutherse wereldbond
en het Romeinse secretariaat voor de eenheid heeft aangekon
digd, dat zij spoedig een verklaring zal uitgeven over de
bereikte leerstellige overeenstemming inzake de eucharistie.
Eerder hebben katholieke en Lutherse theologen in de Verenig
de Staten volledige overeenstemming bereikt.
De gemeenschappelijke commissie heeft geen volledige c
stemming, wel over een reeks van leerstellige uitspraken over
eucharistie en avondmaal bereikt. Over het lange uitblijven van
de verklaring zei de commissie, dat dit niet te wijten was aan
gebrek aan eensgezindheid, maar aan de behoefte die eensge
zindheid zo duidelijk mogelijk uit te spreken.
De gemeenschappelijke Lutherse-katholieke commissie heeft
voor verdere studie twee subcommissies ingesteld. Een zal zich
bezighouden met de ambtsvraag, de ander zal zoeken naar
modellen, die vanuit R.K. en Lutherse visie kunnen leiden tot
kerkelijke gemeenschap. Beide subcommissies hebben anderhalf
jaar tijd gekregen om haar werk te doen. In 1979 komt de
gemeenschappelijke commissie bijeen om de resultaten van
beide studiecommissies te bespreken.
Verschillende kerken en ker
kelijke groeperingen in de
Verenigde Staten hebben een
proces aangespannen tegen de
FBI teneinde deze federale
politieinstantie te dwingen
haar geheime dossiers over de
activiteiten van kerkelijke
personen af te geven.
De Amerikaanse minister van
justitie heeft daartoe al uit
drukkelijk opdracht gegeven,
maar de FBI heeft hieraan
slechts zeer beperkt gevolg ge
geven. Onder de kerkelijke
groeperingen, die de dossiers
willen los krijgen, bevinden
zich de Jezuieten en Joodse
organisaties.
Uit een onderzoek van de
Amerikaanse senaat naar de
activiteiten van de geheime
dienst is gebleken, dat de FBI
vooral de laatste tien jaar ker
kelijke groeperingen scherp in
het oog heeft gehouden, vooral
die kerken en groeperingen,
die zich bezighielden met de
strijd voor de burgerrechten,
met protesten tegen de oorlog
in Vietnam en met de strijd
voor sociale gerechtigheid.
Soms wisten agenten van de
FBI in die organisaties door te
dringen met opdracht uitvoe
rig verslag uit te brengen van
hetgeen die organisaties de
den, soms ook met opdracht
de organisaties te manipule
ren. Ook probeerde de FBI
kritische kerkelijke personen,
zoals Martin Luther King en
de Jezuiet Daniel Berrigan, in
een slecht daglicht te plaatsen.
Het omvangrijke dossier van
de FBI over Daniel Berrigan'
is nog steeds niet vrijgegeven.
Joodse organisaties merken
op, dat zij wel dossiers hebben
gekregen, maar niets over de
laatste tien jaar.
