Per
het
van
trein door
paradijs
West-Java
„Jachtexamen stelt niks voor"
KRITISCH FAUNABEHEER;
„HET IS NIET AL GOUD, DAT BLINKF
PAGINA 14
l.EIDSE COURANT
ZATERDAG 5 MAART 1)
JAKARTA Wie de trein van Bandung
naar Yogyakarta, (Y uit te spreken als
J), zeshonderd kilometer verderop wil
halen moet vroeg uit de veren. Op straat
is dan, om vier uur 's morgens, het leven
al in volle gang, maar het beweegt zich
nog op kousevoeten. Bij het licht van
een petroleumlamp eten gehurkte Java
nen hun eerste hap rijst. Becak-rijders
(c uitspreken als tj) vervoeren hun eerste
klanten. Kleine handelaren reppen zich
met zwaar beladen pikolans naar pasar
of straathoek. Onze chauffeur, die zelfs
op dit rustige uur zijn claxon niet kan
missen, is de enige, die herrie maakt.
Maar op het station is alles anders. Daar
schalt een half dozijn luidsprekers suc
cesnummers uit de vijftiger jaren de
wereld in: „I am the girl, the girl in love
with you". En dat om vijf uur in de
morgen.
We banen ons een weg door een menigte
van mannen, die om strijd hun diensten
aanbieden, naar onze koffers graaien,
nog vóór de bagageruimte open is, of
sigaretten en pepermunt te koop aanbie
den, alsmede drop, kauwgum, zuurtjes,
chocola van een bekend Hollands, merk
en vers gebrande pinda's. Ook op het
perron is het trekken en duwen geblazen.
En als we eindelijk gezeten zijn, meldt
zich spontaan de eerste bedelaar, een
man met deerlijk gehavende handen en
voeten. De voorbode van een triest leger
dat nog komen gaat
Op het bankje tegenover ons nestelt zich
een infanterist in camouflagekleuren.
Zijn geweer legt hij in het bagagenet
maar zijn bajonet blijft binnen handbe
reik. Toch heeft hij geen andere dan
vredelievende bedoelingen. Met mannen
moed scharrelt hij drie woorden Engels
bij elkaar om te vernemen waar we
vandaan komen en waar we heen gaan.
Om vervolgens gewillig de benen te ne
men als een bedaarde landgenoot in bur
ger hem er attent op maakt, dat hij een
verkeerde plaats heeft ingenomen.
Bandung sluimert nog, doch even buiten
de stad geschiedt het wonder: in luttele
minuten breekt de dag door. Het schouw-;
feit dat de etensresten, afgekloven botte
en schillen die achteloos op de grom
worden geworpen, bepaald niet opwek
kender op. Bovendien gaat zo langzamer
hand het vroege uur van vertrek zid
wreken. Menigeen knapt een uiltje e
zelfs uw verslaggever slaagt er niet i
voortdurend oren en ogen open te hoi
den. i
Het eind van de tien uur durende re
komt zodoende toch nog onverwacht. Ht
wordt aangekondigd door een Javaanse
die schuin tegenover ons zit. Een vrouv
van middelbare leeftijd. Al die tijd heel
zij niet gegeten, gedronken, niet gespro
ken en nauwelijks bewogen. Hoogu
even geknikkebold. En geglimlacht toe
wij haar een zitkussentje aanboden. A
die tijd heeft op haar knie, of in haa
handen het hoofd van een slapend jonge
tje gelegen. Als hij wakker werd streel
den haar vingers door zijn haar tot h
tevreden de ogen weer sloot.
Nu maakt zij hem wakker en staat op
We zijn in Yogyakarta.
CAS VAN HOUTER1
Elk station heeft zijn eigen „restauratie".
Oosterbeek „Een jachtexa
men? Dat stelt niks voor. Ie
dereen die bij wijze van spre
ken in staat is een rijbewijs
te halen, kan ook zonder veel
moeite dat jachtexamen afleg
gen." Een schampere uit
spraak uit de mond van Heinz
Stockmann, lid van de Stich
ting Kritisch Faunabeheer
(S.K.F.) en namens die stich
ting speciaal belast met publi
citeit over de op handen zijn
de wijzigingen van de jacht
wet. Zoals bekend sprak de
Tweede Kamer zich verleden
week al uit voor het instellen
van een jachtexamen, nadat
er van regeringszijde een aan
tal voorstellen in die richting
waren gedaan.
De S.K.F. bestaat inmiddels
een jaar. In die tijd heeft de
stichting al aardig aan de weg
getimmerd. „Wij zijn in princi
pe niet tegen de jacht, maar
wel tegen de manier waarop
die tot nu toe in Nederland
gebeurt", zegt Heinz Stock
mann en terugkomend op dat
verplichte jachtexamen: „Er
zijn op het ogenblik zo'n veer
tigduizend jagers in ons land;
moet je eens bedenken wat
een enorm wapenbezit dat is.
Elk jaar komen er tweedui
zend bijDe eisen voor dat
jachtexamen zijn veel te licht
Kijk maar naar Duitsland.
Daar hebben ze een jachtexa
men dat een stuk moeilijker is,
maar op de stijging van het
aantal jagers heeft het hele
examen geen enkele invloed
gehad. Er komen er nog steeds
bij. Dat iedereen, tiie voortaan
wil gaan jagen, onder meer
een jachtexamen moet afleg
gen, is erg mooi, maar dan
moet het wel goed in elkaar
zitten. Op een wat bredere
kennis van het dier en zijn
functie in de natuur wordt in
die jachtcursus nauwelijks in
gegaan. In de hele cursus
wordt maar een halve bladzij
de gewijd aan de roofvogels.
Wij als stichting vinden dat de
jacht een negatieve invloed
heeft op het wild. Misschien is
die wildstand qua aantal wel
goed, maar daar gaat het niet
zozeer om, want er is vaak
zelfs te veel wild. Het is nu een
onnatuurlijke zaak".
De S.KF. heeft een hele serie
punten op papier gezet die al
lemaal betrekking hebben op
de jacht en de jager: zo vindt
de stichting dat de belangen
van landbouw en jagers te
veel voorop staan in plaats
van de belangen van natuur
en milieu. Een voorbeeld is
volgens Heinz Stockmann de
jacht op zogenaamd schadelijk
wild: „De jachtwet in z'n hui
dige vorm moet verdwijnen.
Hij moet deel uitmaken van
het natuurbeleid samen met
een natuurbeschermingswet
onder het ministerie van
C.R.M. Jagers willen alleen
maar meedoen aan natuurbe
scherming als ze in zo'n be
schermd gebied mogen ja
genEn nog eens over dat
jachtexamen: „Dat geldt niet
voor de duizenden jagers die
er nu al zijn, alleen maar voor
de nieuwkomers. Kritisch Fau
nabeheer is ook tegenstander
van het vervolgen van kraaien,
roeken, kauwen, vlaamse
gaaien, eksters, vossen, verwil
derde katten, bunzings, herme
lijnen en wezels." Stockmann
zegt dat de zogenaamde scha
delijkheid van al deze dier
soorten nooit" wetenschappe
lijk is aangetoond. Hij vindt
dat deze dieren, voor zover ze
tot de inheemse fauna beho
ren, beschermd moeten wor
den. Wel wetenschappelijk be
wezen is dat de jacht op de
houtduif niet effectief is en
dat wordt ook aangenomen
voor het konijn. Een dier als
de eekhoorn is door de mens
al zo hevig achter de broek
gezeten dat er bijna geen eek
hoorn meer over is. Volgens
de S.KF. moet ook de eek
hoorn beschermd worden. Kri
tisch Faunabeheer wil de za
ken liever omdraaien als het
om die schadelijkheid gaat:
dus eerst aantonen dat de
soort schadelijk is en dat het
jagen ook werkelijk wat uit
haalt, alvorens de jacht te ope
nen. De S.KF. wil ook een
absoluut verbod op het leggen
van gifeieren en vergif om
"schadelijke" dieren te doden.
Deze middelen werken niet se
lectief zodat roofvogels ei
dere beschermde dieren er
ook aan dood kunnen gaan.
Over het uitzetten van fazan
ten en het aanleggen van voer*
plaatsen heeft Heinz Stock»
mann helemaal geen goed
woord over: „Zoiets verstoort
het natuurlijk evenwicht, net
als de bestrijding van natuur
lijke vijanden. Jagen op patrij
zen moet ook verboden wor
den, want zo veel zijn er niet
meer. Het uitzetten van bij de
vogelwet beschermde rode pa
trijzen is in dit verband een
bedreiging van de zeldzaam
geworden inheemse patrijs.
Enig nut voor het in stand -
houden van de soort heeft dat
uitzetten vap makke fazanten
natuurlijk helemaal niet. Dus
zeker in dit geval gaat dat zo
vaak gehoorde argument van
de jagers, dat zij het zijn die
de plaats innemen van de ver
dwenen arenden, wolven en
beren, niet op. Het gaat alleen
om het plezier en het persoon
lijke genot van de jager".
Kortom: als het aan de Stich
ting Kritisch Faunabeheer ligt
worden de regelingen inzake
jacht en faunabeheer onderge
bracht bij het ministerie van
C.RK of bij een eventueel
nieuw op te richten ministerie
voor milieuhygiëne en natuur
behoud.
HENK NIEUWENHUIS
Vakantie
diversen
i Bromfietsen
en rijwielen
Te koop YAMATHI BROMFIETS,
i.z-g.st. Na zes uur H. P. v.d.
Poellaan 22. Rljpwetering.
Te koop YAMAHA BROMFIETS,
bouwjr. eind '75. Vr.pr. 1100.
Kagervoorde 11, Sassenheim
Tel 02522-13071
k Dieren en
planten
BELGISCHE ARDENNEN. Nog
enkele weken in voor- en nasei
zoen te huur ruime vrijstaande
comfortabele bungalow, van
particulier, op 3800 m2. 7 Slaap
plaatsen. Pracht wandelgebied.
Tel. 01751-12847.
ZWITSERLAND WALLIS te huur
4 tot 5-pers. app. 1400 m. hoog.
Prachtig wandel- en skigebied.
Tel. 01751^5417.
Vakantie verb 1^|
binnenland
Z. Limb, te h. v. vac. week
ends, 2 SLPK. KEUK. Gebr.
appartement, vrije woningen,
riante bungalows, boerderijtje. 2
5 pers. flats, caravans, ch&let,
pension. Tel. 045-25.18.44.
CTe koop
gevraagd
HEEFT U
IETS TE KOOP?
PLAATS EEN
TELEFOONTJE!
spel dat dan langs ons half geopende
coupéraam glijdt is schitterend.
Door de optrekkende ochtendnevel spoe
den mannen en vrouwen, jongens en
meisjes zich naar de sawah's. Kleurige
mensjes in ganzenpas, op het hoofd de
grote ronde punthoed tegen de hitte, die
nog komen moet Zover het oog reikt
weerspiegelen de sawah's de dageraad.
Achter ons wijkt de vulkaan Tangkuban
Prahu (omgekeerde prauw) terug, in het
verschiet doemen de blauwe uitlopers op
van het Preanger-massief. Karbouwen
trekken hun eerste voren in de drassige
aarde, meisjes lopen kaarsrecht over mi
nuscule dijkjes en weer elders is de oogst
van goudgele rijst al aan de gang. Tafere
len uit een land, waar het leven goed is.
Als we onze overbuurman, die zich als
een goede gids zal ontpoppen, van onze
opgetogen stemming deelgenoot maken,
blijkt hij sterk geneigd een en ander
drastisch te relativeren. Het is niet él
goud wat er blinkt. Mensen, die daar zo
opgewekt en onbekommerd aan de ar
beid gaan, worden ongetwijfeld voor het
merendeel geplaagd door een van de
talrijke ziekten, die nog steeds het platte
land teisteren en die juist in deze natte
tijd genadeloos toeslaan: malaria, tyfus,
dysenterie, tbc (in sommige districten
heeft zeventig procent van de bevolking
het te pakken), allerlei vormen van rheu-
ma, astma of, in het ergste geval, cholera
of melaatsheid.
En dan zijn er ook nog andere plagen,
waaronder het plattelandsvolk gebukt
gaat: de knellende en vaak kwellende
tradities, de onwrikbare plattelandshie-
rarchie met haar dorpse potentaatjes,
met machtige pseudo-priesters en woeke
rende landeigenaren. Geen wonder dat
de vlucht naar de grote stad nog steeds
in volle gang is.
Na twee uur bereikt ons „transport" de
eerste halte. Op slag verandert de trein
in een levendige pasar. Kleine jongetjes
winnen de race en bestormen de coupé
met sigaretten en een uitgebreid assorti
ment versnaperingen. Op de voet gevolgd
door meisjes met hartige happen, kippe-,
en eende-eieren, pindakoeken, bananen-,
onheil en boze geesten uit de buurt hou
den.
Is er dan nog zoveel bijgeloof op Java?
Men is hier toch over het algemeen Isla
miet?
Wat is bijgeloof? Natuurlijk geloven ze
in de ene ware God van Mohammed,
maar dat neemt niet weg dat in de
toppen van de bomen de banaspati, klei
ne plaaggeesten wonen, terwijl zich in het
woud de bungauk en in het water de
gevaarlijke lulun samak ophoudt. Dan is
'er ook nog de lastpak gendruwo, die niets
vermoedende slachtoffers met sirih be
spuugt, en de meest gevreesde van alle
geesten, de kuntianak, die uit jaloezie
zwangere vrouwen behekst en pasgebo
ren kinderen doodt.
Gelukkig is er dan ook een rijke sorte
ring djimats, amuletten voorhanden, die
mens en dier de nodige bescherming
bieden. De Javaan gebruikt ze met de
zelfde vanzelfsprekendheid als de ka-
htoliek zijn heiligen aanroept en een
kaars opsteekt.
Het wordt heet in de trein, broeierig en
de atmosfeer wordt er, mede gezien het
Complete maaltijden met in pisangblad verpakte lontong (kleefrijst).
bollen, kleverige rijstkoeken en in olie
gebakken „kletskoppen", alles recht
streeks van de warme bakker. Ook kip-
pebouten en gehaktballen worden op rui
me schaal aangevoerd. Vijf minuten
duurt de handel en dan blaast de perron-
wacht het sem voor de aftocht De trein
is al gevaarlijk op snelheid als de laatste
venters met een koene sprong de begane
grond bereiken.
Opnieuw glijdt het paradijs voorbij. Nu
de hoge bergen achter de rug zijn wordt)
de bevolking dichter en rijgen de dessa's
zich aaneen. Rustieke dorpjes in de lom
mer van hoge palmen en tussen het lichte
lover van bamboe-bosjes. De huizen, ge
brekkige bouwseltjes van hout riet,
palmbladeren of roestige golfplaten, zijn
klein en bevatten niet meer dan twee of
drie vertrekken. En dat voor een bewo
ning, die vaak tien, twaalf of vijftien
mensen telt. Des avonds is het dringen,
maar overdag zijn er geen problemen.
Wie niet op het veld werkt is bezig met
'zijn handeltje, doet de was aan de rand
van de kali, houdt een oogje op ganzen
en geiten, of maakt een praatje in de
koelte van het dorpshuis.
Een opmerkelijk verschijnsel vormen de
vele meters hoge staken, waaraan rieten
vogelkooitjes bengelen. De bewoners heb
ben een riant uitzicht over de dessa en
ommelanden.
„Die staken, zijn die om de vogels buiten
bereik van de katten te houden?"
Onze reisgenoot grijnst om zoveel wes
ters onbenul. In de kooitjes zitten immers
perkututs, kleine tortelduifjes, die met
hun «vreedzaam gekoer op hun hoge post
