Sjah
probeert
de tijd
vooruit
te blijven
Met uw
krant naar
Indonesië
en
Singapore
RECORDBEGROTING IN IRAN BIJGESTELD
De Iraanse eerste minister,
Amir Abbas Hoveyda,
heeft deze week bij het
parlement een recordbe
groting van 49 miljard dol
lar (ongeveer 122,5 miljard
gulden) ingediend voor het
op 21 maart beginnende
jaar. Er is een tekort van
1,7 miljard dollar (vier mil
jard gulden) en opvallend
is de vermindering van de
uitgaven voor defensie.
Het uitbrengen van de be
groting is zes weken ver
traagd in verband met her
zieningen die moesten wor
den aangebracht met het
oog op de vermindering
van de inkomsten uit olie.
De begroting voor het lo
pende jaar bedroeg 45 mil
jard dollar (112,5 miljard
gulden).
Premier Hoveyda deelde
het parlement mee dat de
uitgaven tot een minimum
zijn beperkt gezien de da
ling van de inkomst
de olie-export. De
venpost voor defensii
last van de Sjah
miljard (8,0 mil;
den) verlaagd tot oi
acht miljard dollar
tig miljard gulden),
'in zijn tweede artil
schrijft onze corresi
hiernaast hoe
voorthollende trein
onder controle probeg
krijgen.
(Van onze correspondent David Hirst)
In Iran leeft men nu in het jaar 2535.
Vorig jaar met Nieuwjaar kondigde de
Sjah weer eens een verrassend besluit
aan. In plaats van de gewoonlijke Mo
hammedaanse kalender, zei de Sjah, zou
men in Iran gebruik gaan maken van
een geheel eigen jaan-ekening. De nieu
we kalender zou beginnen met Cyrus de
Grote, het begin van de monarchie.
De Sjah wil dus bogen op een lange
stamboom. Wellicht vindt hij daarom, en
omdat hij zelf 35 jaar dit plotseling zo
belangrijke land regeert, dat hij af en toe
een preek mag houden. De laatste toe
spraken van de Sjah waren steeds ge
richt tegen het Westen, met zijn „zo-ge-
naamde democratie" zijn losbandigheid
en zijn decadentie.
Enige tijd geleden richtte de Sjah zich
echter in een interview tegen zijn eigen
landgenoten. „Als we niet gauw verande
ren", zei de Sjah, „zullen we de luiheid
en koopwoede niet overleven". De Sjah
was vastbesloten de zaken weer recht te
trekken en zijn land naar de Grote Be
schaving te leiden, met geweld ais dat
nodig is. En als er dan nog mensen zijn
die niet willen luisteren, „dan pakken we
die bij de staart en gooien ze eruit - als
muizen".
Dit „historische interview" was in feite
het mooiste staaltje zelfkritiek dat men
voor de man op de pauwentroon ver
wachten kan. Want wie anders dan de
Sjah zelf was verantwoordelijk voor de
koers die leidde tot deze voorspelbare
en in feite voorspelde gevolgen die hij
nu probeert teniet te doen?
Na de olieprijsstijgingen besloot de Sjah
tot een economische groei van 17%, een
volkomen uit de lucht gegrepen cijfer en
veel te hoogdravend, maar wel typerend
voor de Sjah. Iran stevent als een loco
motief met volle kracht vooruit naar de
consumptiemaatschappij. De volgelingen
van de Sjah beweren dat de locomotief
niet alleen op de duur verkochte olie
loopt, maar ook op het dynamische lei
derschap van de Sjah. Slechts weinig
mensen willen dat ontkennen. Maar even
weinigen zullen bestrijden dat er het een
en ander mis is met de Perzische locomo
tief.
De waarnemers hier, Perzisch óf buiten
lands, zijn duidelijk in twee kampen te
verdelen. Je hebt er de optimisten die
zeggen dat hoewel de locomotief af en
Uniek aanbod:
14-daagse reis
naar de tropen
werkelijkheid te krijgen? Nee, zeggen de
pessimisten, het is nog niet half genoeg.
Als we èrgens met volle vaart op af
stevenen, dan is het de totale ondergang.
„Meer oog voor de werkelijkheid" bete
kent een groei van 12%. Dat is het doel
van wat genoemd wordt „de tweede fase
van de revolutie". De Sjah heeft de ver
spilling de oorlog verklaard, en heeft
zichzelf tot opperbevelhebber benoemd.
De Sjah benoemde een keizerlijke com
missie, met hoge bevoegdheden, onder
toezicht van zijn speciaal bureau. „Kos
tenbewustzijn" is opeens de hoogste
deugd geworden in Iran. Ministeries moe
ten 15 tot 25% gaan bezuinigen. Er komen
nieuwe en strengere belastingwetten. De
ze maatregelen moeten gezien worden als
de eerste slagen van de zweep nu nog
in de lucht, maar wel als teken dat de
zweep gebruikt zal worden op weg naar
de Grote Beschaving.
In ieder geval werden de grote opstoppin
gen ten dele opgelost. Het lossen in de
havens werd in hoge mate versneld, en
allerlei belangrijke projecten werden
voorlopig uitgesteld. Hierdoor kon een
tegen maart verwacht betalingstekort
van 3 miljard dollar omgezet worden in
een verwacht overschot van 1 miljard
dollar.
Maar de diepere „knelpunten" die voort
komen uit de aard zelf van de Sjah-
Volksrevolutie, zijn niet zo gemakkelijk
op te lossen. De pessimisten vragen zich
af of het wel mogelijk is de idealen van
de Sjah te bereiken via het leiderschap
van één man, en alle toestanden die dat
met zich meebrengt. Is dat feit alleen
misschien niet nog gevaarlijker dan de
enorme snelheid van de ontwikkeling?
De Sjah probeert onpartijdig te zijn, aan
de belangen van alle groepen te denken.
De weg van de „zogenaamde democratie"
is niet de zijne. Hij is zijn eigen volksver
tegenwoordiging. De laatste tijd waren
het voornamelijk de kapitalisten die te
lijden hadden van de maatregelen van de
Sjah. De regering stelde de prijs vast van
duizenden goederen. Controleurs van de
enige partij in Iran, Rastakhiz, gingen de
straat op om te zien of iedereen zich wel
aan de prijzen hield. Woekerwinstjagers,
voornamelijk winkeliers, werden aange
klaagd.
Nu hoeft niemand medelijden te hebben
met deze zakenlieden die winsten van
50% per jaar maakten. Maar ze werden
tot dit soort praktijen aangezet juist om
dat de Sjah verkondigd had: „wordt snel
rijk". Het is niet verwonderlijk dat deze
zakenmensen weigeren de verdere inves
teringen te doen die nodig zijn voor
voortgang van de industriële revolutie.
Naar schatting 2 miljard dollar aan pri-
végelden werd het land uitgevoerd. Er is
een stormloop op kostbare artikelen, mel
den de juweliers. De Sjah voelt dat hij
te ver is gegaan en probeert nu de balans
weer in evenwicht te brengen.
De laatste oproepen van de Sjah schenen
meer gericht te zijn tot de andere partij
in de industrie, de arbeiders. In ieder
geval meldde een fabrieksdirecteur dat
de productiviteit van zijn werknemers
direct na het standje van de Sjah met
30% gestegen was. Het was echter niet
vaderlandslievendheid dat de arbeiders
aan het werk bracht, maar angst angst
voor wat de waarschuwing inhield. Er
zijn wetten op komst die paal en perk
moeten stellen aan een van de meest
geliefde bezigheden van de Perzische ar
beiders: van baantje verwisselen, een be
zigheid die een grote plaag was voor de
industrie. Toch is het nog de vraag hoe
ver de Sjah kan gaan zonder gevaarlijk
verzet op te roepen.
Zelfs de Sjah moet zich realiseren dat
hij om op ordelijke wijze zijn idealen te
bereiken, een of ander systeem moet
bedenken dat de behoeften voorziet van
tegengestelde belangengroepen. En na
tuurlijk wil hij daarbij zo min mogelijk
macht uit handen geven. Het ei»
Columbus is blijkbaar Rastakhiz,
een-partijsysteem dat hij als Nieuwj|
cadeau aan zijn onderdanen gaf.
Rastakhiz, of Wederopleving, is vol
de tweede secretaris-generaal van dt
tij, Darius Homayun, „gebaseerd oj
principe dat hoe meer wij luisteren
het volk, hoe meer zij naar ons
luisteren". De partij gaat hand in
met een nauwkeurig gecontroleer
„decentralisatie", die ook bedoeld i
het volk meer verantwoordelijkhed.
geven.
Maar men heeft zo zijn bedenking
de Sjah wel kans zal zien om
enthousiasme op te wekken van hel
voor de „tweede fase" èn de pol
aspiraties van de intelligentsia in
te houden. Zij kunnen nauwelijks
zeggen over de onbelangrijke zakenj
staan over de belangrijke.
Een journalist klaagde: „We weten i
hoe de zaken nu eigenlijk staan. Do
dag komt het bevel binnen dat w
moeten houden met kritiek te hebbe
het verkeersprobleem in Teheran)
verschrikkelijk is). Dan weer moget
niets zeggen over de metro (way
niemand gelooft dat die in de bety
drie jaar of wat later af zal zijnl)
moeten zelfs zwijgen over de jicht»
mie die onder de zakenmensen is i|
broken".
Of de klachten van de studenten
zijn of niet, ze krijgen nooit een
die klachten in het openbaar
te geven. In de kranten staat
dat de studenten weer aan het
zijn, laat staan waarom ze dat
de mislukte moordpoging
(geheime politie)-agent in
vele studenten gearresteerd,
komen steeds meer buiten de
pij te staan, wat het toch al
ideale onderwijs véél schade doet.
laatste is misschien wel een van
hardnekkige „opstoppingen".
De Sjah heeft inderdaad meer
de werkelijkheid" en tot op zekere
heeft dat geholpen. Maar het
twijfel of de huidige
nog maar een voorproefje van
men gaat tenzij de Sjah zijn
misch en politiek beleid verbetert.
Natuurlijk zal, als de Sjah de
niet snel weer op het rechte
het vertrouwen lang vóór de
ken. Tegen die tijd zal misschien
de oorzaken van de crisis de
militaire uitgaven de Sjah
mogelijkheid geven een dergelijke
voorlopig af te wenden.
(Copyright The
Onze krant organiseert in samenwerking met het reis- en passagebu
reau UNITRAVEL voor de lezers een unieke. 22-daagse reis naar
tropisch Indonesië, Bali, Sumatra (Toba Meer) en het goedkope
eilandstaatje Singapore. De reis wordt gemaakt in een comfortabele
DC-10 van de KLM/GARUDA; dat wil zeggen vooral gerieflijk vliegen.
Vertrek: maandag 23 mei. Terug op Schiphol: maandag 13 juni.
Een unieke mogelijkheid om het land te zien, dat voor velen nog
altijd het reisdoel blijft van een „sentimental journey", terwijl anderen
al jaren hopen met eigen ogen te mogen zien hoe mooi die „gordel
van smaragd" nu werkelijk is. Een land om van te genieten en daarna
heel lang na te genieten, omdat men er een schat van onvergetelijke
herinneringen mee vandaan brengt.
Ook dit jaar hebben wij de prijs van deze werkelijk uitgezochte
reis zo laag mogelijk kunnen houden voor onze lezers: 3575,-
per persoon.
Daarin is begrepen:
het hele reisprogramma,
alle luchthavenbelastingen,
alle maaltijden en excursies volgens het programma,
transport in Indonesië en Singapore incl. van en naar luchthavens,
verblijf in gerenommeerde, airconditioned hotels.
entreegelden, bedieningsgelden incl. de vereiste tips.
Minimumaantal deelnemers 20, maximum 32 personen.
PROGRAMMA
1e dag: vertrek Schiphol per KL-
M/Garuda
2e dag: aankomst Jakarta. Trans
fer naar Sahid Jaya Boulevard
Hotel. Diner en overnachting.
3e dag: ontbijt in hotel. Uitge
breide excursie door oud en
nieuw Jakarta, 's Avonds geza
menlijke rijsttafel.
4e dag: na ontbijt per bus naar
Bandung. Onderweg bezoek aan
vruchtenmarkt Cibinung, aan de
wereldberoemde Plantentuin te
Bogor. Lunch op de Puncak.
Verder door het boeiende land
schap van de Preanger. In Ban
dung diner en overnachting in
het befaamde Hotel Savoy Ho-
mann.
5e dag: ontbijt in hotel. Excursie
naar Tangkuban Prahu, de zwa
velhoudende heetwaterbronnen
van Ciater en de theefabriek Cia-
ter, waar het hele proces kan
worden gevolgd van geplukte,
groene theeblaadjes tot pakjes
en zakjes thee en waar die thee
toe zal haperen deze toch stevig op de
'rails zal blijven. De pessimisten zweren
dat de Perzische locomotief uiteindelijk
zal ontsporen. Maar beide kampen zijn
het er over eens dat de macht van de
Sjah staat of valt met het slagen van zijn
economische revolutie. En het is overdui
delijk dat die revolutie de laatste maan
den in grote moeilijkheden is gekomen;
moeilijkheden die alleen maar onheilspel
lend kunnen zijn voor de toekomst. Kijk
eens naar de zelfkritiek, zeggen de opti
misten, en kijk eens naar de maatregelen
die daarmee samengaan. We gaan toch
duidelijk de goede kant op; de Sjah
begint toch duidelijk meer oog voor de
ook kan worden geproefd. Lunch
in het hoog gelegen Grand Hotel
Lembang. 's Avonds na het diner
een betoverende Anklung- en
dansvoorstelling.
6e dag: na ontbijt hele dag vrij
om zelf op onderzoek te gaan,
te winkelen of andere nuttige en
aangename bezigheden te ver
richten in de „bloemenstad".
7e dag: vroeg op. Thee, koffie
of vruchtensap in het hotel, ont
bijt en lunch in de comfortabele,
airconditioned trein naar Yogya-
karta. De rit door 't prachtige,
afwisselende landschap en de
stops op de tussenstationnetjes
behoren tot de hoogtepunten
van de reis. Transfer naar Puri
Artha Cottages, een in typisch
lokale stijl gebouwd hotel aan de
rand van Yogyakarta. Diner in
hotel.
8e dag: ontbijt en diner in hotel.
Excursie naar het Museum van
Oudheden, de Kraton het pa-
leizencomplex van de vice-presi
dent van Indonesië, sultan Ha-
menko Buwono. Bezoek aan zil-
verfabriek en een batikwerk
plaats, waar tientallen meisjes
zitten te batikken en batikhem
den, blouses, lappen stof in vele
kleuren en voorstellingen niet
duur te koop zijn.
9e dag: ontbijt en diner in hotel.
Ochtendexcursie naar het we
reldberoemde boeddhistische
heiligdom uit de achtste eeuw,
de Borobudur: een indrukwek
kende trip. 's Middags vrij om
goedkoop per becak of taxi door
Yogya te toeren. Velen gaan ze
ker terug naar de zilverfabriek en
batikwerkplaats om meer Yogya-
zilveren souvenirs en batik te
kopen.
10e dag: na ontbijt naar vlieg
veld voor de vlucht naar Bali met
een Fellowship van de Garuda.
Aankomst Denpasar 13.00 uur.
Transfer naar het Hotel Kartika
Plaza, prachtig gelegen aan het
strand van Kuta. Hier wordt gelo
geerd in bungalows.
11e, 12e, 13e en 14e dag: volop
genieten van de unieke pracht in
dit paradijselijke oord. Bali „het
eiland der goden": duizenden
tempels en huistempels hebben
de Balinezen, aanhangers van
het Hindoëisme, op het eiland
gebouwd, kunstzinnig versierd
met schilder- en houtsnijwerk.
De sfeer van Bali moet men zelf
proeven. Dagen om te luieren,
zonnen, zwemmen in zee, zeil
tochtjes te maken in catamarans,
bezoeken te brengen aan kunste
naarscentra en goedkoop en lek
ker te eten in de restaurantjes
langs de weg of het strand. Om
heel goedkoop batikhemden of
jurken te laten maken: in één
dag en goed. Op verzoek worden
excursies georganiseerd naar
o.m. het Apenbos, Legong- en
Barongdansen, hanengevechten,
tempelfeesten of musea.
15e dag: de laatste dag wordt
het verblijf op Bali op basis
van logies en ontbijt besloten
met een diner in het nu al bijna
legendarische, internationale res
taurant Elephant Cave in Puri
Suling en een orthodoxe opvoe
ring van de wereldberoemde Ke-
cak of Apendans.
16e dag: na ontbijt naar het
vliegveld. Wederom per Fellow
ship van de Garuda via Jakarta
naar Medan: aankomst 18.00 uur.
Transfer naar het Hotel Danau
Toba. Chinees diner in de stad.
17e dag: na het ontbijt vertrek
naar Parapat aan het Toba Meer,
mogelijk het mooiste meer van
de wereld. Een magnifieke tocht
langs theetuinen, rubber-, tabak-,
mais- en cacaoplantages en
palmbomen voor de palmolie.
Lunch onderweg. Diner en over
nachting in Hotel Parapat, een
hotel-oude-stijl waar de heer Flo-
rentinus met vaste hand de scep
ter zwaait. Het hotel is zo gele
gen, dat er maar een paar stap
pen hoeven te worden gezet om
te kunnen zwemmen in het scho
ne. heldere water van het meer.
Ook kunnen er leuke tochtjes op
de waterfiets worden gemaakt.
18e dag: na ontbijt vaartocht
over het meer naar Tomok op
het eiland Samosir, oppervlakte
400 km2 en bewoond door rond
zestienhonderd Bataks. Op de
pasars is zowat van alles te koop
o.m. oude zilveren guldens en
rijksdaalders uit de vorige eeuw
wie zegt dat ze echt zijn?
oude, lege Hulstkamp- en Bok-
maflessen, de z.g. vierkante pot
en batiks in eigen kleuren. Op
een ander punt van het eiland
lunch en na een bezoek aan het
knusse, fleurige, romantische
„honeymoon"-eilandje Tao terug
naar Parapat. Diner en het optre
den van de Toba Troubadours;
zij brengen de aanwezigen in
vervoering door hun vocale pres
taties. een top-optreden.
19e dag: na ontbijt terug naar
Medan, naar Hotel Donau Toba
(met eigen zwembad), 's Middags
vrij, om voorbereidingen te tref
fen voor de oversteek naar Sin
gapore. 's Avonds diner.
20e dag: ontbijt en aansluitend
transfer naar vliegveld. Vertrek
9.15 uur, aankomst Singapore 11
uur. Transfer naar het grote, mo
derne hotel Equatorial, dat inter
nationale allure heeft en (vanzelf
sprekend) over een zwembad be
schikt. 's Middags1 excursie om
de stad te leren kennen. En dat
is Singapore waard. Want het is
een (schone) stad met vele mo
gelijkheden. Vooral ook om te
winkelen en van de spotprijzen
van zeer veel artikelen te profite
ren. Het is zeker ook de moeite
waard om rond middernacht een
bezoek aan Bugis Street te bren
gen, waar van de nacht een
drukke dag wordt gemaakt. Waar
u veel vreemdsoortige indrukken
kunt opdoen op een van de vele,
als plotseling uit het asfalt te
voorschijn gekomen terrassen
van de Chinese eethuisjes.
21e dag: ontbijt en vrij, om de
laatste koopjes te halen, om toch
die goedkope camera of dat film
toestel maar aan te schaffen, om
alle voorbereidingen te treffen
voor de weg terug naar huis.
Snuif nog even oude koloniale
sfeer in het Raffles Hotel, waar
de geest van Somerset Maugham
nog altijd rondwaart en drink
nog gauw een Singapore Gin
Sling, die aan de „lange bar"
ooit voor de eerste keer uit een
cocktail-shaker kwam. Om 17.30
uur transfer naar de vlieghaven
en vertrek van de DC-10 van de
KLM/GARUDA naar Schiphol.
22e dag: aankomst Schiphol
einde van een onvergetelijke reis
door één van de prachtigste en
boeiendste gebieden op de aard
bol.
BIJZONDER
HEDEN
Voor deze reis is nodig een gel
dig wereldpaspoort, een visum
voor Indonesië (wordt door Uni-
travel verzorgd kosten 35 gulden)
en de volgende vaccinaties: pok
ken, typhus en cholera. Aanbevc
len wordt DTP- en gamma globi
line injecties. Tabletten tege
malaria en dysenterie als voo
zorgsmaatregel.
Huisartsen, de Rijksgeneeskund
ge Dienst in Den Haag, het Rol
terdamse Havenziekenhuis en d
plaatselijke GG en GD's kunne
dat alles verzorgen en verdei
inlichtingen verstrekken.
De toeslag voor een 1-persoon
kamer bedraagt 375 gulden, ee
verplichte bagage-, ziekte- en oi
gevallenverzekering 36.50 guide
Geadviseerd wordt een annul
ringsverzekering: 112,25 p
persoon bij verblijf in 2-pe
soonskamer en 123,50 bij ve
blijf in 1-persoonskamer.
u kunt boeken door deze Het Binnenhof
DA1V bon in te zenden naar: Redactie Leidse courant
Postbus 9, Den Haag
Naam
Adres
Telefoon
Woonplaats
Aantal personen
Naam medereizenden
Een/twee-persoonskamer
Annuleringsverzekering: ja/neen
Gelijktijdig met deze inschrijving stort u 350 gulden per persoon op:
Postrekening 1320197 van Reis- en Passagebureau UNITRAVEL BV, Den
Haag.
Alléén UNITRAVEL. Piet Heinplein 1. Den Haag, telefoon 070-608837.
verstrekt nadere inlichtingen en zendt u na aanmelding de benodigde
documentatie.
Boodschappen doen op Bali betekent voor
de bevolking doorgaans lopen naar en van
de pasar met de mand op het hoofd.
Ook hij is een stukje Indonesië-nu: vrolijk
op weg met zijn mand vol wasgoed.
Overal in Indonesië vindt men kleurige pasars: markten vol verse groenten,
heerlijke vruchten en vooral ook vriendelijke mensen.
