Kamercommis sie buigt zich
>ver krankzinnigenwet
VEEL KINDEREN
GAAN NOOIT
OP VAKANTIE
n^NNËNLAND
ïstitie-team
idervraagt
(-chauffeur
an Menten
Groot aantal
juwelierskraken
opgelost
Hartinfarct door
spanningen thuis
en op het werk
Minister wil geen
verplichte ogentest
.andelijke
rganisatie
ruiswerk
Medicijnen
gestolen
Patiënt
mishandelt
arts
Residentie-Orkest eert nagedachtenis
van Martinon met 3 langspeelplaten
Ministerie onderzoekt
mogelijkheden voor Gevato
LEIDSE COURANT
DINSDAG 15 FEBRUARI 1977 PAGINA 9
;en onzer verslaggevers)
)EN HAAG Deskundigen
tuigen zich morgen op een
penbare hoorzitting van de
ijzondere kamercommissie
ver de door velen aangedragen
lachten en opmerkingen over
wetsvoorstel Bijzondere
)pnemingen in Psychiatrische
üekenhuizen (B.O.P.Z.), in de
pandeling krankzinnigenwet
enoemd.
3nze krankzinnigenwet dateert
ran 1884. In 1971 werd een
nieuw ontwerp van wet inge
diend. Eind vorig jaar stuurden
staatssecretaris Hendriks
(Volksgezondheid) en minister
Van Agt (Justitie) de Tweede
Kamer de memorie van ant
woord op het voorlopig verslag
inzake het wetsontwerp uit 1971.
Die memorie ging vergezeld van
een nota van wijzigingen.
De belangrijkste wijzigingen
zijn wel dat nu de behandelende
arts de geneeskundige verkla
ring, nodig voor een gedwongen
opneming in een psychiatrisch
ziekenhuis, mag afgeven. In het
oorspronkelijke ontwerp was
die taak toebedeeld aan een
niet-behandelend geneesheer.
Nu is de rechter ook verplicht
om degene te horen die gedwon
gen in een psychiatrisch zieken
huis wordt geplaatst. Alleen
voor het afgeven van een mach
tiging voor voortgezet verblijf in
een psychiatrisch ziekenhuis of
inrichting kan hij daar van af
zien.
In de toekomst zal een patiënt
ook in hoger beroep kunnen
gaan tegen het geven van een
machtiging tot voortgezet ver
blijf. Uit een onderzoek van o.a.
de Coornhertliga is gebleken,
dat minder dan de helft van de
patiënten in een psychiatrisch
ziekenhuis tevreden is over het
verblijf en de begeleiding.
Er is wat betreft de regeling van
de rechten van de patiënt be
treffende bewegingsvrijheid, be
zoek, correspondentie enzo
voorts, ook heel wat veranderd.
De beperking van die rechten
door de inrichtingen is aan
strenge regels gebonden.
Dat staat allemaal te gebeuren
als die nieuwe krankzinnigen
wet er dan eindelijk doorkomt.
Het lijkt allemaal heel mooi. De
artsen, verenigd in de K.N.M.G.
(de Koninklijke Nederlandse
Maatschappij tot Bevordering
der Geneeskunst) zijn zelfs zo
tevreden dat ze een brief stuur
den aan de kamercommissie
waarin ze zeggen hun voldoe
ning te willen doen blijken
„over het feit dat grotere na
druk valt op de rechten van de
(psychiatrische) patiënt. De her
overweging door de regering
van de waarborgbepalingen in
zake essentiële rechten heeft er
aldus toe geleid dat beperking
in de uitoefening van de rechten
aan bepaalde regels worden ge
bonden".
Het hoofdbestuur van de K.N.-
M.G. ziet „de verdere behande
ling van dit onderwerp met be
langstelling en vertrouwen tege-
noet", zegt men.
IRSCHAU (AP/ANP) - Het
m Amsterdamse rechtbank-
J tegenwoordigers voor onder-
S in de zaak Pieter Menten
isteren in Warschau aange-
dien voor het horen van een
MR, K Poolse getuigen. De vier-
Dsdeiegatie, onder voorzit-
schap van rechter-commissa-
B. J. W. van Duuren, zal zich
verdiepen in Poolse stuk-
omtrent het oorlogsverle-
van de Blaricumse miljo-
eerste getuige was Tadeusz
Ihorecki. Deze was geduren
de Duitse bezetting van Po-
in dienst bij de rijstpellerij
ryza" waarvan Menten direc-
r was. Podhorecki was onge-
r een jaar lang Mentens
auffeur.
steren ondervroeg men Pod
horecki met name over de om
standigheden waaronder hij
Menten heeft leren kennen en
over zijn chauffeursdiensten bij
hem. Podhorecki legde ook een
verklaring af over SS-ers die
Menten in Krakow zou hebben
ontmoet.
De Nederlandse delegatie, die in Rusland en Polen een
onderzoek instelt naar het oorlogsverleden van Pieter
Menten, in gesprek met een Poolse justitie-vertegenwoor-
diger. Rechts aan tafel van voor naar achter: mr. A. N.
Messchaert (hoofdofficier van justitie), mr. H. W. J. van
Duuren (rechter-commissaris) en mr. A. F. J. C. Habermehl
(officier van justitie).
DEN BOSCH (ANP) Een team van rechercheurs uit Oss, Gouda
en Middelburg heeft twintig inbraken in juwelierszaken opgelost
waarbij voor bijna 850 duizend gulden aan sieraden en juwelen
werd buitgemaakt. Zes in Nederland woonachtige Italianen zijn
in verband hiermee en de heling van de gestolen waar aangehou
den en gisteren voorgeleid voor de officier van justitie te Amster
dam. De politie verwacht nog meer arrestaties in deze zaak te
verrichten.
Van de inbraken leidde het spoor steeds naar Amsterdam. De
inbrekers gebruikten gestolen Alfa Romeo's, die de politie steeds
aantrof tussen de plaats van de inbraak en Amsterdam. Hier
verkochten de inbrekers de buit aan Italiaanse helers. In de
hoofdstad werd de 42-jarige Italiaan NB. aangehouden wegens
heroinebezit, maar bij een huiszoeking trof de recherche in (hens
woning sieraden aan die afkomstig waren van een inbraak in
Gouda op 21 juni 1976. Via B. leidde het spoor naar de overige
Italianen.
NEDERLANDSE BEVOLKING:
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Uit een recent onderzoek van de Nederlandse
Hartstichting is gebleken dat 95 procent van de Nederlan
ders vindt dat spanningen thuis en op het werk een
hartinfarct kunnen helpen veroorzaken. Bijna 90 procent is
ervan overtuigd dat roken en 94 procent dat te weinig
lichaamsbeweging het optreden van een hartinfarct bevor
deren.
De hartstichting organiseert van 28 maart tot en met 3 april
een hartweek met als thema de bestrijding van de „acute
hartdopd". Jaarlijks overlijden in Nederland ruim 20.000
mensen aan een acute hartaanval, ten gevolge van een
aandoening van de kransvaten rond het hart Ongeveer 12.000
van deze slachtoffers sterven binnen een kwartier.
Het onderzoek heeft verder uitgewezen dat 95 procent van
de Nederlanders van mening is dat te vet eten een hartinfarct
in de hand werkt. Volgens de hartstichting zijn er aanwijzin
gen dat de bevolking bereid is de voedingsgewoonten te
wijzigen. Dit zou blijken uit de verkoopcijfers van dieetmar-
garine en magere melkprodukten. Ook de rookgewoonten
zijn de laatste jaren gewijzigd. Mannen die de leeftijd hebben
waarin het hartinfarct het meest optreedt, houden in toene
mende mate op met roken, aldus de hartstichting.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Minister Westerterp van verkeer en water
staat ziet geen heil in de suggestie van de ANWB om een
ogentest voor automobilisten verplicht te stellen.
Hij heeft dit geantwoord op vragen van het Tweede-Kamerlid
Van der Doef. De bewindsman wijst erop dat de conditie
van de mens als verkeersdeelnemer van vele factoren afhan
kelijk is. Dat betekent, aldus Westerterp, dat het onevenwich
tig zou zijn bij de selectie voor de rijvaardigheid een eenzijdig
zwaar accent op de ogentest te leggen. Desondanks streeft
de minister wel naar de instelling van een periodieke ogentest
voor beroepschauffeurs. Ook heeft hij zich ten doel gesteld
de zichtbaarheid van verkeersvoorzieningen en voertuigen
verder te ontwikkelen.
jüuzies over
ilitiebureau
fAGENINGEN (ANP) De
^fcolitit van Wageningen heeft
V»et pmeentebestuur van die
'aatsvia de drie politiebonden
|fen weten onder geen voor-
arde een nieuw politiebu-
u te betrekken als dat niet
>ouwd is naar de wensen van
politie.
bouw van een bureau is in
Wageningse gemeenteraad al
■enlang een punt van discus-
De oplossing van B. en W.,
door de meerderheid van
politiepersoneel wordt ge-
und, kon in de ogen van de
igressieve partijen in de raad
en genade vinden. Deze par-
m vonden het plan van B. en
te duur. Een alternatief plan
li de PvdA wordt door de
geningse politie van de hand
rezen.
gemeenteraad beslist volgen-
week of zijn plan met dat
i de PvdA moet worden ver
ken. De politie meent echter
er geen tijd meer is voor
d „nutteloos onderzoek".
een onzer verslaggeefsters)
(RECHT De „Nationale
uisvereniging", een nieuwe
idelijke organisatie voor
niswerk, wordt morgen opge-
rht, resultaat van een fhsie
ssen de kruisverenigingen in
I land. De nieuwe organisatie
alle taken, rechten en plich-
i overnemen van deze vereni
gen.
t zijn het Wit-Gele, Groene
Oranje- Groene Kruis, res-
■ct ie vel ijk op rooms-kathol ie
le, algemene en protestants-
fcristelijke grondslag.
Re samenwerking was de afge-
bpen jaren al steeds beter ge-
lorden tussen de afdelingen
n de drie verenigingen, mede
lor de oprichting van een cen-
lal bureau (het NCVK). De
imenvoeging en bundeling van
e vele plaatselijke en regionale
(delingen zal de komende ja-
m dan ook doorgaan.
andbouwschap:
erruiming
[anzenjacht
IEN DAAG (ANP) „De jacht
P ganzen moet worden ver-
oimd", vindt het landbouw-
chap. Zij heeft de Tweede Ka
ler gevraagd aan deze uitbrei-
iog medewerking te geven bij
e komende wijziging van de
achtwet.
olgens het Landbouwchap is
r sprake van een sterk toene
mende schade aan landbouw-
chappen waarvan voor 385.000
[ulden door ganzen wordt ver-
'orzaakt. In een brief aan de
lamer wijst het Landbouw
chap erop dat het aantal, in
[ns land overwinterende ganzen
ie laatste tien jaar is verdub-
«ld. De organisatie wil dat de
acht op ganzen wordt verruimd
ran 10 uur 's morgens tot ten
minste 12 uur of dat deze limiet
Jhelemaal vervalt
(Van een onzer verslaggeefsters)
DEN HAAG Van de ongeveer 1,2 miljoen
Nederlandse kinderen in de leeftijd van 6 tot
14 jaar ging in 1974 iets meer dan de helft
op vakantie. Daarbij zijn niet gerekend, de
kinderen die bij familie of kennissen logeer
den. Aangenomen mag worden, dat jaarlijks
450.000 kinderen niet met vakantie gaan, van
wie velen nooit.
Dit blijkt uit een onderzoek, dat de Stichting
Recreatie heeft laten verrichten.
De gemiddelde vakantieduur van de kinderen
die wel op vakantie gaan blijkt ongeveer 14
dagen te bedragen, zodat de meeste kinderen
tijdens de zomervakantie vier of meer weken
„bij huis" zijn.
Om deze kinderen te kunnen opvangen worden
in veel steden en dorpen vakantieactiviteiten
georganiseerd, waar zij enkele weken actief
bezig kunnen zijn met spel, sport en creatief
werk. Om de hiervoor speciaal in het leven
geroepen plaatselijke comite's en de gemeente
besturen te informeren over het kindervakan
tiewerk organiseert de Stichting Recreatie in
samenwerking met de NUSO (Landelijke orga
nisatie voor speeltuinwerk en jeugdrecreatie)
binnenkort in een aantal plaatsen informatie-
Andrei Amalrik en zijn vrouw gisteren na zijn gesprek met minister-president Den Uyl.
Amalrik pleit
bij Den Uyl
voor
mensenrechten
DEN HAAG (ANP) De naar
Nederland uitgeweken Russi
sche dissident Andrei Amalrik
heeft gistermiddag bij minister
president Den Uyl gepleit voor
westerse steun aan de oproep
van de Amerikaanse president
Jimmy Carter over de mensen
rechten in de Sowjet-Unie.
Andrei Amalrik, vergezeld door
zijn vrouw, zette in een drie
kwartier durend gesprek uiteen
hoe mensen in de Sowjet-Unie
die opkomen voor het naleven
van de slotakkoorden van de
conferentie voor veiligheid en
samenwerking (Helsinki) wor
den gearresteerd en behandeld.
Het westen zal de Sowjet-Unie
moeten laten weten dat het de
zaak van de mensenrechten
even serieus neemt als de twee
andere facetten, de veiligheids
zaken en de economische zaken
welke ook in de slotakkoorden
zijn ondergebracht, zo verklaar
de Amalrik na afloop.
LEIDEN Een koffer met een
grote hoeveelheid medicijnen,
waaronder een doosje met het
opschrift „Slow—K" inhouden
de ongeveer 90 oranje tabletten,
is afgelopen vrijdagmiddag ont
vreemd uit het motel Holiday
Inn. Bij onoordeelkundig ge
bruik zijn de medicijnen levens
gevaarlijk.
De koffer is eigendom van een
43jarige bewoner van Naar-
den en vertegenwoordigd een
waarde van 1400 gulden.
LEIDEN Een verzekerings
arts van het GAK—kantoor aan
het Stationsplein in Leiden
kreeg gistermorgen bezoek van
een bewoner van Noordwijk De
patiënt wist het niet te waarde
ren, dat hij door de arts weer
aan het werk werd gestuurd. Hij
begon een vechtpartij en sloeg
de arts op het rechteroor. De
arts moest zich met een scheur
tje in het gehoorvlies onder be
handeling stellen. De arts heeft
aangifte gedaan van mishande
ling.
DEN HAAG De Nederlandse
afvaardiging voor de strijd om
het Europese kampioenschap
veldrijden voor junioren op zon
dag 27 februari in Volgegem
(Bel) is als volgt samengesteld:
fï il van der Heiden (Eindhoven),
John Kuyvenhove (Leiden), Jan
Harings (Slibbe), Berry Zoontjes
(Tilburg) en Martin van Dijk
(Someren). Van deze vijf ren
ners mogen er vier starten in de
titelstrijd.
De Fransman Jean Martinon
die in januari 1974 vaste diri
gent van het Residentie-Or
kest werd, kon niet terstond
als zodanig gaan functione
ren. Zoals alle dirigenten met
een internationale naam, had
hij voor de volgende seizoe
nen al contracten afgesloten.
Hij kon zich dus slechts tus
sen andere bezigheden door
met het Haagse ensemble be
moeien. Nadat hij er in het
vroege najaar van 1975 een
Amerikaanse tournee mee had
gemaakt, werd hij in Parijs zo
ernstig ziek dat hij zich tot
zijn dood op 1 maart 1976 nog
slechts in gedachten om zijn
vaste orkest kon bekomme
ren. In feite was hij ruim
anderhalf jaar slechts ten dele
in functie geweest maar des
ondanks had hij zich veel
Haagse vrienden weten te ma
ken.
Het Residentie-Orkest heeft nu
zijn nagedachtenis geëerd met
de uitgave van drie grote lang
speelplaten die niet in de han
del zijn en er ook niet in kun
nen komen doordat alle be
trokkenen er belangeloos aan
hebben meegewerkt. Alleen
abonnees op de R.O.-concert-
series kunnen de set, al dan
niet met bijbetaling, ontvan
gen. In aanmerking genomen
dat het gaat om live-opnamen
tijdens uitvoeringen in de
akoestisch in elk geval niet
ideale PW A-zaal, en dat er dus
niets kon worden overgedaan
wat voor verbetering vatbaar
bleek, zijn de platen heel be
vredigend. Een fragmentje ap
plaus na elk van de twee grote
werken brengt de luisteraar in
herinnering dat het niet om
gereviseerde studio-opnamen
gaat. Heeft men een goede af
speelapparatuur en stelt men
geen onmogelijke eisen, dan is
deze set platen een mooi bezit.
Dit te meer omdat de twee
omvangrijke werken, die zijn
vastgelegd, maar zelden in de
concertzaal tot klinken komen.
Er bestaan wel handelsopna
men van, en die zijn in bepaal
de technische opzichten inder
daad wel beter, maar in muzi
kaal opzicht geven ze soms
niet eens zoveel voldoening als
deze live-opnamen. Martinon
had met beide werken hoe
men zelf over die werken ook
mag denken een opmerke
lijke affiniteit.
De Faust-symfonie kan in de
kennelijk op handen zijnde
Liszt-renaissance zeker mee
doen. De componist heeft Goe
the's beroemde werk muzikaal
verbeeld in drie portretten.
Het van structuur tamelijk ge
compliceerde, van geest nogal
turbulente eerste deel karakte
riseert Faust in vier markante
thema's: als held, dus als man
van de daad; als rusteloos zoe
ker naar de zin van het leven;
als militant vechter voor het
goede en als door zichzelf tot
vertwijfeling gebrachte min
naar. De lieftallige onschuld
van Gretchen behoeft in het
tweede deel geen lange muzi
kale uiteenzetting maar door
haar thema te verbinden met
de Faust-motieven ontstaat er
een ontroerend liefdesverhaal.
Met dat al spreekt de aan
Mephisto gewijde finale het
sterkst aan. Psychologisch was
het een geniale vondst de dui
vel te typeren, door verteken
de en vervormde Faust-the-
ma's, aldus aanduidend dat de
duivel in Faust zelf woonde.
Op Gretchen heeft Mephisto
totaal geen vat maar over
Faust triomfeert hij. De mo
raal kan men horen in het
slotkoor van de Haghe Sang-
hers onder René Verhoeff met
als solist de Engelse tenor
Philip Langridge. Zij zingen
het Chorus mysticus: „Alles
VergSngliche ist nur ein
Gleichnis".
Het andere werk, dat ook drie
plaatkanten in beslag neemt,
is de fel omstreden „tiende"
symfonie van Mabler. Nu de
uitgeverijen Ricke in Mun-
chen en Laurin in Merano de
in 1967 verschenen kostbare,
maar volledige facsimile-uit
gave van Mahlers nagelaten
schetsen van dit werk kort
geleden opruimden, werd het
mij mogelijk een beeld te krij
gen van wat de eind vorig
jaar gestorven Deryck Cooke
er allemaal bij heeft moeten
componeren alvorens deze
„tiende" van Mahler tot uit
voering kon worden gebracht
Dat is niet weinig, en het val:
niet weg te praten dat het zeer
de vraag is hoe Mahler zelf het
ene, in schets vrijwel complete
deel gestalte zou hebben gege
ven, en hoe hij de verdere
losse schetsen voor de andere
delen zou hebben uitgewerkt
ofbij nader inzien zou heb
ben verworpen en er wat an
ders voor in de plaats zou
hebben gesteld. Als er meer
mogelijkheden waren, deed
Cooke dan de juiste keus?
Hoewel zijn fantasie werd
geïnspireerd door de wèl vol
tooide symfonieën van Mahler,
behoeft dat geenszins te bete
kenen dat Mahler zelf dit af
grijselijk document van men
selijke radeloosheid zo betrek
kelijk geserreerd als Cooke
deed, zou hebben vorm gege
ven. De muziek weet zeker te
boeien, maar het geweten
blijft knagen: mocht dit in
naam van Mahler gebeuren?
De weduwe en de dochter van
de componist hebben er ten
slotte hun goedkeuring aan ge
hecht en uit de interpretatie
van Martinon moet men opma
ken dat hij er niet al te veel
moeite mee heeft gehad. Zijn
vertolking is in tempo-keuze
en tempo-verhouding, en ook
in de navrante expressiviteit
zeker zo overtuigend als de
technisch aanzienlijk betere
handelsopname van dirigent
Wyn Morris.
Met dat al wordt de luisteraar
onafgebroken heen en weer
geslingerd: was dit nu Mahler
of was dit nu Cooke? Bruno
Walter heeft die vraag niet
eens willen stellen en elke re
constructie van de schetsen als
heiligschennis van de hand ge
wezen. Anderen, onder wie
Ernst Krenek, achtten alleen
de reconstructie van het vrij
wel voltooide deel enigszins te
rechtvaardigen maar vinden
dat Cooke veel te ver is ge
gaan. In elk geval lijkt het
onwaarschijnlijk dat met na
me de melodiek bij Mahler
zelf zo monotoon zou zijn uit
gevallen.
Zo roept de helft van deze
platenset twijfels op, maar
waarom zou men die uit de
weg gaan? Er staat ook heus
wel wat positiefs tegenover!
J. KASANDER
OPPOSITIE-LEIDER WIEGEL:
„CDA verzet zich onvoldoende
tegen eisen van links"
DEN HAAG De lijsttrekker van de WD, H. Wiegel, heeft op
een bijeenkomst in Lekkerkerk gisteravond gezegd dat het CDA
zich onvoldoende verzet tegen de eisen van de PvdA. Het CDA
stelt de deur naar de socialisten wijd open ook al worden
onredelijke eisen gesteld. Een stem op Van Agt kan dan ook Den
Uyl aan de macht houden, zei Wiegel.
Hij verweet minister-president Den Uyl dat deze steeds om de feiten
heen draait De regering heeft naar de mening van Wiegel de
bestrijding van werkloosheid en inflatie onvoldoende aangepakt
Als de VVD aan de regering zou komen, zal absolute voorrang
worden gegeven aan de verbetering van de werkgelegenheid en
de bestrijding van de inflatie door de overheidsuitgaven te beper
ken en het ondernemingsklimaat te verbeteren. De positie van de
ondernemers moet worden versterkt De lasten voor de middenin
komens moeten worden verlicht. De zorg voor de veiligheid dient
grotere aandacht te krijgen. De burgers moeten zich in huis en
op straat veilig kunnen voelen. De misdaad dient krachtig te
worden bestreden, zei N iegel.
UTRECHT (ANP) Het mi
nisterie van Landbouw zal
alsnog de mogelijkheden on
derzoeken die de met sluiting
bedreigde vleeswarenfabriek
Gevato in Driebergen kunnen
redden. Dit heeft een woord
voerder van het ministerie
gisteren telefonisch meege
deeld aan het Utrechtse CDA-
gemeenteraadslid J. van
Maarsseveen.
Eerder heeft minister van der
Stee tijdens de kamerdebatten
over Gevato gezegd weinig te
zien in de toekomst van het
bedrijf. Hij refereerde toen on
der meer aan de in de hamme-
nindustrie heersende overpro-
duktie. De heer Van Maarsse
veen had bij het ministerie een
plan ingediend voor het be
houd van het bedrijf. Hij stel
de daarin onder meer voor het
bedrijf met behulp van subsi
dies en garantieleningen onder
leiding van het personeel te
laten voortbestaan. Het perso
neel voelt hier echter niet zo
veel voor. Het wil liever bij
een bepaald bedrijf onderdak
vinden.
