HUISHOUDELIJKE
HULP
AUTO INRUILEN
TELEFOONTJE
NOTEER BIJ DE RADIO
medewerk(st)er
debiteuren
administratie
J
PAGINA 16
LEIDSE COURANT ZATERDAG 29 JANUARI 197
P. Mondriaan: Molen bij zonlicht, 1908. Th. van Rijsselberghe: Familie in een boomgaard, 1890.
Nederlandse
luministen
in Haags
Gemeentemuseum
In 1892 werd in de Haagse
Kunstkring een tentoonstel
ling gehouden van „Eenigen
uit de XX en de Association
pour l'art". De expositie, een
initiatief van Jan Toorop, liet
een nieuwe schildermethode
zien zoals die sinds kort be
dreven werd in Frankrijk en
België en die zich bediende
van termen als luminisme,
pointillisme of divisionisme.
Eerste was de Fransman Seu-
rat die met Signac o.a. zich
niet meer tevreden stelde met
de resultaten die met het im
pressionisme te verkrijgen
vielen.
Het impressionisme kenmerk
te zich vooral door zijn sponta
niteit. Doel van de kunstenaar,
Monet bijvoorbeeld, was het
afstappen van de academische
methode waarbij een schilde
rij haarfijn in de studio werd
opgebouwd naar eerder naar
de natuur gemaakte schetsen.
De impressionisten schilder
den hun doeken vaak direct in
de open lucht, schilderden wat
zij in de eerste opwelling za
gen en lieten het daarbij. Kriti
sche tijdgenoten vonden vaak
dat zij geen schilderijen boden
maar slechts halfvoltooide
schetsen. Tegenwoordig denkt
men daar wel anders over,
maar sommige schilders von
den in de nieuwe methode
geen bevrediging. Een man als
Renoir ging weer tot fijnschil
deren over. Seurat en Signac
gingen ingrijpender te werk.
Zij onderzochten, aan de hand
van theorieën van de schrijver
Charles Blanc, hoe zij het licht
staan. Ook in ons land, waar
enthousiaste navolgers waren,
ging men op den duur weer tot
een andere schilderwijze over.
Aan die Nederlandse tak van
het luminisme heeft het Haag
se Gemeentemuseum een ten
toonstelling gewijd die onder
de titel „Licht door kleur" tot
27 februari te zien is.
„Licht door kleur" opent met
een reconstructie van de
Kunstkringtentoonstelling uit
1892. Men ziet de schilderijen
die toen in Den Haag hingen
of, waar dit niet mogelijk was,
werken van dezelfde schilders
in gelijke trant. Monet hangt
er met zijn „Netten van Pour-
ville" uit het eigen bezit van
het museum, dat een schitte
rende introductie tot het neo-
impressionisme vormt. Dan de
echte „grote jongens" van het
divisionisme Signac en Seurat
met kenmerkende werken.
Een kapitaal doek, Familie in
de boomgaard van Theo van
Rijsselberghe, een van de
hoofdfiguren van het Belgi
sche neo-impressionisme en
een van de oprichters van Les
XX. en diens landgenoten Van
de Velde en Finch. Pisarro is
vertegenwoordigd en natuur
lijk ook Vincent van Gogh die
zich in zijn Parijse jaren wel
niet helemaal tot het luminis
me bekende maar die bepaal
de dingen toch overnam om te
kunnen schilderen „wat niet
geschilderd kon worden".
Over de eigenlijke tentoonstel
ling loopt als een rode draad
het werk van Jan Toorop, die
een tijdlang op zuiver divisio-
nistische wijze schilderde, bij
voorbeeld In de Nes (1889).
Later, in zijn Zeeuwse tijd,
ging hij over tot het tegen
elkaar plaatsen van grotere
kleurvlakken. Frappant is het
te zien hoe zijn schilderwijze
en zelfs zijn palet geheel werd
overgenomen door Piet Mon
driaan die toen in Zeeland bij
Toorop werkte. Later zouden
beiden uiteengroeien. Toorop
zou in zijn bekende lineaire
stijl gaan schilderen en teke
nen, Mondriaan zou de weg
naar het neo-plasticisme moei
zaam gaan bewandelen. Het
aardige van zo'n tentoonstel
ling als „Licht door kleur" is
dat men kan zien dat vanuit
een stuk gemeenschappelijk
heid zo volkomen verschillen
de resultaten zijn ontstaan.
Dat geldt ook voor anderen.
Minder voor Bremmer, die
toch vooral als „vlakjesman"
bekend is gebleven. Maar bij
voorbeeld wel voor Kees van
Dongen, wiens fauvistische
toekomst overigens al enigs
zins in zijn „Guus et Dolly"
valt af te lezen. Mondriaan is,
uiteraard in dit museum, ruim
vertegenwoordigd en wel op
een wijze die duidelijk maakt
dat hij ook in zijn Hollandse
tijd werk maakte dat de jaren
kon trotseren. Dat werk is na
tuurlijk in Den Haag goed be
kend door de verschillende
grote tentoonstellingen, maar
nu kan men het toch in een
totaal ander verband zien.
Thorn Prikker heeft een tijd
lang, heel mooi overigens, in
kleine kleurvlakjes gewerkt,
en die pastels missen de zware
aardgebondenheid die zijn la
tere werk zo vaak zou kenmer
ken. Otto van Rees, altijd
voorop als het om een nieuwe
beweging ging, is ook met drie
werken op deze tentoonstelling
vertegenwoordigd en dat sluit
goed aan bij de herwaardering
voor deze kunstenaar, ingezet
door de recente tentoonstellin
gen in Utrecht en Den Haag.
'Bepaald frappant is hier het
werk van Jan Sluyters, de
meester die alle richtingen en
genres met schijnbaar telkens,
evenveel gemak beoefend
heeft. Zijn fameuze „Bal Ta-
barin" uit het Stedelijk in Am
sterdam is een waar kleuren
feest, andere werken uit 1910
en 1911 tonen aan dat hij, ook
in dit kader, voortreffelijk
past. Een van zijn schilderijen,
Octoberzon, wordt geacht uit
1911 te zijn. Als eronder had
gestaan „Corneille, 1960" zou
iedereen dat geloofd hebben.
Het luminisme is als stroming
historie geworden, maar zijn
invloeden leven nog voort.
De tentoonstelling is ingericht
in het Berlagegebouw. Dat is
vaak verguisd en wordt sinds
de nieuwe vleugel in gebruik
is genomen niet vaak meer
voor tijdelijke exposities ge
bruikt. Maar deze werken,
waar het gaat om het licht en
waar dus de kwaliteit van de
belichting van het grootste be
lang is, hangen er prachtig. Er
zijn geen extra spotjes nodig,
ze krijgen precies wat ze nodig
hebben. U zult dat vooral be
merken als uw bezoek op een
gunstige, dus heldere, dag valt.
Behalve dat prachtige hangen
is er door de inrichters alles
aan gedaan om ook verder tot
een goede afronding te komen.
Door affiches en meubelen uit
de tijd van rond 1910 en door
het terzijde tonen van werken
van bijvoorbeeld Toorop en
Redon uit andere perioden. De
catalogus geeft voortreffelijke
„Achtergronden" door Mariet-
te Josephus Jitta, die voor de
ze tentoonstelling flink wat
kunsthistorisch spitwerk heeft
verricht. Er zijn fraaie afbeel
dingen in zwart-wit en ook in
kleur. De prijs is 15,-, maar
speciaal voor de schooljeugd
is er ook een mapje met een
korte toelichting van tien
fraaie kleurreproducties voor
een rijksdaalder.
Het Haagse Gemeentemu
seum, dat, niet alleen door
Mondriaan, zo belangrijke
banden met de Nederlandse
luministen heeft kon de collec
tie goeddeels uit eigen bezit
bijeenbrengen, maar een aan
tal bruiklenen uit binnen- en
buitenland was nodig om het
beeld compleet te mak on. Mot
name geldt dit voor Kroller-
Müller, dat echter in verband
niet de eigen inrichting van de
nieuwe uitbreiding niet zijn
beroemde Seurats kon af
staan. Uit Engeland en Schot
land konden toch redelijke
remplacanten worden verkre
gen als is er niet de kwaliteit
van bijvoorbeeld „Le chahut".
Vg
in kleuren konden uitbeelden.
De methode kwam neer op het
plaatsen van heel kleine vlak
jes van de primaire kleuren
naast elkaar. Op enige afstand
vloeiden die vlakjes weer
ineen tot een kleurengamma
dat inderdaad dicht bij de na
tuurlijke lichtwaarde komt.
De methode was moeizaam.
Van Signac is bekend dat hij
voor elk schilderij tal van
schetsen moest maken. Gevolg
was dat de productie klein
bleef. Voor kunstenaars is dat
onaantrekkelijk omdat ook zij
niet van droog brood alleen
kunnen leven. De stroming,
neo-impressionisten noemden
zij zichzelf ook, heeft dan ook
maar betrekkelijk kort be-
BEJAARDENTEHUIS
„HET KOETSHUIS"
DORPSSTRAAT 33 TE NIEUWKOOP
vraagt:
Salaris enz. volgens CAO-bejaardentehuizen.
Sollicitaties t.a.v. zr. Van de Geest, Dorpsstraat
33, Nieuwkoop, tel. 01725-1343.
SUCCES DOOR EEN
Eredivisie
FC Den Haag—Sparta
PSV Ajax
Haarlem—NAC
AZ'67-FCVW
De Graafschap—FC Twente
NEC-FC Utrecht
Roda JCTelstar
FC Amsterdam—Go Ahead E
Feyenoord—Eindhoven
Eerste divisie
FC Den Bosch—Wageningen
Fortuna SC—Willem II
Volendam—Heerenveen
PEC ZwolleMW
SC Amersfoort—Helmond Sp
Veendam—FC Groningen
SC Cambuur—Heracles
Vitesse—FC Vlaardingen
SW-FC Dordrecht
De wedstrijden aangeduid met komen voor op
het toto-formulier.
TRANSCENDENTE
MEDITATIE
TECHNIEK
zoals geleerd door
Maharishi Mahesh Yogi
INTRODUCTIE
LEZING
door drs. J. Janson
Museum voor Volkenkunde
Steenstraat 1.
Leiden
(leeftijd 18—20 jaar)
Voor het vervullen van deze functie is een mavo
opleiding vereist, terwijl het Praktijkdiploma boek
houden of een gevorderde studie daarvoor tot
aanbeveling strekt.
Onze afdeling Personeelszaken geeft u graag
telefonisch alle gewenste informatie en ziet uw
mondelinge of schriftelijke reactie met belangstel
ling tegemoet.
leidse onderwijs
instellingen
Leidsedreef-Leiderdorp Tel. (071)-899255'
De afdeling Vormgeving van de Leidse Onder
wijsinstellingen bepaalt onder meer de lay-out van
de bekende LOI-lessen. Een speciaal team is met
de verdere uitwerking van deze lay-out belast.
Binnen dit kleine team kan op korte termijn een
lay-out
bewerker(ster)
(leeftijd plm. 21 jaar)
worden geplaatst. Hij/zij zal na een ruime inwerk-
periode in staat moeten zijn om
zelfstandig zetaanwijzingen te geven bij tekst
en illustratie
de lay-out van de lessen geheel uit te werken
volgens aangegeven richtlijnen.
Voor het goed vervullen van deze funktie is
gevoel voor samenwerking onmisbaar. Enige gra
fische kennis, opgedaan door studie of ervaring,
is vereist.
leidse onderwijs
instellingen
Leidsedreef-Leiderdorp Tel. (071)-899255'
0
HOEGEN DIJKHOF
HANDELMAATSCHAPPIJ B.V.
Keppelseweg 18-26 - Doetinchem - Tel. 08340-25941
Vestigingen te: Emmeloord, Dronten, Middenmeer,
Eindhoven,'s-Heer Arendskerke, Finsterwolde, Hazerswoude en Emmerich.
In onze vestiging te Hazerswoude (Z.H.) is de functie vacant van:
chef werkplaats
De man die wij voor ogen hebben is niet jonger dan 25 jaar,
beschikt over goede technische, organisatorische en contactuele vaardigheden.
Hij is in het bezit van een MTS-diploma voertuigtechniek of
het LTS-diploma aangevuld met het diploma 1e monteur.
Enige ervaring in een soortgelijke functie, bij voorkeur opgedaan in de
bedrijfswagen- of landbouwwerktuigensektor, is gewenst.
Evenals een redelijke kennis van de duitse en franse taal.
De belangrijkste onderdelen van zijn taak zullen zijn het ontvangen van en
afspraken maken met cliënten, het geven van leiding aan de monteurs,
de behandeling van service- en garantiegevallen en het regelen van
avond- en weekenddiensten.
Een bedrijfswoning is beschikbaar.
Meer gedetailleerde informatie wordt U graag verstrekt door onze filiaalleider
de heer G. J. Hoogervorst, Rijndijk 2, Hazerswoude, telefoon 01714-9102
Schriftelijke sollicitaties vergezeld van recente pasfoto gelieve U te richten
aan de afdeling personeelszaken, Keppelseweg 18-26, Doetinchem.
Hoegen Dijkhof Handelmaatschappij B.V. is een middelgrote onderneming met
9 vestigingen (waarvan één in Duitsland) met totaal 239 medewerkers. Het hoofd
kantoor bevindt zich in Doetinchem. Er wordt enthousiast gewerkt aan de
produktie, import/export en verkoop van o.a. Berliet bedrijfswagens, Unimog
en MB-Trac landbouwtraktoren. HD-veldspuiten, Stoll bietenrooiers en
tal van andere landbouw- en grondbewerkingsmachines. Met daarnaast,
verdeeld over de verschillende vestigingen, de verkoop en serviceverlening van
een aantal bekende merken personenautomobielen zoals: Mercedes Benz,
Daf-Volvo, Alfa Romeo, Peugeot. Datsun en BMW.
Kort gezegd een levendige onderneming waar voor mensen die aktief bezig
willen zijn, prima kansen liggen.
