F
Ralph Nelson koos
zijde van Indianen
Voetballers
kunnen
voorbeeld
nemen aan
balletdansers
BEELD
SPRAAK
KORTSLUITING TUSSEN
AVRO EN KIJKER
TELEVISIE VANAVONI
TELEVISIE DINSDAG
RADIO VANAVOND
RADIO DINSDAG
msmdi
TERUGBLIK
.AGINA 2
LEIDSE COURANT
MAANDAG 24 JANUARI
[A/
„Veel voetballers kunnen een voorbeeld ne
men aan de inzet van een balletdanser. Zij
maken werkdagen van 's morgens elf tot
's avonds na de voorstelling diep in de nacht
De salarissen zijn doorgaans laag en men
kent slechts één vrij weekeinde in de maand.
Men moet dan ook in dit vak geloven. Het
is meer een roeping dan een beroep".
Woorden van Rudi van Dantzig, vroeger ster
danser, later ster-choreograaf van het Natio
nale Ballet, het gezelschap waarin hij als
jongen begon en zich uiteindelijk ontwikkelde
tot een dansontwerper met internationale re
putatie. In de TROS-tv-serie „Van beroep"
komt hij vanavond op Ned. 1 om 22.45 uur
vertellen en laten zien, dat ballet als beroep
de beoefenaar nooit met rust laat, voortdu
rend dwingt tot training en tot openstaan voor
inspiratie. Balletdansen is meer dan wiebelen
op Spitzen, het is uitdrukking geven aan wat
een mens beweegt, aan wat innerlijk in hem
leeft. De gesteldheid van de psyche bedient
zich van het lichaam om zich te uiten.
Deze gedrevenheid van binnen-uit hoort er bij
een balletdanser helemaal bij. Dat van Dant
zig destijds als danser hieraan onderhevig
was, werd iedereen duidelijk die hem bezig
zag. Later als choreograaf ontwierp hij een
eigen stijl om vorm te geven aan wat hem
intrigeert, nl. het nonchalant omspringen van
de mensen met elkaar, zodat men na de breuk
in een relatie pas besef krijgt van de beteke
nis van die relatie, dit vindt men in vrijwel
alle werk van Rudi van Dantzig terug. Uit
gaande van moderne dansvormen, die soms
heel dicht bij de acrobatiek staan, werkt hij
met gestalten en figuren, die in hun verwron-
genheid iets weergeven van psychologische
conflicten, nooit vervulde wensen, voortdu
rend levende verlangens, een zucht naar vol
maaktheid ook en het zich neerleggen bij de
onbereikbaarheid van dit ideaal.
In deze tv-uitzending wordt „Nachteiland
gedanst, een van zijn vroegste werken en nu
ongeveer twintig jaar oud. In dit ballet over
een verscheurde ziel, in wie goed en kwaad
om voorrang strijden, zag men de verwerking
van een teleurstelling, een poging in het reine
te komen met de ontdekking in de jeugd, dat
Rudi van Dantzig: „Dansen is meer een roeping
dan een beroep".
de droom van het zuivere leven zich niet
verdraagt met de soms pijnlijke werkelijk
heid. Dit thema vindt men in alle latere
balletten terug en dat men in zijn dansstijl
dit motief overal herkende, maalrte hem tot
een choreograaf van internationale bekend
heid. Dat het Nationale Ballet op buitenlandse
tournees op uitnodiging tot zelfs in New York
een goede pers kreeg, heeft niet alleen te
maken met de inspanningen die Sonia Gaskell
zich heeft getroost, maar ook met het gedurf
de en inhoudsvolle danswerk, dat Rudi van
Dantzig in zijn choreografieën op de planken
zette en waarin naarmate hij rijpte de mense
lijke relaties, het zoeken naar geborgenheid
een plaats kregen, tot het opborrelde uit
goeddeels al zijn balletten.
René van Gyn, Rudolf Kronenburg en Gerda
Sliedrecht hebben hem en de leden van het
Nationale Ballet bijna een maand lang ge
volgd op al hun wegen en vielen bijna als
vanzelf op het ballet „In het voetspoor van
de dans", dat gemaakt is om het wezen van
de dans en de ontwikkeling ervan te laten zien
aan een publiek, dat met ballet onvoldoende
vertrouwd is. Ook worden gedeelten uit enige
balleten van Rudi van Dantzig gedanst, zoals
„Ogenblikken". Daarnaast worden ook ge
sprekken gevoerd met de choreografen Hans
van Maanen en Toer van Schayk, zomede met
enige dansers en danseressen.
Balletdanseres) is zeker een veeleisend be
roep, waaraan men alle tijd moet geven en
waarin men helemaal moet opgaan als men
erin wil slagen. Ook dat zal de kijker duidelijk
worden gemaakt, die dan ook nog moet besef
fen, dat rond de 35 jaar elke danscarrière
eindigt, op een enkele uitzondering na, en dat
dan op andere wijze een plaats in de samenle
ving waar moet worden gemaakt. Zo staat een
danser(es) voor het feit het leven tweemaal
te moeten leven.
Tante Leen
65 jaar
Begin vorig (aar stopte Tante Leen definitief met het
zingen van haar Jordaanliedjes. Zij sprak daarbij de
gedenkwaardige woorden: „Laat mij nu verder maar
aardappels schillen". Er gingen toen stemmen op de
zeiden: „Had zij dat altijd maar gedaan". Maar daarvan
wil men in haar café aan de Amsterdamse Nieuwendijk
niet horen. Daar blijft men haar plaatjes draalen in
de jukebox. Meer dan een tante is Lena een moeder
voor alle mannen die haar kroeg bezoeken. Het zal
a.s. vrijdag in die bruine kroeg andermaal volop feest
zijn, omdat Tante Leen dan haar 65e verjaardag viert.
Mevr. H. Kok-Polder, zoals zij officieel heet, is een kind
van de Jordaan. Zij was er een uit een gezin van zestien.
Vader stierf jong. Moeder moest voor alles zorgen.
Kleine Leentje heeft veel armoe gekend, had soms
honger en iedereen gunt haar, dat het haar letterlijk
en figuurlijk naar den vleze is gegaan.
Zodoende werd het haar mogelijk de levensliederen, die
zo uit haar opwelden, uit volle borst te zingen. Dit leidde
in 1955 tot een bekroning en een plaatje bij een
talentenjacht. Zij heeft geen roem of bekendheid ge
zocht. Het is vanzelf allemaal op haar afgekomen. Zij
bleef er onbewogen onder, omdat zij al een bewogen
leven leidt, met haar vaste volk aan de tap, met Ajax,
met haar zoon en haar kleinkind, die zij tot haar
onuitsprekelijk geluk dagelijks gelukkig ziet zijn. Haar
Tante Leen: „Ik heb de publiciteit nooit gezocht, ik heb
de handen vol aan mijn vaste klanten".
kleinkind? Zij kan haar ogen er niet van afhouden. Voor
haar is een grootmoeder altijd nog een moeder-dubbel-
A1 geruime tijd heeft de AVRO overleg
met het reclame-adviesbureau PRAD
om tot een antwoord te komen op de
vraag waardoor het verschijnsel is te
verklaren, dat de AVRO hpog scoort
met kijk- en waarderingscijfers en an
derzijds onderhevig is aan een langza
me afkalving van het ledenbestand.
Per 31 dec. van het vorige jaar bleek
de AVRO als enige omroep verlies te
hebben geleden en wel 33.000 leden.
Men schreef dit toe aan de omzetting
van weekleden, die aan de deur het
omroepblad betalen, naar betaling per
giro per jaar of per kwartaal. Men kan
zeggen, dat men op grond van deze
operatie ledenverlies verwachtte, dit
zelfs had ingecaculeerd. Aan de andere
kant zegt het natuurlijk ook iets van
een verloren gaan van de binding van
de AVRO met zijn leden en misschien
ook wel met de brede groep van kijkers.
Vastgesteld werd ook al, dat de AVRO
leden zal verliezen als zou worden over
gegaan op het los van elkaar maken
van abonnee op het omroepblad en lid
van deze omroep. Ook hiervoor werd
een verklaring gezocht.
Van de zijde van PRAD zijn dienaan
gaande in een voorlopig rapport alvast
wat adviezen gegeven, die vooral liggen
in de sfeer van de werving. De AVRO-
directie heeft die in overweging, maar
is nog niet tot een besluit gekomen.
Mogelijk zou er ook in de programmati
sche sfeer een en ander moeten veran
deren, een duidelijker profiel, een flexi
beler aanpak van de onderwerpen of
misschien zelfs een ander, een frisser
gezicht, waarbij de AVRO wel voorop
stelt, dat zij een algemene omroep wil
blijven, die zich richt op een breed
publiek. Dat dit een zeer gecompliceer
de zaak is blijkt ook hieruit, dat de
AVRO-tv na verhuizing van de vrijdag
naar de dinsdag nauwelijks minder
waardering bij de kijker ondervindt.
Mogelijk vindt PRAD een oorzaak, er
komen wellicht ook gezonde adviezen
uit, maar de AVRO blijft zelf haar
beleid bepalen. Nochtans voor de
AVRO een uitermate gecompliceerde
zaak, die nog veel denkwerk zal vergen.
Er zit blijkbaar ergens een kortsluiting
tussen AVRO en de kijkers, die al of
niet lid zouden kunnen worden. Waar
toe dit zal leiden, laat zich momenteel
nog moeilijk voorzien.
NEDERLAND I
NEDERLAND 1
NOS
18.45 De Bereboot
18.55 Journaal
TROS
19.05 De malle eland, Dlsney-fllm
19.55 Alles of niets, quiz
20.45 Duel at Diablo, speelfilm
(1966)
NOS
21.35 Journaal
TROS
21.50 Duel at Diablo (2)
22.45 Van beroep: balletdanser
22.30 Symbiose
NOS
23.34 Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.45 Informatie voor Surinaamse
Nederlanders
18.55 Journaal
VARA
19.05 Tommy en Chatlie, TV-se-
rie, afl. 1
19.30 Seniorenshow
NOS
20.00 Journaal
VARA
20.25 De Onedin-lijn, TV-serie, afl.
18.05 Eddie's vader, TV-seri|
18.40 Julia von Mogador,
19.15 Hier und Heute
19.45 Kwart voor acht
20.00 Journaal
20.15 Report
21.00 De Maandagsschllder^n
spel
21.45 Een gevoel van beTV-
mlng, documentaire li
22.30 Journaal
DUITSLAND
18.20 Firbecks nieuwe land
serie
19.00 Journaal
19.30 Onderzoek en techniel
20.15 Kostbaar verleden,
mentaire
21.00 Journaal f
21.15 Emigranten, TV-film
23.00 Journaal
ÜJliik
18.20 Rogier van ter Doeseeni
serie, afl. 11 rije:
18.45 Open school grat
19.15 Sporttribune de
19.45 Journaal van
20.15 Micro-Macro, quiz lisa
20.50 Van oude mensen, dzeb
gen die voorbijgaan, 'Lei<
rle, afl. 4 den
21.40 Wikken en wegen buu
22.15 Journaal ook
22.35 Open school waa
de i
Vóó
nog
NEDERLAND I
DUITSLAND I
12.05 Report
12.50 Persoverzicht
13.00 Journaal
16.15 Journaal
16.20 Vrachtwagenkonvooi, docu
mentaire
deel
17.05 De jongen met de s En
broek, TV-serie dan
17.35 Avonturen van de mw9r
Mars, tekenfilms
17.55 Journaal
DUITSLAND I
16.30 Mozaiek Zo
17.00 Journaal iare
17.10 De grote blauwe k nig
jeugdjournaal Jare
17.40 Draaischijf heid
vooi
keri
HILVERSUM I
EO: 18.00 (S) De Trekvogels PP 18.19
RKPN. EO: 18.30 Nws. 18.41 (S) De
grote opdracht. 19 00 (S) Ronduit: mu
zikaal en inform progr. voor jongeren.
19.40 (S) De Bijbel open. 20.00 (S) Ga
er eens voor zitten. Óntmoetingsprogr.
met muz., inform, en denksport. 21.15
(S) Avondsluiting. NOS: 21.30 (S) Merk
waardige beestachtigheden in het die
renrijk, gesprek. 21.40 voor blinden en
slechtzienden. 21.55 (S) Tambu, inform,
en verzoekplaten voor Antillianen. 22.25
Bond Zonder Naam. 2230 Nws. NCRV
22 40 (S) Hier en nu. VERONICA: 22.55
(S) Muz. en inform. 23.55 Nws.
HILVERSUM II
Maa
nog
1915 (S) Kapel van 'de Kon.'aPa1
macht 19.45 (S) Met uw instt moe
lied van de week. 20.00 Nws i mer
Nederl Kamerkoor en het Ams of ii
Kamerorkest 21.35 (S) Literam iqe^
(S) Poerama 22.42 (S) Puber-f
hoorspel. NOS: 23.00 (S) MetJf
op morgen met om 23.05 AktuJ bela
23.20 Den Haag vandaag en oi zwa
Even ontspannen voor het slaoi jend
Yoga. 23.55 Nws. te h
terst
HILVERSUM III
HILVERSUM I
AVRO: 7.00 Nws. 7.02 (S) AVRO-klok.
(7.30 Nws. 7.41 Radiojourn.) 8.30 Nws.
8 36 Gymn. voor de huisvrouw. 8.45 De
Groenteman. 8.50 Morgenwijding. NOS:
9.00 Spiegel van Belgiè. AVRO: 9.30 (S)
)s) De platenkeuze van Willem Striet-
man: klass. muz. 10.00 Radio Lawaaipa-
pegaai. 10.10 Arbeidsvitaminen. (10.30
Nws. 10.33 Radiojourn.) 11.30 (S) Kritiek
op kritiek. 12.26 Meded. voor land- en
tuinbouw. 12.30 Nws. 12.41 Radiojourn.
13.00 Knipperlicht, verkeersmagazine.
13.25 Beursplein 5. 13.30 'n middagje
AVRO: Muz., inform, en service. (15.30
Nws. 15.33 Radiojourn.) 17.00 Voor ons
^gemaakt (door ons gekraakt), jeugd-
prog OVERH. VOORL.: 7.20 Nws. uit
de Ned. Antillen. AVRO: 17.30 Nws.
17.32 Radiojourn. 17.50 Toppers van
toen.
HILVERSUM II
KRO: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn. 7.20
Het levende woord. 7.25 Radinevie. 7.54
Overweging. 8.00 Nws. 8.11 Echo. 8.30
Aubade. 9.00 De Letter M. 10.30 School
radio. (11.00 Nws) 11.30 Ouder worden
we allemaal, bejaardenprog. 12.00 Vijf,
tellen na nu: Lichte muz. OVERH.
VOORL.. 12.49 Uitz. voor de la
KRO: 13.00 Nws. 13.11 Echo
13 40 Vreemdeling
herinneringen van missionaris
Schoolradio. 15.00 In de
16 00 Nws. Spreekuur. NOS:
zal mijn tijd wel duren, k
17 20 (S) Eurolight. 17.40 Infoi
regio. 17.55 Meded.
VARA: (7.008.00 (S) Aktual.
gen v d Dag 7.02 (S) gesoden
9.03 (S) Pep-op-drie. 11.03
draait op verzoek van mense
sportwereld. 12.03 (S) Vara's
HILVERSUM IV
JlDE
kr e
TROS: 7.00 Nws. 7.02 (S) C1
kamermuz 9.00 Nws. 9.02 Akep ha
beeld. 9.30 (S) Van heinde ornai
10 00 (S) Opus tien tot twaalf ,..:-.
Intermezzo 13.00 (S) De meest
te klass. tien 14 00 Nws 14<H">
kunst. 14 30 (S) Guitariteiten.oer
Belcantorium :hten
rzam
Jerg.
HOU HET
SCHERM
IN HET OOG
Hoewel pas jaren later met de
gruwelijke reconstructie van
een verovering van een In
diaanse nederzetting door Ame
rikaanse cavaleristen in „Sol
dier Blue" de ware aard van
regisseur Ralph Nelson naar
voren kwam, is zijn uit 1966
daterende western „Duel at
Diablo" al een kleine vinger
wijzing.
„Dat ik dit nog mag meemaken", op Ned. I
Hendriks en Coen Flink over „Hobby's"
om 19.30 uur met Piet
James Garner, Sidney Poitier
en Bill Traver zijn de Yankee
helden, die een blanke vrouw
(Bibi Anderssons Amerikaanse
debuut) uit de handen van het
Indianenopperhoofd Chata
(John Hoyt) moeten redden. Als
ze daarin geslaagd zijn blijkt
dat de vrouw helemaal niet naar
haar echtgenoot (Dennis „Mc-
Cloud" Weaver) terug wil.
Nelsons films, die naast sommi
ge zeer gewelddadige scènes
steeds een flinke dosis senti
ment bevatten, gaf destijds bij
een bezoek aan Nederland dui
delijk te kennen, dat zijn sym
pathie geheel aan de zijde van
de Indianen staat, die vaak op
onmenselijke wijze door de op
rukkende Amerikaanse pioniers
werden bejegend.
In „Soldier Blue" liegt het einde
er niet om, in 1966 was Nelson
nog iets voorzichtiger en Gar
ner, Travers maar vooral Sid
ney Poitier, die onder Nelsons
regie in 1963 als de goedige
neger in „Lilies of the füed" al
een Oscar veroverde, worden
echt niet als booswichten afge
schilderd. Het slot, waar de
„bevrijde" vrouw de blanke be
schaving toch weer de rug toe
keert om haar Indianen-opper
hoofd te volgen, was echter tien
Sidney Poitier als Toller en Bibi Andersson als Ellen Grange in „Duel
at Diabolo".
jaar geleden op zijn zachtst uit
gedrukt onverwacht, zo niet ge
waagd.
Ned. I, 20.45 uur.
Malle eland
De TROS zendt vanavond „het
leven van een malle eland" uit.
De camera volgt een onhandige,
grappige eland in leuke en ge
vaarlijke situaties en laat de
eland onder mc-er zien in gezel
schap van grizzly-beren, rendie
ren en wolven. Hij komt terecht
op het erf van boer Pete Peter
son en bezorgt ook de baas van
een supermarkt moeilijkheden.
Ned. 1,19.05 uur.
Alles of niets
Voor de derde en laatste maal
is de Hagenaar Brakenhoff kan
didaat in de TROS-quizz „Alles
of niets". De uitzending van
vanavond is zijn laatste kans
om zijn winst tot nu toe van
bijna 2000,— nog wat op te Verd voor een menig voortreffe-
De NOS ging gisteravond na
hoe die 58 miljoen Nederlanders
in de loop van de eeuwen omge
sprongen zijn met hun „mooie
natuur". Het begon dus met oer
angsten voor diezelfde natuur
en het eindigde bij de natuur
„als een schaars artikel dat in
een ander land gekocht moet
worden". De tussenliggende
lichtbeelden werden uiteraard
weer van commentaar voorzien
door Hans Tiemeyer en geen
i mens kan ontkennen, dat die
mooi kan vertellen. Wat niet
wegneemt dat ik het een vrij
saaie aflevering vond, maar dat
kon ook wel aan het onderwerp
hebben gelegen. De volgende
keer gat het over ons en ons
voedsel. Daar zie ik meer brood
in.
Ellen Blazer heeft in de loop der
jaren de VARA het idee gele
vijzelen. Zijn specialiteit is Toet-
Anch-Amon. Presentatie heeft
als gewoonlijk Bert de Vries.
Ned. 1,19.55 uur.
Onedin Lijn
Van de Onedin Lijn wordt van
avond uitgezonden de aflevering
„Hoog spel". Hierin arriveert
Matt Harvey met een bedorven
lading en is Elizabeth Frazer
woedend. Robert wil zijn zaak
uitbreiden, maar James zet hem
daarbij de voet dwars.
Ned. II, 20.25 uur.
lijk programma. „Twee voor
twaalf" is er een van, „Spelen
met muziek" was een ander.
Zaterdagavond was er weer een
van haar in praktijk gebracht:
„Duizendschoon", een „pro
gramma over kunst en ander
moois". En als de tekenen niet
bedriegen gaat het hier alweer
om een idee van de allerbeste
soort. De grondgedachte ervan
is: breng een familie, die er tot
nu toe nooit zo direkt toe is
gekomen nu eens in kontakt
met allerlei verschillende kunst
uitingen en leg de reakties met
camera en microfoon vast Wel
nu, zo gezegd zo gedaan. Het
gebeurde zelfs tweemaal, één
keer tijdens voorstellingen en
uitvoeringen en acteraf nog
eens in de studio. Zulks met de
meest verheugende resultaten.
Dat lag om te beginnen uite
raard aan het alleraardigste
friese gezin (met een toegevoeg
de oudere dame) dat zeer onbe
wimpeld van alles genoot en er
daarom best verantwoording
van bleek te kunnen afleggen
ook, maar vervolgens ongetwij
feld aan het presenterende duo
Frieda van Mondfrans en Paul
Staudenmayer, dat ongekunst
eld de zaak leidde en er boven
dien kennelijk zelf genoegen
aan beleefde. Vrijwel iedere tak
van kunst kwam aan bod: het
toneel, de muziek, de literatuur,
de schilderkunst en min of meer
zijdelings ook de cinematogra
fie. Het was een kunstprogram
ma van de onopvallend-opvoed-
kundige soort, maar dat vind ik
eerlijk gezegd minder belang
rijk dan dat het ook een aller
plezierigst programma was, dat
zich afspeelde in een hartelijk-
menselijke sfeer, en vooral
daardoor ook bijzonder genie-
tenswaardig was voor degenen,
die krachtens hun aanleg toch
al eens geneigd en genegen zijn
zo nu en dan wat met de muzen
te stoeien. Hopelijk ziet de afde
ling luister- en kijkonderzoek-
van de N.O.S. dit programma
niet over het hoofd, als zij
straks weer een oriderzoek naar
„culturele programma's'^ J
Sonja Barend had Loe T
show, Loe de Jong, welP^r
staan, die ook wel Pr°i\j- j
de Jong genoemd wordt,
zoals iedereen weet, de sF,
is van de geschiedenis u°s
derland in de tweede we: 5
log. Die hij, wat waars<£
niet iedereen wist, ook?
daad met de hand b
schrijven. Een torenhogi vpe'
blocnotes lag als oveiY3"
bewijs daarvan op ons
En aan het begin van c* 'qe
bekende De Jong „va
eens uit de band te willef
gen", en dat deed hij i
wel in gepaste mate: hijl
de in een concert vofl
typemachines, hij zakl
ons aller ogen voor e<
Sonja afgenomen tenfc
schiedenis, hij liet zich
vrolijke zakkenroller B<
de neus nemen (dat wil.
van zijn stropdas ontxï
het eindigde ermee daf.sl
een tam-tam-trommel s°s
slaan. Daar tussendoor,men
hij er ook nog in met S co™
een bijzonder geanim(sen\t
zelfs interessant gespre! oua<
men. Ook naar dit alle!ornsj
met groot genoegen gek0 Pri
moet overigens bekenr v
zulks misschien mede t£ e,n
is geweest aan het feilL c
Jong épris bleek te im
alles waar ik toevallig
houd: goochelen, Jaspr3":
Jong, strijkkwartetten rf
zart, (waarvan ik er tog™
middags vier in de uir®"1®
had aangeschaft) en zelr*Peal
historie van die krarr w0
bezettingsjaren. Mg "a
Herman Hqnt v<
struir
