William Caxton,
voi
Sfeervolle
detective
498.-
398,
698,-L
Q(o<>f HE
HET SLAAPKAMERCENTRUM
VOOR DE GEHELE RANDSTAD
de eerste Engelse drukker
198.- en 229.-
model „Viola"
STUNTPRIJS
XEIDS£"COURA'NT
V IVld-U/lVj 1
Museum van
het Boek geeft
prachtig beeld
van deze
nijvere geest
Dat de uitvinding van de
boekdrukkunst van enorme
betekenis is geweest voor het
culturele leven van Europa,
behoeft geen enkel betoog.
Maar het Rijksmuseum Meer-
manno—Westreenianum, nog
beter bekend als "het Museum
van het Boek", wil er ons toch
nog graag van tijd tot tijd aan
herinneren. Nu is daar, tot de
15de van de volgende maand,
een tentoonstelling te zien die
het werk van meester William
Caxton tot onderwerp heeft;
hij was de eerste boekdrukker
van Engeland.
Een volledig renaissance-fi-
guur die William: koopman,
diplomaat, politicus, tot op ze
kere hoogte geleerde, hoveling
én handwerksman. Geboren in
1422 en gestorven in 1491,
heeft hij gereisd, onderhan
deld, gestudeerd en zowat van
alles ondernomen. Maar de
nieuwe kunst had op den duur
zijn hart: geschriften verm
enigvuldigen door middel van
Drukkersmerk van Cax
ton
een drukmachine. Wié die uit
vindingen heeft en hoe dat
precies gegaan is, weten we
niet: Gutenberg, Coster, een
oude kwestie, maar opeens né
het midden van de 15de eeuw
duiken er overal boekdruk
kers op. Het staat wel vast dat
Caxton dat nieuwe vak in
Keulen geleerd heeft en dat
een zekere Johan Veldener, 'n
kundig lettermaker, zetter en
drukker, hem een stuk vooruit
heeft gebracht. Nu had Cax
ton al een vertaling gemaakt
van de Historie van Helena
van Troje en, teruggekeerd in
Brugge, het grote handels- en
cultuurcentrum van die tijd,
ging hij samen met die Velde
ner zijn vertaling drukken.
Dat wordt dan een van de
eerste Engelse boeken die ge
drukt zijn. Later, in '76, ver
trekt hij naar Westminster en
richt daar een eigen bedrijf
op. De letters worden hem
weer bezorgd door Veldener.
Dit hele proces nu is in Meer-
manno te volgen en we kun
nen ons voorstellen dat spe
ciaal de typografen daar gaan
kijken want, zoals hier gebrui
kelijk te doen, wordt Caxton
en zijn werk omringd door de
tijdgenoten om het cultuur
beeld zo duidelijk mogelijk te
maken. Zo komen natuurlijk
ook de Nederlandse drukkers
uit die tijd: Dirk Martens, Jo
han van Westfalen, Gheraert
Leeu, Jacob Bellaert en ande
ren onder de aandacht, want
Caxton heeft ook hün werk in
Engeland ingevoerd.
En wat al schatten van oude
drukkunst in de vitrines!: Des
meesters Legenda Aurea, zijn
„Game and Play of Chess"
(over het schaakspel) de Ovive
moralise die nog zoveel op een
geschreven boek lijkt, prachti
ge boeken waaruit men kan
opmaken dat die nieuwe jonge
kunst toch al zeer spoedig een
technische volmaaktheid be
reikte. Kijk bijvoorbeeld eens
hoe snel de lettertypen zich
hebben ontwikkeld van kwasi-
schrift tot een echte gothische
drukletter!
Dr Lotte Hellinga schreef een
fraai geïllustreerde gids ter
wijl bij ieder boek een degelijk
commentaar op 'n kaartje
staat. Juist nu wij in dit jaar
de eerste Nederlandse bijbel
in druk herdenken (1477 in
Delft) is deze tentoonstelling
over de man die zoveel contac
ten in diezelfde periode met
Vlaanderen en Noord-Neder
land heeft gehad, bijzonder
zinvol.
J.V.
Caxton biedt zijn eerste boek aan Margaretha van York aan.
Nederland heeft eigenlijk nooit veel betekend op het
gebied van de detectives. Er wil wel eens een al of niet
gepensioneerde Amsterdamse politieman zijn, die zijn
sterke verhalen op papier zet; er is wel eens een hoofdre
dacteur van een opinieweekblad geweest, die voor het
plezier van zijn lezers naakt over de schutting wou
kruipen; er is ook wel eens een naar Spanje geëmigreerde
jongeling geweest, die nu na een paar welwillend ontvan-
gen detectives als cursiefjesschrijver zijn veelvuldig ver- 1
blijf in ongunstig bekend staande drankgelegenheden V
probeert goed te praten; maar échte detectiveschrijvers, g
zoals er bijvoorbeeld in Engeland minstens even veel j
moeten rondlopen als werkloze acteursnee, die zijn
hier even zeldzaam als werkloze acteurs.
Zelfs Janwillem van de Wetering, die nu zijn derde j
politie-roman „De gelaarsde kater" ter oplossing aanbiedt,
is geen rasechte detective-schrijver. Wat hij dan wel is? I p
rasechte schrijver, die een onderhoudend verhaal vol sfeer Sl
kan vertellen. Want sfeer scheppen, dat is zijn sterke punt s.
en daarom dient hij door de massa's te worden gelezen, z
detective of niet. e
Van de Wetering werkt met drie vaste speurneuzen:' v
Grijpstra, De Gier en de (naamloze) commissaris. Drie w
mensen, aan wie niets menselijks vreemd is, elk bekwaam j,
neergezet met hun karakters, eigenaardigheden en eigen-
lijk niet uitzonderlijke vakbekwaamheid in het oplossen p
van de misdaad. Uiteraard komen ze er uiteindelijk wel t(
uit (daar schrijf je zo'n boek tenslotte toch voor), maar g,
het neemt allemaal wel veel tijd en kronkelwegen. Als te
lezer meedenken, gissen of de spanning proeven, zoals g(
dat bijvoorbeeld bij tante Agatha zo opwindend mogelijk y
is, dat is er hier nauwelijks bij. Je volgt het onderzoek jt,
braaf aan het handje van het drietal en dat laat, zoals Sj
het een .goed ambtenaar betaamt, niet al te veel los. p
Ook in „De gelaarsde kater" gebeurt niet zo bar veel: V(
in Amsterdam-Noord wordt een excentrieke, introverte v;
jongeman vermoord. Dan komen de drie rechercheurs in j
het geweer, die keurig de ene aanwijzing na de andere
nalopen en zo vanzelf op een gegeven moment tegen de ni
dader aanlopen. Maar intussen heeft Van de Wetering wel r{
alle gelegenheid gekregen om diverse milieus ten voeten r<:
uit te tekenen, allerhande types te beschrijven en een S(
veelheid aan al of niet belangrijke gedachten te ontwikke- st
len. Zo ontstaat een boeiend en onderhoudend geheel mei a,
een licht gekruid humoristisch sausje, waarin het politie
werk eerder aanleiding dan doel lijkt te zijn. Een oer-Hol-^^
lands boek met oer-Hollandse Hollanders. Vakwerk, dus.
JAN NIES
Janwillera van de Wetering: De gelaarsde kater. Uitgave^
Bruna, Utrecht. Prijs: 14,50
r9ö.-
I Dracon 23.90 NU 65 - 89 90 99.90 I £3." 140 309!- 359.-
DEKBEDDEN
NU 1-pers. 55^
v.a. 2-pers 85.-
EXTRA AANBIEDING OMBOUWKAMERS
voorkom teleurstellingen bestel tijdig,
neem de juiste maten
uw slaapkamer
mee!
Teenerkamers te kust en te keur.
mbou^-opV?T7-'l8 a5 fel
lnbou^-°^UotleUt'»e jgjy» U
„vietboU^ _„nd,Q5W..^en <#"*1 et* bOÖ9« 50
:lW9»'N.
Groot-klein, alle kleuren
87.50
en uitvoeringen
nu voor v.a.
jeheel
-g hang
09 50 2-oeur
59 5C 3-aeurs
~5 cm noog 53
Teener-set Joyce in moderne
kleurkombinatie van 2 frisse kleuren, bestaande
uit ledikant, nachtkastje en 2-delige sekretaire.
Normaal 319 -
nu samen voor
mco
+BEDBANKEN 55.- I
r 1 +DIVANBEDDEN 89.- 1
NOC ENKELE STUKS
NU
Extra aanbieding
90-180/19G
Onthulling van een Nieuw v0 r
slaapkamergeheim. Europa"00'
_imm- JV AUPING
auptng i
NIEUW VOOR EUROPA
SiaaDkamercentrum gceti een openhartig relaas
»an r-ei mysteneure slaap- en reia*komtort van
Auping Comlorlabie
DEMONSTRATIE AUPING-HYDROMAT
voor échte DRAKA
NU compleet |1
1-persoons
vanSlS.-voof^
sone
NU compleet^*
2-persoons jen
van 895-voo elk
cijfei
"BOXSPRING"
HANDIG
BEDMEUBEL
STAPEL
I BEDDEN
nu
I vanaf Orglnate DICO VOUWBIODf M
1139.501-Pers°°nsnu vo°' 99.-
1 1-persoons
met bovenplank 139.50
Van 265.-voor
DONSDEK BEDDEN
UfcT DENEMARKEN
189.-
Boeken
Br'oen^grenerfn6n kfU ^ten
nu voor 69,-. 79.-. 89.-. 98.-.
172 en 110 cm hoog
Ook leverbaar in andere hoogten
Off. dealers: Auping. Draka, Norma, Zaalberg. Ideens, Boxspring, Springbox, Springset. Komfortabel
U&0 LISSE
Grachtweg 59-63 - Tel 02521-12949
hoofwonë donfcrdtf parkeren gtM probleem
CRUOUIUS
Spaarneweg 75b - Tel 023-289033
kooptvoetf vrijdig parkeren geen probleem
WADDINXVEEN
Zuidkade 147 - Tel 01828-5572
koopavond vrijdag parkeren jjeen probleem
