SPAANSE MILITAIRE TOP
ONDERGAAT WIJZIGINGEN
Meer pesterijen
jegens dissidenten
in Oost-Europa
1
luurkrant in Peking
taagt meer vrijheden
^Nederlanders
tien toekomst
3 piet zitten
HODESIE WORDT NIET
EHOORD TIJDENS VN-DEBAT
Machtspositie
Amerika na
Kissinger groter
dan ooit
Som op hoofd
van Kissinger
TTAR1fDAG 14 JANUARI 1977
LEIDSE COURANT
PAGINA
«KTERDAM (ANP) De Nederlanders, alt-
Kaag degenen die zijn ondervraagd voor een
lup-opinipeiling in elf landen, zijn de groot-
pessimisten. Dat blijkt uit een door het
'O verstrekt overzicht. Ze geloven het minst
het hun beter zal gaan in het nieuwe jaar,
re zijn er het meest van overtuigd dat in-
1 de prijzen zullen stijgen,
tien procent van de ondervraagde Nederlan-
gelooft dat het hun beter zal gaan in het.
we jaar. Tweede op de pessimistenparade'
de Japanners met 18 procent. Het minst
imistisch bleken de Westduitsers, van wie 51
ent gelooft dat het hun goed zal gaan.
r van de Duitsers „wist" veertig procent dat
ïun slechter zal gaan en van de Nederlanders
irocent; 58 procent van de ondervraagde
ïrlanders wist het niet of wilde het niet
>roc
prlai
1 en.
J de
ent
van
m
de ondervraagde Nederlanders verwacht 92
ent stijgende prijzen in het pas begonnen
Tweede zfjn de Brit-
an wie 90 procent ver-
ït dieper in de beurs te
;n tasten. De Canade-
;n de Zwitsers geloven
minst in toenemende
te: ze scoorden elk 66
ent.
MARID (Reuter) Spanje heeft
gisteravond verwisselingen in de
legerleiding bekendgemaakt, waar
schijnlijk om politiek en militaire
zaken duidelijk te scheiden met
het oog op de komende parlements
verkiezingen.
Luitenant-generaal Jose Vega Rodriguez,
hoofd van de regio Madrid, is benoemd tot
stafchef van het leger, een nieuwe functie.
Hij wordt vervangen door luitenant-generaal
Federico Gomez de Salazar, die vorige jaar
februari de terugtrekking van de Spaanse
troepen uit de Sahara geleid heeft. Beide
mannen worden als liberaal beschouwd,
maar de regering heeft blijkbaar ook con
servatieve officieren tevreden willen stellen
met benoeming van de onlangs ontslagen
generaal Angel Compano van de para-mili
taire guardia civil tot bevelhebber van het
militaire gebied Valladolid ten noorden van
de hoofdstad.
Compano werd vorige maand samen met
vier andere politiehoofden aan de kant ge
zet. De regering heeft voorts de militaire
begroting voor 1977 verhoogd met 4,5 mil
jard pesetas 160 miljoen) om de gevechts
kracht te verhogen.
Markies ven Valenzuela, luitenant-generaal,
is benoemd tot hoofd van het militaire huis
van koning Juan Carlos. Hij komt in de
plaats van een vurig Franco-aanhanger, lui
tenant-generaal Sanched Galiano, die vorig
jaar aftrad. Zowel de nieuwe stafchef als
de markies worden gezien als trouwe mede
werkers van de koning.
Een nieuw gevormde commissie voor de
strijdkrachten onder bevel van premier
Adolfo Suarez is gaan werken aan het reor
ganiseren van de Spaanse militiare struc
tuur, om deze meer in overeenstemming met
die van de NAVO-landen te brengen. Spanje
is geen navo-lid, maar hoopt het te worden.
PROTEST OM VRIJLATING VAN DAOED HOUDT AAN
tvoering in
ie
A (AP) De politie in
is gisteren een massale
ctie begonnen naar Piero
een van de rijkste indus-
in Italië, die op weg
iuis van zijn kantoor in
werd besprongen en in
to gesleurd.
die 42 jaar oud is, werd
lagnacht ontvoerd. Hij
ils derde binnen 24 uur
gekidnapt.
is de erfgenaam van een
ierijk dat bestaat uit
vaartmaatschappijen,
swerven, textielfabrieken
maatschappijen, alsmede
en onroerend goed.
estand van
en slechter
DISTON (AP) - De ge-
ïidstoestand van de voor-
Britse premier Anthony
is verslechterd, aldus
lijn arts meegedeeld,
jarige Eden is ernstig ziek
dt aan een leverkwaal.
,g werd Eden van Florida
herenigde Staten naar En-
I teruggevlogen.
'De vrijlating van Aboe Daoed, de sprake van het afgelasten van het
Palestijn die ervan verdacht wordt aanstaande bezoek van twee Fran-
het brein te zijn geweest achter de se ministers, in Amerika heeft een
aanslag op de Israëlische atleten deel van de Senaat geprotesteerd
tijdens de Olympische Spelen in tegen de „onrechtvaardige vrijla-
München, blijft protesten jegens ting" en West-Duitsland heeft ver-
Frankrijk uitlokken. In Londen (fo- klaard dat Parijs het uitleverings-
to) stonden gisteren betogers voor verdrag tussen beide landen heeft
de Franse ambassade, in Israël is geschonden. Frankrijk heeft op
zijn -beurt Amerika beschuldigd
van „ontoelaatbare beoordeling
van de Franse rechtsbedeling" in
een verklaring van het Amerikaan
se ministerie van buitenlandse za
ken. Eerder had de aanstaande
president Carter verklaard „ernstig
bezorgd en verbaasd" te zijn over
de vrijlating.
WENEN (AFP) De Oostenrijkse afdeling van
Amnesty International heeft bekend gemaakt
het blad „l'Unita" geprotesteerd tegen de be
handeling van dissidente intellectuelen in Tsje
dat sinds de conferentie van Helsinki, waar choslowakije, die alarmerend wordt genoemd
een akkoord is gesloten over de rechten van De elementaire rechten van individu en ge
de mens, zeker 90 critici van het regime in meenschap worden er aan banden gelegd, het-
de Sovjet-Unie zijn veroordeeld. Vijftien ande- geen de marxistische filosofie verarmt, aldus
ren werden onderworpen aan een psychia- het blad.
trisch onderzoek, geestelijk ziek bevonden en
vervolgens opgesloten in psychiatrische inrich
tingen, „hoewel zij geestelijk volkomen gezond
waren", aldus Amnesty International.
Verder wordt gewag gemaakt van vergeldings
maatregelen tegen ouders en vrienden van poli-
Ook in Polen hebben de strijders voor vrijheid
het moeilijk. Leden van het comité voor de
verdediging van de rechten der arbeiders krij
gen veel anonieme telefoontjes, worden uit hun
slaap gehouden en bedreigd. De actrice Miko-
rlajzka, lid van het comité, vond na een voorstel-
tieke gevangenen, van ontslag, afsnijden van Lng haar auto beschadigd, het slot van haar
de telefoon, bezoeken aan huis en inbeslagne- huis beschadigd, en ze zag zich bedreigd door
ming van de post.
een man van reusachtige afmetingen, die deed
De Italiaanse communistische partij heeft in hij haar wilde slaan.
(Rtr) Op het Plein
e Hemelse Vrede in Pe-
:ijn nieuwe muurkranten
lenen met de roep om
burgerlijke vrijheden
iet Chinese volk, ook in-
i bij het benoemen of ont-
van leidinggevende par-
itionarissen. Deze zeer
I verwoorde bede om in
houdt rechtstreeks ver
met de campagne voor
eer van Teng Hsiao-ping,
irmalige vice-premier die
il door radicalen in het
ipparaat werd weggezui-
de zuiveraars van Teng
zijn inmiddels zelf weggezui
verd. Gisteren verschenen er in
Peking nieuwe caricaturen van
Mao's weduwe Tsjiang-Tsjing
en haar „trawanten" in de zoge
heten „bende van vier". Een
Grote muurkrant achtte de tijd
rijp - nu die bende is weggezui
verd - om „de socialistische
volksdemocratie" in ere te her
stellen en het volk grotere zeg
genschap te geven over de sa
menstelling van het leidingge
vend apparaat.
De krant, die gesigneerd is met
„een jongere uit Peking", voert
aan dat het Chinese volk thans
strijdt voor zijn democratische
rechten en zegt dat de belangen
van de massa veilig zijn bij
Teng.
„Zouden voorzitter Hoea Kwo-
feng en het Centrale Partijcomi
té alstublieft deze aspiraties van
het volk zo spoedig mogelijk
willen verwezenlijken?" vraagt
deze muurkrant.
Willen zij alstublieft de ga
rantie scheppen, dat de volks
massa's het recht hebben hun
politieke denkbeelden uit te dra
gen en ook het recht hebben
toezicht uit te oefenen op het
leiderschap in al zijn geledin
gen? vervolgt deze voor China
tot dusver unieke smeekbede.
ces Ludwina
laagd tot
^ende week
LVIV (Reuter) De dis-
echtbank in Tel Aviv zal
ide week beslissen of de
rde „bekentenis" van de
ge Nederlandse Ludwina
die verdacht wordt
pionage tegen Israël, in
iroces als bewijs zal wor-
egelaten.
iet begin van het proces,
dag, zei verdachte dat
'erklaringen haar met ge
en valse beloften waren
vongen.
;r van justitie Sara Sirotta
it verdachte bij het ver-
het onderzoek per-
ike bijzonderheden had
1 waaruit bleek dat ze uit
il sprak toen ze gewraak-
intenis deed.
wordt in Tel Aviv de
taal binnengeleid.
Rhodesië heeft vergeefs het
1 opgeëist zichzelf te mogen verdedigen tij-
leen debat in de Veiligheidsraad. Dit debat
I gevoerd op verzoek van de buurstaat Bots-
T' die Rhodesië beschuldigde van agressie,
[Schendingen, „moordzuchtige missies" en in-
r op zijn grondgebied. Beiden landen hebben
1011 gemeenschappelijke grens. Vol-
thodesië is Botswana een uitvalsbasis voor
>uiastrijders die op Rhodesisch grondgebied
jipus^che voorzitter van de veiligheidsraad,
Trojanovski, maakte bij de opening van het
debat geen melding van een verzoek van de
Rhodesische minister van buitenlandse zaken, Pie-
ter van de Bijl, om gehoord te worden. In het
verzoek werden, volgens een VN-woordvoerder, de
beschuldigingen ontkend. Het telegram beroept
zich op artikel 32 van het NV-Handvest, waarin
staat dat elke „staat", al of niet lid van de
Verenigde Naties, uitgenodigd moet worden deel
te nemen aan een debat over een geschil waarbij
die staat betrokken is. De VN beschouwen Rhodes
ië evenwel niet als een staat maar als een kolonie.
Volgens de Zambiaanse woordvoerder is Engeland
verantwoordelijk voor daden van agressie van het
onwettige bewind van Ian Smith.
,DEAR HENRY'
(3 EN SLOT)
STAPT OP
NED YORK (AP) - Extreem
rechtse Israëliërs hebben een
bedrag van 150.000 dollar
(350.000 gulden) gezet op het
hoofd van de aftredende Ameri
kaanse minister van buiten
landse zaken Henry Kissinger.
Volgens het dagblad New York
Daily News zou het geld aan
een of meer buitenlandse huur
moordenaars vooruit betaald
zijn. Het motief zou wraak zijn
voor de zogenaamde uitverkoop
van Israël tijdens de pendel
diensten van Kissinger door het
Midden-Oosten om tot een vre
desregeling te komen.
Kissinger zou een uitnodiging
van de VW in Zeist hebben
aanvaard om er met zijn vrouw
Nancy een week te komen uit
blazen. Kissinger en zijn vrouw
willen uitzien naar een meer
ontspannen stijl van leven.
(Van onze correspondent Jonathan Steele)
WASHINGTON - Toen Nixon afgetreden
was keerde de woede van de Democraten
zich tegen Kissinger. De diplomatieke pen
deldiensten van de minister van buiten
landse zaken zijn niet meer dan een egotrip,
zo werd vaak gezegd. Wat er ook waar van
mag zijn, zeker is dat Kissinger er best
plezier in had. „Macht is de grootste minne
drank" grapte hij eens. In feite was Kissin
ger veel te slim om zich ooit met zaken
te bemoeien waar hij niet zeker van wist
dat hij enige kans van slagen had.
In de jaren 50 en 60 had Kissinger vaak felle
kritiek geleverd op wat hij noemde de „reis-
gidsendiplomatie" van Eisenhower en de
Britse premier MacMillan en in mindere
mate op Kennedy en Johnson. „Reisgidsen-
diplomatie" was volgens Kissinger geba
seerd op het belachelijke idee dat het enige
wat nodig was om een einde te maken aan
de koude oorlog de bereidwilligheid was om
te onderhandelen. Dit onderhandelen om het
onderhandelen, bereikte zijn hoogtepunt in
de laatste twee jaar van de regering Eisen
hower. Eisenhower was of aan het bijkomen
van een good will bezoek, of aan het inpak
ken voor een nieuw. Kissinger vond dat je
eerst precies na moest gaan waar de belan
gen van elke partij lagen, om tot geslaagde
onderhandelingen te komen.
Nu was de moeilijkheid dat, ftadat Nixon
na Watergate in ongenade was gevallen,
Kissinger zelf aan topbesprekingen begon
deel te nemen, die steeds hoger grepen. In
juni 1974 ging Nixon naar Moskou, waar hij
ondanks een lawine van overeenkomsten
niets tastbaars bereikte, behalve misschien
dat de tegenstanders van politieke ontspan
ning in het Congres feller werden. Kissinger
probeerde zich op handige wijze te onttrek
ken aan elke vorm van kritiek in het Witte
Huis van Nixon, dat toen overigens al haar
laatste dagen beleefde. Een tijdlang slaagde
hij daarin.
Juist na het vertrek van Nixon brak de
storm los. Na de invasie van Cyprus zegde
het Congres alle militaire hulp aan Turkije
op. Kissinger maakte een verkeerde bereke
ning en beweerde dat het Congres de natio
nale veiligheid in gevaar had gebracht. Zo
wel Kissinger als het Congres waren al
maanden op een goede knokpartij uitge
weest. Het Congres had Kissinger's détente
in gevaar gebracht door de vrije immigratie
van joden uit Rusland als voorwaarde te
stellen voor een nieuwe handelsovereen
komst met de Russen. De progressieve De
mocraten in het Congres waren kwaad om
dat de regering er zo lang over had gedaan
zich uit Vietnam terug te trekken. Ze waren
bitter gestemd omdat de regering hen niet
in vertrouwen had genomen. Het Turkse
wapenembargo was de druppel die de em
mer deed overlopen. Van toen af waren
Kissinger en het Congres gezworen vijan
den.
Kissinger's rol in Chili kwam ook aan het
licht, en prompt stelde het Congres een
commissie van onderzoek in. Zes maanden
later wilde Kissinger alsnog proberen het
Thieuregime te redden, maar het Congres
ging hier niet op in. Tegen de jaarwisseling
kreeg hij nog een grotere tegenslag te verdu
ren. Het Congres weigerde geld te geven aan
een van de strijdende partijen in Angola.
Een grote fout van Kissinger was dat hij,
op zoek naar een nieuwe wereldorde, zich
vaak liet leiden door „onvoorspelbaarheid".
Met die laatste term bedoelde hij eigenlijk
de Amerikaanse versie van „avonturiers-
geest", maar dan uiteraard deugdzaam. Dat
de Sovjet-Unie Amerika's gelijke was op het
gebied van atoomwapens wilde hij graag
toegeven, maar hij weigerde die gelijkheid
door te trekken naar het politieke vlak,
ofwel aan Rusland het recht toe te kennen
een gelijke taktiek te gebruiken.
Kissinger's strategie in Vietnam bijvoor
beeld bestond voornamelijk uit het winnen
van tijd. Het Thieuregime moest juist sterk
genoeg zijn om een bepaalde tijd na het
terugtrekken van de Amerikaanse troepen
te overleven. Die periode moest dan zo lang
zijn dat Amerikanen geen gezicht zou verlie
zen. Niettemin wilden Kissinger en Nixon
niet dat de communisten zouden begrijpen
dat een Amerikaanse terugtrekking onver
mijdelijk was. Ze zonden troepen naar Cam
bodja, waardoor dat land uitermate wreed
in de oorlogslawine meegesleurd werd. Ze
plaatsten mijnen in de haven van Haifong
precies toen Kosygin in Hanoi was. Met
Kerst 1972 gooiden ze tonnen en tonnen
bommen op Hanoi. Nog maar een paar
maanden tevoren had Kissinger gezworen
dat vrede in zicht was.
Toch waren Nixon en Kissinger op zich niet
meer „immoreel" dan hun voorgangers. Hun
beleid was niet meer dan het logische gevolg
van het voorgaande. Waar ze wel fout mee
zaten was de timing, de omvang, en een
totaal verkeerd idee van de gevoelens van
hun landgenoten. Tijdens de Vietnamisering
was het aantal Amerikaanse doden gedaald,
maar het oorlogsgebied zelf werd steeds
maar groter. De oorlog bleef escaleren,
dachten de mensen. De protesten tegen de
oorlog verdubbelden.
Het beleid van Nixon en Kissinger was wel
immoreel gezien het doel dat hén voor ogen
stond. Johnson geloofde stellig dat hij kon
winnen. Kssinger wist dat een overwinning
in Vietnam onmogelijk was. Hij wilde alleen
tijd winnen voor een „eervolle" Amerikaan
se terugtocht. Voor dit doel zaaide hij nog
vier lange jaren dood en verderf over Indo
china. Juist omdat zijn doelstelling zo be
perkt was kwam dat zo gevoelloos over.
„Geheime diplomatie" werd één van de ver
wijten die vaak tegen Kssinger werd inge
bracht. Duidelijk is dat hij niet de eerste
was die gebruik maakte van geheime diplo
matie. Maar na Watergate was er een enor
me drang naar openheid en communicatie.
Kssinger's eigen geschriften werden tegen
hem gebruikt. In zijn boeken was hij altijd
een tegenstander geweest van het volgen
van de bureaucratische weg bij het ne
van beslissingen. In de praktijk bleek hij dat
ook te doen. Daarom werd hij dan ook
aangevallen. In „Een Wereld Hersteld" had
hij geschreven: „De kern van bureaucratie
is het verlangen naar veiligheid. Echt diep
gaand beleid komt voort uit een oneindig
scheppen, een constant herdefiniëren van
betrekkingen, dat kan uitrijzen boven mid
delmatigheid."
Kssinger laat geen nieuwe wereldorde ach
ter. Er is geen nieuwe „vredesstructuur".
Wel versterkte hij de machtspositie van
Amerika. China en Rusland stonden al tien
jaar op slechte voet met elkaar voor Kssin
ger minister werd. Maar Nixon en Kssinger
waren de eersten die aan die situatie diplo
matiek en politiek belang wisten te hechten.
Zijn „eervolle tussentijd" in Vietnam werk
te, en wat in feite het verlies van Amerika
was, leek daar niet op. In ieder geval had
het weinig invloed op het algemene beleid.
In het Midden Oosten en Zuidelijk Afrika
vervullen de VS nu een nieuwe, en allerbe
langrijkste rol. In Zuid-Amerika en de Der
de Wereld regeren veel „nieuwe Caesars"
zoals Kssinger ze noemt. De Verenigde Sta
ten zorgden er wel voor dat de meesten van
deze Caesars achter Washington staan. Ame
rika na Kssinger is sterker dan Amerika
voor Kssinger.
Misschien is dat juist de reden waarom het
beleid van politieke ontspanning (détente)
veroordeeld wordt: niet omdat Kssingers
verklaringen voor détente te ingewikkeld
waren, niet omdat het Amerikaanse publiek
.nog niet klaar was voor Kssingers onbe
schaamd gebruik van „machtspolitiek".
Maar wellicht vindt het Amerikaanse pu
bliek dat détente overbodig geworden is.
Copyright The Guardian
De vorige artikelen verschenen
in onze krant van 12 en 13
januari
voor ingezonden stukken te bekorten.
Schenking bisdom
Een dezer dagen ontvingen wij
via de parochie de aan kondi
ging van de aktie Kerkbalans.
Als deelnemer aan de vaste
kerkbijdragen kreeg men het
verzoek om deze zo mogelijk
aan te passen aan de inflatie en
kostenstijging. Wij hadden daar
begrip voor. Nu lezen we echter,
dat onze bisschop, waar we al
tijd respect voor hadden, met
gelden manipuleert via geheime
kassen, fondsen en stichtingen.
Als dat moet, dan toch niet van
onze centen. Vandaar dat wij
nog een afwachtende houding
aannemen alvorens wij onze bij
dragen aanpassen, of soms stop
zetten. Van de parochie wordt
een open beleid verwacht. Mag
dit van een bisschop ook niet
worden gevraagd?.
Den Haag C. L.
(Naschrift redactie: zoals wij in
de krant van dinsdag j.l. hebben
toegelicht, heeft de bisschop gel
den aan het groot-seminarie
Rolduc overgemaakt, die hem
door particulieren voor een be
paald doel ter beschikking wa
ren gesteld. Het betreft hier dus
geen officiële bisdomgelden,
zoals kerkbijdragen.)
Zoekactie naar
verdwenen meisje
BRUSSEL (ANP) Het ouder
comité en de directie van een
school in Antwerpen zijn zelf
een actie begonnen om een 13-
jarig meisje op te sporen. Dat
meisje, de 13-jarige Maddy Hol
landers verdween op 31 augus
tus van het vorig jaar. Sinds
die tijd is ze spoorloos.
De directeur van de school en
het oudercomité hebben nu be
sloten zelf pogingen in het werk
te stellen om iets over het ver
dwenen meisje aan de weet te
komen. De ouders van Maddy
Hollanders hebben graag hun
toestemming gegeven en de poli
tie is ook op de hoogte gebracht.
Het geld dat andere jaren be
steed werd om de leerlingen op
de school van Maddy te tracte-
ren, is nu gebruikt om affiches
te laten drukken. Op die affi
ches komt de volgende tekst
voor: „Vermist, sinds september
1976, Maddy Hollanders. Weet je
iets? Kun je helpen? Bel de
politie". Op de affiches is ook
een grote foto van het verdwe
nen meisje afgedrukt. De affi
ches zijn in de afgelopen dagen
verspreid en ze hangen nu op
krantenkiosken, in sommige
openbare gebouwen, bij bushal
tes en ook op de Antwerpse
schippers beurs.
Vredeling: plan
bestrijding
werkloosheid
LUXEMBURG (ANP) - De Eu
ropese Commissie zal over een
half jaar aan de raad van mi
nisters van de EEG een beleids
document voorleggen waarin
voorstellen worden gedaan om
de werkloosheid te bestrijden
en de werkgelegenheid te be
vorderen.
Dit heeft de Europese commis
saris voor sociale zaken en
werkgelegenheid, ir. Vredeling
in het Europese parlement in
Luxemburg medegedeeld.
„We moeten het bestaande be
leid en de bestaande akties no
dig opnieuw onderzoeken en na
gaan hoe wij door een rationele
re integratie van economische
en sociale doeleinden en van het
daarbij horende beleid een ster
ke en stabiele Europese econo
mie tot stand kunnen brengen
waarbinnen gezorgd kan wor
den voor een volledige werkge
legenheid en een dynamische
sociale politiek," aldus Vrede
ling.
Amerikaan
vraagt asiel
PRAAG (DPA) Een Ameri
kaanse soldaat, William Joseph
Black, heeft in Tsjechoslowakije
politiek asiel gevraagd, zo heeft
het Tsjechoslowaakse persbu
reau Ceteka bekendgemaakt.
De soldaat zou uit New Yrok
afkomstig zijn. Nadere bijzon
derheden werden niet medege
deeld.
Veel doden bij
aanvaringen in
Dardanellen
CAMAKKALE (Reuter) On
geveer twintig zeelieden zijn
waarschijnlijk om het leven ge
komen bij twee verschillende
aanvaringen in dichte mist in
de Zee van Marmora en de Dar
danellen. Turkse havenautori
teiten hebben dit gisteren be
kendgemaakt.
Vijftien bemanningsleden van
de Roemeense vrachtboot „Tur-
nu Severin" zijn waarschijnlijk
verdronken, nadat hun schip na
een aanvaring met het Joegosla
vische schip „Admiral Zmaje-
vfc" in de Dardanellen gezonken
was.
Bij een aanvaring tussen de
Russische vrachtboot „Ivan Se-
chenov" en het Liberiaanse
schip „Praktikolas Maris" zijn
minstens twee Russen om het
leven gekomen. Gevreesd wordt
dat drie andere opvarenden van
de „Ivan Sechenov" eveneens de
dood hebben gevonden.
