,We hebben wel degelijk
een inspraakmogelijkheid
LANGS OMWEGEN
>hirurg Ad van Dongen steekt mes in de schede
Celstraf voor
Leidse koopman
DVIESRAAD ZOEKT VERSTERKING:
MEEDENKEN
OVER DE
LEIDSE
BINNENSTAD?
28 DECEMBER 1976
LEIDSE COURANT
PAGINA 5
DOOR OP m'in omwegen door stad en land kom ik graag mensen tegen. Elke
morgen tussen tien en elf uur kunt u mij telefonisch vertellen wie
TON
u graag in deze rubriek zou willen tegenkomen. Het nummer van mijn
PIETERS geduldige telefoon is 071 12 22 44; u kunt dan naar toestel 18 vragen.
bijna 35 jaar snijdende praktijk, gaat het mes
)0pde schede bij doctor Marius Adrianus van
mgen, chirurg verbonden aan het St. Elisabeth-
kenhuis te Leiderdorp, voorheen te Leiden. Het
enjs in de snede is altijd Ad van Dongens devies
sjeest, herinner ik me. Ooit zei hij tegen me, een
of zes geleden: „Chirurgie is een kunst. Chri-
dfgie moet je zodanig beoefenen, dat de mens zo
riap mogelijk last heeft; van „het mes". Ook het
ig«pect voor de mens als individu is een heel
esjyichtige zaak. Het is nooit een „galblaas" of een
eulindedarm", maar altijd meneer of mevrouw
dj] Dr. Van Dongen bergt het mes nu defini-
bef op, over een paar maanden wordt hij 61 jaar,
dét nog een leven voor de boeg. Hij gaat nog een
Jofl lang fungeren als „ongevals-geneeskundige" bij
t GAK, om de arbeidsongeschiktheid van mensen
in loondienst zijn te beoordelen. Vroeger, als
jj^disch adviseur van de LTB heeft hij al met dat
chjltje gehakt. Nu komt er heel wat anders dan het
r.kjiijden"; ruim 35.000 operaties heeft chirurg Ad
den Dongen in zijn praktijk verricht.
..|en leuke functie staat hem
wachten", vindt mr. J. G.
jrgmeijer, directeur van het
van de komende
van zijn staflid:
™j!enmaal 60 geweest, dan is
<t tijd om als chirurg op te
0I\iden. Dr. Van Dongen
oest bij het beslissen meteen
3ma" zeggen. Hij wordt nu on-
Een ver-
indig besluit, dat wederzijds
h beetje spijt veroorzaakt,
aar we laten hem graag de
^imte en respecteren zijn de-
^ie. Op 19 januari is het offi
cie afscheid: van 4 tot 5 uur
tor de genodigden in het zie-
[huis en van half zes tot
uur in de woonflat voor
I patiënten. Ik neem aan, dat
f een patiëntencomité ge
armd zal worden en dat wil-
n we alle ruimte verschaffen,
fce twee recepties kun je be-
r niet tegelijkertijd laten ve'r-
ipen, dan zou de stroom te
Joot worden".
1 september '45 is dokter Van
longen aan het „Elisabeth"
Jerbonden geraakt, aan de
[ooigracht, waar hij later de
raktijk van chirurg Nyst
vernam. Mr. Bergmeijer: „Hij
iras altijd erg verbonden met
iet Elisabeth-ziekenhuis, zeker
de religieuze periode". De
ier Bergmeijer doelt daarbij
het tijdvak, dat de congre-
atie van de Franciscanessen
Breda haar zegenrijk
jrerk in Leiden verrichtte.
Dat weggaan zal hem zeker,
a ruim 30 jaar, wel wat doen.
Toch is het een verstandig be-
luit. dacht ik". Ook chirurg
college O. A. M. Langezaal, die
met chirurg E. M. Vroom het
„snijdend team" van het zie
kenhuis uitmaakt, meent dat
dokter Van Dongen „een ont
zettende overgang heeft mee
gemaakt. Als Leidenaar had
hij nauwe banden met het zie
kenhuis in Leiden en als zoda
nig betreurde hij het vertrek
naar Leiderdorp".
Chirurg Langezaal noemt
scheidende collega Van Don
gen een „kleurrijke figuur met
eigen principes, die we zeker
zullen missen". Bergmeijer:
„Ook al lag je met hem in de
clinch, het bleef een gezellige
vent. In zijn plaats komt per
1 februari een jongere chi
rurg". Langezaal: „We zullen
het laatste kerstconcert met
Van Dongen en zijn vrouw
Truus als alt nog lang missen,
hier in het ziekenhuis". Van
dokter Van Dongen hoorde ik,
dat opvallend veel chirurgen
als liefhebberij de cello strij
ken.
Ad van Dongen, behalve tref
zeker chirurg en mensen
vriend, niet vermoeid rakend
onder een groot aantal func
ties. Hij dreef, samen met
vriend ir. Hugo van Oerle, het
Elisabeth Gasthuishof in de
Leidse Camp naar een nieuwe
toekomst. Het ging hem om
een middeleeuws monument te
restaureren en een oorspron
kelijke bestemming te geven.
De Leidse bejaarden hadden
zijn hart en Roomburgh en
Van Wijckersloot werden
daarvan een sprekend voor
beeld. Van Dongen werd een
paar jaar geleden ere-burger
van Leiden. Niet voor niets.
Nog even collega Langezaal:
„Ad van Dongen kennen we
als een enthousiast medicus,
een man met grote energie.
Erg flexibel ook, zou ik mogen
zeggen".
Wat zegt Ad van Dongen er
zelf van? Niet al te veel (tegen
zijn gewoonte in), maar wel
bloedserieus: „Waarom ik op
houd? Daar zijn verschillende
redenen voor aan te voeren.
Eén ervan is, dat ik een beetje
bang ben voor het „Sauerbru-
ch-effect". Sauerbruch was in
de vijftiger jaren een befaamd
Berlijns chirurg (niet dat ik
me in enig opzicht met hem
wil vergelijken), die zijn prak
tijk jarenlang heeft voortgezet
en daarna gewoon „afging".
Maar ik geloof eigenlijk meer,
dat je iets anders moet kunnen
doen als je daartoe in staat
bent. De opleiding tot chirurg
is tegenwoordig een vrij ener
verende en ingewikkelde zaak
door de neven-specialisaties.-
Er zijn gelukkig nog heel wat
artsen die op grond van hun
opleiding een zelfstandig be
roep kiezen. De medische be
roepsuitoefening geschiedt het
best als ze zelfstandig wordt
uitgeoefend. Dat is een basis
filosofie van de heelkunde,
vind ik. Hoewel een goed
geoutilleerd ziekenhuis nodig
blijft om het beroep goed te
kunnen praktiseren".
Chirurg Van Dongen, die zijn
ziekenhuis-einde ziet naderen,
gelooft, dat de zelfstandige be
roepsuitoefening nog steeds
voorwaarde is voor een gezon
de gezondheidszorg. Van Don
gen ziet zich in elk geval niet
als een onderdeel van een
„collectief. Voor een „regula
tie" heeft hij geen contract
getekend of een bindende af
spraak gemaakt. Ook als „snij
der" is Van Dongen niet „mo
dieus". Zijn geweten lijkt op
een opstandige maag die ver
storing van het regelmaat niet
aan kan. Kijk maar naar zijn
secretaris-zijn bij het Neder
lands Artsen Verbond. „Dat
werk vat ik hoog op. We pro
beren te voorkomen, dat de
artsen niet overstag gaan voor
de tijdgeest. Begrijp je, een
normatieve opstelling is er in
elke periode geweest, in de
menselijke medische praktijk
vanaf Hippocrates, de Griek.
Nooit is er een periode ge
weest waarin de arts zichzelf
niet confimeerde met ethische
normen, waar die ethiek ook
Chirurg Ad van Dongen bij een van zijn patiënten pater De Ponti, beiden zijn overigens - hoe toevallig - Leids ereburger
vandaan kwam. Op het ogen
blik wordt de arts geforceerd
in een richting binnen het ge
dragspatroon van de samenle
ving, die ook aan de medicus
nauwelijks voorbij gaat. Het is
ruet gemakkelijk, verre van
dat, dit weet ik ook wel".
„Je moet geen conservatieve
idioot worden, maar door alle
eeuwen heen zijn er doorgege
ven normen die blijkbaar goed
zijn geweest, die ook moeten
kunnen handelen in deze tijd.
„Bestudeer uit het verleden
het goede", zei eens Paul Kru-
ger, „en tracht op dit moment
het heden daarin te verwerken
om de toekomst tot een ideaal
te maken". „Het is een uitda
ging. Daarom span ik me zo
in voor het Ned. Artsen Ver
bond. Maar ik sta niet alleen,
hoor.
dk (Van een onzer verslaggevers)
ienjDEN Met de regelmaat van de klok kan je in Leiden burgers
o.aen klagen dat ze geen inspraak hebben en dat er niet naar
on>t mening wordt gevraagd. Ook het afgelopen jaar prijkte de
„wij willen inspraak" herhaaldelijk in deze kolommen.
hejelijkertijd hing het voortbestaan van een lichaam dat in 1970
1 opgezet als inspraakorgaan voor de burgerij aan een zijden
adje. Het had maar weinig gescheeld of de Adviesraad voor
^ilmfiinnenstad was dit jaar ter ziele gegaan.
jaar, nog steeds ziet de toekomst
de Adviesraad voor de
lenstad er allerminst roos-
uit. De laatste maanden
er nauwelijks of helemaal
fn advies aan de gemeente
jer uitgebracht en tobt men
ern over het vinden van een
lere werkwijze. Deze is brood-
dig geworden nu in het afge-
>en najaar een aantal actieve
len van de adviesraad om ver-
iiillenderedenen afhaakte,
in de 40 papieren leden die dit
^iesorgaan nu nog heeft is
g maar de helft min of meer
De Adviesraad dreigt
i ook dood te bloeden als er
t snel versterking komt. Ver-
Jrking in de vorm van nieuwe
thousiaste mensen die mee
len denken en praten over de
ïkomst van de Leidse binnen-
Mensen die niet alleen
ïresseerd zijn als er wat
e hoek van hun straat ge-
maar die verder kijken
lun neus lang is, en daar
nvondje in de week voor
rc^er hebben, want de Advies-
fad vraagt wel een stukje inzet
ïia&n zijn leden.
rj^oedkoop
's *n zo 6°e<ikoop om
ar te roepen: „Wij hebben
'erwen inspraak". Ik vraag me af
Kt de mensen die dat roepen
zelf doen. Het is erg gemakke
lijk om altijd maar overal te
gen te zijn. Wij zoeken dan ook
naar mensen die bereid zijn
mee te denken over de binnen
stad, die onze gelederen komen
versterken opdat we ons sterk
kunnen maken tegenover de ge
meente", zegt dr. jhr. J. A. van
der Does, in het dagelijks leven
internist op het AZL en daar
naast sinds enkele maanden
voorzitter van de Adviesraad.
Een versterking die volgens de
heer Van der Does ook nodig is
wil de gemeente naar de Advies
raad serieus bijven nemen en
nadenken over de argumenten
van deze raad. „Het gaat mij
niet zozeer om de uiteindelijke
beslissing van de gemeente. Als
onze activiteiten er voor zorgen
dat een bepaald project niet
doorgaat betekent dat voor mij
geen overwinning: mij gaat het
om de argumentatie", aldus de
heer Van der Does.
Hij behoort duidelijk tot de ge
matigden in de Adviesraad en
is geen voorstander van harde
acties. „Ik ben een man van de
geleidelijkheid. Modem opposi
tie voeren en polariseren ligt
mij niet. Je kan vandaag de dag
ongeveer alles afdwingen als je
wilt en als je 't maar op een
slimme manier doet. Met tien
man en een paar potten rode
verf het Rapenburg afsluiten en
Dr. jhr. J. A. van der Does
je hebt het binnen een week
autovrij. Ik vind dat een dood
enge zaak", zegt Van der Does.
Voor hem is de Adviesraad dui
delijk wat anders. Zonder een
elitaire en intellectuele club te
willen worden gaat het hem al
lereerst om het samen denken
en de gemeente in goed overleg
te wijzen op punten die zij mo
gelijk vergeten is. Op die ma
nier tegengas geven vindt Van
der Does wel aanvaardbaar en
't is dan meegenomen als er
naar je geluisterd wordt...
Kool en geit
Dat ook in de Adviesraad lieden
van verschillend pluimage naast
elkaar kunnen werken blijkt
wel uit de wat afwijkende me
ning van dr. Jan A. F. Doove
over het werk en wezen van
<|pze inspraakraad. De heer
Doove is al een oudgediende in
de Adviesraad: al meer dan drie
jaar dacht en praatte hij mee
over het binnenstadsgebeuren.
Half januari verlaat ook hij ech
ter de raad. Niet vanwege on
enigheid, maar vanwege zijn
drukke bezigheden als bestuur
slid van de wijkvereniging Pie-
ters-en Academiewijk, die teveel
van zijn tijd en aandacht opei
sen.
Jan Doove laat er geen misver
stand over bestaan dat hij de
Adviesraad liever niet ziet pro
beren de kool en de geit te
sparen. „Je hoeft de gemeente
niet dood te schelden, maar je
moet wel een duidelijk stand
punt innemen", vindt hij. „Een
advies dat begint met de woor
den" 't verheugt de Adviesraad,
dat..." vind ik dan ook alleen
maar een verzwakking van je
werk: je kunt de gemeente na
zulke woorden niet meer op de
vinger tikken", aldus de heer
Doove.
Toch is Doove het met voorzit
ter Van der Does eens dat de
Adviesraad niet de instelling
moet zijn met het rode potlood
van „dit en dat klopt allemaal
niet", maar eerder moet zeggen
„heb je daar en daar aange
dacht". Dat betekent in de prak
tijk vaak het onderzoeken van
zaken, waartoe het de leden van
de Adviesraad in feite aan tijd
en kennis ontbreekt. Het stand
punt dat de Adviesraad toch
niet het werk van de gemeen
teambtenaren hoeft te doen
heeft vele leden dan ook al het
moede hoofd in de schoot doen
leggen. Het betekende een regel
rechte verzwakking van de Ad-
viesraad.Er kwam te weinig
meer uit zijn handen en het
aantal eendagsvliegen (lieden
die zich maar tijdelijk voor één
onderwerp interesseerden en
aanmeldden nam toe.
Maar de Adviesraad is nu een
maal meer dan een vervangend
wijkkomité. De hele binnenstad
valt onder zijn werkterrein, op
gesplitst in de sectoren monu
menten, verkeer/vervoer, leef
baarheid/ stedelijk wonen en
stedelijke ontwikkeling. „Met
rfame ontbreekt het de raad aan
actieve mensen met wat kennis
van zaken op deze gebieden",
zegt Jan Doove. „Maar aan de
andere kant is ook de gemeente
zelf schuldig aan het het terug
lopen van de Adviesraad. Soms
wordt de ene dag een advies
gevraagd en moet het de andere
dag binnen zijn. En maar al te
vaak krijgen de vertegenwoordi
gers van de Adviesraad die in
een raadscommissie aanwezig
zijn niet eens de gelegenheid
hun standpunt ten aanzien van
een bepaald agendapunt toe te
lichten", verwijt Doove.
Ondanks deze wat pessimisti
sche geluiden, ziet ook Jan Doo
ve toch toekomst voor de Ad
viesraad: „Als hij tenminste
een neutrale instelling wil zijn
die bereid is de onderste steen
boven te halen en er komen
meer mensen, dan zal de ge
meente er niet onderuit kunnen
naar de stem van deze groep
geïnteresseerde burgers te luis
teren".
ARJEN BROEKHUIZEN
LEIDEN/DEN HAAG Een 21-jarige Leidse koopman stond
gisteren voor de Haagse rechtbank op verdenking van het veroor
zaken van zwaar lichamelijk letsel door schuld en doorrijden na
een aanrijding.
De man was met de door hem bestuurde auto tegen een andere
auto gereden op de Nieuwe Beestenmarkt. Bij de aanrijding raakte
een vrouw ernstig gewond. De officier van Justitie eiste tegen de
koopman zes maanden gevangenisstraf waarvan twee voorwaarde
lijk, 1500 gulden boete en achttien maanden intrekking van het
rijbewijs. De rechtbank kwam tot een aanzienlijk mildere uit
spraak. één maand celstraf en achttien maanden intrekking van
het rijbewijs waarvan zes maanden voorwaardelijk met een proef
tijd van twee jaar.
Wordt dan lid
van de
Adviesraad voor de Binnenstad
Inlichtingen: na 1 jan. '77
MORSWEG 10 LEIDEN
TEL. 132949
Markten
ROELOFARENDSVEEN, snijbloemen
(gem. en hoogste prijs) Chrys. tros 155
p.b., Minestreel 280 p.b., Chrys. jaar-
rond 238 p.b.. Yellow Spider 290 p.b..
Forsythia 44—90 p.s., Gerbera 99 p.s.,
Arendsoog 110 p.s.. Orchideeën
95—255 p.s.. Strelitzia 303—330 p.s..
Cyclamen 228—300 p.s., Rozen 53 p.s.
Ilona 130 p.s.. Tulpen 227 p.b., Promi
nence 330 p.b.. Narcissen 89 p.b.. Carl
ton 110 p.b.. Freesia 246 p.b., Corona
500 p.b.. Anjers 30 p.s., Charmeur 82
p.s.
KATWIJK, Groenten 27 dec. Boeren
kool 27-42, Al p. kst. 1990-2400, All
730-2000. BI 1810-2430. Bil 340—550.
Cl 1000—1120, Cll. 430-620, knolselde
rij p.st. 13. gele kool 27. groene kool
9—11, rode kool 37—52. Aanvoer: 70
ton wasDeen.
RUNSBÜRG, 27 december, bloemen
(resp. gem. prijs, aanvoer): Alströmeria
0.328 440. Amaryllis 0,633—5370, Anjers
am. 0,521 6840, Anthurium 3,750 20.
Blauwe druifjes 1,536 450, Chrys. tros
n.c. 1.887 8692, Chrys. gepl. jr.c. 0.764
2440. Chrys. tros jr.c. 2.084 17.301.
Euphorbia 0.519 9170, Forsythia 0.344
990, Freesia 1,940 8611. Hyacinthen
1.677 1770, Hyacinthen met bol 0,362
56.797, Iris 5,213 1154, Lelie tak kas
1,043 13730, Narcis kas 1,339 20.326.
600, Rozen kleinbl. 0,358 5180, Serin-
qen 0,614 630. Snijaroen 0.930 1700.
Tulpen 2,925 26.070, Apeldoorn kas
2.445 67.657. Lust. Witwe kas 2.891
11.200. Prominence kas 2.284 2051. 2e
soort per bos 1.028 2349, Tulp met bol
0,146 34,345, Orchid. Cymb. Mini 0,370
4570, 2e srt per stuk 0.186 1110, Anjers
tros 0,184 2110, Rozen Baccara 0.756
3820, Rozen Sonia 0,536 3800. Rozen
Ilona 1,117 720. Stro/Droogbl. on. 0.650
400. Kerstgoed 0.100 100. Kerstgoed
13.667 3-, Div. snijbloemen 2.088 813.
Div. snijbloemen 0.631 4590. Alströme
ria imp. 0.429 12.840, Anemonen imp.
0,662 6753. Anjers Am. imp. 0,518 7500.
Gladiolen imp 0.318 1200. Liatris imp.
0,404 30.040. Narcis kas imp. 0.906 790,
Orchid. Arach. imp. 0,542 5958, Orchid.
Dendr. imp. 0.113 9800. Anjers tros
0.162 250-, Mimosa 1,133 4380, Div.
bladsrt. 1.383 1930. Div. snijbl. imp.
0,707 370. Div. snijbl. imp. 1.770 1155.
Azalea 3,532 520, Div. potplanten 2.550
10, Gladiolen-Ardent 0.335—7300.
Glad.-Eurovision 0.397 22.450. Glad.-
Wild Rose 0,420 200, Gl.-W Friendship
0.243 600, Gl. Colv.-Comet 0,122 24 795.
Anjer-tr-red 0,411 2000. Anjer-tr.-Pinr
0.170 80.000. Anjer-tr.-Viol. 0,211
11.200. Anjer-tr.-Whitl. 0.344 1700. An-
jer-tr.-Orange 0.396 250. Anjer-tr-Mix
0,365 2000, Div. snijbloemen 0,250 80,
Anjer-tr.-S-Pride 0,261 900.
