Een cavia is geen marmot
m?
Dr. Pluizer vraagt uw aandacht
Dammen
Bridgen
Schaken mEsmm'
Oplossing vorige puzzel
LEIDSE COURANT
JI
VRIJDAG 24 DECEMBER
De prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn:
12,50 M. P. A. v. d. Valk-Lange, Rinstraat 31, Katwijk aan de Rijn
7,50 Trudi v. d. Berg-de Winter, P. J. Warmedamstraat 40, De
Zilk
5,— Th. v. d. Klugt, J<erkweg 6. Roelofarendsveen.
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegezonden.
Leidse Courant
Postbus 11
Leiden.
HORIZONTAAL:
127
waarneming in de
54 nietsnut
2 Frans schrijver
geest, visie
55 Ind. kort, breed zwaard
1694—1778)
128
jong dier
57 regelen
9 gereed, klaar
130
vis korf
59 tijdperk v. 5 jaar
16 persoonl. vnw.
131
tegenover
62 titel
18 halsbont
132
voormiddag
63 gelaatskleur
19 manl. dier
133
opstandeling
64 handigheid
20 pl. in Overijssel
135
vogel
65 aartsbisschop
21 vis
136
heg van doornstruiken
6f vruchtenat
22 lidwoord
139
teleurgesteld
70 eikeschors
23 tennisterm
141
bergplaats
71 voor
25 stuk
143
vrucht
76 roofvis
28 land
144
zuivelprodukt
78 met rede begaafd we
30 drank
146
bijvoorbeeld
zen
31 slim
147
godsspraak
79 sierlijkheid
33 streep
150
zangstem
80 etensbak
34 gewicht
152
eenzaam
82 feestkleding
36 wilde haver
155
spoedig
84 Ind. opzichter
37 Ind. oprolbaar zonne
156
viervoeter
85 baas
scherm
157
riviermonding
87 houten contra-rail bij
38 zandheuvel
158
in orde
spoorwegovergangen
40 onbep. vnw
159
afslagplaats bij golf
88 schaakstuk
41 godin
160
afkomstig uit een pl. in
90 windrichting
42 bekende
Zuid-Holland
91 werkelijk
45 honingdrank
163
kunsttaal
92 aanstonds
46 vulkaanopening
165
door water omringd
93 schrijfkosten
48 steen
land
95 onbep. vnw.
49 zouteloos
167
opnieuw
96 administratietroepen
50 getakte horens ve. hert
168
iets laten opzeggen
99 pad
51 insekt
170
noot
100 keurig
52 berg op Kreta
171
nauwe opening
106 neteldier
53 naar binnen geslagen
173
afgemat
107 bijvoorbeeld
rand
174
oude vochtmaat
109 voorgerecht
56 pl. op Ameland
175
drmkbakje
111 Ind. plant
58 sportbeoefenaar
177
wang
112 Chinese maat
60 vervoeronderneming
61 verdikte huid
179
180
waterdier
kleur
113 bewijsstuk
115 jaarboek
64 flink
182
grondsoort
116 brompot
66 Chinese maat
184
pl. op Ameland
118 weersgesteldheid
67 opnieuw
185
rund
119 standvastig
69 deel v.d. wiskunde
186
bijb. figuur
122 vorstelijke zetel
70 boom
187
hoge berg
123 lange stok
72 oud Spaanse munt
189
lidwoord
125 gedwee
73 titel
190
tijdsduur
126 deel v.d. mond
74 water in Friesland
192
rijkstelegraaf s
128 onderricht
75 ondergrondse
193
barometer
129 klap
77 vrouwenhoofddeksel
194
het voldoen v.e schuld
134 iemand die slordig ge
78 euvel
kleed is of werkt
H1 nmrnsn.,nrnn;ninn
VERTICAAL:
136 noot
83 voormiddag
85 brijachtige massa
86 bloembed
88 vogel
89 neiging
92 ogenblik
94 middagmaal
97 dochter v. Cadmus
98 wandversiering
99 het gewicht bepalen
101 scheepstouw
102 uitroep ter aansporing
103 hierheen
104 pl. in Duitsland
105 koordans
106 drinkgerei
108 godin
110 Spaans rijpaard
111 zangstem
112 bijb figuur
114 salaris dat per week
wordt betaald
117 wandversiering
118 behorende tot de
Griekse of Romeinse
oudheid
120 voertuig
121 klinknageltje
123 kasteel
124 militair
125 insekteneter
1 iets wat niet geslaagd
is
3 riv. in Azië
4 haarkrul
5 spraak
6 bijtende spot
7 knaagdier
8 titel
9 familielid
10 gewicht
11 dodelijk
12 Inl. geneesmiddel
13 wilde haver
14 evenzo
15 binnendringing
17 Ind. chinees
22 aanwijzend vnw
24 balspel
26 smart, verdriet
27 soort v op en borduur
sel in wit op linnen
29 vis
30 bevalligheid
32 nachtkleding
34 pl. in Overijssel
35 hoeveelheid
37 papegaai 39 kleur
41 spelonk
43 bijwoord
44 overlevering
46 schoollokaal
47 nobel
137 deel v.e. modieuze da
messchoen
138 bevel
140 onderste
142 voertuig
143 gelaatskleur
145 rijstdrank
146 wortel
148 vrucht
149 delfstof
150 landstreek in Portugal
151 walrrvv.e lamp
153 koppelriem
154 standaardmaat
161 gezond
162 alom
164 schildhouder
166 haarkrul
168 gehoororgaan
169 naar aanleiding van
172 vordering
173 watervlakte
176 vrucht
178 grondsoort
180 gesloten
181 op de manier van
182 groot water
183 langzaam
186 north-east (afk)
188 naschrift
189 getijde
191 Royal Navy
De Kerst-rubriek van dit jaar,
beginnen we met de oplossingen
van de vorige week gepubliceerde
damprobiemen van de vierde inter
nationale problemistenwedstrijd
behorende bij het Internationaal
Suiker Damtoernooi.
H. de Jongh: 1 34-30 35x24 2
27-22 18x27 3. 32x21 23x34 4
40x18 16x27 5. 25-20 15x24 6
47-41 36x47 7 18-13 47x29 8 37-
32 27x38 9 49-43 38x40 10. 45x5
8x19 11. 5x1 wint.
J. J. Hauschild: 1 24-19 14x34 2
39x30 28x50 3. 49-44 50x46 4
42-37 31x33 5 43-39 25x43 6 48x6
35x44 7. 6-1 16x27 8 1x5.
J. Stokkel: 1 38-32 28x46 2 26-21
17x37 3 42x31 15x24 4. 47-41
46x35 5 34-29 24x33 6 45-40
35x44 7 50x10 4x15 8. 31x4 wint
M. van Dijk: 1. 33-29 24x31 2
30-24 18x38 3 39-33 19x39 4
28x10 15x4 5 25x3 38x29 (39x28
3x43) 6. 3x16.
W. Baars: 1. 37-31 17-22 gedw. 2
42-37 9-14 gedw. 3. 34-29 23x25
4 38-32 27x38 5 43x23 19x28 6
39-33 28x39 7 49-43 39x48 8 31-
26 48x31 9 36x20 15x24 10 26x8
7-12 gedw 11 8x17 25-30 12
17-12 24-29 13 12-8 29-33 14 8-3
33-38 15 3-25 30-35 16 40-34
38-42 17 25-20 42-47 18. 20-33
47x40 19, 45x34.
J. Chaze: 1. 34-29 23x34 gedw. 2
32-27 21x23 3 37-32 18x27 4
32x21 16x27 5 36-31 27x36 6
47-42 36x47 7 33-29 24x33 8. 38x9
47x40 9. 35x2 4x13 (34x43 2x35
35x2) 10. 2x40 34x43 11 49x2
In deze wedstrijd kregen 11 com
posities een eervolle vermelding.
Jos Stokkel ook in de prijzen
kreeg de eerste met zijn compo
sitie in het eerste diagram „Door
braak" 1. 35-30 20-24 gedw. 2.
25-20 14x34 3 28-22 17x39 4 32-
28 23x21 5 38-33 39x28 6 30-24
21x32 7 37-31 26x37 8 43-38
32x43 9 41x14 9x20 10. 48x6 wint
De tweede eervolle vermelding viel
ten deel aan Boris Sjitkin uit Mos
kou voor zijn compositie in het
tweede diagram „Klassieka"
1 27-21 16x47 2. 37-31 26x37 3.
49-44 23x32 4 39-33 47x29 5 35-
30 24x35 6 48-42 37x39 7 44x4
35x44 8 4x16 6-11 9 16x10 5x14
10. 50-44 14-19 11 44-39 19-23 12
39-33 3-8 13. 46-41 8-13 14. 41-37
13-19(A) 15 37-32 19-24 16 45-40
23-29 17 33-28 24-30 18 28-23
29x18 19 32-28. A 14 13-18 15
45-40 18-22 16. 40-34 23-28 17
38-29 22-27 18 29-23 28x19 19
34-29.
Een van de eigenschappen waarin
de expert zich onderscheidt van de
minder goede bridgespelers is een
goed voorstellingsvermogen. Voeg
hier aan toe een grote oplettend
heid met betrekking tot de bijge-
speelde kaarten, dan is het toneel
klaar voor verrassende ontknopin
gen, met name voor een niets
vermoedende tegenstander.
Het onderstaande spel demon
streert de juistheid van deze bewe
ring. Natuurlijk kan niet altijd een
verdediging gevonden worden
zoals de westspeler hier laat zien,
maar uit bieden en spelen valt
vaak meer af te leiden dan in de
praktijk wordt gedaan.
In een viertallenwedstrijd werd, na
een identiek biedverloop, zuid de
leider in een 4 schoppen contract.
Zuid opende met 1 schoppen,
noord bood 2 schoppen en dost-
liet van zich horen door 2 SA te
1096
>5 2
CV964
A B 73
V B 7 *8
7 A V 10 8 N 79 7
0853 W O o HB 10 72
10 9 6 Z +HV842
bieden, de „ongebruikelijke SA",
waarmee tenminste twee vijfkaar-
ten m de lage kleuren werd aange
geven Zuid bood 4 schoppen en
dat werd het eindcontract.
West kwam uit met klaver 10. voor
het aas van noord. Zuid moet
proberen niet meer dan 2 harten
slagen en een troefslag te verlie
zen. hetgeen betekent dat de har-
tenkleur moet worden aangevallen,
voordat er troef wordt getrokken.
Een kleine harten naar de boer
werd genomen met de vrouw,
waarna de westelijke wegen
scheidden. Aan tafel'1 werd klave
ren gespeeld, die zuid troefde,
speelde een kleine harten voor de
9 van oost, die met troef vervolg
de. Zuid nam, troefde een harten,
een klavertje en nog een harten,
ging naar de hand met ruitenaas
en verloor nog slechts een troef
slag, zodat hij het contract maakte.
Aan de andere tafel wilde west de
aftroefmogelijkheden van zuid be
perken en speelde onmiddellijk
schoppenvrouw na, voor zuids aas.
Bij oost viel de 8 en toen zuid
hierna met een kleine harten ver
der ging, rees west tot grote hoog
te. Hij had een vrij goed idee over
de kaartverdeling. oost had 2
geboden en had daarom ten n'
ste tien kaarten in de lage kleur
Zuid kon er dus niet meer i
twee hebben, waarmee tew
vaststond, dat hij begonnen
met 11 kaarten in de hoge kleur
waaronder waarschijnlijk
kaart schoppen.
Oosts harten 7 was gevallen en
niet het risico te lopen dat o
met de 9 aan slag zou komen, n
west de slag met harten 10
vervolgde het schoppenboer' 1
Hier was geen kruid voor gew 1
sen. Het enige wat zuid kon do
was een harten troeven
noords schoppen 10. maar da
mee werd wests 7 een winnen
slag. Troeft zuid de harten niet
haalt hij de troeven, dan ma
west nog twee hartenslagen
Bijzonder fraai tegengespeeld
mogelijk gemaakt door goed r
het bieden te luisteren en op
kleintjes te letten
Duidelijk blijkt uit vele toernooipar-
tijen, dat de Siciliaanse verdedi
ging'aan vernieuwing toe is. Een
illustratief symptoom was Spass
ki's weerlegging van de zogenaam
de Fischervariant van de Siciliaan
se verdediging. Maar ook de Naj-
dorfvariant bleek geen succes en
zo keerde men terug naar de dra-
kenvariant van de Siciliaan. Hoe
wel deze vertakking een degelijke
afweer is. blijkt ook de drakenva-
riant door de laatste onderzoekin
gen tekenen van verval te tonen.
Wederom een bewijs dat deze ver
dediging of uit de roulatie geno
men moet worden of dat de theo
retici nieuwe wegen vinden om de
Siciliaan zijn oude luister te herge
ven. Onderstaand volgt een partij,,
die een bewijs vormt van de ge
schetste problematiek.
Wit. Kavalek (Var. Staten)
Zwart: Vlsier (Spanje)
Gespeeld in het toernooi te Lanza-
rote 1973
Siciliaans
I. e2-e4, c7-c5 2. Pg1-t3, Pb8-c8
3. d2-d4. c5xd4 4. Pf3xd4, g7-g6
5. c2-c4, Pg8-f6 6. Pb1-c3, Pc6xd4
7. Dd1xd4, d7-d6 8. Lfl-e2, Lf8-g7
9. Lc1-g5, 0-0 10. Dd4-e3. Dd8-a5
II. 0-0, Lc8-e6 12. Tal-cl, T18-c8
13. b2-b3, a7-a6 14. a2-a4
(Om het zwarte tegenoffensief op
de damevleugel af te remmen)
14. Da5-b4 15. Le2-d1, Ta8-b8
16 De3-e1
(Wit neemt maatregelen om een
aanval tegen de zwarte koning op Schaakpuzzel
touw te zetten)
16. Kg8-f8 17. Lg5-d2. Db4-a3
18. Ld1-c2, Da3-c5 19. Kg1-h1,
Le6-d7
(Nu dreigt 20. b5)
20. #2-#4, b7-b5
Stelling na 20b7-b5
Het is practisch onvoorstelbaar,
dat wit die in de onderstaande
positie aan zet is kan winnen.
Nog geheimzinniger is het feit, dat
een inleidend stukoffer de pointe
van de combinatie vormt. Een fan
tastische winstvoering!
41. e4-e5
(De beslissende doorbraak)
21d6xe5 22. f4x»5, Pf6-g4 23.
De1-h4, Pg4xe5 24. Dh4xh7, P®5-
9*
(Verhindert 25. Lh6)
25. Pc3-d5
(Dreigt 26. Lb4 en 26. Lg6. Na 25.
bc4: 26. bc4: blijft zwarts posi
tie kritiek)
25. Pg4-f2f 26. Tf1xf2, Dc5xf2
27. Ld2-h6 en zwart gaf zich ge
wonnen. Tegen de dreiging 28
dh8 is niets begonnen.
Wit aan zet en wint
Oplossing schaakpuzzel
Wit wint als volgt:
1 Ld3-f5!. g6xf5
(Na 1. f6 beslist 2. Kc5, Tg8
3. Ta8t. <f7 4 Le6f)
2. Kb4-c5, f7-f6
3. Kc5-d6, Tf8-g8
4 Kd6-e6. Ke8-f8
5. Ke6xf6 en zwart verliest zijn
toren.
Knaagdieren, zoals konijnen,
hamsters en cavia's zijn popu
laire huisdieren voor kleinbe-
huisden. Ze vragen minder
ruimte dan honden en katten,
hoeven niet te worden „uitgela
ten" en kosten weinig, terwijl ze
toch deel uitmaken van het ge
zin en speciaal voor kinderen
fijne kameraadjes zijn. Cavia's
bijvoorbeeld zijn bijzonder lieve
huisdieren. Ze zullen niet gauw
iemand bijten en zijn makkelijk
in'de omgang. Kinderen vertel
len vaak d^t zij thuis een mar
motje hebben, maar dan praten
zij meestal over een cavia. Be
halve dat het beide knaagdieren
zijn, hebben cavia's en marmot
ten nauwelijks iets met elkaar
gemeen.
Marmotten maar ook ham
sters gebruiken hun voorpoo
tjes bij het eten, terwijl de ca
via's het alleen van hun scherpe
snijtanden moeten hebben. Ver
der hebben marmotten een
staartje en houden ze winter
slaap.
Cavia's zijn afkomstig uit Zuid-
Amerika. Het schijnt dat ze
door de Inka's, het volk van het
oud-Indiaanse rijk in Peru, om
streeks de 12de eeuw werden
gefokt voor „consumptie". Maar
toen Zuid-Amerika werd ont
dekt en de cavia's naar Europa
werden vervoerd, konden de
Europeanen er niet aan wennen
om een diertje wat zo ver
dacht veel op een rat leek op
te eten. Zo werden ze als troetel
dier door de mensen in huis
genomen. Toch zijn het niet al
leen huisdieren gebleven, maar
dienen de cavia's nu ook de
mensheid bij wetenschappelijke
onderzoeken in laboratoria. De
oorspronkelijke kleur van de
wilde cavia's was eigenlijk grijs
bruin, de zogenaamde „wild
kleur", die men ook bij de haas
aantreft. Maar door het fokken
zijn de meeste bonte cavia's met
verschillende haarlengtes gebo-
Omdat cavia's in de natuur in
zeer droge gebieden leefden en
ze alleen water op konden ne
men via de planten die ze aten,
hebben ze nu als huisdier ook
geen behoefte aan een bakje
drinkwater. Een blaadje sla. dat
enorm veel vocht bevat, is daar
om slecht voor de spijsverte
ring. Gewassen groente en fruit
moet dan ook goed worden af
gedroogd en eten dat eenmaal
bevroren was is helemaal slecht
voor de darmen. Daarom ook is
het belangrijk dat de onder
grond van het cavia-hok goed
absorbeert. Zaagsel en turf
molm worden daarvoor het
rpeest gebruikt. Wanneer er wat
vérs hooi, wat de beestjes ook
lekker vinden als voer, wordt
verspreid over de zaagsel- of
turfmolm-bodem dan hebben de
cavia's ook meteen een „speel
tuin" en kunnen ze hun eigen
slaapholletje maken.
Er zijn verschillende soorten
hokken verkrijgbaar bij de die
renhandel, meestal gemaakt van
plastic, ijzer of glas. Ook de
plaats van het hok is belangrijk
want de cavia's zijn van nature
al erg gevoelig voor vocht, tocht
en koude en kunnen net als de
mens een verkoudheid oplop<
Speciaal voor hooi en (dro<
groenvoer is een bakje verkri,
baar, het ruifje, dat aa
kant van het verblijf kan wc
den bevestigd. Eveneens is
een bakje voor gemengd
zoals zonnebloempitten, maisi
biksblokjes in de handel. Wa
neer cavia's een boomtakje
een stuk (niet splinterend) ho
ter beschikking hebben, spell
zij zelf voor „tandarts". Hi
scherpe lange tanden blijvi
groeien en door het knagen aa
zo'n tak slijten de tanden va;
zelf. Dit is heel belangrijk, wal
wanneer cavia's te lange tande
hebben, krijgen ze grote moe
lijkheden met het eten en fl
enige tijd zullen zij zelfs vand
honger sterven. De mannetje
cavia is over het algemeen d
schuwste, maar als er werkeliji
gevaar dreigt wordt hij plotse
ling erg fel en treedt hij naa
voren om zijn familie te bf
schelmen.
Hij is dan zelfs bereid zijn leve
voor zijn gezin op te offeree
Uiteraard willen cavia's, net al
mensen en vele andere dieren
graag in gezelschap leven, dtï
met één of meer soortgenoten
Dus wanneer gezinsuitbreidiril
niet gewenst is, zal natuurlij!
goed moeten vvlorden gekeken
men werkelijk alleen maar twe<
vrouwtjes- of mannetjes-cavia»
heeft gekocht.
