Sou/io/nt
Vuurzee verwoest
papieropslagplaats
«idsejhoogleraar
erd beknot in
Vlenten-onderzoek
mag Kabinet onder voorwaarden
akkoord met U.C.-project
Houding Saoedi's
kan rampzalig worden
HAOS OP
fEGEN
Tanker in
haven
geëxplodeerd
Omrit van 2000 km
WEG WEZEN
IN 6-VOUD
BERICHT
ADVERTEERDERS
MAANDAGEDITIES
Vredeling gewipt als
landbouwcommissaris
IN HAAGSE BINNENSTAD
Ipdracht aan Van Agt teruggegeven
Oliedeskundige prof Odell:
DAGBLAD
VOOR
ZUID-HOLLAND
ADVERTENTIE
"teLe^ftaw
uilen div\sda^avowcl decevwbep ig>é-stop-
0uuR aanwezig z.0n - s-top- in liet
Lelcentpuw» „de Kopei'wiol.en" MetewwgU te
en stop- v/oof het sïgvxeve* van platei
>oeUen--stop
havtel^Ue groeten v/av» de HAMMONDS - stop
en Gwen Bviïey, Jev»n\veren3>avicl Havntnond
ane MaKwe.lL-S-top-
Londow, i8scptembei» tyfé
ANGELES In de haven
Los Angeles is vannacht
<iberiaanse olietanker ont-
De door de explosie ver
akte drukgolf werd tot op
ifstand van zestig kilome
de omtrek gevoeld. In het
igebied sneuvelden talloze
eventuele slachtoffers is
liets bekend. De gehele be
ling was aan boord van de
ruwe olie uit Indonesië ge-
tanker, volgens de Ameri-
e kustwacht tussen de
tig en zestig man. Boten
de kustwacht haalden over
men uit het water.
Ie explosie vloog het schip,
de 38.562 ton metende Sansine-
na, in brand. De havenbrand
weer, die onmiddellijk blusbo
ten en helikopters inzette, leek
het vuur na een uur meester te
zijn.
P V an onze correspondent)
«ARUs De chauffeur van een Belgische vrachtwagen,
die vanuit Kortrijk 20 ton eieren naar Frankrijk moest
vervoeren, heeft als gevolg van een vergissing tussen twee
ongeveer gelijkluidende plaatsnamen 2000 kilometer teveel
afgelegd.
De secretaresse van de Belgische firma waarvoor hij werkte
nad de chauffeur naar Cannes aan de Franse Rivièra
gestuurd. Ze had echter Caen in Normandië moeten opgeven.
uitbreiden
DEN HAAG Hoogovens mag
van de Nederlandse regering
haar produktiecapaciteit van 8
miljoen ton ruwstaal per jaar
uitbreiden tot 11 miljoen om
streeks 1985. Premier Den üyl
noemde gisteravond na afloop
van het kabinetsberaad, waarin
het groene licht voor Hoogo
vens werd gegeven, deze uit
breiding een van de grootste
industriële expansies sinds
1945.
De produktie-uitbreiding, die in
fasen wordt uitgevoerd, bete
kent een winst aan directe
werkgelegenheid van ongeveer
3.350 arbeidsplaatsen. De plan
nen, die in 1974 in de openbaar
heid kwamen, vergen een inves
tering van 7 miljard op basis
van het prijspeil 1974. Met het
provinciaal bestuur moet nog
worden bekeken, hoe de effec
ten van deze uitbreiding die tot
problemen kunnen leiden, kun
nen worden opgevangen.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het voorlopig besluit van het kabinet om
in principe en onder bepaalde voorwaarden mee te werken
aan uitbreiding van de ultracentrifugefabriek in Almelo
heeft (nog) geen grote beroering gewekt bij de PPR, de
regeringspartij die zich tot dusver daartegen fel heeft
verzet en welk verzet in de ministerraad werd vertolkt
door de PPR-ministers Trip en Van Doorn. In een eerste
reactie op het gisteren door de ministerraad genomen
besluit wordt door PPR-kopstukken namelijk de verwach
ting uitgesproken, dat het uiteindelijk toch niet tot een
uitbreiding zal komen.
Mevr. R. Beckers, de aanstaande lijsttrekker van de PPR
zei gisteravond, bij haar standpunt te blijven, dat uitbrei
ding niet verantwoord is. Afgewacht moet worden, welke
keiharde garanties minister Van der Stoel van Buitenlandse
Zaken van de twee partner-landen Westduitsland en Enge
land kan krijgen, dat er een greep komt op de mogelijkheid
om verspreiding en misbruik van verrijkt uranium tegen
te gaan. „Ik verwacht niet, dat die keiharde garanties er
komen en dus zal die fabriek niet worden uitgebreid.
Daardoor blijft ook de kans op een kabinetscrisis rond dit
onderwerp bestaan", aldus mevr. Beckers.
Ook de kernenergiespecialist van de PPR-fractie, L. Jansen,
kon niet aannemen, dat voldaan zal worden aan de voor
waarden, die het kabinet aan de uitbreiding van „Almelo"
heeft gesteld. De fractie wil pas een definitief standpunt
bepalen, als ook het besluit van het kabinet definitief wordt.
De tweede voorwaarde die het kabinet heeft gesteld is, dat
minister Lubbers met West-Duitsland en Engeland overeen
stemming bereikt over economische en organisatorische
uitgangspunten, die nodig worden geacht om tot een verant
woorde opzet te komen. Premier Den Uyl zei gisteravond,
dat dit voor minister Lubbers niet zo moeilijk behoeft te
zijn.
Een definitieve beslissing kan' over enkele weken worden
verwacht. Den Uyl stelde nadrukkelijk, dat een besluit tot
uitbreiding van „Almelo" niet vooruitloopt op de beslissing
die het nieuwe kabinet moet nemen over de bouw van
kerncentrales in Nederland.
Vandaag als bijlage geen Finale, zoals ge
bruikelijk op zaterdag, maar zes tekstpagi
na's, geheel gewijd aan de „grote vakantie"
en aan „tussendoortjes".
In deze „Weg Wezen" in zesvoud besteden
we aandacht aan:
Het massatoerisme en de belangrijke
plaats die de eigen auto daarbij inneemt;
9 De rol die de banken spelen in het reis-
wezen, met op dezelfde pagina een beschou
wing over het Portugese Algarve met zijn
innemende en vrijgevige bevolking;
De steenwoestijn New York en de kansen
die Nederland in het land van Uncle Sam
laat liggen;
De Bergstrasser Wein van Romeinse ko
maf en het aan natuurschoon zo rijke Bre-
tagne;
9 Het andere Mallorca, op nog geen kwar
tier van de mensenmassa, en een vluggertje
naar Malta;
Tot slot het eerste deel van een dagboek
over „zes op een hoop geveegde eilanden":
De Nederlandse Antillen.
Nederland het
op tien na
rijkste land
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Gemeten naar
het bruto nationaal produkt per
inwoner komt Nederland op de
elfde plaats in de rij van Wes
terse industrielanden.
Het rijkste volk zijn de Zwit
sers. Daarna komen de Zweden,
en vervolgens op ongeveer het
zelfde niveau de Amerikanen,
Noren, Denen en Duitsers. Ar
mer dan de Nederlanders zijn
de Finnen, Australiërs, Japan
ners, Engelsen, Nieuwzeelan-
ders en Italianen.
voor onze
In verband met de feestdagen is het sluitingstijdstip
voor het aannemen van advertentie-opdrachten als
onderstaand gewijzigd.
van 27 december en 3 januari
kunnen advertenties worden aangeboden op de vrij
dagen 24 en 31 december tot 's morgens 11.00 uur.
Oriol door
ontvoerders
terechtgesteld?
MADRID (UPI) De Spaanse
regering heeft gisteravond ge
weigerd in te gaan op de nieu
we eis van de ontvoerders van
de adviseur van koning Juan
Carlos, Oriol, dat alle politieke
gevangenen in Spanje moeten
worden vrijgelaten in rail voor
het leven van Oriol.
In regeringskringen werd van
morgen vernomen, dat het dag
blad El Pais was opgebeld door
iemand die zei: „We hebben
hem terechtgesteld". De juist
heid ervan heeft men nog niet
kunnen controleren.
(Van onze correspondent)
BRUSSEL Oud-minister Vredeling van Defensie is op de wip
komen te zitten voor de functie van EG-landbouwcommissaris,
als opvolger yan ir. Lardinois die op 1 januari als zodanig
aftreedt.
De voorzitter van de nieuwe Europese commissie, de Bnt Koy
Jenkins geeft voor deze functie namelijk de voorkeur aan de Deen
Finn Gundelach, die reeds lid is van de Europese commissie. De
kandidatuur van Gundelach wordt momenteel gesteund door Enge
land, West-Duitsland, Frankrijk. Italië-, België, Ierland en Denemar-
kea
Hut Het de vraag, of de Nederlandse regering, die Vredeling voor
de post naar voren had geschoven, nog voldoende tegendruk kan
uitoefenen. Zo niet, dan zal Vredeling waarschijnlijk Sociale Zaken
of Ontwikkelingshulp gaan beheren.
Zaterdag is uecember
Western
Western „De vijf graven" op
Ned. I om 21.50 uur, om 19.05
uur Willem Ruis-show.
Ned. II om 21.30 uur Vluchtrou
te en om 23.00 uur Bertus Aaf-
jes in Afrika.
Zondag Ned. I om 21.35 uur De
Maupassant en om 19.55 uur
Albert Mol in tv-privé.
Ned. II om 17.30 uur Schaatsen:
Ned. Noorwegen en om 22.40
uur Paaltjens in Beeldspraak.
lD7b, trie jaargang no. ZObil
Minder houd.
In het algemeen veel bewolking
met plaatselijk wat regen of mo
tregen. Meest matige wmd uit
zuidoost tot zuid. Maximumtem
peraturen omstreeks plus 3 gra
den.
Zondag: Zon 8.44—16.33.
Maan 06,26—15,27
Hoogwater Scheveningen.
1.01-13,26,
Laagwater 9,03—21.20
2. Leiden, postbus 11. tel. 071-122244 - Giro 103003 - Bank: Amro-bank N.V., Leiden. Directeur-hoofdredacteur: J. J. Hallewas - Chef-redacteur: Wim Buijteweg.
(excl. BTW) 0,45 per mm. Telefoontjes 4,08 - Klachten bezorging: tel. 071-122244 (18.00 tot 19.00 uur) - Abonnementen: kwartaal 38,27; jaar 149,15; losse nummers: 55 cent.
DOOR AGENTEN
GEMOLESTEERD
MADRID (AFP) Een gene
raal die tevens onder—inspec
teur van de Spaanse politie is,
is gisteren door demonstreren
de agenten en leden van de
„Guardia civil" afgetuigd. Hij
werd na het incident afgevoerd
naar een ziekenhuis.
De generaal, die in burger ge
kleed was, richtte zich voor het
ministerie van Binnenlandse Za
ken in de hoofdstad Madrid tot
de demonstrerende agenten en
vroeg hun uiteen te gaan. Een
aantal agenten namen hem toen
beet en gooide hem tegen de
grond, waarna hij werd toegeta
keld.
De politiemensen demonstreer
den voor hogere lonen en „een
beter imago van de ordemensen
tegenover het volk". Zij eisten
het aftreden van de minister
van Binnenlandse Zaken, Ro-
dolfo Martin Villa, en de rege
ringsleider, Adolfo Suarez.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Een grote uit
slaande brand heeft vanmorgen
een aan de Gortmolen in Den
Haag gelegqn opslagplaats voor
papier van de firma Rijmenam
volledig in de as gelegd. Het
vuur brak door nog onbekende
oorzaak omstreeks zeven uur
uit en woedde tien minuten la
ter over een lengte van meer
dan veertig meter.
De Haagse brandweer zette al
het beschikbare materieel in
voor de blussing. De politie
zorgde ervoor, dat een aantal
bewoners van de Koningstraat
tijdelijk werd geëvacueerd. Een
achttal paarden, dat in een na
bij gelegen stal stond, werd
naar veiliger oorden overge
bracht. Voor zover bij het ter
perse gaan van deze editie be
kend was, heeft niemand letsel
opgelopen. Nadat de brandweer
de melding „grote brand" had
doorgegeven werden de burge
meester en de hoofdcommissa
ris van politie gewaarschuwd.
Rond negen uur had de brand
weer de overal om zich heen
grijpende vlammen nog niet on
der controle. De nablussing
heeft de gehele verdere dag
voortgeduurd. De schade wordt
geraamd op vele tonnen.
moeilijk, maar bijzonder inte
ressant zijn geweest") blijft
prof. Van Gunsteren van ma
ning, dat deze zaak onderzocht
moet worden.
w een onzer verslaggevers)
N HAAG Plotselinge
Muwval, gevolgd door he-
■fttegenbuien hebben gis-
Mdag en -avond geleid
I ten complete verkeer
loos op vrt|wel alle grote
ikeerswegen in het west-
len midden van het land.
Iker vijf mensen verloren
I leven, waaronder twee in-
lenden van een personen-
lo, die na een aanrijding op
I verkeersplein Oudenrijn
brand vloog. Tientallen
nsen raakten gewond. Een
isenketel was het bij Ou-
irijn, waar bij aanrijdingen
ler honderd auto's betrok-
waren. Volgens de politie
i de automobilisten voor
i groot deel zelf schuldig
weest aan de chaos. Men
ef gewoon met hoge snel
den rijden. Den Haag vorm-
een uitzondering. Hier
td zich slechts een enkele
irijding voor.
an een onzer verslaggevers)
ÏIDEN De Leidse hoogle-
ar in de politieke theorie en
politieke geschiedenis prof.
H. R. van Gunsteren heeft
n opdracht om een weten-
happelijk onderzoek in te
ellen naar de zaak Menten
n minister Van Agt van
stitie teruggegeven. „Er wa-
n te veel zaken dei ik niet
acht onderzoeken", zo moti-
erde de hoogleraar gister-
iond zijn besluit, „de minis-
r wenste niet tegemoet te
imen aan voor mij essentiële
lorwaarden voor een onaf-
inkelijk en grondig onder-
ek".
of. Van Gunsteren werd
urn een week geleden door
inister Van Agt aangezocht
n het door hem aan de
Intussen heeft premier Den
Uyl toegezegd, de oud-direc
teur van de Rijksvoorlichtings
dienst mr. Landré te zullen
ontheffen van zijn geheimhou
dingsplicht, zodat hij aan het
onderzoek in de zaak-Menten
kan meewerken. Mr. Landré
verklaarde onlangs bij een dis
cussie over de zaak-Menten
van na de oorlog en over be
schuldigingen aan het adres
van de KVP, dat hij wel wat
zou kunnen vertellen uit de
tijd dat hij werkzaam was bij
de RVD, maar dat zijn ambt
seer dat verhinderde.
POLITIECHEF
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Volgens prof P.
Odell, directeur van het economisch
instituut van de Erasinusuniversiteit
in Rotterdam, is er weinig reden voor
de Westerse wereld, met name Europa
en Japan, blij te zijn met de tweeledi
ge prijsverhoging van de Opec, de
organisatie van olie-exporterende lan
den. „Ik geloof dat dit een van de
ergste dingen is, die hadden kunnen
gebeuren", aldus de hoogleraar, die
zich al enige jaren bezighoudt met
een wetenschappelijke studie van de
internationale olie-situatie.
De Rotterdamse hoogleraar vreest, dat
er nog een hevige strijd zal losbarsten
tussen Saoedi-Arabië en de Verenigde
Arabische Emiraten enerzijds en de
overige elf Opec-landen anderzijds,
met mogelijk zeer groot gevaar voor
het westen.
Saoedi Arabië en de emiraten zijn
gisteren uit het gelid van de Opec
gestapt en hebben verklaard, de we
reldmarkt met olie te zullen overspoe
len in een poging de prijsverhoging
van 10% die gisteren aangekondigd
werd door van 's werelds grootste
olie-exporteurs te blokkeren.
Voor prof Odell is het duidelijk, dat
de „elf" deze houding van de Saoedi's
en de emiraten, die hun prijzen slechts
met 5% verhoogden, niet over hun
kant kunnen laten gaan. De „elf' zou
den kunnen besluiten hun olieproduk-
tie zover te verlagen, dat die niet kan
worden opgevangen door een produk-
tieverhoging van Saoedi Arabië. „In
die situatie van kunstmatige schaarste
zouden de „elf' voor hun olie elke
prijs kunnen vragen die ze maar wil
len". Europa en Japan, afhankelijk
van de „elf" zouden dan het zwaarst
getroffen worden. Prof Odell sluit in
dit olieconflict een militaire actie
evenmin uit. Een derde wereldoorlog.
Tweede Kamer toegezegde we
tenschappelijk onderzoek te
leiden naar het vervolgingsbe
leid tegen Menten vanaf 1945
tot de zomer van dit jaar en
naar de invloeden waaraan dit
beleid al dan niet heeft bloot
gestaan.
De hoogleraar vindt nu, dat
minister Van Agt hem teveel
beperkingen oplegde. „Als ze
een beperkt onderzoek willen,
moeten ze dat zeggen, maar
dan moeten ze niet mij ne
men".
Prof. Van Gunsteren had zelf
zijn wetenschappelijke staf
willen samenstellen. Hij had
ook het parlement bij zijn on
derzoek willen betrekken en
officiële brieven willen schrij
ven aan ambtgenoten, univer
siteiten, wetenschappelijke in
stituten en dergelijke, met ver
zoeken om medewerking. Mi
nister Van Agt ging met geen
van deze voorstellen akkoord.
Ook wenste de minister de
opdracht niet uit te strekken
tot een onderzoek naar de mo
gelijke beïnvloedingslijnen op
het opsporingsbeleid. De hoog
leraar had de opdracht en de
strekking van zijn onderzoek
zo zorgvuldig mogelijk met het
ministerie van Justitie willen
vastleggen „vooral omdat het
ministerie zelf onderwerp van
het onderzoek is".
In het belang van het onder
zoek had prof. Van Gunsteren
ook toegang willen hebben tot
de archieven van de politieke
partijen.
Hoewel hij de opdx&cht. nu
'heeft teruggegeven („Het zou
De plotselinge sneeuwval gisteren veroorzaakte onder andere een enorme chaos op het verkeersplein
Oudenrijn. Hier twee vrachtwagens die na een botsing met een personenwagen in brand vlogen.
Mr. Landré geen zwijgplicht
meer
Prof mr. H. van Gunsteren
opdracht terug.
De Saoedi-Arabische olieminister sjeik Yamani maakte gisteren
na afloop van de Opec-vergadering de „verdeelde" verhoging van
de prijs van ruwe olie aan de pers bekend.
