massa-toerisme
een ramp maak
een zegen
je zelf uit
is
Of
of
Beleggings-
bewiizen
Spaar-
depositos
Sparen
bij de RPS?
Prima!
Rijkspostspaarbank
2 Zekere vormen van beleggen bij de RPS:
sagiers mogen in de meeste gevallen
niet meer dan 15 kilo bagage meene
men en moeten voor elk pondje meer
zwaar betalen.
De autovakantie heeft ook nog een
derde voordeel, als je eenmaal op de
plaats van bestemming bent. Je be
schikt dan immers over eigen ver
voer en bent niet afhankelijk van een
sterk ondervoed busnet of van een
peperdure huurauto, (wat dat laatste
betreft: enkele maanden geleden
huurden we een Fiat 128 op Tenerife.
Toen we wegreden bleek: a) dat de
remmen niet functioneerden en b)
dat alle meters op het dashboard het
mooi lieten afweten. Huurprijs per
dag voor dit automatisch genot: 124
gulden. Reken eens uit, hoeveel fles
sen eerlijke landwijn je daarvoor
kunt kopen).
Toch hebben de Touroperators lang
geaarzeld, voordat ze de vakantiereis
per eigen auto in hun pakket opna
men. De Algemene Nederlandse Ver
eniging van Reisbureaus (A.N.V.R.)
rekende in 1973 nog uit, dat slechts
20 procent van het door. touropera
tors geoffreerde reispakket bestond
uitvakanties per eigen auto. Wie de
reisgidsen van die tijd er op naslaat
ziet dan ook, dat de grote touropera
tors dat stuk van de reismarkt niet
eens in hun programma hadden op
genomen. En waarom niet? Een dui
delijke zaak: ze wilden de hele koek
en zowel verdienen aan de reis als
aan het verblijf. Aan een vakantie
ganger, die er in zijn eigen auto op
uittrok konden ze niet genoeg over
houden en daarom lag hij bij hen ge
heid uit de gratie.
Nu de groei van de vliegreizen stag
neert (de cijfers schommelen al enke
le jaren rondom de 700.000) hebben
ze eieren voor hun geld gekozen en
'de verloren wagenmeester weer aan
de borst gedrukt. Neckermann biedt
nu reizen per eigen auto aan en Arke
heeft zelfs een apart programma la
ten drukken met verleidelijke auto
suggesties. Ook de meeste andere
touroperators hebben zich gretig op
de recreërende automobilist gewor
pen.
Komt in de bus
Sterk in opmars zijn ook de zoge
naamde rondreizen. Steeds meer
mensen willen niet langer twee of
drie weken op één vakantiestek blij
ven plakken en prefereren een trek
tocht per comfortabele autobus. Ook
aan die wens zijn de touroperators
haastig tegemoet gekomen. Christof-
fel biedt meer dan 25 rondreizen aan,
Neckermann, Arke en bus-specialist
De Jong komen ook met een grenze
loos gevarieerd aanbod. Men kan nu
per toeringcar vrijwel alle landen be
zoeken en zwerven van de bronnen
van de Nijl tot aan de toendra's van
Lapland.
(tip terzijde: Vrij Uit bv, in 1973 op
gericht door Shell, de ANWB, de Ra-
bo-bank, Nationale-Nederlanden en
Internationaal Toer Centrum ITC
mikt exclusief op de autotoerist,
maar biedt daarnaast de mogelijk
heid om goedkoop per snelbus naar
een aantal bestemmingen in Spanje
en Italië te reizen. Drie of vier perso
nen van een gezelschap gaan dan per
eigen auto en de rest reist hen ach
terna per snelbus. Er zijn instap-
plaatsen door het gehele land. Ver
trek vrijdagmorgen, aankomst de vol
gende ochtend circa tien uur. Retour-
prijs vanaf 190 gulden).
Nooit op vakantie
Aan de andere kant is men in dé va
kantielanden ook tot de ontdekking
gekomen, dat de zeven moddervette
jaren voorbij zijn en dat het toeris
tisch manna niet langer in verbijste
rende overvloed uit de hemel valt. De
keus is alsmaar groter geworden,
maar het vliegend leger van reislusti-
gen is vrijwel constant gebleven:
700.000. Daarbij raakt men langza
merhand uitgekeken op de Drie Maal
Z-reis, de Zand, Zee en Zomer-va-
kantie. De vraag is nu niet meer:
„Waar gaan we heen?", maar „Wat
gaan we doen?". De kanenbrader, die
zich jaren lang als een ingevette cro
quet heeft laten paneren door broe
der Peseta en broeder Lire blaakt
opeens van dadendrang en wenst te
ontdekken, te sporten en bergen te
verzetten.
Uit de gratie
Deze radicale verandering in het
wensenpakket van de Nederlandse
vakantieganger heeft tot gevolg ge
had, dat Spanje in recordtijd uit de
gratie is geraakt. Spanje heeft in de
afgelopen jaren zijn kust omgebouwd
tot een betonnen Bijlmer aan Zee,
een langgerekt getto, waarin de tijde
lijke bewoners elkaar het overschot
van de maaltijden over de balkonran
den kunnen aanreiken. Het motto
daarbij was: „Al bouwt de Spanjaard
nog zo snel, de toerist, die achter
haalt hem wel". Vissersdorpen als
Torremolinos, Marbella en Sitges
werden veranderd in overslagplaat
sen voor het massatoerisme; pepiete-
rige stranden kreunden onder het ge
wicht van massieve, in bikini-verpak
te borstweringen.
Maar terwijl Spanje koortsachtig
doorbouwde aan zijn kipperen en el
ke dag de gouden eieren raapte, die
Barnevelders en andere Europese
bleekgezichten gelegd hadden, begon
met zich op het thuisfront af te vra
gen, of een jaarlijkse deportatie naar
het handwarme zuiden nou wel het
toppunt van vakantiezaligheid was.
De reisgidsen bleven stug volhouden,
dat het uitzonderlijk goed toeven was
aan de boorden van de Middellandse
Zee, maar Jan de Wit had er toch
zijn twijfels over. Jan ontdekte, dat
zijn ebbehouten hoofd na terugkeer
in het vaderland binnen enkele we
ken weer was opgebleekt en dat hij
daarna geen enkele fijne herinnering
meer had aan zijn vakantie-avontuur.
Hij wist alleen nog, hoe warm het
was en hoe ver en hoe vol.
Warme delicatessen
De reacties bleven niet uit: tourope
rators, die vrijwel al hun troeven uit
speelden op Spaanse bestemmingen
schoven haastig andere kaarten in
hun reisspel: Griekenland was na het
schrikbewind der kolonels opeens
weer duidelijk terug van weggeweest.
Met name eilanden als Rhodos en
Kreta, die in 1975 van het all-in-va-
kantie-menu waren geschrapt ston
den weer boven aan de lijst der war
me delicatessen. Ook Italië, het eerste
land, dat in het begin der zestiger ja
ren van het opkomend massatoeris
me profiteerde, maar daarna nieuw
bouw en service aan zijn laars lapte
en prompt zijn meeste klanten naar
Spanje zag vertrekken, zit opnieuw
in de lift. De Italiaanse munteenheid,
de lire, is duchtig gedevalueerd en
daardoor is Italië nu éen van de
goedkoopte-eilanden in Europa ge
worden.
De Spanjaarden hebben de ineenstor
ting van hun Iberisch luilekkerland
overigens niet gelaten geaccepteerd.
De regering in Madrid begon met een
spectaculaire devaluatie van de pese
ta en het Ministerie van Toerisme
droeg de hoteliers dwingend op om
hun tanend dienstbetoon weer op te
vijzelen. Een kwestie van buigen of
barsten overigens, want Spanje leeft
voor een zeer belangrijk deel van het
internationaal toerisme. In de gouden
tijden beleefde het land jaarlijks een
invasie van dertig miljoen vakantie
gangers, die als dank voor het min of
meer aangenaam verpozen miljarden
harde dollars achterlieten.
Magneet Spanje
Wie nu de kersverse reisgidsen voor
het seizoen 1977 door bladert ont
dekt, dat de Nederlandse touropera
tors toch weer gokken op de aantrek
kingskracht van magneet Spanje. Ar
ke, Christoffel Reizen, Neckermann,
Holland International en Hotelplan
hebben het grootste deel van hun pa
pieren fuiken gereserveerd voor
scherp geprijsde uitvluchten naar de
bekende oorden aan en in de Middel
landse Zee. Met name de Costa Bra-
va, de sterk verguisde kuststrook, die
alle klandizie leek te verliezen, wordt
nu weer volop geadverteerd.
Betekent dit, dat de Nederlander dus
geen tabak heeft van het massatoe
risme en er geen bezwaar tegen heeft
om op de lip van zijn buurman te
creëren? „Massatoermisme", zegt Ar-
ke-directeur Ferry Fransen, „is in
ons spraakgebruik langzamerhand
een vies, beladen woord geworden,
dat op één lijn staat met de belastin
gen. Het verschil is alleen, dat nie
mand de belasting kan ontlopen. Je
kunt misschien de fiscus een kleine
loer draaien, maar betalen zül je.
Van het massatoerisme daarentegen
hoef je geen last te hebben, mits je
het goochem aanpakt. Je profiteert
er alleen van: je betaalt minder voor
je vliegreis, minder voor je hotel,
minder voor je transfer en voor de
rest laat je de meute mooi barsten en
zoek je je eigen weg. Een eiland als
Mallorca is in de topmaanden verge
ven van de toeristen: om de dertig
seconden daalt er een vliegtuig neer
met een nieuwe lading zonzoekers. Ik
geef toe: als je naar die wriemelende
volksoploop staat te kijken is dat
geen opwekkend gezicht. En datzelf
de geldt voor Palma en El Arenal:
die zijn in juli en augustus ook net
de Kalverstraat. Maar pak je nou een
bus of stap je in een huurauto dan
ben je wel binnen twintig minuten in
een gebied, waar buiten jou geen
sterveling te bekennen valt. Ook dat
is dus mogelijk in het massatoerisme.
Of het een zegen is of een ramp
maak je zelf uit. Feit blijft, dat het
massatoerisme de vakantiepoorten
heeft geopend voor honderdduizen
den mensen, die vroeger niet eens
over manneke Pis durfden te pein
zen".
Modale manus
Het is overigens een misvatting om te
denken, dat Nederland zich massaal
heeft laten bekeren tot de vliegende
vakantie. Niets is minder waar. Mo
dale Manus heeft weliswaar meer
geld in de knip dan ooit tevoren,
maar zijn reisbudget is toch bij lange
na niet toereikend voor een charter
vlucht of treinreis, wanneer hij er
met zijn gezin op uit wil trekken. On
danks de dure benzineprijzen en de
stijgende kosten van autobelasting en
-verzekering gaat hij dan ook nog
steeds met zijn eigen wagen op stap.
Dit jaar trokken 1.300.000 Nederlan
ders in 350.000 auto's ove» de grens
naar hun buitenlandse vakantiebe
stemming. Van die bestemmingen
was Duitsland de onbetwiste koplo
per. Daarna volgden Oostenrijk,
Frankrijk en pas op de vierde plaats
stond Spanje.
De voordelen van een vakantie per
eigen auto liggen dan ook voor de
hand: als je met drie, vier mensen
reist ben je stukken goedkoper uit
dan met welke andere vorm van ver
voer ook. Belangrijk is ook, dat je
meer bagage mee kunt nemen, wat
doorslaggevend kan zijn, nu men dui
delijk overstapt van een luier-vakan-
tie naar een „doe-vakantie". Vliegpas-
En dan is er nog de Nederlander, die
nooit op vakantie gaat en zich be
perkt tot uitstapjes en familiebezoek.
Vergis u asjeblieft niet: het zijn er
nog altijd vier van de tien vaderlan
ders. Van de resterende zes blijft de
helft in Nederland en zoekt de ande
re helft zijn vertier over de grens.
Van de buitenlandgangers reizen er
twee per eigen auto en verkiest er
één de trein, de bus, het vliegtuig of
de boot.
Een duidelijke zaak: voor de tourope
rators is er in de komende jaren nog
volop werk in de vakantiewinkel.
LEO THURING
In coupures van f 1.000,- en f5.000,-.
3 jaar vast 7 '/2%4 jaar vast 73A%, 5 jaar vast 8%
Elke coupure kunt u tegen een andere looptijd vastzetten.
U krijgt rente op rente De rente komt samen met het gestorte bedrag aan het
einde van de looptijd vrij.Tussentijdse opneming voor aankoop eigen huis mogelijk.
Wilt u'meer informatie
over deze RPS beleggingsvormen.
Vraag dan d.m.v. de coupon de gratis
folders aan of bel 020 - 5893137.
0017 bellen kan ook.
Minimum storting f 1.000,-.
2 jaar vast 7%, 3 jaar vast7%%,4 jaar vast 8%,
5 jaar vast 86 jaar vast 8'/2%
Elke deposito kunt u tegen een andere looptijd vastzetten.
Na de looptijd komt uw deposito automatisch vrij. Rente jaarlijks beschikbaar.
Tussentijdse opneming voor aankoop eigen huis mogelijk.
Zend mij de folders "Beleggingsbewijzen" en "Spaardcposito's"
plus rentetarieven.
Naam_- -
Straat
Woonplaats
Stuur deze coupon in een ongcfrankeerde envelop naar
de Rijkspostspaarbank, Afd. Marketing, Amsterdam.
uw nationale spaar-en hypotheekbank
De prijzen van all-in-charter-
reizen naar warme Spaanse
zandbakken en andere Euro
pese vakantiestekken zijn
voor het zomerseizoen 1977
grotendeels met zo'n 10 tot
25 procent gedaald. Oorzaak?
Allereerst de moordende con
currentie in de gelederen der
touroperators: het is voor
hen doorgroeien of regelrecht
het graf in en daarom moe
ten zij met een produkt aan
de markt komen, dat goedko
per is dan dat van de concur
rentie. Om dat te bereiken
wordt er met het mes op ta
fel onderhandeld over de
prijs van een vliegtuigstoel
en een hotelbed. Ook
wordt driftig beknibbeld op
het voedselpakket:
geen broodjes voortaan maar
gortdroge boterhammen, geen drilpuddinkje, maar een worm
stekige appel, geen karbonade, maar een melige bal gehakt. Op
die manier besparen ze weer een handvol dubbeltjes en die
kunnen straks doorslaggevend zijn, als
de klant zijn keuze
maakt.
ms%
