OCIALISTEN IN PORTUGAL
U STEVIG IN HET ZADEL
Tito weigert Russische
faciliteiten in havens
onsterdebat in Lagerhuis over decentralisatie begonnen
RUSLAND KRIJGT DRIE
MAANDEN OM TE PRATEN
OVER VISRECHTEN
Brieven
van
lezers
„Solidaridad" vraagt hulp voor
„gewone man" in Latijns-Amerika
KERK
EN
WERELD
Sterilisatie absoluut
strijdig met leer kerk
IfSDAG 14 DECEMBER 1976
LEIDSE COURANT/
PAGINA 7
jflAl
„BON (UPI) De vrees van
ortugese socialisten dat hun
ingspolitiek veel stemmen
losten bij de zondag gehouden
enteraadsverkiezingen is niet
arheid. Toen gisteravond na-
>g alle stemmen waren geteld
in zij nog stevig in het zadel
ten.
één procent teruggang, een verrassing voor
alle partijen en niet in het minst voor de
socialisten van Mario Soares zelf.
De grote verliezers waren de uiterst linksen.
De communisten verloren wel in vergelij
king met de verkiezingen van april vorig
jaar, maar zij verbeterden hun resultaat ten
opzichte van de parlementsverkiezingen.
De uitslagen van op vijftig na alle gemeen
ten geven de socialisten 33,2 procent, tegen
24,29 voor de tot het centrum gerekende
sociaal-democraten.
Het communistische electorale volksfront
staat met 17,7 procent op de derde plaats,
terwijl de conservatieve centrum-democra
ten 16,6 procent behaalden. De rest viel toe
aan verscheidene splintergroepen. De groe
pering van radicaal links, die bij de presi
dentsverkiezingen onder de vlag van majoor
en voormalig chef van de veiligheidsdienst
Otelo Saraiva de Carvalho nog 16,5 procent
wist te verzamelen, werd nu weggevaagd.
Zij kreeg slechts drie procent van de stem
men.
Daarvan lijken de communisten enigszinds
geprofiteerd te hebben
lela Trapani, de 17-jarige
van de directeur van het
ticabedrijf Helen Curtis in
is gisteren ontvoerd. Vier
kerde en bewapende ban-
haalden het meisje uit de
waarmee zij en haar zusje
ichool werden gebracht. De
werd neergeslagen,
lela is het 39ste slachtoffer
itvoering dit jaar in Italië.
VOERING
BELGRADO (UPI) Joegoslavië heeft zonder
meer negatief gereageerd op verzoeken van de
Sovjet—Unie in Joegoslavische havens meer faci
liteiten te verlenen aan Russische oorlogsschepen.
Dit hebben Joegoslavische kringen in Belgrado
bekendgemaakt.
President Tito zou verder „categorisch hebben
geweigerd" in te gaan op het .verzoek van Leonid
Breznjev Russische gevechtsvliegtuigen toe te
staan het Joegoslavische luchtruim binnen te gaan.
Maarschalk Tito wees deze en nog eens zeven
andere voorstellen van Breznjev van de hand in
gesprekken onder vier ogen tijdens het driedaagse
officiële bezoek dat de Russische leider half no
vember aan Belgrado heeft gebracht. De Joegosla
vische president stelde de leiding van de commu
nistische partij vorige week donderdag op de
hoogte van de essentie van de besprekingen met
zijn Russische tegenstrever, aldus de kringen. Vol-,
gens Westerse diplomatieke kringen in Belgrado
waren de Verenigde Staten „bijzonder boos" toen
Joegoslavië Russische vliegtuigen zijn luchtruim
liet gebruiken om vorig jaar wapens naar Angola
over te brengen en in 1973 naar Egypte tijdens
de oktoberoorlog.
Ondanks positieve verklaringen van het tegendeel
in Moskou zowel als in Belgrado, onmiddellijk na
Breznjevs bezoek, overheerst in Joegoslavië de
mening dat het Kremlin heeft geprobeerd zware
druk op de Joegoslaven uit te oefenen met het
doel hen nauwer te binden aan het Sovjetblok,
zo heet het in in Belgrado. Uit wat genoemde
kringen zeggen is duidelijk dat de betrekkingen
tussen Belgrado en Moskou na het eerste officiële
bezoek van Breznjev aan Joegoslavië niet goed te
zijn.
slag op trein
Rhodesfè
5BURY (Rtr) - Afrikaan-
rrillastrijders hebben een
ijn opgeblazen en een
aten ontsporen op 10 km
Victoria-watervallen, al-
hodesische regeringskrin-
ommuniqué zegt dat er bij
inslag, die zondag is ge-
geen mensen zijn ge-
Df gewond.
iin was op weg naar Boe-
0. Al tweemaal eerder zijn
igen op deze spoorlijn ge-
Bij andere aanslagen in
d vielen 3 doden.
immuniqué zegt verder
lodesische strijdkrachten
noordwesten zondag met
1, automatische wapens
beschoten vanuit Zambia.
werd daarbij gewond
e Rhodesiërs beantwoord-
iet vuur.
OLIE VOOR QATAR
Morgen begint in de oliestaat Qatar de conferentie van olieministers van de OPEC-landen, waarop de
nieuwe prijzen voor ruwe olie zullen worden vastgesteld. De eerste deelnemers aan de conferentie
zijn al op de luchthaven binnengekomen. Een van hen schijnt zijn twijfels te hebben over de rijkdom
van het oliestaatje. Hij heeft zijn eigen olieblik bij zich.
Geld a.u.b.
In de donkere da
gen voor Kerst
mis, wanneer op
straat gecollec
teerd wordt voor
de armsten in de
samenleving,
heeft de Ameri
kaan David War
ren zich gekeerd
tegen de vergaan-'
de commercialise-
Kerstfeest. Hij
deed het door
geld aan voorbij
gangers te geven
ais teken van wa
re barmhartig
heid. Neem wat
geld. staat boven
zijn geldpot in de
straten van San
Francisco.
(Van onze correspondent Jan
Schils)
BRUSSEL - De EEG-landen
geven de Sovjet Unie en Oost
Duitsland drie maanden de tijd
om zich te schikken in de nieu
we regeling inzake de visvangst
binnen de 200 mijlsóne, die de
Europese Gemeenschap per 1
januari a.s. instelt.
Houden deze landen zich daar
na niet aan de bepalingen die
de EEG heeft vastgesteld en
weigeren zij eventueel ook om
controlemaatregelen op hun vis
vangst binnen de EEG-200 mijls
zone toe te staan, dan lopen hun
schepen het gevaar naar een of
andere EEG-haven te worden
versleept, waar boetes, ver
beurdverklaring van de lading,
c.q. schip in kwestie tot de mo
gelijkheden behoren. Landen
die slechts sporadisch binnen de
200 mijlszone van de EEG vis
sen en dus niet kunnen worden
beschouwd als traditionele vis
sers zoals Roemenië, Bulgarije,
Cuba en Japan, zullen na 1 ja
nuari helemaal niet meer in de
EEG-wateren mogen vissen.
Doen ze dat wel dan riskeren zij
dezelfde tegenmaatregelen.
Een en ander is het resultaat
van een bijeenkomst van de mi
nisters van buitenlandse zaken
van de EEG gisteravond in
Brussel. Deze vergadering is
vandaag voortgezet samen met
de landbouwministers van de
Europese gemeenschap voorz
over zij in hun land visserij
onder hun hoede hebben. Deze
bijeenkomst ife gepland om de
vangstquota vast te stellen.
De politiek van de Europese
Gemeenschap is er in eerste in
stantie op gericht de visstand
binnen de 200 mijlszone te
handhaven. Ook zal een aan
kweek van nieuwe vis worden
gedaan. In het kader van deze
konserveringspolitiek wil de Eu
ropese Gemeenschap niet alleen
voor de eigen vissers, maar ook
voor die van derde landen, dras
tische vangstbeperkingen voor
schrijven.
AARDBEVING BIJ GARDAMEER
RIVA DEL GARDA (AP) -
Een krachtige aardbeving heeft
gisteren het gebied ten noord
oosten van het Garda-meer ge
troffen en schade toegebracht
aan oude huizen, schoolgebou
wen, openbare gebouwen en
kerken. Er zijn geen meldingen
van slachtoffers.
Ongeveer 50 gezinnen hebben
hun huizen verlaten nadat er
scheuren in de muren waren
verschenen. In Riva del Garda
beval de burgemeester de scho
len gesloten te houden. De be
ving had bij dageraad plaats en
registreerde op de schaal van
Richter een kracht van 4,5. En
kele honderden personen
vluchtten in de vrieskou hun
huizen uit.
voor ingezonden stukken te bekorten.
CDA en
medezeggingschap
De wet op de Publiekrechtelijke
Bedrijfs Organisatie is nu ruim
25 jaar oud. Wat is er tot nu toe
van terecht gekomen? Niet veel.
Voor mij was dat een zoethou
dertje om de positieverbetering,
„meer welvaart dus hogere lo
nen", van de werknemers af te
remmen. Nu heeft het congres
van het CDA zich met grote
meerderheid voor meer mede
zeggingschap van de werkne
mers uitgesproken, ondanks
KVP en CHU. Dat -is allemaal
oude koek.
Als de voormannen van de
KVP, wiens stokpaardje de
PBO was, dit serieus genomen
hadden, dan was de invloed van
de werknemers in de onderne
ming al lang veel groter ge
weest. Het is mijns inziens alle
maal naïef propagandistisch ge
leuter en erg onduidelijk wat ze
nu wel willen. Het in het CDA-
programma vastgelegde streven
omtrent wettelijke invloed van
de werknemers op de samen
stelling van de raden van com
missarissen, is en blijft een la
chertje. Of de werknemende
kiezers wel gebaat zijn met het
CDA valt te betwijfelen.
Den Haag G. Posthumus
Helmuth
Kohl fractie
leider
CDU/CSU
BONN (DPA) - De CDU-leider
Helmut Kohl is gisteren tot
fractievoorzitter van de CDU/C
SU in de Westduitse Bondsdag
gekozen. Kohl kreeg 230 van de
243 stemmen van de gezamen
lijke christelijke fractie. Zijn
voorganger Karl Carstens
(CDU) werd eenstemmig aange
wezen als voorzitter van de
Bondsdag.
Het werd zondag pas zeker dat
Kohl de oppositieleider zou wor
den van zowel de CDU alsook
de CSU. De CSU kondigde al
enkele weken geleden aan zelf
standig te gaan functioneren iri
de Bondsdag. Na een gesprek
tussen Kohl en de CSU-leider
Franz-Jozef Strauss werd zon
dag alsnog besloten als een ge
zamenlijke fractie door te gaan.
Gisteren gaven de fracties van
de twee partijen hun fiat aan
het zondag bereikte akkoord.
''♦(Van onze correspondent Roger Simons)
ID EN Het Britse Lagerhuis is gisteren de
Ireking in tweede lezing begonnen van het
kchtige socialistische wetsontwerp tot decen-
-katie van Schotland en Wales. Deze debatten
p vier dagen aanslepen.
echter maar een begin. Men verwacht, dat
indige parlementaire behandeling van het
i0m Schotland en Wales elk een eigen parle-
te geven en daardoor de eenheid van het
ïigd Koninkrijk te redden, de volledige zit-
duur zal vullen.
uidige debatten eindigen donderdagavond,
iet vooruitzicht van deserties in beide grote
partijen. Talrijke conservatieven, onder wie ex-
premier Heath, zijn van plan geen gevolg te geven
aan de richtlijnen van hun leiders, die wensen dat
ze tegen het labourontwerp stemmen. Sommige
socialistische afgevaardigden zijn compleet gekant
tegen decentralisatie en zullen zich niet gemakke
lijk er toe laten bewegen hun regering te steunen.
Het ontwerp zal vermoedelijk met een geringe
meerderheid van stemmen uit de tweede lezing
komen. Voor de regering beginnen de moeilijkhe
den pas wanneer het wetsontwerp door een Lager
huiscommissie, bestaande uit leden alle partijen,
in behandeling genomen wordt. Zij zullen het
haarfijn uitkammen: clausule na clausule en regel
na regel.
Voor donderdagavond rekent de regering-CalIag-
han op liberale hulp. De nationalistische partijen
van Schotland en Wales, met samen 14 stemmen,
hebben ook beloofd het ontwerp in tweede lezing
te steunen. Daarna zullen ze belangrijke amende
menten trachten binnen te halen. Hetzelfde geldt
voor een aantal socialisten en conservatieven. Als
de lagerhuiscommissie dit wetsontwerp volledig
onderzocht heeft, zal het er vermoedelijk hélemaal
anders uitzien.
De leiding van de conservatieve partij zegt, dat
het een slecht wetsontwerp is. Ze blijft het princi
pe van meer autonomie voor Schotland en Wales
trouw, maar wil toch het socialistische plan kelde
ren. Premier Callaghan heeft beloofd, dat zijn
regering zorgvuldig zal luisteren naar alle argu
menten voor en tegen, speciaal wat betreft de
mogelijkheid van een referendum.
De regering voelt weinig voor een volksraadple
ging. Bijna 100 socialistische Lagerhuisafgevaar
digden hebben evenwel een motie ondertekend,
waarin zij een referendum eisen voor het decentra
lisatie-ontwerp kracht van wet krijgt. Die motie
wordt nu onofficieel gesteund door een aantal
conservatieven. Het ziet er dan ook naar uit, dat
de regering-Callaghan zich toch gedwongen zal
zien een volksraadpleging uit te schrijven om de
inwoners van Schotland en Wales zelf te laten
beslissen of ze voortaan in zekere mate hun eigen
potje willen koken.
BERLIJN (AFP) - De Oost-
duitse schrijver Thomas
Braasch (31) en zijn 22-jarige
vrouw, de actrice Katharina
Thalbach, zijn in West-Berlijn
aangekomen na van de Oost-
duitse autoriteiten toestem
ming te hebben gekregen het
land te verlaten. Het echtpaar
werd vergezeld door zijn drie
jarig dochtertje.
Zowel Braasch als zijn vrouw
ondertekenden onlangs een ad
hesiebetuiging aan Wolf Bier-
mann die vorige maand op een
tournee door West-Duitsland
van zijn Oostduits staatsburger
schap werd beroofd. Afgelopen
donderdag kwam de Oostduitse
Oostduits
echtpaar volgt
Wolf
Biermann
jazz-zangeres Nina Hagen in
Hamburg aan. Zij is een vrien
din van Biermann en had even
eens deelgenomen aan het
schriftelijke protest van 100 in
tellectuelen en kunstenaars te
gen de maatregel tegen Bier
mann.
lolidaridad", de interkerke-
ke actie voor Latijns-Ame-
ia, die zich richt op de ver
lering van de situatie van
c armen en verdrukten in dit
pntinent, vraagt tussen nu en
erstmis opnieuw (financiële)
indacht voor haar werk.
nds 1972 heeft de actie rond
miljoen gulden kunnen be-
eden aan activiteiten, voor
van de kerken, die de meest
erlaten en onderdrukte groe-
eringen tot bewustwording,
'e en organisatie wil bren-
„Solidaridad" werken elf
artners samen, waaronder de
k.kerk via de bisschoppelijke
dviescommissie voor Latijns-
Imerika en de Nederlandse
lervormde kerk, via de Sectie
nternationale Hulpverlening,
'olgens haar doelstelling ver
eent de actie steun aan pogin-
en van kerken, groepen en
lersonen in Latijns-Amerika
m de mens daar in staat te
lellen orm te geven aan zijn
.ven en samenleving. In Ne-
derland is de activiteit van
Solidaridad gericht op het be
vorderen van de betrokken
heid daarbij.
Solidaridad gaat ervan uit. dat
de ontwikkeling van de derde
wereld moet gebeuren door de
mensen zelf daar en dan niet
de top, maar de gewone men
sen. De allerkleinste initiatie
ven worden zeer waardevol
geacht. Dat gaat langzaam,
maar, zo constateert men, de
belangrijkste ontwikkeling
van de laatste twintig jaar ligt
in de bewustwording, vooral
ook op het platteland, van de
werkelijke oorzaken van de el
lende. Dat acht men belangrij
ker dan welke economische
ontwikkeling ook. Immers de
mensen worden dan actief in
allerlei organisaties. Dat
vraagt om leiders en hun vor
ming en dat leidt op de duur
tot projecten.
De vorming van leiders en ka
ders staat dan ook voorop bij
Solidaridad. Dat betekent ook
steun aan bewegingen van
boeren, landarbeiders, arbei
ders, krotbewoners, vrouwen
en jongeren, aan vakbonden,
coöperaties, moedercentra,
jeugdbewegingen, diensten
centra en instellingen voor so
ciale pastoraal.
Steeds meer bisschoppen en
pastores van verschillende
kerken geven uitdrukking aan
hun zorg voor de allerarmsten
en verdrukten en verdedigen
krachtig de rechten van de
mens, zoals onlangs het Brazi
liaanse episcopaat in een her
derlijk schrijven.
De bischoppen, pastores, kate-
chisten en andere christenen
kunnen met hun projecten te
recht bij Solidaridad, dat er
vanuit gaat, dat de aandacht
voor en de steun aan hun
werk de komende jaren zeker
toenemen, vooral op die plaat
sen waar de kerk steeds meer
de kerk van het volk wordt.
Heel veel ontwikkelingswerk,
vormingswerk, onderwijs en
dergelijke, gebeurt door men
sen met een kerkelijke achter
grond of een duidelijke chris
telijke inspiratie.
Zij komen overigens steeds
meer onder druk te staan van
de militaire regiems, die deze
ontwikkeling tracht tegen te
gaan met als wapen de ideolo
gie van de „nationale veilig
heid", die de rechten en vrijhe
den van de burgers aan de
beoordeling van de staat on
derwerpt. Ook de kerk wordt
duidelijk steeds meer aan dit
systeem onderworpen met als
gevolg gevangenschap en mis
handeling van velen. Ook voor
steun aan hen wordt het geld
besteed, dat Solidaridad via
haar gironummer 1804444 te
Den Haag hoopt in te zamelen.
Verscheidene leden van de
diocesane Pastorale Raad van
iet bisdom Den Bosch hebben
hun teleurstelling uitgespro
ken over de brief van de Ne
derlandse bisschoppen over
de biecht en boetedoening.
Met name de pastores uit Til
burg en de moderators aan de
middelbare scholen staken
bun kritiek niet onder stoelen
of banken.
In die brief stellen de bis
schoppen dat de privé-biecht
erg belangrijk is en dat ook
gemeenschappelijke boetevie
ringen erg waardevol zijn
maar dat bij die vieringen
slechts bij wijze van uitzonder
ing absolutie kan worden ver
leend.
^e kritiek van de leden van
de Diocesane Pastorale Raad
Teleurstelling bij D.P.R.
Den Bosch over brief
biecht van bisschoppen
richtte zich met name op de
terminologie van die brief die
„onbegrijpelijk en moeilijk"
werd genoemd. Volgens ver
schillende sprekers was het
een brief „waar de mensen
niet mee uit de voeten kunnen
Bisschop Bluyssen van den
Bosch reageerde op die kriti
sche opmerkingen met de me
dedeling dat hij weliswaar
achter de wezenlijke inhoud
van de brief staat maar dat
ook hij van mening is dat de
terminologie misschien wat
duister is. De bisschop zegde
toe dat de brief in de toekomst
nog in de pastorale raad on
derwerp van de discussie zal
zijn.
Tijdens de vergadering van de
Diocesane Pastorale Raad Ut
recht heeft kardinaal Wille-
brands meegedeeld, dat hij en
mgr. Ernst, als gedelegeerden
van de bisschoppenconferen
tie een officieel gesprek zul
len hebben met de leden, die
vanuit de kerkprovincie deel
hebben uitgemaakt van de in
terkerkelijke commissie, die
het rapport over „Intercom
munie en ambt" heeft samen
gesteld. Het gesprek zal begin
januari worden gehouden.
Tweehonderd uit Algerije ge
repatrieerde Fransen hebben
zondag belet, dat kardinaal
Duval, aartsbisschop van Al
giers een mis opdroeg in het
Zuidfranse dorp Vauvert. De
kardinaal heeft na de onaf
hankelijkheid van Algerije de
Algerijnse nationaliteit aange-
KORTE
METTEN
nomen. Hij was naar het dorp
gekomen bij gelegenheid van
de honderdste verjaardag van
kanunnik Thioly, een van zijn
vroegere medewerkers. De
kardinaal moest door de poli
tie in bescherming worden ge
nomen.
De Franse minister van bin
nenlandse zaken, Michel Po-
niatowski heeft verklaard,
dat de Koreaan Moon, leider
van de „Unified Family" op
dit moment in Frankrijk niet
welkom is. De minister voeg
de eraan toe, dat het ministe
rie op het ogenblik nauwgezet
het doen en laten volgt van
genoemde secte. De politie in
Frankrijk heeft, aldus de mi
nister, opdracht een diep
gaand onderzoek in te stellen
naar enige beschuldigingen,
die tegen de secte zijn geuit.
Drie gereformeerde vrouwe
norganisaties hebben in een
bijeenkomst in het Jaarbeurs
complex te Utrecht een drin
gend beroep gedaan op de
Eerste Kamer om de goedkeu
ring te weigeren aan de nieu
we abortuswetgeving. Aan de
ze vergadering namen onge
veer zesduizend vrouwen deel:
leden van de bond van Neder
landse hervormde vrouwen
verenigingen op gereformeer
de grondslag, de bond van
vrouwenverenigingen der ge
reformeerde gemeenten en de
bond van christelijk gerefor
meerde vrouwenverenigingen.
CONGREGATIE GELOOFSLEER
De congregatie voor de geloofsleer, het voormalige Heilig
Officie, heeft de rechtstreekse sterilisatie van de mens „abso
luut strijdig met de leer der kerk" genoemd.
De zuiverheid van geloof en
zeden, zegt dit in een docu
ment, dat reeds 13 maart 1975
gereed kwam maar pas zater
dag 11 december 1976 is gepu
bliceerd. De verklaring is be
doeld als antwoord op vragen,
die door het episcopaat van de
Verenigde Staten aan de Vati
caanse instanties zijn gesteld.
Het Romeinse tijdschrift van
de jezuieten „Civilta Cattoli-
ca", dat voor zijn publikaties
nauw samenwerkt met het Va-
ticaan, heeft de uitspraak van
de congregatie voor de ge
loofsleer reeds in juli van dit
jaar uitvoerig toegelicht. Hie
ruit blijkt, dat naar inzicht van
de desbetreffende curie-in
stantie de sterilisatie als in
greep in de voortplantingsmo-
gelijkheid van de mens vernie
tigd is voor „de waardigheid
en de onschendbaarheid van
de mens."
Om deze reden is het aan art
sen en verpleegkundigen in
katholieke ziekenhuizen „abso
luut verboden" hun mede
werking aan deze anticoncep-
tionele ingreep te verlenen.
Dat sommige theologen er an
ders over denken is voor de
congregatie van de geloofsleer
geen reden van de authentieke
leer der kerk af te wijken.
De katholieke uroloog van het
Heerlense De Weverzieken
huis, dr. H. R. de Vries, vindt
het door de congregatie voor
de geloofsleer van de rooms-
katholieke kerk uitgesproken
verbod van sterilisatie verbij
sterend en onaanvaardbaar.
Hij verklaarde dit voor de Re
gionale Omroep Zuid.
Als arts, zo zei hij, heb je de
plicht om sterilisatie uit te voe
ren indien echtparen die deze
zaak behoorlijk en serieus
hebben overwogen, daarom
verzoeken. Dit geldt voor Eu
ropa maar nog meer voor de
ontwikkelingslanden. Het ge
bod van de liefde, aldus dr. De
Vries, noopt tot gezinsplan
ning, wil de aarde bewoonbaar
blijven.
Volgens hem maakt de Vati
caanse instantie voor de ge
loofsleer zich er erg gemakke
lijk vanaf met geboden uit te
vaardigen, zonder aan te ge
ven wat er dan wel moet ge
beuren om het aantal geboor
ten te beperken.
