Particulieren en overheid
moeten minder uitgeven
Utrechts kankeronderzoek
wekt ongewild ijdele hoop
Spel en sport
vraagt jonge
werklozen
moet worden opgevoerd
CDA: Woningbouw
lil ê&k
Dit jaar zeker
400.000 autowrakken
Professor Goudzwaard op CDA-congres
TH-Delft krimpt
met 170 man in
Stakingsrecht in
grondwet opnemen
VRIJDAG 10 DECEMBER 1976
I
LEIDSE COURANT
PAGINA 13
IVS-bezuinigingsvoorstel:
Minder treinen,
minder service
UTRECHT (ANP) Op werk
dagen kunnen bij de Nederland
se Spoorwegen in de vroege en
late uren van de dienstregeling
en in de spitsuren 45 treinen
worden opgeheven, 51 treinen
kunnen worden geschrapt op
saterdagen en op zondagen kun
nen 48 treinen vervallen.
Deze aantallen worden bekend
gemaakt door het NS-blad „De
1 Koppeling" van deze week. Dit
zou een van de besparingsvoor-
stellen zijn, die bij de NS-direc-
1 tie zijn binnengekomen na een
j verzoek aan alle bedrijfsonder-
delen om intern eens te bekij-
ken hoe de NS-bedrijfsresulta-
ten kunnen worden verbeterd.
Een ander besparingsvoorstel is
de loketten op stations eerder te
I sluiten en later te openen, meer
i loketten te vervangen door
kaartjesautomaten en de inlich
tingenbalies op te heffen.
Kleding voor
Turkije wacht
op vervoer
AMSTERDAM (ANP) In de
hoofdstad ligt op dit moment
30.000 kilo kleding op vervoer
naar het rampgebied in Oost-
Turkije te wachten.
„Wij hopen dat een vliegtuig
maatschappij of het Nederland
se leger deze spullen in één keer
naar het door aardbevingen ge
troffen gebied wil vervoeren",
aldus de heer H. Alpagot, een
1 van de initiatiefnemers van de
I kledingsactie. Nu komen veel
hulpgoederen niet op de juiste
plaats terecht omdat ze in Anca-
i ra worden doorverkocht in-
plaats van aan de slachtoffers
te geven. „Turkish Airlines ver
voert slechts 8 9 ton per week
en dat duurt te lang", aldus de
heer de Bie, woordvoerder van
Van Gend en Loos.
Lubbers verwacht
matige stijging van
olieprijs
DEN HAAG (ANP) Minister
Lubbers van Economische Za
ken gelooft niet, dat een olie-
i prijsverhoging, waartoe de
OPEC-landen eventueel zullen
1 besluiten, meer dan 10 procent
zal bedragen. Hij denkt eerder
aan een orde van grootte van
7 A 8 procent.
De minister heeft dit gister
avond in de KRO-nieuwsrubriek
Brandpunt gezegd. Bij een mati
ge olieprijsverhoging, zoals de
minister verwacht, zal er geen
verlies van arbeidsplaatsen in
ons land optreden. Zou de olie
prijsverhoging echter 15 procent
bedragen, zoals wel is voor
speld, dan zal er een verlies van
vele duizenden arbeidsplaatsen
ontstaan, aldus minister Lub
bers. Bij een olieprijsverhoging
van ongeveer 10 procent schat
minister Lubbers, dat dit een
verhoging van het algemene
prijsniveau van ongeveer een
half procent in ons land zal
opleveren.
Eenentwintig
heroïnedoden
in Amsterdam
AMSTERDAM (ANP) De
hard drugs, vooral de heroïne,
i hebben vaste voet in de hoofd
stad gekregen. Duidelijke aan
wijzingen hiervoor zijn de hoe
veelheden in beslag genomen
heroïne en het bijna verdubbe
len van het aantal processen
verbaal in 1976. „Bijzonder ver
ontrustend", noemt het gemeen
tebestuur van Amsterdam het
stijgend aantal heroïne-doden:
in de eerste elf maanden van
dit jaar waren het er 21.
Er is versterkt politietoezicht in
gesteld om de nevenverschijnse
len zoals de strijd om de macht
in de heroïnehandel en pogin
gen van verslaafden om koste
wat het kost aan geld te komen
om drugs te kunnen kopen, te
j bestrijden. Volgens het gemeen
tebestuur heeft dit versterkte
toezicht, dat werd ingesteld na
vechtpartijen, reeds effect.
Schuldbekentenis
I „drie van Breda"
Espelkamp (ANP) De West-
duitse predikant Ernst Wilm,
die namens de Evangelische
Kerk het apostolaat verzorgd
onder Duitsers die in het bui
tenland gevangen zitten wegens
oorlogsmisdaden, heeft een
schriftelijke schuldbekentenis
openbaar gemaakt van de „drie
van Breda".
Bij zijn laatste bezoek in Breda
hebben Kotalla, Fischer en Aus
der Fuenten deze verklaring on
dertekend, waarin zij zeggen er
diep berouw over te hebben aan
de joden vernietiging te hebben
meegewerkt, al was het ook on
der de dwang van het bevel.
In hun verklaring zeggen de
drie diep mee te leven met de
familieleden van de slachtoffers
uit die tijd en met degenen, die
destijds in concentratiekampen
ernstig hebben geleden.
Van onze parlementaire redactie
Den Haag „Deze maatschappij vraagt om
wijzigingen in de sociaal-economische orde.
Daaraan wil het CDA meewerken, want
ook in dit opzicht is het CDA een hervor
mingspartij". Dat zei prof. dr. P. Steenkamp
vanmorgen bij de opening van het twee
daagse congres van het CDA in Den Haag.
Als CDA-voorzitter, wil ik nog eens onder
strepen wat de eigen plaats van de christen
democraten is in de Nederlandse politiek.
Wij willen, uitgaande van het evangelie,
opkomen voor de zwakken in de wereld.
Dan denken we aan de armen in de ontwik
kelingslanden, dan vragen we om een ster
ke Navo teneinde de weerlozen te bescher
men, dan komen wij op voor de gehandicap
ten en voor de bescherming van het ongebo
ren leven. De weerlozen, dat kunnen zijn
de negers in Zuid-Afrika, de joden in de
Sowjet-Unie of de armsten in Zuid-Ameri-
ka.
Professor Steenkamp zei verder dat het
CDA aan structurele vernieuwingen wil
meewerken. „We moeten de voordelen van
de ondernemingsgewijze produktie combine
ren met een „besturing" van de economie
om wille van een verantwoorde economische
groei, de inkomensverhoudingen, het milieu,
de ontwikkelingslanden en vooral om het
behoud van de werkgelegenheid. Deelne
ming van allen in macht, bezit en vruchten
van de economische groei is veel beter dan
nationalisatie".
Professor B. Goudzwaard, voorzitter van de
program-commissie, van het CDA zei in een
toelichting op het ontwerp ervan, dat de
huidige samenleving te veel wordt be
schouwd als een melkkoe, die zoveel moge
lijk moet produceren.
„Als we in gezamenlijke verantwoordelijk
heid terug willen naar zinvolle en mens
waardige arbeid, dan kan dat niet zonder
concrete economische offers. Wij zullen
meer dan één veer moeten laten. Daarom
kiest het CDA voor matiging van de beste
dingen. Die matiging moet allereerst bij de
particuliere inkomens tot stand komen en
zeker niet ten koste van de zwaksten in de
samenleving. Ook de overheid zal met haar
uitgaven vaart moeten terugnemen. Daarom
wil het CDA dat de groei van de collectieve
uitgaven wordt teruggebracht tot 0.7 pet. per
jaar. Dat is minder dan het cijfer van 1 pet,
dat de regering nu hanteert.
Bij die beperking van de collectieve uitga
ven kunnen gelden worden vrijgemaakt
voor behoud, verbetering en vermenselijking
van de werkgelegenheid. Ook via gedecen
traliseerde fondsvorming van de vermogens-
aanwasdeling zouden gelden voor de verbe
tering van de werkgelegenheid beschikbaar
kunnen komen," aldus professor Goud
zwaard.
SCHOONMAAK IN SCHOONEBEEK
In het Drenthse Schoonebeek wordt nog steeds driftig gewerkt om de olielaag, die onlangs vanuit
een lekkende oliespuit op het dorp neerdaalde, te verwijderen. Vanuit de bak van een hoogwerker
probeert men met een stroomstraal hier één van de daken te reinigen.
PROBLEEM
GROEIT MET
HET AANTAL
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Dit jaar moet
Nederland op zeker 400.000
autowrakken rekenen. Dit
aantal zal volgens de Stich
ting Verwijdering Afvalstof
fen in de komende jaren sterk
toenemen. Zij verwacht in
1980 zeker 480.000 tot 500.000
autowrakken. En daarmee is
genoeg aangegeven, aldus de
stichting, dat Nederland met
een „autowrakkenprobleem"
zit
Nederland telt thans volgens
het jaarverslag van de Stich
ting Verwijdering Afvalstof
fen, ongeveer 3500 autoslo
pers, van wie er slechts 500
legaal werken. Zij bezitten na
melijk een hinderwetvergun
ning. Uit alle gegevens blijkt,
dat lang niet alle autowrakken
„op de juiste wijze" de sloperij
bereiken en dat lang niet alle
sloperijen zorgen voor een ge
regelde afvoer van de wrak
ken naar de vernietigers.
Hiervoor zijn volgens het jaar
verslag van de SVA allerlei
oorzaken aan te wijzen. De
meeste slopers bijvoorbeeld
beoordelen de wrakken voor
namelijk naar de waarde aan
onderdelen. Een groot aantal
wrakken is daarom voor de
sloper van weinig waarde.
Daarnaast zijn er nog al wat
autobezitters, die hun tot wrak
geworden auto gewoon onbe
heerd langs de weg laten
staan. Alleen al in Amsterdam
moesten in 1974 bijna 8000
wrakken door de stadsreini-
gingsdienst van de straat ge
haald worden.
UTRECHT Onlangs is de hoop weer
opgelaaid, dat er een succesvolle me
thode zou zijn gevonden om kanker te
bestrijden. Dit gebeurde, toen de nieu
we Utrechtse lector dr. W. den Otter
een tussenstand bekend maakte van
een onderzoek naar het immuunmaken
van muizen tegen ingespoten kanker
cellen. Ongewild werd de verwachting
gewekt, dat het nu niet meer lang zou
duren, voordat ook mensen bij deze
methode baat zouden kunnen vinden.
„Maar", zo waarschuwt de Afdeling
Biowetenschappen van de Koninklijke
Nederlandse Akademie van Weten
schappen, „het onderzoek van dr. Den
Otter vormt slechts een klein deel van
het totale internationale onderzoek naar
een geneeswijze van kanker. Het is nog
volslagen onduidelijk of de Utrechtse
experimenten met muizen kunnen lei
den tot een behandeling bij de mens.
Zelfs een voorspelling van de termijn
waarop hierover reële uitspraak gedaan
kan worden, lijkt moeilijk te geven".
Wat is kanker? Wat doet men er op dit
moment al tegen en wat houdt de im-
muuntherapie van dr. Den Otter onge
veer in? Kanker is de verzamelnaam
voor alle kwaadaardige tumoren. Deze
ongeremd groeiende gezwellen van zie
ke cellen woekeren in het lichaam
voort, tasten omliggend weefsel aan en
vernietigen dit. Soms raken er stukjes
van het gez^vel los die zich dan weer
via o.a. het bloed door het lichaam
verspreiden: de zogenaamde uitzaaiing.
De meest gebruikte bestrijdingsmetho-
de is nog steeds het operatief verwijde
ren van het gezwel. Daarnaast is men
tegenwoordig in staat om via bestraling
kleine stukjes kankerweefsel te vernieti
gen. Sinds de Tweede Wereldoorlog is
bovendien de chemo-therapie in op
mars. Daarbij probeert men met ge
neesmiddelen groeiende cellen in hun
ontwikkeling te remmen of te doden.
Deze methode wordt meestal gebruikt
bij het bestrijden van uitzaaiingen.
Maar zowel bij bestraling als bij de
chemo-therapie worden helaas ook ge
zonde cellen aangetast.
Daarom probeert men er de laatste
jaren naar toe te werken om mensen
immuun te maken tegen kanker. Het
lichaam beschikt weliswaar over een
natuurlijk afweermechanisme tegen de
ze cellen, zoals het ook een afweerreac
tie heeft tegen allerlei bacterieën, maar
dit afweermechanisme komt laat, mees
tal te laat op gang. De immuuntherapie
is er op gericht om de afweer van het
lichaam eerder op gang te brengen en
te versterken en op die manier de kan
kercellen de baas te worden.
Al jarenlang wordt binnen dit kader
van de immuuntherapie in allerlei rich
tingen naar succesvolle wegen gezocht.
Onderdeel in dit geheel vormt het on
derzoek van dr. Den Otter. Dit onder
zoek concentreert zich op één „opruim-
cel" die het lichaam produceert om
ongewenste elementen onschadelijk te
maken: de macrofaag. Deze macrofa-
gen zijn algemene opruimcellen, die niet
bij uitstek geschikt zijn om kankercel
len te doden.
Maar als men nu deze cellen, samen
met een ander soort opruimcellen (de
lymfocyten) isoleert uit muizen, die im
muun blijken te zijn voor een bepaald
soort kanker, dan krijgt men een sterk
middel om dót type kanker te bestrij
den. In Utrecht heeft men met deze
methode het volgende bereikt:
Een niet immune muis werd in de
buikholte een zeer groot aantal (20 mil
joen) kankercellen ingespoten. Twee
uur later volgde een injectie, met de
bewuste opruimcellen. Het gevolg was,
dat de groei van de kankercellen stopte
en een volledige genezing van de muis
werd bereikt. Uiteindelijk bleek één im-
muun-macrofaag in staat één losse kan
kercel te doden.
Bovendien slaagde het Utrechtse team
erin om ook normale macrofagen (die
dus niet immuun zijn) met behulp van
een bepaalde stof zodanig te wapenen,
dat ook zij in staat zijn een kankercel
te vernietigen. Maar nu zoekt men in
Utrecht naarstig naar een mogelijkheid
om dit soort opruimcellen te kweken,
omdat de wijze waarop ze nu gewonnen
worden te veel muizen zou gaan kosten.
Dr. Den Otter denkt dat het over een
jaar of vijf mogelijk is om te besluiten
of de macrofagen gebruikt kunnen wor
den voor een therapie bij de mens.
Daarna zouden de experimenten moe
ten beginnen. Dergelijke experimenten
zouden op grond van theoretische bere
keningen zeven jaar vergen.
Volgens de Akademie van Wetenschap
pen wachten de onderzoekers nog vele
grote problemen. Ten eerste bestaat er
een groot verschil tussen de aanpak van
losse kankercellen en tumoren, die veel
moeilijker te bestrijden zijn. Daarnaast
is er sprake van een grote variatie in
de omvang van gezwellen. Voor de
kleinst mogelijk aantoonbare tumor bij
de mens zou men een veel groter aantal
macrofagen nodig hebben, dan nu bij
de muizenexperimenten gebruikt zijn.
En de hamvraag: In hoeverre kan men
de resultaten bij proefdieren ook bij
mensen bereiken.
Tenslotte zal, als gebleken is dat de
macrofagen geen bijwerking hebben, de
werkzaamheid van de therapie voor de
mens pas aangetoond kunnen worden
als het aantal patiënten in test- en
controlegroepen voldoende groot is.
Want al eerder is hoop gewekt, nadat
bij een te klein groepje positief resul
taat was bereikt. Of, om te spreken met
prof. dr. D. W. van Bekkum van het
Biotechnisch Instituut TNO: „Als er iets
nieuws gebeurt, juicht men hard, en na
een poosje moet men weer gaan zitten
huilen".
LONNEKE VAN KOOT
Statenleden overbelast"
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG De leden van
provinciale staten worden ern
stig overbelast Het wordt daar
door voor steeds minder men
sen mogelijk om zich voor het
provinciebestuur beschikbaar
te stellen wat een verschraling
van de democratie betekent.
Dat hebben de fractieleiders
van KVP en WD gisteren ge
zegd tijdens de behandeling van
de provinciebegroting voor 1977.
KVP-er H. J. A M. Vrouwenvel-
der vroeg zich zelfs af, of het
niet noodzakelijk wordt om wat
meer in de richting van profes
sioneel statenlidmaatschap te
gaan.
De staten toonden zich gisteren
overigens in grote lijnen tevre
den over het door gedeputeerde
staten gevoerde beleid.
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM De Stichting
„Spel en Sport" wil in het aan
staande voorjaar starten met
een proefcursus voor jonge
werklozen, die op vrijwillige
basis leiding willen geven bij
de sportieve recreatie en de re
creatiesport De stichting heeft
dit voorgesteld aan minister
Boersma van Sociale Zaken
erop wijzend, dat aan deze vrij
willige krachten grote behoefte
is.
Volgens de stichting zal een
groot deel van de naar schatting
100.000 jonge werklozen graag
ingezet willen worden in de sec
tor van de recreatieve sport. De
proefcursus zal een dagcursus
zijn, op te zetten door sport-,
recreatie- en onderwijsdeskun
digen. De stichting hoopt, dat
deze cursus zo voldoet, dat in
het najaar van 1977 overal in
het land dergelijke cursussen
kunnen starten.
Behalve aan de minister van
Sociale Zaken is medewerking
gevraagd aan de ministers van
CRM en van Onderwijs, aan
diverse Tweede-Kamercommis
sies, aan de Nederlandse Sport
federatie en aan de Nederlandse
Federatie Jeugd- en Jongeren
werk.
Delft De technische hogeschool Delft moet in
het komend jaar 170 arbeidsplaatsen afstoten. Dit
is noodzakelijk door de verlaging van de toegewe
zen personeelsgelden in de rijksbegroting. Het
College van Bestuur heeft een absolute vacatures
top afgekondigd. Verwacht wordt dat het gehele
natuurlijk verloop nodig is om de inkrimping op
te kunnen vangen.
Den Haag De progressieve partijen en de CPN
hebben gisteren in de Tweede Kamer gepleit voor
opneming in de grondwet van een algemeen
stakingsrecht.
De CD A-fracties en de WD verzetten zich er
vooralsnog tegen. De voorstanders van het sta
kingsrecht voerden als belangrijkste argument
aan, dat in het Europees sociaal handvest al lange
tijd het stakingsrecht als een fundamenteel recht
van werknemers wordt erkend.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De christen-democratische frac
ties in de Tweede Kamer vinden de bouw van
104.000 woningen per jaar te weinig. Zij zijn van
mening dat er minstens 110.000 woningen ge
bouwd moeten worden. De woningnood is nog te
groot In Zuid-Holland bijvoorbeeld staan wo
ningzoekenden twee jaren op een wachtlijst
Ir. Comelissen (KVP) zei gisteren in de Tweede
Kamer bij de behandeling van de begroting voor
volkshuisvesting te vrezen dat het bouwprogram
ma in de komende jaren niet kan worden gehaald.
Er is vooral een enorme terugval in de bouw van
duurdere huurwoningen. Bij vele gemeenten en
andere bouwers is een zekere matheid ontstaan;
de fut is er uit Het woningtekort is echter in vele
delen van het land beslist nog niet opgeheven. Er
zullen desnoods extra maatregelen moeten worden
genomen om het minimale woningbouwprogram
ma te verwezenlijken. Daarbij moet dan vooral
extra aandacht worden besteed aan de eigen
woning. Omdat het aantal van 8000 duurdere
huurwoningen volgend jaar beslist niet zal worden
gehaald, zou dat aantal met 3000 lager kunnen
worden gesteld en zou het aantal premie-koopwo
ningen met 3000 kunnen worden opgevoerd. Voor
de rijksbegroting in 1977 en 1978 zal dat nauwe
lijks effect hebben, voor 1979 „kost" dat zeven
miljoen. Hiervoor zal binnen de begroting een
compensatie moeten worden gevonden. Ir. Come
lissen diende daartoe namens KVP, ARP en CHU
een motie in. Hij drong er bij minister Gruyters
op aan de premieregeling voor eigen woningen pas
eventueel te wijzigen na overleg met de Tweede
Kamer.
WALRUS(T)
Texel heeft gistermiddag opnieuw bezoek gehad van de
mannetjeswalrus, die al sinds eind november langs de
Nederlandse kust zwerft. Deze keer koos het dier het gebied
rond de vuurtoren uit om wat rust te zoeken. Bij zijn eerste
bezoek werd hij op de zeedijk waargenomen. De medewer
kers van Natuurrecreatiestichting Texel zijn enkele uren
tevergeefs bezig geweest de walrus te vangen, maar deze
koos met vangnet en al het zeegat. Het dier is bedekt
met kleine wondjes. Men vermoedt dat hij door een schot
hagel getroffen is.
jPSssrr;
-
L
lÉPi
