caravan rai
iit/mi9dlec
Kampeerauto rukt op
caravan rai
nt/mi9dec
CARAVANNEN,
HELE JAAR DOOR
of
Caravantoerisme
sterk in
ontwikkeling
LEIDSE COURANT WOENSDAG 8 DECEMBER 1976 WC
KAMPEREN y.
CIJFERS G
F<
De gehandicapten worden
vaak vergeten door de cara
vanbouwers. Niet echter door
het Duitse merk Knaus, dat
onderstaande rijbrug voor in
validenwagentjes toevoegde
aan het type Komfort 450RT.
Ook bedieningsknoppen wer
den op de goede hoogte aange
bracht.
Caravans voor
gehandicapten
In 1975 brachten vijftig mil- (Var
joen kampeerders uit 23 lan-'H®'
den 400 miljoen overnachtin-Twe
gen door op ruim 16.000 kam- Groi
peerterreinen. Dit heeft de re- fceei
dactie van „Camping Jour-W**
nal" uitgerekend. Tegenover f0®
de minder dan 2000 campings b*ni
in West-Duits land staan 4600 d®8*
terreinen in Engeland en 4200 B°r
in Frankrijk. buti
itn
Dit betekent, aldus dit West-f
duitse vakblad, dat er binnen iyc
vijf jaar in de Bondsrepubliek Lv(
nog eens 2000 nieuwe cam-§re
pings bij moeten komen, in-j^
dien men althans niet als een^n
achtergebleven gebied be-js 0
schouwd wil worden. Men is^dj
druk doende om dc achter-w
stand enigermate in te lopen,-iai
maar de overheid stelt hoge^L-
eisen aan de accommodatie
van de nieuwe kampeerterrei-
nen, vooral sanitaire. Bij de fi
opening van de caravanexpo-'r
sitie te Essen merkte de voor
zitter van de Westduitse fabri-Al
kantenorganisatie, de heer W.
Thrun overigens op, dat men k
niet te overdreven eisen moet A
stellen als het om kampeerac-i
commodatie gaat.
En dat terwijl de Europese
Caravan Federatie (ECF) juist jj°'
het aantal in gebruik zijnde!81
caravans heeft geteld. Beging
1976 waren het er 2.637.000 en®®'
dit betekende een verdubbe-k*1
ling in zes jaar tijd. Hoewel#®11
het groeitempo het vorige jaar*®1
wat lager was bedroeg de
groei toch ruim 230.000 cara- 'IF
vans ofwel ongeveer tien pro- ug
cent. e
Nederland heeft in verhouding iië
de grootste „caravandicht- da
heid", namelijk 87 caravans ch
per duizend personenauto's. ioc
Zelfs landen waar de caravan
populair is blijven ver achter,
zoals Engeland met een gemid
delde van 53 en Frankrijk met
44. Het dichtste bij komt nog
Ierland met 82 caravans per
duizend auto's maar dit komt
omdat er in dat land relatief
niet zoveel auto's zijn.
Directeur toerisme ANWB,
drs D.J. Engelen:
„Nederland heeft een, nog
steeds, in omvang groeiend
autopark. En ondanks alle be
perkende maatregelen op het
autogebruik, die - terecht of
ten onrechte - zijn getroffen,
worden overwogen of zullen
worden bedacht is er nauwe
lijks aanleiding te veronder
stellen dat de groei van het
autopark sterk zal teruglopen.
De individuele bewegingsvrij
heid, die met een auto wordt
verworven, is kennelijk een
kostbaar goed.
Maar die individuele bewe
gingsvrijheid wordt ook ge
diend met de caravan. Dat
spreekt de Nederlander duide
lijk aan. De groei van het
caravanpark is dan ook spec
taculair geweest in de afgelo
pen vijf jaar; van 112.000
vouwwagens, toer- en stacara
vans in 1970 naar 267.000 in
1975. En wat zal die groei
stoppen? Een prognose van
het caravanpark in 1980 komt
uit op een getal rond 400.000.
Ook al heeft Nederland nu
reeds de grootste caravan
dichtheid in geheel Europa,
zowel in relatie tot het aantal
personenauto's (87 caravans
per 1000 auto's) als in relatie
tot het aantal inwoners (20
caravans per 1000 inwoners).
De caravan en de auto spelen
een, in toenemende mate, be
langrijke rol in het toerisme.
En ook dat toerisme kende
een spectaculaire ontwikke
ling in het recente verleden".
Dat zegt drs DJ. Engelen, di
recteur toerisme ANWB.
Inderdaad gaan, ook in eigen
land, steeds meer Nederlan
ders met een caravan of vouw
wagen met vakantie. Vorig
jaar koos 27 procent van vier
miljoen vakantiegangers de
caravan, eenzelfde percentage
verbleef in een zomerhuisje of
bungalow, 18 procent in een
tent of een tenthuisje, 10 pro
cent in hotel of pension, 8
procent in een boot en ten
slotte 6 procent in kamphuis,
kampeerboerderij en kamers
zonder pension. Het aandeel
van de caravan in de buiten
landse vakanties is in de perio
de 1972-1975 opgelopen van 20
tot 27 procent, in cijfers uitge
drukt van 760.000 tot 1.080.000
vakanties.
„Vervoermiddel bij uitstek
voor de zomervakantie is de
auto", constateert het CBS.
Het aandeel van de auto en de
motorfiets in de binnenlandse
vakanties is vrij stabiel, name
lijk 78 procent, terwijl 8 pro
cent met het openbaar vervoer
reist. Bij de buitenlandse va
kanties nam het autogebruik,
na enige achteruitgang in
1973/1974 weer toe tot 65 pro
cent, gevolgd door het vlieg
tuig met 15 procent en open
baar vervoer respectievelijk
toeringcar met elk 8 procent.
Van elke drie Nederlanders,
die zomers naar het buiten
land trekt, reizen twee met de
auto. Dit zegt wel iets over de
populariteit van de auto als
vervoermiddel voor de recrea
tie. En deze populariteit is dit
seizoen verder gestegen ten
koste van het aandeel van de
vliegreizen en de trein.
Het CBS heeft vastgesteld, dat
12 procent van de buitenland
se vakanties net een caravan
plaatsvindt (in 1972 11 pro
cent) en 27 procent van het
verblijf in eigen land (in 1970
20 procent). In de allereerste
plaats gaat het daarbij om het
reizen en verblijf op de plaats
van bestemming minder of
verder weg, maar in Neder
land zelf zien we een toene
mend gebruik van de kam
peerwagen op een vaste stand
plaats op een camping of bij
de boerderij.
Voor dit stationair gebruik
maakt het niet uit of het van
oorsprong een toer- of een sta
caravan is. Wel worden aan de
inrichting specifieke eisen ge
steld, die tot uitdrukking ko
men in o.m. een betere ver
warming en ventilatie, meer
zit- en slaapgelegenheid en in
allerlei voorzieningen als toi
let, douche opvangtank „aan
boord" van het eigen vakantie
verblijf. De caravanleveran
ciers houden hiermee dan ook
terdege rekening, zoals op de
ze Caravan RAI weer duide
lijk blijkt.
Boeiend is de ontwikkeling
van de vouwwagen en caravan
als vakantie-onderdak. Voor
de binnenlandse vakantie
groeide de caravan (en vouw
wagen) als onderdak immers
van 20 procent in 1972 naar 27
procent in 1975. De toenemen
de populariteit van de stacara
van zal daaraan niet vreemd
zijn. De tent als onderdak
daalde in datzelfde tijdvak
echter van 21 procent naar 18
procent. Voor de buitenlandse
vakantie groeide de caravan
als onderdak van 11 procent
in 1972 naar 12 procent in 1975
(13 procent in 1974): de tent
gaf 1 procent prijs, van 24
naar 23 procent.
Nogmaals drs Van Engelen:
„De ontwikkeling in het - re
cente - verleden en de ver
wachtingen voor de toekomst
bieden voor de caravan goede
perspectieven.
De kampeerbedrijven, zeker in
Nederland, zullen ruimte moe
ten laten voor de toeristische
kampeerders en caravanners.
De overheid zal ruimte moeten
scheppen, vooral aan de kust,
want de (familie)vakantie met
kinderen aan zee staat hoog
genoteerd".
Warm water
door
zonne-energie
In samenwerking met carava
nimport Frans de Witte is een
draagbare warmwatervoorzie
ning ontwikkeld, waarbij zon
ne-energie de warmtebron is.
Met dit apparaat (gewicht ca.
9 kg) kan men zonder gebruik
van netstroom, batterij of gas,
zo'n 9 liter water verwarmen
dat te gebruiken is zowel voor
keukendoeleinden, als voor
wassen, douchen enz. Deze
warmwatervoorziening Solar
Panel, afmeting 61 cm x 80 cm
x 12 cm wordt gevuld met 9
liter water en wordt buiten de
caravan opgesteld in een zo
gunstig mogelijke stand t.o.v.
de zon. Afhankelijk van de
weersgesteldheid en tijd van
het jaar kan het water in onge
veer één uur verwarmd wor
den tot een temperatuur van
ongeveer 80 graden C. Monta
ge op het dak van de caravan
is mogelijk waardoor warm-
wateraanvoer direct naar de
keuken of wastafel mogelijk
is. De prijs van de Solar Panel
is 375.-.
Keuring
Caravanners realiseren zich
niet altijd dat sommige stabili
satoren de werking van de
hulpkoppeling of breekkabel
kunnen béiinvloeden of pro
blemen kunnen geven bij het
remmen. Dat is de reden dat
de Rijksdienst voor het Weg
verkeer de dienst die nieu
we auto's en aanhangwagens
keurt voordat ze de weg op
mogen in overleg met de
ANWB een aantal eisen heeft
opgesteld en is begonnen met
de typekeuring van stabilisato
ren. Op die manier wórdt ge
probeerd negatieve aspecten
bij het gebruik van dit nuttige
hulpmiddel te voorkomen. De
eerste door de Rijksdienst ge
registreerde stabilisatoren,
voorzien van een toestemming
snummer, zullen op de Cara
van RAI worden geëxposeerd.
De sterk verbeterde isolatie,
dubbele ramen en een goede
luchtverversing zijn ook in de
zomer van groot belang. In de
winter verhinderen isolatie en
dubbele ramen dat de warmte
naar buiten lekt. Maar zomers
houdt diezelfde isolatie te felle
zonnewarmte langer buiten, zo
dat het in Spanje, Zuid-Fran
krijk of Italië binnen langer
koel blijft Tegenwoordig is er
zelfs air-conditioningapparatuur
waarmee we de temperatuur
van het interieur nog verder
kunnen verlagen. Op de komen
de Caravan RAI is op twee
stands zo'n air-conditioning te
zien. Hij werkt op 12 Volt.
In warmere streken drinken we
toch ons drankje koel, vlees en
melk' kunnen niet bederven en
de diepvriesmaaltijd blijft goed
dankzij de koelkast. Die werkt
op gas of elektriciteit naar keu
ze. Zo'n koelkast is in de huidi
ge caravans in de middenklasse
vrijwel algemeen standaard.
Kortom: de moderne caravans
zijn onafhankelijk van klimaat
en temperatuur.
Daarvan profiteren buiten het
zomerseizoen in de eerste plaats
degenen die de wintersport be
drijven vanuit de caravan. Te
vaak wordt daarbij alleen ge
dacht aan de Alpengebieden in
Oostenrijk en Zwitserland.
Maar dichterbij is ook volop
sneeuw te vinden, met skiliften
en hellingen en goede winter
campings. Nauwelijks 400 km
autoweg scheiden ons van het
Sauerland waar ook wintersport
mogelijk is. Nog iets dichterbij
zijn de Ardennen waar in enke
le delen volop wintersportmoge
lijkheden zijn.
Steeds meer caravanners ont
vluchten de kou en trekken voor
de winter naar zuidelijker stre
ken. Spanje en Marokko zijn
landen waar men graag neer
strijkt. Zoiets is natuurlijk al
leen mogelijk voor gepensio
neerden die zich een afwezig
heid van vele maanden kunnen
veroorloven. Duur hoeft zo'n
overwintering helemaal niet te
De kampeerauto, afgestemd op de zwervende toerist
Er zijn zo van die gezegden die altijd weer
op blijken te gaan. Een daarvan: Nederland
loopt vijftig jaar achter. Waar het de ont
wikkelingen op kampeerautogebied betreft,
geldt deze uitspraak zeker. In Engeland en
Amerika heeft men al tientallen jaren gele
den begrepen dat het „rijdende huis" de
oplossing was van veel vakantieproblemen.
Daar is nu inmiddels het aantal kampeerau
to- en caravanbezitters gelijk. In Nederland
heeft, na een zeer aarzelende start een paar
jaar geleden, de kampeerautomarkt een
stormachtige ontwikkeling doorgemaakt.
Een blijde ontwikkeling en een logische, die
wij twee jaar geleden reeds in deze kolom
men voorspelden. Het was immers te ver
wachten, dat veel mensen geporteerd zou
den raken voor volop woon- en leefcomfort
in een auto, die zich vrijwel als een norma
le auto laat besturen.
Kampeerauto's zijn niet goedkoop. Maar ook
dat is vanzelfsprekend, als men nagaat, hoe
veel (werk)uren er in de opbouw van zo'n
huisje op wielen gaan zitten. Ook de mate
riaalkosten zijn niet gering. Toch is het een
duidelijke zaak, de opmars van de kampeer
auto of motorcaravan lijkt niet meer te
stuiten. Op de Caravan RAI '76 zullen van
11 tot en met 19 december bij ruim 20
exposanten ongeveer 50 typen te zien zijn.
Dat is ruim dertig meer dan vorig jaar.
Elders in Europa is sprake van een soortge
lijke ontwikkeling. Deze doet denken aan die
van de Amerikaanse „mobile home", een
vaak luxueus tweede huis op wielen dat
door vele tienduizenden Amerikanen wordt
gebruikt voor groottoerisme in eigen land
en daarbuiten.
De kampeerauto is natuurlijk een verschijn
sel dat in verband gebracht kan worden met
de welvaart. Aanschaf is vooral in Neder
land een vrij kostbare zaak. Hier verkeert
de consument in een nadelige positie ten
opzichte van bij voorbeeld die in Engeland
en in de Bondsrepubliek Duitsland.
„De vooruitzichten en marktpositie voor
kampeerauto's in Nederland kunnen niet
zonder meer vergeleken worden met die in
bij voorbeeld Engeland en West-Duitsland",
zegt de heer Frans de Witte, voorzitter van
tijd is lang voorbij dat cara-
vanning aan „het seizoen" ge
bonden was. Het is volstrekt
niet nodig meer om aan het
eind van de zomer de caravan
in de winterstalling op te ber
gen. Ook in najaar, winter en
voorjaar kunnen we van ons
rollend buitenverblijf profite
ren. Hoe ver we daarmee kun
nen gaan, hangt grotendeels
van ons zelf af: hoe ver we
willen gaan en wat moeten we
daarvoor doen. Aan de cara
vans hoeft het niet te liggen.
Die kunnen gemakkelijk aange
past worden aan uiteenlopende
seizoensomstandigheden.
Dat de caravan onafhankelijk is
geworden van het seizoen heb
ben we vooral te danken aan
het wintercaravannen. Men ont
dekte drie dingen: de tot een
jaar of tien geleden toegepaste
luchtisolatie stelde niet veel
voor: enkelglasvensters lieten
veel kou door en de warmte van
de kachel bleef te veel gecon
centreerd op een klein deel van
het interieur.
De gevolgen zijn niet uitgeble
ven. De luchtisolatie heeft
plaatsgemaakt voor materialen
die een veel betere bescherming
bieden. Meestal is dat polysty
reen (styropor) of glaswol en in
enkele gevallen wordt het voor
treffelijke polyurethaanschuim
gebruikt. Hetzelfde materiaal
waarmee de tegenwoordige
koelkasten zijn géisoleerd. De
vensters worden dubbel uitge
voerd; twee lagen acryl met
lucht daartussen.
De verwarmingen zijn verbe
terd. De centrale verwarming
met lucht of met vloeistof wordt
steeds meer gebruikt. Het cv-
systeem met verwarmde lucht,
die met behulp van een ventila
tor via slangen naar koude
plaatsen wordt geleid, wordt het
meeste toegepast.
Het andere systeem komt uit
Scandinavië. Net als thuis wordt
daarbij verwarmde vloeistof
door radiatoren geleid, die aldus
voor een gelijkmatig verdeelde
warmte zorgen.
de caravanafdeling van de RAI. „Oorzaak
daarvan is het verschil in belastingdruk dat
ondanks het EEG-verdrag nog steeds
in de diverse landen bestaat. In ons land
is een kampeerauto fiscaal nog steeds een
personenauto dus een zogenaamd „luxe arti
kel" met meer dan veertig procent belasting.
In West-Duitsland is dit elf procent. Daar
naast moet er ook nog motorrijtuigenbelas
ting worden betaald voor een kampeerauto,
als deze niet rijdt en langere tijd en dan
In het rijdende vakantiehuis brengt
jaarlijks een kwart van alle vakantie
gangers in eigen land de vrije weken
door.
niet op eigen grond stilstaat, wqt een zeer
onbillijke zaak is. De ANWB heeft hiervoor
onlangs de aandacht gevraagd van de minis
ter van Financiën.
Maar ondanks alles valt er een toenemende
belangstelling te constateren voor de mo
torcaravan" zoals wij de kampeerauto liever
noemen. Het gaat immers om een gemotori
seerde caravan, met alle gemakken van
dien, en minder om een auto waarin ook
nog gekampeerd kan worden."
Het aantal goedkopere kampeerauto's dat
op de markt komt groeit echter snel. Op de
komende Caravan RAI is de prijs van de
goedkoopste inclusief inventaris
23.000,-. Ook worden steeds meer losse
elementen in serie gefabriceerd, waarmee
men bestaande bestelauto's gemakkelijker
kan ombouwen tot aantrekkelijke vakantie-
vervoermiddelen. Wanneer men hiervan ge
bruik maakt is de kampeerauto ook voor
de smallere beurs bereikbaar.
De ANWB heeft onlangs een enquête gehou
den onder bezitters van kampeerauto's. Van
de 150 ondervraagden bleken 128 zelf het
interieur gebouwd te hebben voor meestal
tweedehands gekochte busjes of bestelwa-
De kampeerauto is typisch een vervoermid
del voor de echte zwervende toerist. Het
rijden met een kampeerauto is gemakkelij
ker, inhaalverboden voor een auto met cara
van gelden niet voor de kampeerauto, rijden
met de kampeerauto is gezelliger omdat er
meestal een open verbinding is tussen de
cabine en woonruimte en het is niet per se
nodig een camping op te zoeken, zeggen
voorstanders.
Enkele nadelen zijn dat de kampeerauto in
tegenstelling tot de wagen die gebruikt
wordt om een caravan te trekken in het
algemeen niet het gehele jaar door gebruikt
kan worden, dat men minder ruimte heeft
dan in qua prijs vergelijkbare caravans en
dat men op een camping als men even weg
wil gemakkelijker zijn plaats kwijtraakt.
Er zijn dan ook reeds kampeerauto's op de
markt gekomen met een soort wisselcabine
die op het kampeerterrein achtergelaten kan
worden als men met de auto een boodschap
moet doen.
Vriendenkring
Voor de tweede maal heeft de'
ANWB een „Goed-kampweek-
end" voor kampeerautobezit-
ters georganiseerd, ditmaal op
de camping „De Paasheuvel"
bij Vierhouten. Hiervoor be
stond een grote belangstelling,
want er kwamen meer dan 250
kampeerauto's en caravans bij
elkaar, voor het merendeel
zelfbouwmodellen in allerlei
maten en uitvoeringen.
Tijdens het weekend namen!
enkele deelnemers het initia
tief om een speciale club op
te richten voor kampeerauto-
bezitters, een soort vrienden
kring die zo nodig ook de be
langen van deze groep re
creanten zal gaan behartigen.
Belangstellenden kunnen ziclij
voor verdere informatie wem,
den tot het voorlopige secreta
riaat van „Nederlandse Kam
peerauto Club" i.o. Prinses
Margrietlaan 18, Scherpenzeel
(teL 03497-1691).