Menten bij aanhouding
in Zurich gebroken man
Arke-reizen duikt
onder minimumprijzen
Leven met een hartkwaaldat is geen leven
9?
Bij NS 700
arbeidsplaatsen
op de tocht
KVP-top wil
minister
Westerterp
niet terug
Algemene
faculteit
universiteit
Maastricht
Procedure
eventuele
rechtzaak
Meuten
m
Zucht van verlichting
HARTCHIRURG PROF. KUYPERS (ZELF PATIENT):
Bijvakken"
bij Utrecht
in gebruik
BORINGEN RADIOACTIEF AFVAL GAAN DOOR
DINSDAG 7 DECEMBER 1976
LEIDSE COURANT/
PAGINA 9
AMSTERDAM (ANP) Als
Menten na zijn uitlevering in
Nederland komt zal hij ver
hoord worden door de rijksre-
cherche die sedert 8 juli j.l. in
opdracht van procureur-gene
raal mr. Hartsuiker met een
onderzoek tegen Menten bezig
is. Wanneer Menten terecht
poet staan zal dat zijn voor de
bijzondere strafkamer van de
rechtbank Amsterdam omdat
rijn woonplaats Blaricum in
bet arrondissement Amsterdam
ligt.
De bijzondere strafkamer om
dat het om de berechting van
oorlogsmisdrijven en misdrijven
tegen de menselijkheid zal gaan,
I gepleegd in krijgs-, staats- of
j publieke dienst van'de vijand,
j Dit zijn de enige oorlogsmisdrij
ven die niet verjaard zijn in
j Nederland.
I Krachtens het hiervoor de juri-
i dische basis vormende „besluit
buitengewoon strafrecht" kan
voor deze misdrijven als eerste
straf fomreel nog de doostraf
worden geëist. Dan volgen le
venslange gevangenisstraf of tij
delijke van ten hoogste twintig
jaar.
Na Mentens vlucht heft de Am
sterdamse officier van justitie
mr. A. F. J. C. Habermehl, on
der wiens leiding het rijksre
cherche-onderzoek geschiedt,
bij de Amsterdamse rechter
commissaris mr. H. J W. van
Duuren een gerechtelijk vooron
derzoek tegen Menten gevor
derd. Bij mr. van Duuren heeft
ook de tijdelijk bij het parket
van de Amsterdamse hoofd-offi-
cier van justitie gedetacheerde
Haagse officier van justitie mr.
C. van Steenderen een gerechte
lijk vooronderzoek gevorderd
tegen een nog onbekende die
mogelijk over diens voorgeno
men arrestatie op 15 november
heeft getipt
Oorlogsmisdadi
ger Ph. nog niet
[vrij
DENHAAG (ANP) - Minister
Van Agt (Justitie) heeft de
Tweede Kamer meegedeeld dat
hij niet voor 11 december zal
kunnen beslissen over het al
dan niet verlenen van voor-
I waardelijkc invrijheidsstelling
aan de gegratieerde Haagse oor
logsmisdadiger Ph.
j In antwoord op schriftelijke
vragen van het CPN-kamerlid
Wolff zegt de minister dat hij
nog niet beschikt over de vereis
te berichten en adviezen.
(Van onze verslaggevers)
DEN HAAG/ZURICH - De
Nederlandse regering zal alles
in het werk stellen, om de
78-jarige Pieter Menten uit
Blaricum uitgeleverd te krij
gen. Weliswaar heeft Zwitser
land geen uitleveringsverdrag
met Nederland, maar volgens
de Oostenrijkse nazi-speurder
Simon Wiesenthai zal Menten
binnen niet al te lange tijd in
handen van de Nederlandse
Justitie zijn.
Pieter Menten, verdacht van
oorlogsmisdaden en misdaden
tegen de mensheid bleek gis
teravond na zijn aanhouding
door de Zwitserse politie, in
aanwezigheid van de Neder
landse kapitein van de rijkspo
litie Bordewijk, een gebroken
man. Hij begreep duidelijk,
dat zijn spel nu uit was, aldus
de mening van hen, die erbij
aanwezig waren. Sinds zijn
vlucht op 15 november heeft
hij, vergezeld van zijn vrouw,
in Zwitserland eerst van hotel
naar hotel gezworven, totdat
hij zich ruim een week geleden
in een hotel vlakbij Zurich
vestigde.
Of hij in die tijd contact heeft
gehad met de in Zürich wo
nende Nederlander Weinreb,
over wie onlangs een vernieti
gend rapport uitgebracht is in
verband met diens oorlogsver
leden, is niet bekend. Men ver
moedt van wel.
Vermoedelijk zal kapitein R. Borde
wijk, die gisteravond met drie recher
cheurs van de speciale opsporings
ploeg in Amsterdam naar Zürich
vloog, niet alleen aanwezig zijn bij de
verhoren van Menten, maar deze zelf
voor een groot deel leiden. Hij hoopt
voldoende gegevens te verkrijgen, om
te kunnen nagaan, of Menten inder
daad getipt is over zijn arrestatie op
maandagmorgen 15 november. De be
doeling is, dat hij in nauw contact met
de hoofdofficier van Justitie in Am
sterdam blijft staan.
De heer Teengs Gerritsen uit Wasse
naar, voorzitter van de overkoepelen
de organisatie van voormalige verzets
strijders zei vanmorgen in een eerste
reaktie op de aanhouding van Menten:
„Hij is waarschijnlijk gewoon met zijn
auto naar Zwitserland gereden, terwijl
veel mensen dachten, dat hij met al
zijn geld in Zuid-Amerika zou zitten.
Zijn arrestatie is voor iedereen in onze
organisaties een enorme opluchting.
Mijn enige vrees op dit moment is nog
dat Menten door een langdurige uitle
veringsprocedure mentaal volledig
ineenzakt. Je ziet in dergelijke geval-
len, dat iemand, wanneer het spel uit
is, het geestelijk helemaal opgeeft Ik
hoop niet dat dit met Menten het
geval zal zijn".
Mevrouw Menten, die vannacht bij de
aanhouding van haar man volgens
Hans Knoop, hoofdredakteur van Ac
cent, „flink tekeer ging" kan zich vrij
bewegen. Zij zal echter wel op infor
mele manier aan de tand gevoeld wor
den over het verdwijnen van haar
man en de omstandigheden, waaron
der dit heeft plaatsgevonden.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het KVP-partijbestuur heeft zijn
geestverwante minister Westerterp (verkeer en
waterstaat) niet geplaatst op de zgn. nationale
verkiezingslijst
Deze lijst bestaat uit dertien door het bestuur
aangewezen kandidaten voor het kamerlidmaat
schap. Aangevuld met 13 regionale kandidaten
(aspirant-kamerleden die door de regionale afde
lingen in ons land naar voren worden geschoven)
zal de KVP-lijst uiteindelijk samengevoegd worden
met die van ARP en CHU tot één CDA-lijst. De
ministers Lubbers en Van der Stee en de staatsse
cretarissen Hazekamp (economische zaken) en
Hendriks (volksgezondheid) komen wel bij de eer
ste 13 voor.
De andere KVP-bewindslieden, de staatssecretaris
sen van Lent (defensie) en Mertens (sociale zaken)
hebben kenbaar gemaakt, niet meer op de lijst
geplaatst te willen worden.
Politie-heli-
copters
Minister Van Agt
(Justitie) heeft gis
teren in het Aviodo-
me op Schiphol de
eerste helicopter of
ficieel overgedra
gen aan de Rijkspo
litie Dienst Lucht
vaart. Het is de be
doeling dat er in to
taal acht van deze
helicopters in
dienst komen. De
vijf vliegtuigen,
waarmee de politie
tot nu toe werkte,
blijven ook in ge
bruik. De helicop
ters zijn voor de he
le Nederlandse poli
tie. Voorlopig zal
hun voornaamste
taak assistentie aan
de Algemene Ver
keersdienst zijn. Bij
slecht weer kunnen
ze helpen bij het
opsporen van sche
pen. Tevens kunnen
ze ingezet worden
bij het volgen van
auto's met misdadi
gers.
Niet in een klooster, waar sommigen kennelijk op reken
den, maar gewoon in een Zwitsers motel is Menten aange
houden. Niet ver ongetwijfeld van de buitenlandse bankre
kening van de Blaricumse multimiljonair. Zijn luidruchtige
levensstijl zal hem wel de das om hebben gedaan; je heb't
een afgelegen landhuis nodig om zoiets verborgen te hou
den.
Menten's aanhouding heeft een zucht van verlichting door
ons land laten gaan, terwijl ook buiten onze grenzen
menigeen opgelucht adem zal hebben gehaald. Een van de
afschuwelijke kanten van de zaak was, dat Menten na zijn
vlucht opnieuw in staat bleek velen dodelijk beangst te
maken. Er bestaat nu een goede kans dat de medewerking
van de^Zwitserse autoriteiten de van ernstige oorlogsmisda
den en misdaden tegen de mensheid verdachte Nederlander
toch nog zal worden berecht. Maar bovendien heeft de
justitie nu meer mogelijkheden om licht te brengen in de
duistere zaak van zijn vlucht uit Blaricum. De onderste
steen kan nu iets makkelijker boven komen.
De justitiële autoriteiten in Amsterdam wekken overigens
de indruk nog steeds moeilijk in beweging te komen als
het om de vervolging van Menten gaat. Althans als de
opmerkingen van hoofdredacteur Knoop juist zijn, dat de
Rijkspolitie gistermiddag slechts met moeite kon worden
overgehaald onmiddellijk een paar rechercheurs naaf Zu
rich te laten reizen om de Zwitserse politie behulpzaam
te zijn bij de aanhouding. We zijn benieuwd welke verkla
ring de Amsterdamse justitie daarvoor zal hebben.
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM Als eerste Ne
derlandse tonroperator heeft
Arke-directeur Ferry Fransen
zich openlijk gekeerd tegen de
door de regering vastgestelde
minimum-verkoopprijs van va
kantie-vliegreizen.
Tijdens de presentatie van zijn
zomerprogramma voor het sei
zoen i977, gisteren in Amster
dam, protesteerde hij met klem
tegen deze „onjuiste bescher-
mingspolitiek", die volgens hem
volledig in strijd is met de poli
tiek van de huidige regering.
„Het geeft de touroperator
enorm veel extra werk", meent
hij, „en de consument het onbe
vredigende gevoel meer tegoed
bonnen te moeten opmaken dan
hij nodig heeft. Voor een reis
'naar de Canarische eilanden
moet ik nu noodgedwongen een
prijs aan de consument vragen,
die meer dan 250 gulden boven
het door ons verlangde bedrag
ligt. Dat gaat ernstig tegen de
belangen van de Nederlandse
vakantieganger in".
In zijn nieuwe vliegprogramma
biedt Arke nu reizen aan, die
tientallen guldens goedkoper
zijn dan het minimumtarief. De
daling van de reissommen va
rieert van 6 tot 25 procent. Met
name geldt een flinke daling
voor de Spanjereizen. Door de
koersdaling van de peseta en de
prijzenpolitiek van de hoteliers
is Spanje opnieuw een goedko
pe vakantieoase in Europa ge
worden. Bij de Arke-treinreizen
zijn de prijzen ook gedaald.
Werkgelegenheid bleef
hetzelfde
DEN HAAG (ANP) Het aantal werknemers in
Nederland is tussen maart 1975 en maart 1976
vrijwel gelijk gebleven. Dit blijkt uit gegevens
van het Centraal Bureau voor de Statistiek.
Tijdens dit jaar is het personeelsbestand in de
industrie met vier procent afgenomen, de dienst
verlening bood echter vijf procent meer werk.
Volgens het ministerie van Economische Zaken
gaat de stijging van de personeelsbezetting in de
dienstverlening steeds sneller, de vermindering in
de industrie ging ook sneller dan voorheen.
KOEIEN GEVEN MEER
MELK
RIJSWIJK (ANP) Ondanks de droge zomer
hebben de Nederlandse koeien 3 procent meer
melk gegeven dan vorig jaar. Ook voor 1977
wordt een stijging van de melkproduktie ver
wacht.
Het Produktschap voor Zuivel heeft berekend dat
de ruim twee miljoen koeien iets meer dan 10,5
ton melk hebben gegeven. Het aantal koeien is
gelijk gebleven maar ieder dier produceerde 110
kilo, wat bijna 2,5 procent meer melk was.
NIJMEGEN „Leven met een hartkwaal,
dat is geen leven. Bij iedere inspanning
voel je de pijn, een halve trap oplopen
is al veel te veel. Het enige wat kan
helpen is een operatie. Het verhelpt de
ziekte niet, maar het verbetert aanzienlijk
de mogelijkheden weer normaal mee te
doen. De pijn en de angst zijn verdwenen
en je kunt actief zijn".
Dit zegt de Nijmeegse hart- en vaatchirurg
prof. dr. P. J. Kuypers, zelf een hartpatiënt
die al twee keer is geopereerd, eerst enkele
jaren geleden in Nijmegen en voor de
tweede keer enkele maanden terug, in een
ziekenhuis in het Amerikaanse Portland,
bij een bevriend collega. Hij kent de weg
en erkent dat ook volmondig.
„Voor mij hoefde het geen twee tot drie
jaar te duren, voor ik aan de beurt was.
Maar zie eens hoe het in Nederland ge
woonlijk gaat. Tussen de eerste klachten
en de definitieve diagnose verloopt al vaak
meer dan twee jaar. Als dan op basis van
het hartfunctie-onderzoek tot operatie kan
worden besloten, duurt het door de enorme
wachtlijsten vaak nog langer dan een jaar,
voordat de patiënt kan worden geopereerd.
Al die tijd loopt hij met die pijn' rond, kan
hij haast niets doen. Bovendien is hij dan
al op basis van de sociale wetgeving volle
dig invalide verklaard met alle gevolgen
van dien. Maar de Nederlandse patiënt
behoort kennelijk tot een lijdzaam volkje.
Naar mijn mening moeten de mensen zich
er meer van bewust worden dat ze die
lange wachttijden niet meer hoeven te
slikken. Gelukkig is er iets van een kente
ring te merken. In toenemende mate pikt
men het niet meer om zo lang met die pijn
en die angst te moeten leven".
Prof. Kuypers is een voorstander van op
voering van het aantal hartoperaties in
Nederland. Hij zegt al in 1969 betrokken
te zijn geweest bij de eerste inventarisatie
van het probleem van de hart- en vaatziek
ten in Nederland en toen al te hebben
gesteld dat de raming van het aantal zoge
naamde coronairoperaties te laag was. Dit
hoewel deze- vorm van chirurgie pas in
1967 in de Verenigde Staten van de grond
is gekomen en eerst in de jaren 1971 en
1972 in dat land een grote vlucht heeft
genomen
Zelf is prof. Kuypers na zijn operatie weer
volledig aan het werk in het Nijmeegse
universitaire Radboudziekenhuis. Tevens
is hij de laatste tijd op de voorgrond
getreden als adviseur van de Nederlandse
Hartpatiëntenvereniging. Als zodanig had
hij een belangrijk aandeel in de besprekin
gen tussen deze vereniging en het Groot
Ziekengasthuis in Den Bosch, die kort
geleden resulteerden in het plan van dit
ziekenhuis bij staatssecretaris Hendriks
van Volksgezondheid een verzoek in te
dienen te mogen beginnen met een grote
afdeling hartchirurgie. Prof. Kuypers is er
van overtuigd dat in Nederland minstens
6500 open hartoperaties per jaar moeten
worden verricht om tegemoet te komen
aan de nood die er in Nederland heerst
op het gebied van de hartaandoeningen en
dan vooral door gedeeltelijk verstopte
kransvaten (angina pectoris) „Het pro
bleem neemt alleen maar toe. Bij steeds
jongeren mensen, nu al tussen de 35 en
40 jaar, zie je deze ziekte verschijnen.
Preventie zou mooi zijn, maar we hebben
nog niet het flauwste idee wat we aan
preventie kunnen doen. En als dat al vanaf
vandaag zou kunnen, moet je met die
preventie bij de jeugd beginnen omdat het
voor ouderen wel iets, maar niet volledig
zal helpen. Dat betekent dus ook dat het
verhelpen van de reeds bestaande aandoe
ningen voorlopig, zeg maar nog een gene
ratie lang, noodzakelijk is". Dit jaar zullen
er in Nederland een kleine 2000 open
hartoperaties worden verricht, terwijl
daarnaast een aantal Nederlanders in het
buitenland wordt geopereerd. In juni van
dit jaar startte de Hartpatiëntenvereniging
op initiatief van voorzitter Henk Fievet
(zelf zwaar hartpatiënt) een luchtbrug voor
hartpatiënten naar Houston in de Ameri
kaanse staat Texas. In augustus volgde de
Werkgroep Hartchirurgie Buitenland van
de Gezondheidsraad met een soortgelijke
pendel om patiënten in Genève te laten
opereren. „Als in Nederland de capaciteit
niet drastisch zal worden uitgebreid, zullen
in de toekomst zo'n duizend patiënten per
jaar via die luchtbruggen naar het buiten
land gaan voor een hartoperatie", zo meent
prof. Kuypers. Volgens hem betekent dat
een jaarlijkse „export" van 30 miljoen
gulden, waarvoor men economisch gezien
niets terugkrijgt. Hij meent voorzichtig dat
uitbreiding van de hartluchtbrug een druk
middel kan zijn om in Nederland meer
hartchirurgische centra van de grond te
krijgen. De luchtbruggen op zichzelf vindt
hij een noodzakelijk kwaad, in het buiten
land vindt men het volgens hem een bela
chelijke zaak.
Prof. Kuypers acht het overheidsbeleid ten
aanzien van de hartchirurgie van weinig
visie getuigen en de huiver die men in
officiële kring voor de activiteiten van de
heer Fievet van de Hartpatientenvereni-
ging heeft, onjuist „Sinds 1969 is het aan
tal open hartoperaties nog nauwelijks ver
dubbeld. Bovendien ben ik er van over
tuigd, dat als de heer Fievet niet al jaren
acties had gevoerd en die luchtbrug naar
Houston niet had georganiseerd, er nog
minder zou zijn gebeurd". Overigens stelt
hij dat het onjuist is alle, schuld" te schui
ven op de nek van staatssecretaris Hen
driks van Volksgezondheid. „Die werkt er
mijns inziens wel aan, maar anderen ver
schuilen zich achter hem. Naar mijn over
tuiging houden staatssecretaris Klein en
minister Duisenberg van Financiën de
zaak veel meer tegen".
Al geruime tijd is bekend en prof. Kuypers
onderstreept het nog eens, dat meer dan
de helft van alle doodsoorzaken in Neder
land te wijten is aan hart- en vaatziekten.
Tienduizenden mensen lijden aan angina
pectoris. Voor lang niet allemaal kan een
operatie uitkomst brengen, maar wel voor
veel meer dan er thans worden geholpen.
Eerder dit jaar is bekend geworden dat
rond 1500 hartpatiënten op de wachtlijst
stonden voor een hartoperatie. Zij moeten,
als hun geval niet acuut is, van enkele
maanden tot ruim een jaar wachten voor
zij aan de beurt zijn. Dat getal van 1500
wordt volgens prof. Kuypers kunstmatig'
kunstmatig' laag gehouden omdat het geen
zin heeft dit .stuwmeer' verder te laten
vollopen. Van meer dan 4000 hartpatiënten
is bekend dat zij mogelijk voor een opera
tie in aanmerking komen. Uitsluitsel daar
over kan pas verkregen worden na een
onderzoek van het hart, de zogenaamde
catherisatie Maar ook voor de catherisatie
is de capaciteit volgens prof. Kuypers nog
veel te laag. „Voor een land met een
gezondheidszorg die de tbc er onder heeft
gekregen en een voortreffelijke trombose
dienst in iedere uithoek heeft weten te
organiseren, moet het probleem van de
hartchirurgie ook op te lossen zijn", aldus
professor Kuypers
UTRECHT (ANP) Een voor-
genomen besparing op de perso
neelskosten kan bij de Neder
landse spoorwegen voor 1977 en
*78 een verlies betekenen van
ongeveer 770 arbeidsplaatsen.
Die conclusie kan men trekken
uit het resultaat van een oproep
van de NS-hoofddirectie aan de
verschillende bedrijfsonderde
len om intern te bekijken met
welke maatregelen de bedrijfs
resultaten voor de komende
twee jaar zijn te verbeteren.
Veel van de door de bedrijfson
derdelen mogelijk geachte be
sparingen blijken gevolgen te
hebben voor de personele sfeer.
Het resultaat van de oproep van
de NS-directie is bekend ge
maakt in het blad „Onderweg"
van de vervoersfederatie NV-
V/NKV. Volgens de vervoersfe
deratie moet de uitslag nog als
zeer voorlopig worden geken
merkt, omdat nog onduidelijk is
in hoeverre de overlegorganen
bij het onderzoek zijn betrok
ken. De NS zelf zegt een bespa
ring van 300 arbeidsplaatsen te-
kunnen waarmaken. Minister
Westerterp heeft eerder aange
kondigd op de NS 40 miljoen
te willen bezuinigen.
MAASTRICHT (ANP) De Rijksuniversiteit in
Maastricht krijgt een algemene faculteit. Een
werkgToep onder voorzitterschap van een nog te
benoemen decaan zal een ontwikkelingsplan op
stellen, dat uiterlijk half 1978 aan de minister
van onderwijs en het college van bestuur zal
worden voorgelegd.
De uitgangspunten, die de goedkeuring hebben
van het ministerie, hebben betrekking op de maat
schappelijke structuren en verschijnselen, voorz
over die te maken hebben met gezondheid en
ziekte. De algemene faculteit zal echter geen ver
lengstuk worden van de medische faculteit. Deel
projecten van de algemene faculteit kunnen bij
voorbeeld zijn de leefgewoonten, het milieu of
verkeer in relatie tot gezondheid en ziekte.
Zodra het ontwikkelingsplan gereed is, zal in fasen
.worden verder gewerkt.
Het drukt bereden wegvak van Nederland, tussen het knooppunt
Oudenrijn en de Calecopperbruggen over het Amsterdam-Rijnka
naal, wordt deze maand vernieuwd in gebruik genomen. Op dit
gedeelte is nu een vlechtwerk van wegen ontstaan, zogenaamde
breivakken, waardoor het ongelijkvloers wisselen van rijbanen
mogelijk is. Het doorgaande verkeer in oostelijke richting moet
direct na Oudenrijn kiezen voor de hoofdbaan (naar Arnhem) of
voor de parallelbaan (Utrecht, Houten, Amersfoort). Het doorgaan
de verkeer in westelijke richting wordt vóór Oudenrijn verdeeld
naar de richtingen Amsterdam, Den Haag/Rotterdam en Den
Bosch/Breda. De oude Galecopperbrug is vervangen door twee
nieuwe tuibruggen.
Klasje
Almere in Zuidelijk Flevoland is nog een stad in wording. Op de eerste
schooldag was dat duidelijk te merken: de gecombineerde kleuter- en
basisschool telt niet meer dan vijf pupillen.
DEN HAAG (ANP) Minister Vorrink (Volksgezondheid) heeft In antwoord op vragen zegt minister Vorrink, dat het onderzoek
de Tweede Kamer meegedeeld, dat zij en minister Lubbers naar de mogelijkheid en aanvaardbaarheid van opslag van radioac-
(Economische zaken) opschorting van de verkenningsboringen tieve afvalstoffen in steenzoutformaties „met kracht" zal worden
voor de opslag van radioactief-afval onverantwoord vinden. voortgezet.
