Zwarte en blanke leiders
beschuldigen elkaar van
moord op missionarissen
Bejaarden in Belgisch
tehuis zwaar mishandeld
ONTRUIMING DOOR
POLITIE HOOGNODIG
CDV en CSU nu definitief uit een
Bannelingen leger van CIA tegen
Oosteuropese regimes mislukt
M
Franse premier:
DINSDAG 7 DECEMBER 1976
LEIDSE COURANT
PAGINA 7
Gary Gilmore
naar ziekenzaal
gevangenis
SALT LAKE CITY (AFP) -
Gary Gilmore, de ter dood ver
oordeelde wiens datum van
executie, die op gisteren be
paald was, voor onbepaalde
tijd is uitgesteld, is overge
bracht naar de ziekenafdeling
van de gevangenis in Salt Lake
City, Utah, waar hij wachtte op
de uitvoering van zijn vonnis.
Pe leiding van de strafinrich
ting vreesde dat Gilmore, die
een zo spoedig mogelijke execu
tie door een vuurpeleton eist,
een tweede poging zou doen om
een eind aan zijn leven te ma
ken. Vorige maand trachtte hij
zelfmoord te plegen door een
grote dosis kalmeringsmiddelen
te slikken. Sedert 19 november
is hij bovendien in hongersta
king.
Zeg Mona-man.
Hoor ik van verrukkelijk
nieuws uit Mona-land?
Een nieuwe MAGERE
BULGAARSE YOGHURT?
Amin nu ook
koning van
Hawaii?
NAIROBI (AP) - Veldmaar
schalk Edi Amin, president van
Oeganda, heeft 175 brieven ont
vangen van mensen op de Ha-
waii-eilanden die hem vragen
hun koning te worden en de
eilanden te bevrijden van het
Amerikaanse bestuur.
Aan dit bericht dat gisteren
werd uitgezonden door de Oe-
gandese radio werd toegevoegd
i dat de president het verzoek
„ernstig bestudeerde". Hij zou
in verband daarmee spoedig
- contact opnemen met een aantal
wereld-revolutionaren.
;Amin wil dit ook doen met Jim-
!my Carter zodra die president
van de Verenigde Staten is ge
worden, aldus het bericht, „om
dat hij er zeker van is dat Car
ter, een populaire en speciaal
bij de negers geliefde leider, de
problémen van de mensen van
i Hawaii zal oplossen".
Oud-president Brazilië
overleden
i MONTEVIDEO (L'PI) - Joao
Goulart, de laatste gekozen pre-
sident van Brazilië is gisteren
-j op zijn boerderij in het noorden
I van Argentinië aan een har-
5 taanval overleden. Hij was 58
jaar.
Goulart woonde in Uruguay
sinds hij daar in 1964 politiek
i asiel kreeg nadat zijn bewind
door militairen omver was ge-
iworpen. Hij bezat een boerderij
in Mercedes, een plaats in de
Argentijnse provincie Corrien-
i tes, grenzend aan Brazilië en
f Uruguay.
Voor hij president werd in 1961
t was Goulart minister van ar-
f beid, handel en nijverheid.
King Kong
Volgende week
gaat in Parijs de
nieuwste film van
King Kong, ge
maakt door Dino de
Laurentis, in roula
tie. Als onderdeel
van de publiciteit
om deze film wordt
op de Champs Ely-
sées in de Franse
hoofdstad een hui-
zehoge afbeelding
van King Kong ge
plaatst. Het hoofd
van dit superwezen
werd gisteren uit
New York naar Pa
rijs gevlogen.
Van onze correspondent Jan Schils
BRUSSEL De politie en justitie in Turn
hout zijn bezig met een uitgebreid onder
zoek naar de vraag of in een bejaardente
huis in Vosselaar, ten zuiden van Turnhout,
bejaarden zijn mishandeld. Dit zou zijn
gebeurd in het particuliere bejaardentehuis
dat geëxploiteerd wordt door een Nederlan
der, afkomstig uit Oirschot. Het particulier
bejaardentehuis van de Nederlander wordt
in Vosselaar sedert ruim een half jaar ,,'t
sterfhuis" genoemd omdat er in nauwelijks
een half jaar tijd 25 mensen zouden zijn
overleden, waarvan sommigen in raadsel
achtige omstandigheden.
Het tehuis heeft een capaciteit van slechts
22 bedden. De zaak kwam aan het licht na
een klacht van een plaatselijke journalist.
Deze zou getuigenverklaringen hebben opge
nomen van familieleden van mishandelde
mensen en van drie bejaardenhelpsters.
Tot de klachten die zoal in Vosselaaar wor
den gehoord en die met name door de
journalist aan de Rijkswacht zouden zijn
meegedeeld behoren onder meer de volgen
de:
Een bejaarde vrouw zou in een bad met
heet water zijn gegooid omdat ze zich steeds
bevuilde. Ze zou met brandwonden in een
ziekenhuis zijn opgenomen.
Bejaarden die onwillig waren zouden met
een touw om de nek en met de handen
gebonden op het toilet zijn gezet en daar
enkele uren hebben moeten verblijven tot
ze rustig werden.
Enkele bejaarden zouden voor straf om
dat ze geknoeid hadden bij het eten in hun
kamers zijn opgesloten. Dat opsluiten zou
in sommige gevallen zelfs twee tot vijf dagen
hebben geduurd. Gedurende al die tijd zou
den de bejaarden geen eten hebben gekre
gen. Een aantal bejaarden in het bejaarden
tehuis zou kalmerende middelen zijn toege
diend, telkens wanneer zij bezoek kregen om
hen dan niet opstandig te maken zodat
familieleden argwaan zouden krijgen.
Een tweetal bejaarden zou door het perso
neel zijn mishandeld, met name door op
handen en voetzolen te slaan.
Gebleken is dat de huisartsen van bejaarden
veelal niet toegelaten werden tot hun voor
malige patiënten. De Rijkswacht en het par
ket in Turnhout zeiden gisteren, dat de
gehele toestand in het bejaardentehuis thans
wordt doorgelicht.
GENEVE (RTr) De moord op drie missionaris
sen in Rhodesië heeft gisteren op de conferentie
over Rhodesië in Genève geleid tot wederzijdse
beschuldigingen van de blanke en zwarte leiders.
De zwarte leiders gaven de schuld aan de rege-
ring-Smith, maar de Rhodesische minister Par
tridge, die de minister van buitenlandse zaken
Van der Byl vervangt, zei: „Als je dit gelooft,
dan kunnen ze je alles wijsmaken".
Joshua Nkomo, een van de zwarte leiders, zei dat
,uit informatie van het front' bleek dat de moorden
het werk waren van het regiem Smith, bedoeld
om de Afrikaanse vrijheidsstrijders in diskrediet
te brengen en hen te beroven van de steun van
de kerk in en buiten Rhodesië'. Ook bisschop
Moezorewa verklaarde, in een telegram aan de
zwarte aartsbisschop van Salisbury, mgr. Patrick
Chakaipa, er niet aan te twijfelen dat de keurtroe
pen van Smith verantwoordelijk waren voor de
moord. Deze keurtroepen bestaan voor een groot
gedeelte uit zwarten onder een blank officiers-
korps, .moordenaars die voorwenden Afrikaanse
guerrillastrijders te zijn', aldus Moezorewa.
De moordenaar zou volgens de politie van Rhodes
ië lid zijn van de guerrillabeweging Zapu, waarvan
Nkomo leider is. Maar Nkomo verklaarde dat de
vermoorde mgr. Adolf Schmitt, die tot 1974 bis
schop was van Boelawayo en om gezondheidsrede
nen was afgetreden, zijn huwelijk had ingezegend.
De vermoorde pater Weggarten was een vriend
van Nkomo en diens gezin. Ook Robert Moegabe,
leider van de guerrillabeweging Zapu en ook
katholiek, verklaarde: ,Deze moorden kunnen ons
nooit in de schoenen geschoven worden'.
Mgr. Lamont, de katholieke bisschop van Oemtali,
verklaarde na de moord: ,Als deze schanddaad is
bedreven uit naam van het Afrikaanse nationalis
me, dan heeft ze die zaak onzegbare schade
toegebracht'. Mgr. Lamont, al jarenlang voorvech
ter van de Afrikaanse nationalisten, is voorwaar
delijk vrij, hangende een hoger beroep tegen een
veroordeling tot tien jaar gevangenisstraf wegens
het in bescherming nemen van guerrillastrijders.
Hij noemde mgr. Schmitt een man van .Christelij
ke zachtmoedigheid'. Hij had het nieuws van de
aanslag gehoord van zuster Ermenfried Knauer
die, gewond, de aanslag had overleefd door zich
dood te houden.
PARIJS (AFP) Premier Raymond Barre heeft gisteravond
in een radiotoespraak de ontruiming van het gebouw van het
Parijse dagblad Parisien Libéré gerechtvaardigd. Na 21 maan
den bezetting was het daarvoor de hoogste tijd. Hij beloofde
dat de regering nu alles zou doen om het conflict om sociale
en humanitaire wijze op te lossen. Minister van arbeid Beullac
zou vandaag een deputatie van de bond van drukkers ontvan
gen.
Premier Barre verklaarde dat aan de ontruiming door de politie
een gerechtelijk bevel ten grondslag lag en dat de regering niet
langer kon aarzelen. Voor het politie-optreden was de zondag
uitgekozen omdat de kans op incidenten en botsingen dan
geringer was.
In de loop van de middag hebben tienduizenden mensen deelge
nomen aan een protestmars van de Place de la République naar
de Opera. Zij scandeerden leuzen als ;,Nee tegen de onderdruk
king bij de Parisien Libéré" en „Parisien Libere solidarite". De
mars ging later zonder incidenten uiteen. De deelnemers aan
de mars eisten op borden het aftreden van minister Poniatowski
van binnenlandse zaken.
Gisteren hebben delen van de stad enige tijd zonder gas en
electriciteit gezeten, terwijl de dienstregeling van de metro in
de war liep. Ook in de provincie verstoorden enkele bliksemac
ties het openbare leven, uit protest tegen het optreden van de
politie. Gisteren verscheen ook geen enkel dagblad in Parijs,
behalve dan de krant waar alles om draait, de Parisien Libéi'e
die in de provincie wordt gedrukt door niet-vakbondsleden. Het
hele conflict is een gevolg van de verhuizing van de krant naar
een moderner gebouw met moderne apparatuur in een buiten
wijk, waartegen het technisch personeel in het geweer kwam.
Joshua Nkomo bij de conferentiezaal in Genève. 0104731
Als gevolg van de staking bij het
gas- en electriciteitsbedrijf in Pa
rijs moesten de restaurants kaar
sen plaatsen op de tafeltjes van
hun klanten.
NAVO gaat
informatie over
strijdkrachten
verbeteren
(Van onze correspondent Jan
Schils)
BRUSSEL De landen van de
Eurogroep, dat zijn de elf Euro
pese Navo-landen zonder Fran
krijk en Griekenland maar met
Portugal, hebben gisteren in
Brussel besloten tot een sys
teem van betere informatie in
zake de werkelijke sterkte van
de legers van de Navo-landen
en de landen van het Warschau
pact.
Ofschoon de ministers dat niet
met zoveel woorden zeggen,
hebben ze dit besluit genomen
om te voorkomen dat de publie
ke opinie gemanipuleerd wordt
met cijfers over militaire bewa
pening en mankracht die een
totaal verkeerd beeld geven
over de werkelijke krachtsver
houdingen tussen Oost en West.
Een studiegroep krijgt de op
dracht om hierover verslag uit
te brengen.
De elf Navo-landen zullen het
komend jaar bijna 290 nieuwe
tanks, een kleine 1400 pantser
wagens, 440 anti-tank raketsys
temen en 5900 draagbare anti-
tankraketten in gebruik nemen.
Gevangenbe
wakers
uitgekleed
BELFAST (AFP) Twee ge
vangenbewaarders van de Ma-
ze-gevangenis in Belfast zijn
gisteren door een groep woe
dende vrouwen uitgekleed, uit
protest tegen de afschaffing
van de status van politieke ge
vangene voor hun gevangen
echtgenoten. De gevangenen
zelf protesteren daartegen door
te weigeren gevangeniskleding
aan te trekken, en zijn slechts
in dekens gehuld.
Een vijftiental protestante vrou
wen maakte gisteren gebruik
van hun bezoekuur om hun mis
noegen te uiten, hetgeen de be
wakers aan den lijve ondervon
den.
BONN (DPA) Aan de 27-jarige samen
werking tussen de twee christen-demo
cratische partijen van West-Duitsland,
CDU en CSU, is gisteren na zeven uur
overleg tussen afvaardigingen van beide
partijen een definitief einde gekomen.
De breuk is een direct gevolg van het
besluit van de CSU om in het vervolg
in het Westduitse parlement een eigen
fractie te vormen en niet meer samen
met de CDU in een fractie te gaan zitten.
CSU-voorzitter Franz Josef Strauss, die
dit besluit op 19 november bekendmaak
te, zei toen echter een toekomstige sa
menwerking op nieuwe voorwaarden niet
uit te sluiten.
In een communique dat na het overleg
werd voorgelezen door CDU-Ieider Hel
mut Kohl, wordt gezegd dat de CSU van
mening is dat een doeltreffend christen
democratisch beleid beter te verwerkelij
ken is door twee gescheiden fracties.
Ook werd gezegd dat de CSU de nood
zaak inziet van het gemeenschappelijk
naar voren brengen van het oppositiebe-
leid van de twee partijen in de hele
Bondsrepubliek. Volgens Kohl hebben de
CDU en CSU dezelfde mening over de
inhoud en het doel van een gemeenschap
pelijk oppositieibeleid in de nieuwe
Geen overeenstemming is echter bereikt
over de vraag in welke organisatievorm
de Bondsdagleden van de CDU en de
CSU deze gezamenlijke politiek het best
naar voren kunnen brengen.
Volgens het communique hebben de on
derhandelaars van de CDU er alles aan
gedaan om de CSU te overtuigen van de
noodzaak van een gemeenschappelijke
fractie.
Strauss verklaarde dat de CSU er niet
van is overtuigd dat één fractie het beste
Van onze correspondent Jonathan Steele
Washington De onthulling dat de CIA een
geheime groep Oosteuropeaanse bannelingen
trainde en bewapende tot 1956 toe veroorzaak
te in Washington wat verbazing. Vroegere
functionarissen van de CIA ontkenden het
bericht echter niet. James Angleton, het voor
malig hoofd van contraspionage die de plan
nen voor het eerst onthulde ging nog een stap
verder. Hij vertelde dat de honderden Honga
ren, Polen, Roemenen en Tsjechen die op een
geheime basis in West-Duitsland getraind wer
den allen vrijwilligers waren. Tijdens de
Tweede Wereldoorlog hadden al deze vrijwilli
gers in het verzet gezeten. Angleton weigerde
te vertellen hoever de training gegaan was
voordat deze stopgezet werd.
De CIA begon met deze controversiële parami
litaire training nadat de drganisatie gehoord
had van een toespraak van Kroetsjev in februa
ri 1956. In deze toespraak had de toenmalige
Russische leider Stalin aangevallen. De CIA
wilde nu een afschrift van de toespraak in
handen zien te krijgen, dat later gepubliceerd
zou worden. Ondertussen kon het geheime le
ger zich klaar maken, zodat de toespraak op
het juiste moment gepubliceerd kon worden.
De bannelingen zouden dan gebruik kunnen
maken van nationalistische opstanden.
Dit was de laatste van een aantal paramilitaire
operaties van de CIA in Europa voor de gehei
me dienst onder felle kritiek kwam te staan
van Buitenlandse Zaken. De CIA werd ervan
beschuldigd Radio Vrij Europa te misbruiken
om revoluties in de Oostbloklanden aan te
moedigen, waaraan de CIA dan verder niet
meer mee zou kunnen werken.
Aan het eind van de jaren veertig en het begin
van de jaren vijftig had de CIA, samen met
andere geheime diensten militaire steun gege
ven aan anti-communistische verzetsorganisa
ties in Albanië, Polen, de Oekraïne en landen
aan de Baltische Zee.
Kim Philby, de Britse dubbelspion, ondermijn
de volkomen de Albanische operatie, die in
1954 eindigde. Elders had de CIA al even
weinig succes. Harry Rositzke, tot 1970 bij de
CIA, deelde mee dat tegen 1953 de Poolse en
Oekrainische verzetsorganisaties verdwenen
waren.
Het gevolg hiervan was dat er binnen de CIA
een ware crisis ontstond ten aanzien van para
militaire operaties in Oost-Europa. De geheime
dienst begon ook steeds meer spionnen te
verliezen, wat de vraag naar voren bracht of
het niet wijzer zou zijn luchtfotografie en ande
re technische middelen te gebruiken in plaats
van mensen in de landen zelf, die een veel
gemakkelijker doelwit waren. Gedurende lange
tijd had de CIA een spionagering in Polen die
duizenden dollars kostte. Uiteindelijk werd ont
dekt dat de ring al vanaf het begin geïnfiltreerd
was door Poolse contraspionnen.
Volgens een aantal van de ex CIA-agenten die
ondervraagd werden was de operatie van 1956
misschien een wild plan van een teleurgesteld
voormalig hoofd van de afdeling ondergrondse
activiteiten, wijlen Frank Wisner. Volgens Ray
Cline, die later tweede hoofd voor spionage
werd, zou de beslissing een geheim leger op
te zetten politiek gezien nooit genomen zijn.
„Na Korea was er geen sprake van ooit iets
militairs in Europa te doen. Maar de mensen
die belast waren met ondergrondse activiteiten
te land geloofden daar blijkbaar wel in. In
zekere zin was het niet zo'n gek idee om
ondergrondse militaire middelen te hebben in
Europa om op terug te vallen, terwijl we in
Korea vochten. Maar vooral na de topconferen
tie van 1955 werd ik ervan overtuigd dat we
nooit geweld zouden gebruiken om een einde
te maken aan de Communistische regimes in
Oost-Europa", vertelde Cline. De paramilitaire
operatie van 1956 was erg moeilijk op te rollen.
De ontevreden immigranten vroegen en kregen
een zeer hoge compensatie.
Richard Bissel, die in 1958 hoofd van onder-
rondse activiteiten werd en vader was van het
U2- programma zei dat hij niets van het gehei
me leger afwist. Maar volgens hem was Angele-
ton een betrouwbare man met een goed geheu
gen. Ik zou hem niet graag willen tegenspreken,
zei Bissell. Angleton vertelde dat de CIA con
tact opgenomen had met professor George
Kennan van Princeton Universiteit over de
vraag of Kroetsjevs toespraak al dan niet on
middellijk gepubliceerd moest worden. Kennan
was ambassadeur in Moskou geweest in 1952
tot John Foster Dulles hem ontsloeg omdat
Kennan niet in een frontale aanval op het
communisme geloofde. Overigens zei Kennan
dat hij zich niet herinnerde ooit een memoran
dum geschreven te hebben over deze zaak, en
zeker nooit geweten te hebben dat het al dan
niet uitgeven van de toespraak in verband werd
gebracht met een geheim leger.
Kennan: „Ik was helemaal niet blij met het
plan Wisner. Ik geloofde dat ze verder gingen
dan ooit de bedoeling was geweest. Ik zou zeker
fel tegen het geheime leger gereageerd hebben
als ik ervan geweten had", Kennan zei dat hij
zijn vrienden bij het ministerie van buitenland
se zaken geadviseerd had de toespraak niet te
publiceren, omdat zoiets zou lijken op een
aanvalsbeweging in de koude oorlog. „Ik vond
dat het niet aan ons was de toespraak uit te
brengen". Tien maanden later besloten presi
dent Eisenhower en de beide broers Dulles,
Allen bij de CIA en John Foster bij Buitenland
se Zaken, de toespraak toch te publiceren. Ze
gaven het aan de New York Times. Angleton
gelooft dat de publicatie van de toespraak
schadelijk was voor het geheime leger, dans
nog niet helemaal klaar stond. Hij houdt vol
dat een interventie in Hongarije tijdens de
oktoberrevolutie geslaagd zou zijn. De Suez-in-
vasie kwan echter tussenbeide en bovendien
was er bitter weinig eenheid in Europa.
Na het fiasco van 1956 vestigde de CIA haar
aandacht op de Derde Wereld waar de kansen
voor het omver werpen van regeringen groter
waren.
Copyright The Guardian.
Broer Jimmy Carter
verloor verkiezingen
PLAINS Billy
Carter heeft het niet
gehaald, ondanks de
steun van zijn be
roemde broer Jim
my. Bij de verkiezin
gen voor het burge
meesterschap van
het dorje Plains be
haalde hij slechts 71
stemmen. De zitten
de burgemeester Lo-
ren Blanton kreeg 90
stemmen, en werd
dus herkozen.
op de luchthaven van
Albany, makelaar, en
tijdens het weekend
kapper in Plains. Bil
ly Carter is de eige
naar van de plaatse
lijke benzinepomp,
en beheert de bier-
verkoop.
llllllllllllllllilllHllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllli
Poolse kardinaal:
Politie wreed tegen
arbeiders
WARSCHAU (D.P.A.) Kardi-
naal-aartsbisschop Stefan Wys-
zynski van Warschau heeft de
Poolse politie gisteren in een
preek in zijn kathedraal be
schuldigd van wreedheid jegens
aangehouden arbeiders van de
traktorenfabriek van Ursus, een
fabriekswijk van de hoofdstad.
De primaat van Polen zei dat hij
in het bezit was van een lijst
met de namen van 34 arbeiders,
gearresteerd naar aanleiding
van de voedselrellen in Ursus.
Van deze groep zijn er slechts
vier niet mishandeld. De ande
ren hebben alleen spitsroeden
moeten lopen.
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Exakt.
Een nieuwe MAGERE
BULGAARSE YOGHURT.
Het lekkerste van het
lekkere. Ouderwets-
dik, maar toch vet-arm.
Je zuivelstc gezondheid
voor79 ct de halve
liter.
