a
Derde ronde afgesloten
tussen prof. Kuitert en
gereformeerde synode
Paulus de Boskabouter De Toverhoed
BEURSOVERZICHT
Suske en Wiske De Raap van Rubens
LUCKY LUKE DE LEGENDARISCHE HELD
L
KERK
EN
WERELD
KORTE METTEN
DPR Rotterdam
bekijkt werkwijze
Oecumeni
sche bijbel
in
omgangstaal]
voor paus
PAGINA 8
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 27 NOVEMBER l!iTE
Van onze financiële medewerker)
AMSTERDAM We kwamen niet veel verder. De belegger is
de afgelopen week niet wijzer van het Damrak geworden. Het
algemene koersniveau schommelde wat heen en weer. Even leek
het dinsdag de goede kant op te gaan maar een dag later was
de vriendelijke stemming alweer als sneeuw voor de zon verdwe
nen. Donderdag was echter de markt wéér iets beter gestemd.
Het gevolg van de ups en downs was dat het algemene ANP-index-
cijfer toch dicht in de buurt van de 85,5 bleef met als hoogste
punt van de week 85,9 op donderdag.
Prikkels die de beurs afdoende konden opkrikken waren er niet.
De internationale concerns hebben nu allen hun cijfers over het
derde kwartaal op tafel gelegd. Hoewel die grotendeels gunstig
waren, bleef het effect op de koersen maar matig. We moeten dit
voornamelijk toeschrijven aan het feit dat de leiding van de
concerns over het laatste kwartaal of geen uitspraak durfden te
doen of geen hooggespannen verwachtingen hadden. Met andere
woorden, we moeten er zeker niet op rekenen, dat alle concerns
in het laatste kwartaal met fraaie winstcijfers voor de dag komen.
Het tegendeel lijkt eerder het geval. Mogelijk dat Koninklijke Olie
en Unilever nog voor een verrassing zullen zorgen.
De resultaten van de internationale concerns hebben dus niet als
een hefboom op de beurs gewerkt. Dat was evenmin het geval
met de nog steeds onder druk staande rente. Een rentedaling drijft
niet alleen de obligatiekoersen op, maar zij pleegt ook in theorie
stimulerend op de aandelenkoersen te werken. Het uitgangspunt
is hierbij dat het rendement op obligaties en het rendement op
aandelen dezelfde op en neergaande bewegingen maken. Een
rendementsdaling op aandelen moet dan in een koersstijging tot
uiting komen.
Tot nu toe hebben we hier nog niet veel van gemerkt. De negatieve
krachten, het gebrek aan vertrouwen zijn te groot. Deze week
konden wij lezen dat één van de directeuren van de Algemene
Bank Nederland, dr. Post, van mening is dat het economisch herstel
dat van mei 1975 af zeer traag verloopt, nog maar een maand
of zes zal duren. In het tweede kwartaal van 1977 verwacht hij
een terugslag. De heer Post treedt hiermee in het voetspoor van
de econoom van de Organisatie voor Economische Samenwerking
en Ontwikkeling, waarbij 24 landen zijn aangesloten, waarvan we
vorige week konden lezen dat er in 1978 een economische terugslag
zal komen. Deze prognoses werken uiteraard niet stimulerend op
het kopen van aandelen, de onzekerheid wordt er alleen maar
groter door.
Een ongunstig voorteken voor onze economie en daardoor ook
voor onze beurs is de te verwachten loonstrijd tussen de
werkgevers en werknemersorganisaties. Het aanbod van de werkge
vers (voor 1977 4,5 pet loonstijging maar geen prijscompensatie)
lijkt onverteerbaar voor de werknemers. Het ligt daarom in de
lijn der verwachting dat er volop sociale onrust komt met alle
consequenties vandien voor de produktie- en van de bedrijfsresulta
ten.
Tegenover dit alles zakken de gunstige handelscijfers wat weg. In
de eerste negen maanden steeg in hoeveelheden uitgedrukt
de invoer met 10,2 pet en de uitvoer met 11,9 pet. Er blijken dus
nog steeds goede mogelijkheden voor onze export te zijn terwijl
de gestegen invoer duidt op een gestegen behoefte aan grondstoffen
halffabrikaten en eindprodukten.
Vergeleken met vorige week donderdag is in de eerste plaats het
koersniveau van de groep banken gestegen. Maar ook de groep
internationale fondsen konden een wat hoger niveau bereiken. Dit
was dan te danken aan koersstijging bij Koninklijke Olie (plus
3,40 tot 117 gulden) en bij Akzo (plus 2,10 tot 28,20 gulden). Uit
die laatste koersstijging blijkt dat de cijfers over het derde
kwartaal niet zijn tegengevallen. Weliswaar was er een verlies van
24 miljoen gulden, maar 1975 was dit verlies 48 miljoen gulden.
Door het verlies in het derde kwartaal van dit jaar is de winst
in het eerste halfjaar nagenoeg verloren gegaan.
Voor geheel 1976 hoopt Akzo ook quitte te spelen. Opvallend was
dat er vooral van Duitse zijde kooplust voor Akzo bestond.
Overigens ook voor Philips. Maar door ruim aanbod mondde dit
niet in een koersstijging uit. Die kooplust moeten we weer in
verband brengen met een stijgend koersniveau in Frankfort. Akzo
en Philips werden hierdoor naar verhouding goedkoper. In tegen
stelling tot Frankfort kon New York niet van de grond komen.
Men blijft daar wantrouwen in de economische toekomst die de
nieuwe president Carter gaat brengen.
In de bankhoek kon deze week Algemene Bank Nederland 3 gulden
oplopen tot 281 gulden op donderdag, AMRO 1,10 tot 65 gulden
en Nederlandse Middenstands Bank met 2,40 tot 134,50 gulden. Het
motief voor deze stijging is niet helemaal duidelijk. Mogelijk dat
een perspublikatie over de ruime rentemarge die de banken thans
maken, een rol heeft gespeeld. De banken brengen namelijk bij
de kredietverlening nog altijd 1 pet renteopslag in rekening. Die
opslag komt dan boven de 1 3/4 pet a 2 pet die de banken boven
het promesse-krediet van de Nederlandsche Bank (afgelopen week
nog 8 pet) aan cliënten in rekening brengen. Zij ontvangen dus
zo'n 10 3/4 pet 11 pet maar zij behoeven voor het opnemen van
geld aanzienlijk minder rente te betalen.
Dit laatste is weer een gevolg van de rentedaling op de geld
en op de kapitaalmarkt. Op de geldmarkt is het aanbod ruimer
geworden omdat de Nederlandsche Bank buiten onze deviezen
heeft gekocht (waartegenover guldens naar de markt vloeiden) en
omdat het rijk uit zijn tegoed bij de Nederlandsche Bank voor
grote betalingen moest doen. Voeg hierbij geruchten dat de Neder
landsche Bank haar officiële rentetarieven zou gaan verlagen dan
hebben wij de elementen bij elkaar die de rente op de markt voor
kortlopend geld deze week sterk onder druk heeft gezet.
Maar ook op de kapitaalmarkt blijft de rente onder druk staan,
hetgeen onmiddellijk uit de stijging van obligatiekoersen blijkt. De
vijftien jaar tot 1980 lopende 8 3/4 pet Nederland deed donderdag
100,60 en de 20 jaar lopende (tot 1995) 8 3/4 pet Bank Nederlandse
Gemeenten 100,10. De 15 jaar lopende (tot 1985) 8,5 pet Bank
Nederlandse Gemeenten, noteerde donderdag 100,4. Hieruit trok
men deze week de conclusie dat de aangekondigde 10 jaar lopende
8 3/4 pet Nationale Investeringsbank een succes moet worden. De
rentedaling bleek ook nog uit het feit dat twee hypotheekbanken
de uitgifte van 9 pet pandbrieven gestaakt hebben.
Volgende week dinsdag kan er eveneens op een 8 3/4 pet lening
ingeschreven worden en wel van de Bank van Nederlandse Ge
meenten. De looptijd hiervan is een stuk langer dan die van de
Nationale Investeringsbank, namelijk 25 jaar. Een maand geleden
kwam de Bank van Nederlandse Gemeenten nog met een 9 3/4
pet lening voor de dag. Ook toen al was de rente in beweging,
want zij moest tot 9,5 pet verlaagd worden om geen echec te halen.
Zoals de zaken thans staan, zal de nieuwe 8 3/4 pct's lening het
wel halen, al weet je het met die langlopende leningen maar nooit.
door Jean Dulieu
x—49 Bij de kabouterboom aange
komen, haalde Paulus zijn huissleu
tel tevoorschijn en ontsloot de deur.
Samen keken ze naar binnen. Op de
tafel lag een grote hoed. „Nee
maar,"
hem?'
voudig. „dat is hem." Salomo kon hoed vervult immers wensen? WelnL
zijn ogen niet geloven. „Ik heb toch ik hoefde alleen maar nét zo'n hoei
zelf gezien hoe Eucalypta met die te wensen en toen was hij er
hoed wegwandelde," stamelde hij.
Alleen werd dat natuurlijk g
riep Salomo verrast, „is dat „Hoe kan dan..." „Het was allemaal toverhoed, maar een heel gewoni
,Ja," antwoordde Paulus een- heel simpel," legde Paulus uit. „Deze hoed."
Bergoss: dit jaar verlies
OSS (ANP) Het resultaat van
Koninklijke Tapijtfabrieken
Bergoss NV over 1976 zal nega
tief zijn, zo heeft de onderne
ming bekendgemaakt. In augus
tus liet het bedrijf weten, dat
het resultaat over het eerste
halfjaar van 1976 beduidend be
ter was geweest dan dat over
het eerste halfjaar van 1975
(ƒ0,5 min positief na belastin
gen tegen 1,5 min negatief.).
I Het bestuur sprak toen de ver
wachting uit, dat de verbetering
van het resultaat zich ook in het
tweede halfjaar zou handhaven.
Als gevolg van een aantal niet
te voorziene ontwikkelingen
moet het bestuur zijn prognose
voor de uitkomst van het lopen
de jaar herzien. De omzet op de
exportmarkten is in de herfst
achter gebleven. De grondstof-
fenprijzen vooral van wol
vertoonden een verdere aanzien
lijke stijging. De sterke koersda
ling van het pond sterling bete
kende een zware concurrentie
voor de geweven produkten van
Kapitaaluitgaven
Shell volgend jaar
hoger
DEN HAAG IANPI - De kapi-
taaiuitgaven van de Shell-maat-
schappijen buiten Noord-Ame-
rika zullen volgend jaar onge
veer eenderde hoger zijn dan de
naar schatting 1 miljard pond
over 1976. Deze cijfers noemde
ir. E. G. G. Werner, een van de
directeuren van de Koninklij
ke/Shell Group, tijdens een ont
moeting met financiële analis
ten in Frankfort.
Wijzend op de onzekere vooruit
zichten met betrekking tot de
vraag naar olie, oordeelde de
heer Wemer voorzichtigheid bij
het vaststellen van dergelijke
grote investeringsprogramma's
zeker gerechtvaardigd. Gezien
echter het feit dat investering
sprogramma's van deze omvang
tegenwoordig lange aanlooptij
den vergen, is het minstens zo
belangrijk het doel niet uit het
oog te verliezen door onevenre
dig veel aandacht te schenken
aan problemen en ontwikkelin
gen op korte termijn.
Deze ontwikkelingen zullen er
volgens het bestuur toe leiden,
dat het resultaat in het lopende
boekjaar negatief zal zijn. Over
1975 leed Bergoss een verlies
van bijna 1,4 min.
Uitgiftekoers
BNG-lening
DEN HAAG (ANP) - De NV
Bank voor Nederlandsche Ge
meenten heeft de uitgiftekoers
van de 8,75 pet 25-jarige obliga
tielening 1977 per 1978-1979
groot 100 miljoen vastgesteld
op 99,5 pet. De inschrijving op
deze lening staat open tot en
met 30 november
Stijgende winst
bij Hoechst
FRANKFORT - De concern
winst voor belastingen van
Hoechst AG in de eerste negen
maanden van dit jaar heeft 980
miljoen mark bedragen vergele
ken met 610 miljoen mark in de
overeenkomstige periode van
het vorig jaar, zo heeft de maat
schappij bekendgemaakt.
Olies zeer vast
op verdeelde markt
AMSTERDAM, 26 nov. - Het
Damrak moest vrijdag op eigen
kompas varen omdat Wall
Street donderdag gesloten was.
Voor de hoofdfondsen viel geen
bepaalde lijn te ontdekken en
de stemming was voor alle ac
tieve waarden dan ook sterk
verdeeld. Van de internationals
bleef Kon. Olie zeer in trek, in
hoofdzaak als gevolg van gun
stige beschouwingen in Ameri
ka over dit fonds. Volgens een
analyse moet Royal Dutch in
1980 een koers van 100 dollar
bereikt hebben. Thans noteert
dit aandeel rond 46 dollar.
De eerste zaken in Olies werden
gedaan op 119,70, wat een
nieuwe winst van 2,50 ople
verde. Spoedig na de opening
werd gehandeld op 120,20 en
rond twaalf uur werd ƒ119,80
betaald. De omzet was hierbij
behoorlijk ruim.
Unilever ging bescheiden met 70
cent vooruit tot 112,20 en liep
daarna tot 112,50 op. Akzo en
Hoogovens lagen een paar dub
beltjes lager op 27,80 en
38,10 terwijl Philips nagenoeg
onveranderd bleef op 26. Hei-
neken steeg 20 cent tot 146,50.
In de scheepvaartmarkt werd
Van Ommeren weer aangetast
door flink aanbod. De donder
dag tijdens beurs bereikte
winst ging geheel teniet en op
166,50 werd 5,50 verloren.
Van de cultures trok Deli een
gulden aan tot 104. De grote
banken waren vriendelijk.
In de obligatiesector kwamen aan
beide zijden fractionale ver-
schillen voor.
Op de lokale afdeling van de
markt was het rustig. Behoorlij
ke vraag bestond naar aande
len Verenigde Glas waarvoor
4 meer werd betaald op
87,50. Het bericht over een
flinke order voor Dikkers lokte
veel vraag uit, maar partijen
konden het niet eens worden
over een nieuwe prijs. Opgege
ven werd 65 bieden en 67
laten tegen een vorige prijs van
ƒ60.
Eveneens in trek was Unikap met
een winst van 8,50 op 145,50.
Tilbursche Water zette de op
mars met 10 voort tot 418.
Pakhoed trok nog 1,50 aan tot
85. HBG werd qx-f 1 interim
dividend verhandeld en hier
mee rekening houdend steeg de
koers met 1,80 tot ƒ74,80. Van
Beek werd 3,50 hoger verhan
deld op 64.
Het bericht over een verlies bij
de tapijtfabriek Bergoss ver
oorzaakte nogal enige boosheid
op de beurs omdat men had
verondersteld dat de resultaten
beter zouden zijn. Men vond
dat Bergoss eerder met deze
mededeling in de openbaarheid
had moeten treden. De conster
natie over deze slechte resulta
ten was zo groot dat geen note
ring werd opgemaakt.
Het bericht over ontslagen bij
Duiker waaruit blijkt dat de
onderneming in een moeilijke
positie zit veroorzaakte een
koersval van ƒ12 op 98.
Dargaud SA 1976
De gereformeerde synode heeft deze
week de derde „zaak Kuitert" afgeslo
ten. Deze. zowel als de twee voorgaan
de. die in vorige synoden aan de orde
kwamen, hadden alle betrekking op de
opvattingen van prof. Kuitert, hoogle
raar aan de Vrije Universiteit te Am
sterdam, die hem tot een exponent van
de z.g. nieuwe theologie doen zijn.
Ging het in vorige synoden respectieve
lijk over de historiciteit van Adam en
Eva en over de verwerkelijking van het
koninkrijk Gods. bij deze synode con
centreerden de bezwaren zich vooral op
het vraagstuk van de binding van het
belijden en over de aard van het gezag
van de bijbel. En er komt nog meer!,
zei prof Kuitert. die de verschijning
van een nieuw boek aankondigde.
Over de binding aan het belijden sprak
de synode met negenenveertig tegen
vijftien stemmen uit. dat prof. Kuitert's
visie daarop moet worden afgewezen.
De hoogleraar zette schriftelijk, maar
ook nog nader mondeling uiteen, dat hij
zich weliswaar volledig aan de bijbel als
de gezaghebbende openbaring, kortom:
als het woord van God gebonden acht.
maar dat voor hem de moeilijkheden
beginnen als het gaat over ..de belijde
nisgeschriften der vaderen". Hij wilde
die best onderschrijven - wat hij ook
altijd hééft gedaan maar had bezwaar
tegen binding daaraan via dwang (leer-
tucht).
De belijdenis geldt voor hem als ver
trekpunt, spraakregel. controlestation
desnoods (een term die een der synode
leden had gebezigd) maar met als een
binding die door dwang kan worden
opgelegd Die kan naar zijn mening de
waarheid en daarmee de kern alleen
maar bederven.
Over de andere kwestie, die van het
schriftgezag, sprak de synode geen oor
deel uit. Hij wordt gedelegeerd aan het
deputaatschap ..kerk en theologie", dat
al met een studie hierover bezig is
Prof. Kuitert, en trouwens ook tal van
synodeleden legden er de nadruk op dat
behandeling van deze maar ook tal van
andere fundamentele vragen, die als
een worsteling om de waarheid moeten
worden gekenschetst, toch eigenlijk op
een synode niet thuishoren, maar in de
meer ontspannen sfeer van een veel
diepgaander dialoog die los moet wor
den gemaakt van een bepaalde persoon.
..Andere collega's van mij zeggen pre
cies hetzelfde als ik. Waarom ben ik
steeds het slachtoffer?", vond de hoog
leraar.
Sommige synodeleden zagen in de op
vattingen van prof. Kuitert een gevaar,
dat de vereiste trouw aan de confessie
in de waagschaal stelt. Anderen daaren
tegen schetsten hem als een verkenner,
een man in de vuurlinie, die het voor
alles gaat om het gesprek met rand- en
buitenkerkelijken. Iemand, die de gere
formeerde kerken nodig hebben, ook al
spreekt hij dan een andere taal dan de
ouderen.
L)e apostolische nuntius voor
bijzondere^opdrachten binnen
de Vaticaanse „raad voor de
openbare zaken van de kerk",
aartsbisschop Luigi Poggi, is
gisteren naar Boedapest ver
trokken voor gesprekken met
gedelegeerden voor kerkelijke
zaken van de overheid in Hon
garije. De laatste serie ge
sprekken over nog open
kwesties in de verhouding
tussen kerk en staat in Honga
rije werd precies een jaar ge
leden in Rome gehouden.
In de Italiaanse beweging van
„Christenen voor het socialis
me" heerst ontevredenheid,
omdat de bisschoppenconfe
rentie aan Piergiorgio Pelerti-
ni de verdere toegang tot de
theologische studie heeft ont
zegd. Pelertim, lid van het Ita
liaanse landelijke comité van
de „Christenen voor het socia
lisme". kreeg te verstaan, dat
voortzetting voor hem dit jaar
niet meer mogelijk was.
De Europese commissie „Ge
rechtigheid en Vrede" heeft in
een brief aan de Zuidkoreaan-
se minister van justitie aange
drongen op een eerlijk proces
voor de bekende Zuidkoreaan-
se dichter Kim Chi Ha. Kim
werd bijna anderhalf jaar ge
leden gearresteerd. Zijn pro
ces, dat al vele maanden
duurt, zal naar wordt ge
vreesd, spoedig uitmonden in
veroordeling ter dood. Afgelo
pen jaar zijn in Zuid-Korea
talrijke processen gevoerd te
gen Zuid-Koreanen, omdat zij
hadden aangedrongen op her
stel van de democratie in het
land.
De Diocesane Pastorale Raad van het bisdom Rotterdam zal
maandagavond 6 december om half acht weer bijeenkomen op
de gebruikelijke plaats: het Adelbertscentrum aan de Röntgen-
weg 99 te Delft.
Op de agenda staat onder
meer een bijdrage van de sec
tie Leiden van de raad. welke
tussentijdse bijdrage een on
derdeel vormt van de behan
deling van het jaarthema, dat
de DPR zich heeft gesteld:
„Kerkmodellen- opbouw van
een gelovige gemeenschap".
Aan de vier secties van de
raad (Delft. Den Haag. Leiden
en Rotterdam) is elk een on
derdeel daarvan ter behande
ling toegewezen. De bijdrage
van Leiden gaat over „Ge-
loofs-beleving en geloofs-on-
derricht".
Tevens zal de DPR zich bezig
houden met het functioneren
van de raad sinds de invoering
van het jaarthema na de
..Open dag" te Delft in januari
1975. In de vergadering van
september was daartoe een
commissie uit de raad ge
vormd. die dit functioneren
heeft nagegaan en nu daar
over een verslag aanbiedt. Het
Diocesaan Bestuurscollege
van het bisdom (gevormd door
de bisschop, de twee vicaris
sen-generaal en de algemeen
econoom) heeft zich eveneens
met het functioneren bezigge
houden. Het college heeft voor
de vergadering van december
een nota aangeboden, getiteld
„Gezichtspunten van het Dio
cesaan Bestuurscollege aan
gaande het functioneren van
de Diocesane Pastorale Raad
in de periode 1973-1977"
De uitzonderlijke vorm van
de biecht met generale abso
lutie en uitgestelde belijdenis
komt in het bisdom Roer
mond praktisch niet voor toe
passing in aanmerking. Het
aantal priesters in dit diocees
dat privé-biecht kan horen is
voldoende groot en gemakke
lijk bereikbaar, ook voor gro
te feestdagen.
De bisschop van Roermond,
dr. J. Gijsen, heeft dit laten
weten naar aanleiding van een
In Roermond bij
biechten geen
noodsituatie
door de Nederlandse bisschop
pen uitgegeven communiqué
over de biecht (zie ons blad
van gisteren. Red.). Volgens
bisschop Gijsen kan er in zijn
bisdom niet gesproken worden
van een situatie, waarbij velen
gedurende lange tijd niet per
soonlijk kunnen biechten.
Zou zich in een heel bijzonder
geval toch een noodsituatie
voordoen, dan kan de priester
die hiermee geconfronteerd
wordt zich met de bisschop of
met een van diens vicarissen
in verbinding stellen om over
leg te plegen over de vraag
wat hem te doen staat.
Een eerste gezamenlijke bij-I
belvertaling in modem Ita-r
liaans van protestanten en li
katholieken is gisteren aai
paus Paulus aangeboden
Aan de vertaling is vijf jaar I
gewerkt door twee protes^l
tanten en twee katholieken.!
De eerste vertaling beperkt]
zich tot het Nieuwe Testam-1
ent en gebruikt zoveel moge-1
lijk de gewone omgangstaal.
De uitgave is afkomstig
de internationale protestant
se en katholieke bijbelorga
nisaties, die beide in Stutt
gart gevestigd zijn. Het Nieu
we Testament in modem Ita
liaans werd de paus aange-
boden door de secretarissen- r"
generaal van beide organisa
ties.
De nieuwe vertaling is ge
drukt bij het Italiaanse pro
testantse bijbelgenootschap
en bij de katholieke uitgeve
rij Libreria Dottrina Chris
tiana. De directeur van het
protestantse bijbelgenoot
schap, dr. Renzo Bertalot zei,
dat de gezamenlijke verta
ling een oproep inhoudt aan
de christenen van Italië om
zich oecumenischer tegen
over elkaar op te stellen.
eir
