MINISTER VAN AGT GELAST
NIEUW ONDERZOEK-MENTEN
Rekeninghouders
van de Postgiro:
belangrijk nieuws
de sterrekening
Werklozen in bouw
worden bijgeschoold
Van alle beulen Loyen de wreedste
4/0
jGETUIGE ISAAC WASSERSTEIN:
(dealen C.D.A.
jeter met PvdA
e realiseren
Rijkspostspaarbank en postgiro
PgD
Meerderheid voor eigen risico van ziekenfondsleden
EXPERIMENT IN RIJNMOND
Jeugdwerklozen
als vrijwilliger
in welzijnswerk
HOENSDAG 24 NOVEMBER 1976
LEIDSE COURAN'
PAGINA 13
(Van een onzer verslaggevers)
ROERMOND - „Van alle kampbewakers
heeft Loyen de meeste gruweldaden bedre
ven en op de wreedste wijze". Zo luidde
gisteren, op de tweede dag van het proces
tegen de van oorlogsmisdaden verdachte
ex-SS'er uit Hom, de koel en zakelijk uitge
sproken beschuldiging van de 56-jarige ge
tuige Isac Wasserstein uit het Duitse Gar-
misch-Partenkirchen. Wasserstein is een
van de zeer weinige overlevenden van het
Jodenkamp Bobruisk in Rusland waar de
nu 58-jarige Loyen in de jaren '42 en '43
gedetacheerd was.
getuigenis van de Joodse zakenman was
iwelijk. Hij zette uiteen dat zich in de
irecte nabijheid van Bobruisk massa-gra-
;n bevonden waar de gevangenen op gezet-
|te tijden ter dood werden gebracht. De
waren zo'n 30 meter lang en enkele
meters breed. Wasserstein heeft met eigen
ogen gezien, zo verklaarde hij gisteren, dat
Loyen daar, alleen of met anderen, joden
heeft doodgeschoten. „Vijf keer heeft hij het
alleen gedaan. In totaal 15 mensen. Die
moesten zich uitkleden met het gezicht op
de lijken of op de bodem van de kuil gaan
liggen, en dan schoot Loyen ze met zijn
pistool dood. Ik was daarbij want hij had
me meegenomen om zand over de lijken te
gooien. Vijf keer heeft hij samen met ande
ren mensen doodgeschoten. Twintig slach
toffers in totaal".
„Hebt u ook gezien dat de verdachte mensen
heeft opgehangen?", vroeg rechtbankpresi
dent Te Strake aan Isac Wasserstein. „Ontel
bare malen. Meestal 's avonds, gedurende
twee maanden zo'n drie keer per week".
De meest wrede details werden door de
zakenman uit Garmisch-Partenkirchen, die
„Soms zocht Loyen iemand uit, schopte hem
bewusteloos, bracht hem met water weer bij
en hing de man dan op. Het gebeurde vaak
dat hij zijn slachtoffer door andere joden
het touw liet omdoen en de man door zijn
mede-gevangenen liet optrekken. Als de be
trokkene bewusteloos was, moesten ze hem
laten zakken en met water weer bijbrengen.'
Daarna werd hij nog eens een keer opgehan
gen, tot hij dood was".
De ex-SS'er zelf hoorde het alles verward
aan. In het begin van de zitting beweerde
hij zich niet te herinneren „ooit iemand te
hebben doodgemaakt. Later verklaarde hij:
„Ik geloof dat ik het meeste heb gedaan van
allemaal".
Het proces tegen Hans Loyen is vandaag voortgezet met het verhoor van enkele overlevenden van het kamp Bobruisk die nu
in Israël wonen. Hier de aankomst van twee van hen bij de rechtbank in Roermond.
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
IR-EERSTE KAMERLID ALBEDA:
(Van onze parlementaire redactie)
EN HAAG Op dit moment kunnen de christen-
mocraten hun idealen het beste verwezenlijken
;t de P.v.d.A., aldus dr. Albeda, fractievoorzitter
in de ARP, gisteren bij de algemene politieke
(schouwingen in de Eerste Kamer. Hij deed deze
itspraak in overleg en instemming met de fracties
n KVP en CHU.
oorwaarde van een verdere sa-
nwerking tussen christen-de-
raten en socialisten in een
lgend kabinet is „dat men el-
gelijkwaardige part-
accepteert". Het zal velen
sschien onaangenaam in de
klinken, zei dr. Albeda,
r wij achten de tegenstelling
lissen links en rechts niet zo
indamenteel dat er voor ons
een alternatief zou zijn.
iAlbeda ging in op de ontwerp-
esolutie van PvdA/PRR, waar-
Ij; i voorwaarden worden gesteld
oor deelneming aan een vol-
m jjtnd kabinet. Albeda zei: „Ik
A^ijp de strategie wel, maar
k js riskant en de politieke
lgen zijn niet zonder beden
kingen. Blijkbaar hoopt de P.v.
d.A. nog steeds in de verkie
zingsstrijd de zo geliefde twee
deling tussen progressieven en
anderen te kunnen hanteren.
Volgens drs. Vermeer (PvdA) is
de houding van het CDA in
kwesties als de vermogensaan-
wasdeling, de ondernemingsra-
den en de grondpolitiek bepa
lend voor de toekomstige rege
ringssamenwerking. „Beseffend
dat voor een vooruitstrevend be
leid P.v.d.A. en CDA op elkaar
zijn aangewezen, zullen omvang
en koers van het CDA voor ons
van grote betekenis zijn. De
vrees bestaat echter dat het
CDA een restauratiepolitiek wil
bedrijven".
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Minister Van Agt van Justitie
heeft een nader onderzoek gelast naar de wijze
waarop de op een mislukking uitgelopen arres
tatie van P. Menten is voorbereid. Met dit
onderzoek is belast mr. G. Wiarda, tot voor
kort president van de Hoge Raad. Hij zal
moeten bekijken, of tegen bepaalde functiona
rissen maatregelen moeten worden genomen,
en zo ja, welke. Mr. Van Agt heeft hiertoe
besloten, naar aanleiding van het gisteren
verschenen rapport van de Amsterdamse pro
cureur-generaal mr Hartsuiker over de misluk
te arrestatie-poging.
Mr. Hartsuiker gaat er blijkens het rapport niet
zonder meer van uit, dat de van oorlogsmisda
den verdachte Menten een tip heeft gekregen.
Volgens hem is het zeker niet uitgesloten, dat
de voorbereidingen van de arrestatie „toch zo
opvallend" zijn geweest, dat Menten er lucht
van heeft gekregen en daaruit zijn conclusies
heeft kunnen trekken. Volgens mr. Hartsuiker'
hebben de leden van het Amsterdamse Open
baar Ministerie, hoofd-officier mr. Messchaert
en officier van justitie mr. Habermehl, en de
betrokken politiefunctionarissen bij de voorbe
reidingen steken laten vallen.
Tijdens de besprekingen zaterdag 13 november,
twee dagen voor de geplande arrestatie, blijkt
mr. Messchaert uitdrukkelijk als uitgangspunt
van de actie te hebben gesteld: als Menten nu
thuis is, mag hij niet meer ontsnappen. Dit
betekende volgens mr. Messchaert, dat als Men
ten bijvoorbeeld zijn hondje zou uitlaten, men
hem best zijn gang mocht laten gaan, maar als
hij met de auto wegreed, diende hij te worden
aangehouden.
Kapitein Bordewijk van de Rijkspolitie heeft
bij die gelegenheid de hoofdofficier echter
voorgesteld, om Menten eerder te arresteren en
bij voorkeur in de vroege ochtenduren. Mr.
Messchaert hield echter vast aan maandag.
Dat deed hij nog steeds, ook nadat de Blari-
cumse opperwachtmeester Helgeman, nadat
twee van zijn ondergeschikten een bezoek van
ongeveer anderhalf uur aan Menten hadden
gebracht, nadat deze had geklaagd over over
last van fotografen en een vliegtuigje dat boven
zijn huis cirkelde (van fotografen), zaterdag aan
mr. Messchaert voorstelde onmiddellijk tot ar
restatie over te gaan.
Volgens de verklaringen van de twee onderge
schikten, de wachtmeesters Petter en De Sain,
zou Menten ondanks de overlast van de foto
grafen uiterst rustig zijn geweest en niet van
plan dat weekeinde weg te gaan. „Onze totale
indruk was, dat er geen reden was om aan te
nemen dat Menten gedurende het weekeinde
weg zou gaan. We hebben daarnaar meerdere
malen gevraagd", zo hebben beiden tegenover
mr. Hartsuiker verklaard.
Volgens de socialist Kosto is in het rapport-
Hartsuiker een aantal vragen onbeantwoord
gebleven, die voor het beoordelen van het
beleid van minister Van Agt toch van belang
zijn. Uiterst merkwaardig vindt hij het bijvoor
beeld, dat de minister in de loop van woensdag'
10 november schriftelijk op de hoogte is gesteld
van het arrestatieplan, maar hiervan geen ken
nis heeft genomen, noch hierover door zijn
topambtenaren is benaderd op donderdag 11
november, tijdens een gezamenlijke bespreking.
Ook voor het CDA .zijn er nog de nodige
onopgehelderde vragen, maar zij is het eens
met de wijze waarop de minister het verdere
verloop van de zaak-Menten ter hand heeft
genomen. „De CDA-fracties wachten de resul
taten van de aangekondigde onderzoeken met
vertrouwen tegemoet."
Volgens fractievoorzitter J. Terlouw van D'66
heeft het Openbaar Ministerie een onbegrijpe-,
lijke onzorgvuldigheid aan de dag gelegd. Het'
is volgens Terlouw opmerkelijk, dat kennelijk
de minister van Justitie, noch het departement
van Justitie de zaak-Menten van voldoende
belang heeft geacht om daarover regelmatig*
voeling te houden. „Immers, zelfs op de bijeen
komst van donderdag 11 november van leden
van het O.M., toen het principebesluit van de
arrestatie al twee dagen oud was, heeft nie
mand de minister ingelicht, noch heeft de
minister er blijkbaar een vraag over gesteld."
Volgens het WD-Kamerlid mevr. Kappeyne
van de Coppello, maakt het rapport-Hartsuiker
duidelijk, dat er gebrek aan coördinatie is
geweest met de politieke top, „voor mij minister
Van Agt". Politie en Openbaar Ministerie ver
schilden van mening over een snelle aanhou
ding van Menten. „De politie dacht aan de
vluchtgevaarlijkheid en het Openbaar Ministe
rie hield te veel vast aan formeel-juridische
Mr. G. J. Wiarda
overwegingen. Dit dilemma had de politieke top
moeten doorbreken", aldus het WD-Kamerlid..
Het CPN-Tweede Kamerlid Wolff vindt dat de
positie van minister Van Agt in het geding is
gekomen. „Hij moet opstappen"'.
„Opvallend is, dat minister Van Agt had kun
nen kennis nemen van de op handen zijnde
aanhouding van Menten. Maar hij had daar
voor geen tijd. Hij was wel in Berg en Dal waar
zijn secretaris-generaal Mulder besprekingen
voerde met andere mensen over de arrestatie",
aldus Wolff in een toelichting op zijn uitspraak,
dat de positie van de bewindsman in het geding
kwam.
Wolff vindt de inhoud van het rapport-Hartsui
ker treurig. „Het heeft niets te maken met het
onderzoek. Het geeft een opsomming van een
aantal door niemand te controleren feitelijkhe
den. Uit het rapport blijkt alleen maar welk
een enorme chaos er heerst bij het justitiële
apparaat. Er is een toestand geschapen binnen
het gebied van justitie en politie waardoor
Menten gemakkelijk kon ontkomen. Het bewijs
daarvoor is het enorme aantal mensen, dat
meegesproken heeft over de aanhouding en de
bijeenkomsten in openbare gelegenheden on
derstrepen dat", aldus Wolff.
Het CPN-Kamerlid meent, dat de Tweede Ka
mer nu zelf het verdere onderzoek ter hand
moet nemen. „Het rapport-Wiarda kan lang op
zich laten wachten", zei Wolff. „Dat onderzoek
van de Kamer zal, uitgaande van het opstappen
van minister Van Agt, de positie van secretaris
generaal Mulder in de schaal moeten leggen."
ADVERTENTIE
Na de succesvolle introduktie van de Renterekening en
de Plusrekening hebben de Rijkspostspaarbank en de Postgiro
opnieuw goed spaarnieuws:
De Sterrekening is een resultaat van nauwe samen
werking tussen RPS en PCGD waarin s
gecombineerd met een extra aantrekke
;paargemak wordt
fijke rente: mm-i
Uw spaargeld blijft altijd direkt opvraagbaar. Over elk
opgenomen bedrag wordt 2% in mindering gebracht op het
U als Postgiro-rekeninghouder ontvangt persoonlijk de
informatieve folder "Makkelijk sparen met de Postgiro en de
RPS". In deze folder is tevens een aanmeldingsformulier
opgenomen.
De Sterrekening is een produkl van samenwerking van uw Postgiro en uw RPS.
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllUllli
DEN HAAG (ANP) Er zijn meer voor
standers voor invoering van een eigen risi
co voor ziekenfondsleden dan tegenstan
ders. Dit is gebleken uit een onderzoek van
het Centraal Bureau voor de Statistiek.
Naarmate het netto gezinsinkomen hoger is,
toont men zich vaker voorstander vap een
dergelijke maatregel.
Ook vroeg het CBS hoe men staat tegenover
het koppelen van de uitkeringen aan de
niging op de sociale voorzieningen. Ruim de Hoewel voor eenderde deel van het totale
helft van de ondervraagden verklaarde zich aantal ondervraagden de WW en de WWV
voorstander van een maatregel, waarbij de op de eerste plaats kwamen bij het noemen
welvaartsvastheid van de sociale voorzienin- van sociale wetten, die zich voor bezuiniging
gen plaats zou maken voor waardevastheid, zouden lenen, sprak maar 8 procent zich uit
Van de verschillende terreinen van sociale voor verlaging van het geldende uitkering
zekerheid komt volgens 29 procent de kin- spercentage (80) van de WW en niet meer
derbijslag als eerste voor bezuiniging in dan 12 procent voor het uitkeringspercenta-
aanmerking. Bijna 61 procent is het daar- ge (75) van de WWV. Ook verlaging van het
oneens. De omvang van het huishouden WAO-uitkeringspercentage zou geen popu-
prijzen (waardevast) in plaats van aan de vertoont een grote samenhang met het ant- laire maatregel zijn: slechts 3 procent ziet
lonen (welvaartsvast) om te komen tot bezui- woord. daar ipts in
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllUUfl
ADVERTENTIE
DEN HAAG Overleg tussen
overheid, werknemers en werk
gevers heeft ertoe geleid dat in
de bouwnijverheid een geza
menlijk experiment zal worden
opgezet met korte bijscholings
cursussen voor werkloze werk
nemers van 23 jaar en ouder in
dè bouwnijverheid. Doel is een
betere aansluiting tussen de
vraag naar en het aanbod van
deze werknemers tot stand te
brengen.
Enerzijds kunnen veel werkne
mers in de bouw niet of slechts
na lange tijd aan de slag komen,
anderzijds kunnen werkgevers
geen personeel vinden, dat vol
doende vaardigheden bezit.
Daaraah wil men iets gaan
doen. Het experiment zal plaats
hebben in de streek in en om
Rijnmond, waar deze knelpun
ten zich veelvuldig voordoen,
het zal een looptijd hebben van
één jaar.
Kenmerk van het experiment is,
dat een werkloze werknemer
door een werkgever in dienst
wordt genomen en aan het be
gin van zijn dienstverband een
gerichte bijscholingscursus van
in beginsel maximaal twee
maanden krijgt Op deze wijze
wordt er tegemoet gekomen aan
het bezwaar, dat een werkloze
tijdens bijscholing in onzeker
heid blijft over het vinden van
werk daarna.
DEN HAAG - De
drie christen-demo
cratische partijen in
de Tweede Kamer
willen dat minister
Van Doom (CRM)
nagaat of jeugdige
werklozen ingezet
kunnen worden als
vrijwilligers in bet
welzijnsbeleid van
onder meer clubhui
zen, buurthuizen of
wijkcentra. Dit uite
raard met behoud
van bun werkloos
heidsuitkering.
De KVP-er Du Chati-
nier stelde dit giste
ren namens de CDA-
partners voor tijdens
de behandeling van
de CRM- be gro ting.
Volgens Du Chatinier
ervaren veel jeugdige
werklozen hun maat
schappelijke positie
als éen ramp.
Du Chatinier vroeg
verder om een onder
zoek naar de positie
waarin jongere werk
lozen zich bevinden.
Dit kan volgens het
Kamerlid gekoppeld
worden aan een on
derzoek naar de leef
wereld van jeugd en
jongeren in het alge
meen.
Weeroverzicht
Mix. Neer
Vooruitzichten voor vrijdag. Nu
en dan regen en minder koud.
Weersvooruitzichten in cijfers
voor vrijdag:
Aantal uren zon: 0 tot 3
Min. temp.: omstreeks 4 graden.
Max. temp.: omstreeks 8 graden
Kans op een periode van min
stens 12 uur: 80 procent
Kans op een geheel droog et
maal 50 procent.
De Bilt stroming strlming
boven ons land wordt bepaald
door een depressie boven Fin
land, en een hogedrukgebied ten
zuidwesten van Ierland. Aange
zien dit hogedrukgebied zich ge
leidelijk naar het zuidoosten
heeft bewogen, is de richting
van deze stroming verandert
van noord naar noordwest.
Hierdoor wordt er nu zachte
oceaanlucht naar ons land ge
voerd. Een front dat de voorste
begrenzing van deze lucht
vormt passeerde in de loop van
vandaag Nederland en bracht
hier en daar wat regen.
Eindhoven regen
Den Helder geh. bew.
Luchth. R'dam geh. bew.
Lbew.
Vlissingen
Z.-Limburg
Helsinki
Innsbruck
Kopenhagen
Luxemburg geh. bew.
New York
TelAviv
SR.
