Woningbouw en
recreatie in
het Spoort je"
t)t»
,,Een
dorpsleger
onder gods
vuurkolom
'Geschildert tot
Leyden anno 1626
,ss
Herdenking universitair
protest '40
la
ZATERDAG 13 NOVEMBER 1976
LEIDSE COURANT
SRI
Het voormalige spoorwegemplacement aan de Herensingel in het hart van de foto, dat nu eindelijk een definitieve
bestemming gaat krijgen. (Frans Rombout Luchtfotografie).
LEIDEN Deze week heeft het
college van burgemeester en
wethouders van Leiden zich ge
bogen over een nota van de
ambtelijke werkgroep „Empla
cement Herensingel", waarin
een afgerond oordeel is neerge
legd over de bebouwing van
een gedeelte van het voonnali-
ge spoorwegemplacement aan
de Herensingel, beter bekend
als het „Spoortje". Deze werk
groep, waarin behalve de Ne
derlandse Spoorwegen (eigena
resse van de grond) en de ge
meente Leiden ook afgevaar
digden van de werkgroep ,,'t
Spoortje" zitting hebben, advi
seert om in het gebied tussen
de Herensingel en de Bernard-
kade 65 woningen in de be
schutte sector neer te zetten.
Daarmee is echter slechts een
gedeelte van de taak van de
werkgroep volbracht, want
over de resterende ruimte tus
sen Bernardkade en Willem de
Zwijgerlaan, waar in eerste in
stantie groen- en speelvoorzie-
ningen en een centrale wijkac-
commodatie waren gepland,
zijn nog geen concrete beslis
singen genomen.
Met de bouw van 65 woningen
in de beschutte sector, waaron
der 15 bejaarden woningen, is
voorlopig in grote lijnen tege
moet gekomen aan de wensen
van de werkgroep ,,'t Spoortje".
Deze werkgroep is ontstaan in
1873 als een coördinatieorgaan
voor de tegen-activiteiten van de
wijkcomité's De Kooi en Leiden-
Noord, toen de gemeente Leiden
en de Nederlandse Spoorwegen
elkaar inmiddels hadden gevon
den in een plan, dat onder meer
de bouw van een zes verdiepin
gen tellende torenflat omvatte.
De werkgroep hield toen met
medewerking van de kinderen
van het H. Hartschool een bewo
nersenquête en uit de resultaten
hiervan werd een alternatief
plan opgesteld. De voornaamste
wens van de werkgroep, name-
Deze houten bouwvallen van veehoudende buurtbewoners zullen binnenkort moeten verdwijnen. Zij zullen geen
plaats meer krijgen in het vernieuwde recreatiegebied Leiden-Noord en zullen plaats moeten maken voor
recreatieve fiets- en wandelpaden.
lijk de verkoop van de gronden
aan de gemeente Leiden door de
Nederlandse Spoorwegen, zou
echter nooit in vervulling gaan.
De Nederlandse Spoorwegen
wilde de grond zelf gaan exploi
teren en vanuit die gedachten-
gang werd begin dit jaar ook
het plan ontwikkeld om op het
voornalige spoorwegemplace
ment premiewoningen neer te
zetten, waarvan de stichtings-
kosten ruim honderd duizend
gulden zouden gaan bedragen.
Een niet te realiseren voorstel,
stelden de wijkcomité's uit De
Kooi en Leiden-Noord, want
voor de bewoners uit deze buur
ten was die prijs onhaalbaar,
terwijl er bovendien grote be
hoefte bestond aan bejaarden
woningen, waar de Nederlandse
Spoorwegen afwijzend tegen
over stond. Later is de Neder
landse Spoorwegen echter toch
akkoord gegaan met een una
nieme beslissing van de werk
groep „Emplacement Herensin
gel" om huizen in de beschutte
sector te bouwen, die door hoge
rijkssubsidies betaalbaar zijn
voor werknemers uit de lagere
inkomensgroepen.
De werkgroep ,,'t Spoortje" zag
echter nog meer wensen in de
nota gerealiseerd. De woningen
zullen uitsluitend bestemd zijn
voor bewoners uit de Kooi en
Leiden-Noord en eventuele ge
gadigden zullen van tevoren uit
gebreid worden voorgelicht over
de koopvoorwaarden. Boven
dien zal de werkgroep zitting
hebben in een begeleidings
groep, die de realisering van het
plan zal begeleiden.
Groenvoorzieningen
Hiermee wordt dan in grote lij
nen het alternatieve plan van de
werkgroep ,,'t Spoortje" ten uit
voer gebracht. Oorspronkelijk
bevatte dit plan naast de bouw
van betaalbare gezins- en be
jaardenwoningen, ook de uit
breiding van de Leidse Appara
ten Fabriek, de aanleg van
speel- en groenvoorzieningen in
clusief een „open" speelplaats
voor de H. Hartschool, winkels,
een centrale wijkaccommodatie
en de aanleg van wegen, die een
verbinding van Bernardkade
met Surinamestraat en een rui
me aanvoerweg voor de LAF
mogelijk moeten maken. Afge
zien van de aanleg van groen
en speelvoorzieningen en de
bouw van een centrale wijkac
commodatie zijn deze voorstel
len in de onlangs verschenen
nota van de ambtelijke werk
groep over genomen.
Omdat het huidige winkelbe
stand voldoende is gebleken,
werd de bouw van winkels
reeds in een eerder stadium uit
de alternatieve plannen ge
schrapt. Ook het realiseren van
een centrale wijkaccommodatie
blijft voorlopig toekomstmuziek.
Op de plaats, waar deze zou
moeten verrijzen, zijn momen
teel tijdelijke wisselwoningen
voor de renovaties in de Kooi
en Leiden-Noord gepland, die
maximaal vijf jaar zullen blij
ven staan.
Bij de Dienst Aanvullende Ci
viel Technische Werken is een
half jaar geleden echter wel een
plan ingediend om het in zeer
slechte toestand verkerende
clubhuis De Zevensprong te ver
bouwen en rondom dat clubhuis
drie gebouwen te plaatsen,
waarin de centrale wijkvoorzie-
ningen onder gebracht kunnen
worden. Het Zevensprong-plan
staat hoog op de prioriteiten
lijst, maar de vraag is alleen wel
of en wanneer een „uitdraaiing"
zal plaats vinden.
Reconstructie
Inmiddels is wel een aanvang
gemaakt met de reconstructie
van het recreatiegebied. Noord,
dat ligt tussen de Marnixstraat
en de Pieter Bothstraat en 1
grensd wordt door het volk]
stuinencomplex „Ons Buiten']
en de woningen van de
ven". De kosten hiervan zullerj
ongeveer 650.000 gulden ga;
bedragen, maar in het kadeitsse
van het experimentele beleiderst;
met betrekking tot openluchtr
creatie binnen de bebouwd»
kom heeft het ministerie
CRM inmiddels een subsid
van 400.000 gulden verleend.
de plaats van de voormalig»
verkeerstuin en rolschaatsbaai
wordt nu een ruime speelweidi
aangelegd. Dit terreingedeeltti de
zal in de wintermaanden als ijsj
baan dienst gaan doen.
I ste»
veehoudende buurtbewi
ners, die van de Nederlandsejhet
Spoorwegen grond langs
vroegere spoorlijn hebben g(
pacht, zullen in het nieuwe r<
creatiegebied geen plaats meeijfö
krijgen. Oorspronkelijk lag h<
de bedoeling een kinderboerj een
derij aan te leggen, waarai
deze veehoudende buurt bei
zouden medewerken. Dif all»
plan zal echter geen doorgang.^ b
vinden en daarom moeten deze'; Wc
bewoners zeer binnenkort hun'nv^
boeltje oppakken. In het nieuwe jwjri
plan zijn ook opgenomen re-
creatieve rijwiel- en wandelpa-
den, die de Willem de Zwijger-
laan met de toekomstige Gooi-
meerlaan zullen verbinden en
een parkeerterrein ten behoeve
van de voetbalvereniging Roo-
denburg en het volkstuinencom-
plex „Ons Buiten".
Een fietstunnel onder de Willemrk- 1
de Zwijgerlaan ter hoogte van
de Pieter Bothstraat, die de Ho 1 k"
venbuurt voor het kleine ver
keer zou moeten ontsluiten, zal^O
voorlopig niet gerealiseerd wor-1
den. Deze zal in de toekomst
waarschijnlijk gebouwd worden
in de omgeving van de Gooi
meerlaan of Surinamestraat.
PIET VAN DAJ 1\
|*5f
ren,
RIJNSBURG - „...De
Rijnsburger jongens hou
den ze niet". Laten we
hopen dat juliie ook dit
maal gelijk krijgen. Maar
de razzia was niet het eni
ge dat me neerslachtig
maakte. Ik zag weer lan
ge rijen vrouwen door de
regen sjouwen met kin
derwagens of ander soort
karretjes. Allemaal op
weg, de boer op, om te
zien of er ergens nog een
beetje eten of een vrach
tje hout op te scharrelen
was. Kijk Rie, dan wordt
het je wee in de maa-
g.Een passage uit het
onlangs verschenen boek
van Rijnsburger Riekus
de Mooij, voormalig
Tweede Kamerlid en ex-
voorzitter van het
N.C.O.V.
Hel boek is getiteld „Een dorp-
steger onder Gods vuurkolom".
Het beeld van Gods vuurkolom
ontleent de auteur aan de ge
schiedenis van het volk Israel,
dat op reis naar het nieuwe tand
Boek over
verzeis
strijd in
Rijnsburg
overdag werd geleid door een
wolkenformatie en 's nachts
door een vuurkolom.
De Rijnsburgers putten in de
donkere oorlogsjaren kracht en
moed uit dit beeld, waarin zij
een vergelijking zagen met hun
bewogen reis naar de bevrij
ding.
In zijn boek beschrijft Riekus
de Mooij ongecompliceerd en
zonder literaire franje authen
tieke feiten en gebeurtenissen.
De Mooij (66) beschrijft de vin
nige, vasthoudende strijd van de
typische, besloten Rijnsburgse
gemeenschap tegen de bezetter.
Het gaat in het boek echter niet
alleen om het verzet tegen de
onderdrukker; voor de Rijns
burger was het ook de geestelij
ke worsteling van een diep gelo
vige, christelijke samenleving
onder het oog van haar schep
per. Hard optreden was immers
onontkoombaar en dikwijls was
er sprake van een controverse
met de geboden van het geloof
sleven. De door de schrijver ge
tekende strijd heeft niet altijd
het karakter van gebeurtenissen
in een aards tranendal, in het
boek is evenzeer sprake van
speelse invallen waardoor zon-
99
leid.
Het boek van Riekus de Mooij
verschijnt ruim dertig jaar na
de legendarische strijd van de
ondergrondse strijdkrachten te
gen de bezettende macht. De
manuscripten zijn tientallen ja
ren oud en berusten op authen
tieke feiten en gebeurtenissen.
„Een dorpsleger onder Gods
vuurkolom" is verschenen bij de
Gelderlander Vakpers b.v. in
Nijmegen. De uitgave heeft niet
óm commerciële redenen plaats,
maar is een hommage aan de
man die zijn levenlang klaar
stond voor anderen (Rijnsburg
se dorpsdocter).
De prijs van het boek bedraagt
24,50 gulden. Het boek is te
bestellen door overmaking van
dit bedrag op girorekening
3161100 ten name van de Gel
derlander Vakpers b.v. in Nij
megen onder vermelding van
„Een dorpsleger onder Gods
vuurkolom". Het boek wordt
dan toegestuurd. De opbrengst
van het boek is bestemd voor
een liefdadig doel, waarbij de in
Indonesië vertoevende dochter
van de in het boek beschreven
dorpsdocter is betrokken.
LEIDEN Dé schilderijententoonstelling „Ge|ER
schilderd tot Leiden anno 1626" zal van 18 novem
ber 1976 tot en met 9 januari 1977 in het stedelijk 0IT
museum de Lakenhal aan de Oude Singel in en
Leiden te zien zijn. Op de tentoonstelling staan dat
een zestigtal kunstwerken tentoongesteld, die in ren
of rond het jaar 1626 in Leiden zijn ontstaan. aal(
De expositie omvat behalve schilderijen ook tekeningen, prenten s te
en enkele fraai geïllustreerde boeken. Van Rembrandt hangen zo'i
er drie gesigneerde en gedateerde werken en een aan hem en o
toegeschreven schilderij uit een Amerikaans museum. Na 6 er
december komen hier nog drie schilderijen bij. Onder de werken en,
van Rembrandt bevindt zich ook het nog niet zo lang geleden dei-
ontdekte schilderij "De doop van een Kamerling". De atelierge- vai
noot van Rembrandt in die tijd, Lievens, is eveneens meierij
schilderijen, tekeningen en een ets op de tentoonstelling verte nvo
genwoordigd. - '8 n
Verder zullen er op de expositie landschappen van Jan vanen -
Goyen te zien zijn, omringd door werken van minder bekendeanir
landschapschilders als Porcellis, de Neyn, Liefrinck en Elsevier en
Het typisch Leidse vanitasstilleven wordt vertegenwoordigd eer
door werken van De Heem en Bailly. Van de laatste schildeierd
zullen er ook geschilderde en getekende protretten te zien zijn aki
De opzet van de tentoonstelling is uniek. De dwarsdoorsnede
van de kunst uit één jaar binnen een stad is nagenoeg nooit
eerder het onderwerp van een expositie geweest. De tentoonstel
ling wordt begeleid door een rijk geïllustreerde catalogus, met
tal van nieuwe vondsten.
LEIDEN Op of rond 26 november houdt het Leids universi-
teits-fonds op 21 plaatsen bijeenkomsten ter herdenking van hel
feit dat prof. mr. R. P. Cleveringa op 26 november 1940 zijn^
protestrede hield, die leidde tot zijn arrestatie en tot sluiting
van de Leidse Universiteit door de Duitse bezetter.
De bijeenkomsten zijn er voor afgestudeerden van de oudstt
universiteit van ons land. Destijds protesteerde prof. Cleveringa
tegen het ontslag van twee Joodse hoogleraren door de bezetter.
Wetenschappelijk personeel en studenten houden inleidingen op
de 21 bijeenkomsten. Die in Luxemburg en Parijs hebben op
25 november plaats. In Leiden is er een bijeenkomst op 26
november en op 27 november in Den Haag.
HJ
beti
uit
