Regeerakkoord
loopt geen gevaar
Molukkers worden spoken van ons land"
Êéidoe Sou/tont
Röntgenologen
slachtoffer van
falend beleid
Zak-rekenmachines
niet allemaal zo goed
Rhodesiè-conferentie opgeschort
COMITÉ WIL BEGRIP VOOR MOLUKKERS KWEKEN
Politieagent is geen militair
Den Uyl—Van Agt
tegenover
Van Agt—Den Uyl
5 min losgeld voor ruiter
Den Uyl vergoelijkt
„taal" van Vredeling
VOLGENS PREMIER DEN UYL
6 ZATERDAG 6 NOVEMBER 1976
LEIDSE COURANT
PAGINA 7
GRONINGEN „De Zuidmolukkers worden
de spoken van ons land". Karei Wielinga (37)
uit het Groninger Haren noemt zich een „ver
ontruste Nederlandse burger" als het gaat om
een terreuractie die Zuidmolukse groeperingen
tegen Nederlanders ondernemen. Samen met de
Groninger Gerard Knot (36) richtte hij onlangs
het landelijk actiecomité Zuid-Molukken op.
Beiden wensen begrip te kweken voor de situa
tie waarin Zuidmolukkers in ons land verzeild
zijn geraakt.
Op het waarom" antwoordt Karei Wielinga:
„Tot nu toe heeft de overheid door middel van
de sterke arm gevaarlijke schoonheidsfoutjes
gemaakt. Ik denk aan de treinkaping bij Wijster
en de ontruiming van het Vaassense woonoord.
Daardoor zijn veel Nederlanders verontrust ge
raakt. Ook wij tweeën. Want door het ingrijpen
van de Nederlandse overheid komen in sommige
gevallen Nederlandse burgers in levensgevaarlij
ke situaties terecht In vrijwel alle gevallen
reageert het Nederlandse publiek daarop in
termen die de escalatie (de toeneming) van
geweld alleen maar kan aanwakkeren. Wij wil
len nu al deze verontrusting ombuigen ten gun
ste van de Zuidmolukkers. En geloof me, gezien
de reacties die we al ontvingen, menen we te
kunnen stellen dat een groot aantal Nederlan
ders met ons wil meedenken."
„De overheid moet ervan overtuigd raken dat
haar burgers een ander beleid - meer in positie
ve richting dus - willen. De Zuidmolukkers
moeten niet als vijanden worden beschouwd
maar als een groep mensen, die buiten hun
schuld in onze samenleving zijn geplaatst. Hoe
zouden wij Nederlanders reageren als wij - met
veel beloftes - bijvoorbeeld ergens in Indonesië
geplaatst zouden worden." Schoonheidsfoutjes
zegt Karei Wielinga. Wat bedoelt hij daarmee?
„De oorlogssituatie in het Vaassense woonoord
was niet nodig geweest Ir. Manusama, de presi
dent in ballingschap had met zijn advies vooraf
geraadpleegd moeten worden. Pas toen de zaak
allang uit de hand was gelopen haalden de
beleidsvoerders hem erbij. Toen was het al te
laat. Dat gebeurde meer. En waarom? Het is
toch duidelijk dat de Zuidmolukkers zich daar
door in een hoek gedrongen voelen. Is het een
wonder dat zij dan, gezien hun culturele achter
gronden (die hier nog steeds niet onderkend
worden) anders reageren dan wij missiën zou
den doen? Wij vinden dat het beter is te voorko
men dan te genezen. En er kunnen veel dingen
voorkomen worden indien men maar eerder de
Zuidmolukse leider inschakelt. Manusama is, en
dat blijkt elke keer weer, een vredelievende
man, althans iemand die wars is van geweld.
Dat heeft hij in Vaassen onlangs duidelijk ge
zegd. Desondanks worden er grootscheepse ac
ties ondernomen die helemaal niet nodig waren
geweest. Wij verwijten de politie niets, zij is
slechts uitvoerder van opdrachten die de verant
woordelijke ministers geven. Maar die beleid
smakers moeten ervan doordrongen worden dat
geweld geweld oproept en zeker als het Zuidmo
lukse probleem erbij betrokken is."
Karei Wielinga noemt het een scheef beeld
indien gesteld wordt dat Zuidmolukkers misda
digers zijn. „Natuurlijk: ook in de Zuidmolukse
kringen komen criminelen voor. Dat te ontken
nen is de werkelijkheid geweld aan doen. Maar
(Van een onzer verslaggevers)
Vaassen - Binnen zowel de gemeente - als de
rijkspolitiecorpsen is de discussie verhevigd
over de vraag of politiemensen moeten en
kunnen worden ingezet voor specifieke militai
re takea
Deze discussie, aangezwengeld door de politie
bond, is vooral op gang gekomen na de ontrui
ming van het Zuidmolukse woonoord in het
Gelderse Vaassen. Veel politie-agenten, die ge
wapend met karabijnen de ontruiming kracht
moesten bijzetten, vinden dat zij hier een taak
hebben opgedragen gekregen waardoor zij niet
in de eerste plaats zijn opgeleid. Zelfs zijn er
agenten die een dergelijke opdracht in de toe
komst willen weigeren.
„Een politieman is geen militair en zo voelt hij
zich ook niet", aldus een van de agenten die
bij de ontruiming-Vaassen beirokken waren.
„Een militair gaat er van uit, dat de kans
bestaat dat hij eens een mens zal moeten doden.
Politiemensen voelen daar niets voor. Zij willen
de burgers helpen, althans, de maatschappij
leefbaar houden. Dat is dan ook de taak van
de politie. Het laatste woord hierover is dan ook
nog niet gesproken", aldus deze jonge politiea
gent.
het is bepaald onzindelijk te stellen dat alle
Zuidmolukkers misdaden plegen. Net zo goed
als het dat is, als we het over Nederlanders
hebben. Ook onder Nederlanders komen, we
weten dat allemaal, criminelen voor, waarvoor
je het gehele Nederlandse volk natuurlijk niet
verantwoordelijk kunt stellen."
Of Karei Wielinga denkt dat zijn comité een
gesprek met de Zuidmolukkers op gang weet
te brengen? „Ongetwijfeld zijn ze bereid met
•ons in gesprek te komen. We hebben al voorbe
reidende besprekingen gehad en die zijn bijzon
der positief uitgevallen. Zuidmolukkers hebben
behoefte aan zulke gesprekken."
Wielinga en Knot zijn vrij simpel op het idee
gekomen. Gerard Knot is secretaris van de
stichting „Door de eeuwen trouw". Volgens Wie
linga bemoeit deze stichting zich niet alleen met
Zuidmolukkers, maar met alle min derheids-
groeperingen, zoals de papoea's op Nieuw-Gui-
nea (tegenwoordig West-Irian). „Wij menen dat
het goed is ons alleen op de Zuidmolukkers te
richten. In ons land dóen we alles voor bijvoor
beeld de Swapo in Zuid-Afrika. Of ik het poli
tiek gezien daar wel of niet mee eens ben doet
niet ter zake. Wel vind ik dat we eerst ons eigen
probleem - van de Zuidmolukkers - moeten
oplossen. In het buitenland wordt ons dat pro
bleem geregeld voorgehouden en terecht. Want
het doet op zijn minst vreemd aan als we de
buitenlandse minderheidsgroeperingen steunen
zonder dat we dat doen voor dergelijke groepen
in ons eigen land. Volgende week zaterdag
wordt in hotel Smits in Utrecht de officiële
oprichtingsvergadering van het Actiecomité
Zuid-Molukken gehouden. Actieplannen zullen
daar bekend worden gemaakt.
BOB BIRZA
DE PvdA HEEFT DAN WEL haar resolutie om straks slechts te
willen regeren wanneer zij met de PPR een meerderheid kan
vormen, enigszins afgezwakt, maar één eis is nadrukkelijk gehand
haafd. Drs. J. den Uyl moet, aldus de nadere commentaren op
de resolutie, in het komend kabinet, ook wanneer de verhoudingen
tussen de socialisten en andere mogelijke partners in dit geval
het CDA gelijk liggen, toch minister president worden. En daar
zit opnieuw een val, opgezet om de partners in de nieuwe regerings
coalitie te binden.
MEN VERGEET ECHTER van socialistische kant, dat dit een eis
is, die een andere zichzelf en haar kiezers respecterende partij
onmogelijk kan aanvaarden. Bovendien speelt daarbij ook het
staatshoofd een rol; namelijk welke opdracht zij aan informateur
en formateur verleent voor een nieuw kabinet. Niet voor niets heeft
de formateur van het zittende kabinet mr. J. Burger zelf in
zijn vróegere dagen een bekend politicus en zeer harde fractievoor
zitter van de PvdA dezer dagen nadrukkelijk gesproken over
het kabinet Den Uyl-Van Agt.
Zoiets heeft natuurlijk een politieke betekenis. Mr. Burger heeft
daarmee willen uitdrukken, dat Van Agt practisch naast Den Uyl
staat, niet alleen als vice-premier, maar vooral als vertegenwoordi
ger van de op een na grootste groep ministers in het huidige
kabinet.
MAAR AL DRAAGT VAN AGT wel degelijk mede de verantwoor
delijkheid voor de beleidsdaden van dit kabinet, uit een eventuele
lichte verkiezingsnederlaag van de PvdA kan alleen maar blijken
dat de kiezers een accentverschuiving willen. Een verandering, die
het duidelijkst kan worden weergegeven door een wisseling van
de premier. Wanneer de nederlaag van de socialisten echter groter
uitvalt, kan er natuurlijk nauwelijks sprake van zijn dat Den Uyl
terugkeert. De PvdA beseft dit ook en ziet in dat geval terecht
af van verdere regeringsverantwoordelijkheid. Zij zal dan de
oppositie kiezen, een rol die in de politiek vaak even belangrijk
kan zijn als die van de regerende partijen. De democratie heeft
zo'n rol namelijk hard nodig.
VOLGENS VERDEDIGERS
(Van een onzer verslaggevers)
DEN BOSCH - Volgens de ver-
dedigers van de twee röntgeno
logen van het St. Jozefzieken
huis in Eindhoven, die terecht
staan wegens valsheid in ge
schrifte bij declaraties ten na
dele van vier Brabantse zieken
fondsen, zijn de beide medici
het slachtoffer geworden van
een falende leiding van het ad
ministratief personeel van het
ziekenhuis en van een gebrek
aan controle door de betreffen
de ziekenfondsen.
Zoals gemeld, heeft de officier
van justitie, mr. Pijnenburg
maandag j.l. negen maanden ge
vangenisstraf geëist, waarvan
tes voorwaardelijk. De officier
achtte bewezen, dat de" röntge
nologen de ziekenfondsen voor
ruim een ton hebben benadeeld;
de ziekenfondsen zelf maakten
eerder melding van een bedrag
van ruim zes ton.
Volgens de verdedigers, die gis
teren aan het woord kwamen,
hebben de röntgenologen de ad
ministratieve verwerking van
het declareringssysteem onder
geschikt gemaakt aan hun ver
antwoordelijkheid voor hun pa
tiënten.
Dat de beide medici gealar
meerd hadden moeten worden
door de hogere binnenkomende
honoraria na de invoering van
het nieuwe coderingssysteem
vonden de verdedigers niet zo
voor de hand liggend. In dat
geval had ook bij de ziekenfond
sen een lampje moeten gaan
branden.
De verdedigers vonden, dat de
artsen al zwaar genoeg gestraft
waren door de bijna vier uiter
mate zware jaren van druk bij
publieke opinie (het proces
werd door he"h door allerlei juri
dische stappen vier jaar gerekt)
en achteruitzetting in hun be
roepsuitoefening. „Het door hen
destijds te veel genotene is
reeds veelvuldig ingehouden",
aldus de verdedigers.
De officier van justitie zal vrij
dag 12 november zijn repliek
geven.
D'66 beslist vandaag
over voortbestaan
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT Aan de vooravond van het vandaag gehouden
congres van D'66 heeft oud-voorzitter J. Beekmans (thans Tweede
Kamerlid) de congresgangers opgeroepen te besluiten tot ofheffing
van de partij.
Volgens Beekmans kan de oorspronkelijke doelstelling van D'
een tweedeling in de Nederlandse politiek bereiken, het best
worden bereikt door te kiezen voor Den Uyl en D'66 op te heffen.
Het partijbestuur zelf heeft de congresgangers een resolutie voorge
legd, volgend jaar aan de verkiezingen deel te nemen.
Volgens D'66-voorman Glastra van Loon moet D'66 juist doorgaan,
omdat de politieke grootmachten niet in staat zijn duidelijke
antwoorden te formuleren op de grote economische- en milieu
vraagstukken
Glastra van Loon zei, dat de grote politieke partijen in de greep
van de verstarring en de kortzichtigheid verkeren en dat zij
terugvallen op oude stellingen.
(Van onze correspondent)
BONN Een van de bekendste
concours hippique ruiters van
Duitsland, Hendrik Snoek (28),
die in de nacht van dinsdag op
woensdag ontvoerd was, is gis
teren door zijn kidnappers te
gen een losgeld van vijf miljoen
gulden weer op vrije voeten
gesteld.
Kranten, radio en t.v. hadden op
verzoek van de politie ter be
scherming van Snoeks leven
met geen woord melding ge
maakt van de ontvoering.
De politie vond hem op een 52
meter hoge brug over een dal
in de Sauerlandroute. Met een
zware ketting om zijn nek was
hij aan een betonnen rand vast
geklonken. Er moest een snij
brander aan de pas komen om
hem los te krijgen.
Een arbeider had hulpgeroep
gehoord. De briefjes en zijn jas
die Snoek in het dal had laten
vallen, waren nog niet opge
merkt.
Er is een beloning van 50.000
uitgeloofd voor inlichtingen
over de daders.
Tombe
Prinses Beatrix en
prins Claus die mo
menteel een bezoek
brengen aan Egyp
te, zijn gisteren een
kijkje gaan namen
in de graftombe van
koning Seti 1 in Lu
xor. De prinses
toonde grote be
langstelling voor de
inscripties in een
van de kamers van
de tombe.
Internationale samenzwering bekokstooft uraniumprijs
SACRAMENTO (AP) Het gen, dat er achter het vaststel- naris van de Amerikaanse on
Amerikaanse congres zal de len van de uraniumprijzen derneming Westinghouse ver-
boeken van een in Londen een internationale samenzwe- klaard, dat er een geheime
gevestigde firma en van Ame- ring schuilt. club is, die de prijzen van
rikaanse uraniumproducenten uranium „bekokstoofde", het-
opeisen, om te kunnen nagaan Voor een subcommissie van geen had geleid tot enorme
wat er waar is van bewerin- het Congres heeft een functio- stijgingen van die prijzen.
„Geen conflict met PvdA-fractie"
(Van onze parl.red.)
DEN HAAG Pre
mier Den Uyl heeft
gisteravond ontkend
dat er tussen minis
ter Vredeling van
Defensie en de Pv-
dA-fraktie sprake is
van een ernstig poli
tiek conflict over de
kwestie van de taak
verdeling binnen de
Navo.
De minister-president
bracht het scherpe
debat tussen Vrede
ling en het PvdA-ka-
merlid Dankert de
afgelopen week in de
Tweede Kamer gis
teravond terug tot
„een botsing van hu
meuren en tempera
menten".
Volgens Den Uyl was
Vredelings uitspraak,
dat hij door het ge
dram van de PvdA-
achterban ongeloof
waardig is geworden
bij de Navo-partners,
ironisch bedoeld. Hij
wees er op dat minis
ter Vredeling ,zo zijn
eigen wijze van uit
drukken' heeft.
Premier Den Uyl
voegde er aan toe,
dat de kritiek van
Dankert, dat Vrede
ling zich binnen de
Navo te weinig heeft
ingespannen voor de
taakverdeling, niet
helemaal gerecht
vaardigd' was. Vol
gens hem heeft Vre
deling deze zaak aan
houdend bepleit.
Boersma in A.R.
minder getapt
(Van onze parlementaire redac
tie)
DEN HAAG Minister Boers
ma (Sociale Zaken) blijkt in de
ARP minder getapt te zijn. 560
kiesverenigingen die hebben
deelgenomen aan de stemming
over de kandidatenlijst voor de
Tweede Kamerverkiezingen
hebben hem een lagere plaats
gegeven dan op de advieslijst.
De minister stond op de advies-
lijst op de tweede plaats, onmid
dellijk na mr. W. Aantjes. De
kiesverenigingen hebben Boers
ma op de vierde plaats gezet.
Tweede na Aantjes is nu me
vrouw Hannie van Leeuwen, die
op de advieslijst op de derde
plaats stond. Op de derde plaats
staat drs. J. de Koning, op de
advieslijst nummer 5. De kies
verenigingen hebben Schakel op
de vijfde, Veerman op de zesde
en Kooymans op de zevende
plaats gezet.
(Van onze parlementaire redaktie)
DEN HAAG Premier Den Uyl gelooft niet dat
het regeerakkoord tussen PvdA en PPR gevaar
loopt. Naar aanleiding van het verzet binnen de
PPR tegen zijn minimum-voorwaarde voor sa
menwerking met het CDA zei hij gisteravond: „Ik
vertrouw erop en ik heb aanleiding voor dat
vertrouwen, dat de PPR mijn gedachte ernstig
zal overwegen."
PPR-voorzitster mevrouw Beckers had donderdag
avond gezegd, dat de resolutie van de partijbestu
ren geen ruimte laat voor de acht-acht-formule
van Den Uyl.
VVD-fractievoorzitter Wiegel heeft verklaard, dat
wie zegt dat de PvdA haar eisen voor de komende
kabinetsformatie heeft gematigd, zich wel heel
gemakkelijk zand in de ogen laat strooien. Wiegel
wijst erop, dat ook als het CDA de grootste partij
wordt, links toch net zoveel ministersposten opeist
en via de eis van het premierschap zelfs de
doorslaggevende stem. „Aan deze poging tot dwin
gelandij mag het CDA als het zelfrespect en
respect voor de democratie heeft, nooit toegeven."
Proef-proces tegen
centrale
antenne-inrichting
AMSTELVEEN (ANP - Enkele
Amerikaanse filmmaatschap
pijen, waaronder MGM zullen
een (proef) proces aanspan
nen tegen de stichting die de
centrale antenne-inrichting in
Amstelveen exploiteert. De
filmmaatschappijen willen
hiermee voorkomen dat van
buitenlandse tv-stations films
worden overgenomen, die daar
voor in Nederland nog niet zijn
vrijgegeven.
De keuze voor een proefproces
viel op Amstelveen, niet alleen
omdat dit de eerste grote ge
meente van het land was met
een volledig kabeltelevisienet,
maar ook omdat eventuele aan
spraken op basis van de au
teursrechten in Amstelveen
reeds in de tarieven worden
doorberekend.
DEN HAAG (ANP) Een onderzoek van de Rijks
Kantoormachinecentrale heeft aangetoond, dat de
kwaliteit van zakrekenmachines vaak beneden de
maat is. Slechts een kwart van vijftig onderzoch
te apparaten voldeed aan de normen, die de
centrale stelt ten aanzien van het gebruik door
overheidsinstanties.
Aan de afgekeurde apparaten werden verschillen
de gebreken geconstateerd: tien werden afgekeurd
wegens slechte constructie en soldering; acht we
gens een ondeugdelijk toetsenbord; zeven omdat
er rekenfouten ontstonden bij het leeg raken van
de batterij en vijf kwamen voor advisering niet
in aanmerking wegens de ongunstige prijspresta-
tieverhouding.
Een verslag van het onderzoek werd gepubliceerd
in het PTT-studieblad (technisch blad voor PTT-
personeel).
Bij het onderzoek, dat zich uitstrekte over 1975,
waren vijftig typen rekenmachines betrokken, die
in de loop van dat jaar op de vaderlandse markt
waren verschenen. Bij het onderzoek is er van
uitgegaan, dat zakrekenmachines onder verschil
lende omstandigheden moeten kunnen worden ge
bruikt Om bij het onderzoek het toeval uit te
sluiten werden steeds grote aantallen van hetzelfde
type aan dezelfde test onderworpen.
Bewegen of schudden had in enkele gevallen tot
gevolg, dat er zomaar cijfers op het scherm ver
schenen; goed geprojecteerde berekeningen wer
den zo in wanorde gebracht.
Genève (UPI) De blanke en
zwarte delegaties op de Rhodes-
ië-conferentie in Genève zijn
het gisteren niet eens kunnen
worden over een onafhankelijk
heidsdatum en zijn voor onbe
paalde tijd uiteengegaan.
De vier nationalistische delega
ties bleven bij hun eis dat die
onafhankelijkheid onder zwart
meerderheidsbewind er binnen
een jaar moet komen. De blanke
delegaties verklaarden nog
maals dat het opzetten van
meerderheidsbewind een kleine
twee jaar vergt.
Voorzitter Ivor Richard gaat nu
Britse kringen spraken de hoop
uit dat „begin volgende week"
een nieuwe zitting gehouden zou
kunnen worden.
Premier Smith van Rhodesië
heeft verklaard dat hij nog wel
gelooft dat de Rhode'sie-confe-
rentie „kans van slagen" heeft.
Hij voegde hieraan toe dat hij
alternatieve plannen heeft voor
de invoering van meerderheids
bewind in Rhodesië, mocht de
conferentie in Genève misluk
ken.
Smith zei dat hij besprekingen
zou beginnen met „redelijke, ge
matigde" zwarten in Rhodesië
indien de conferentie in Genève
zou vastlopen op.de halsstarrig
heid van de leiders der nationa
listische delegaties die aan de
conferentie deelnemen.
Concorde
De Concorde, die
momenteel een de-
monstratiereis door
Azië maakt om
kooplustigen te
trekken, landde gis
teren in Hong
Kong.
