VERTROUWEN IN
VOORTZETTING
BELEED V.S.
deTijd
de^lENE
Radicalen in
China wilden
nieuwe partij
beginnen
Kissinger-tijdvak loopt ten einde
Gruyters: directeur
van een bijkantoor
DONDERDAG 4 NOVEMBER 1976
LEIDSE COURANT
PAGINA 7
Chrysler-direc-
teur in
Argentinië
vermoord
BUENOS AIRES (AFP) Een
directeur van het automobiel
bedrijf Chrysler is gisteren in
Argentinië vermoord door le
den van de ondergrondse quer-
rilla-organisatie „Montoneros".
Carlos Roberto Souto, directeur
van de vestiging van Chrysler in
Argentinië, werd bij het verla
ten van zijn woning in Castelar,
20 kilometer ten westen van
Buenos Aires, doodgeschoten
door onbekenden die daarna op
de vlucht sloegen en toen vlug
schriften van de organisatie op
de plaats van de moord achter
lieten. Sinds het begin van dit
jaar zijn 21 ondernemers in Ar
gentinië vermoord, onder wie
twee van Chrysler.
Aardbeving in
Engeland
LIVERPOOL (UPD - In het
Noordwesten van Engeland
heeft zich gisteren een aardbe
ving voorgedaan, die muren
deed scheuren. Het epicentrum
lag in Widnes, 300 km. ten
noorden van Londen waar 300
mensen een gebouw van acht
verdiepingen moesten verlaten.
Tientallen personen zijn in zie
kenhuizen behandeld wegens
een zenuwschok. In Warrington
kregen honderden studenten
opdracht een gebouw van de
technische school te verlaten
toen er scheuren in de muren
verschenen.
Treinongeluk
in Polen: 25
doden
WARSCHAU (AP) - Vijfen
twintig personen zijn gister
morgen omgekomen en onge
veer 60 gewond bij een botsing
tussen een express trein en een
lokale trein op een klein station
bij Czestochowa in zuid-west
Polen.
De lokale trein stond stil op het
station van Julianka toen de
express trein van Lublin naar
Wroclaw in dichte mist er op
inreed. Het was het ernstigste
treinongeluk in Polen sinds 1962
toen bij een botsing met een
express trein 34 personen wer
den gedood en 69 gewond.
Brussel/Tel Aviv/Moskou (DPA/AFP)
De eerste reacties op de verkiezing
van Jimmy Carter tot president van de
Verenigde Staten, tonen vertrouwen
bij de westerse bondgenoten in de sta
biliteit van de Amerikaanse buiten-,
landse politiek, maar toch ook zorg
over de toekomst van de crisiscentra
in de wereld. Overigens wil men met
zijn oordeel wachten tot meer over
Carters doelstellingen en zijn mede
werkers bekend zal zijn.
De voorzitter van de Europese Commis
sie, Francois Xavier Ortoü, rekent erop
dat zich op alle niveaus nauwe betrek
kingen tussen de gemeenschap en de
Amerikaanse regering zullen ontwikke
len. In de grote Europese hoofdsteden
is men ervan overtuigd dat Carter geen
fundamentele wijziging in de Ameri
kaanse buitenlandse politiek zal aan
brengen. De Britse premier Callaghan
hoopt dat de meer expansionistische
economische politiek die van Carter
verwacht wordt* ten goede zal komen
aan de internationale handel.
Moskou onthoudt zich vooralsnog van
commentaar. In de Arabische hoofdste
den hoopt men dat de pro-Israëlische
uitlatingen van Carter gedurende zijn
campagne alleen maar bedoeld waren
om stemmen te winnen, en dat het
proces van evenwichtige Amerikaanse
politiek voor het Midden-Oosten zal
worden voortgezet. Premier Rabin van
Israël vertrouwt erop dat Carter de
traditionele Amerikaanse steun aan Is
raël in stand zal houden. Rabin bracht
ook hulde aan Ford, die als staatshoofd
Israël geholpen heeft. In Zuid-Afrika Na 22 maanden campagnevoeren, waarbij ruim 700.000 kilometer werd atgeiegd en iöuu redevoeringen weroen uitgesproken
gelooft de oppositie dat Carter een har- is Jimmy Carter weer thuis in Plains, met het presidentschap in zijn zak. Staande op het perron in Plains, waar zo'n 1000
der standpunt tegenover de apartheid mensen de nacht waren opgebleven om Plain's grote man te verwelkomen, begon Carter hen te bedanken. Toen werd het
zal innemen. hem opeens te machtig, zijn stem stokte en de tranen stonden in zijn ogen.
Elsevier verschijnt deze week
een dag later omdat het heeft
willen inhaken op de verkie
zing van Carter tot president
van Amerika.
De Haagse Post heeft een inter
view met minister Gruyters.
„Uiteindelijk ben ik toch de di
recteur van een bijkantoor. Ik
heb anderhalf jaar geprobeerd
te solliciteren naar het hoofd
kantoor, maar dat is goed mis
lukt. Ik had ook moeten weten
dat het niet kan, structureel ge
zien. De gedachte dat er zestien
volledig gelijke ministers zitten
is volstrekte onzin. Ik heb het
idee dat ik minder in het minis
terschap heb kunnen investeren
dan ik in huis heb. Het klinkt
waarschijnlijk mateloos arro
gant, maar ik verveel me vaak.
Tijdens die, naar mijn smaak
veel te lange, kabinetsvergade
ringen zit ik meestal boeken te
lezen. Daarmee geef je dan te
kennen: ik doe geen moeite
meer om er invloed op uit te
oefenen. Dat kan niet Nog
maals, dat ligt geenszins aan de
ministers afzonderlijk, het is het
systeem dat zo werkt".
Voorts een interview met drs. J.
Hooglandt, topman bij Hoogo
vens. „Ik geloof in de dynamiek
van ons land, maar dan moet er
een fikse mentaliteitsverande
ring tot standkomen. Progres
sief Nederland moet realisti
scher worden. En Nederlanders
zijn in aanleg best realistisch,
hoor. Wie je ook op straat tegen
komt, de VAD zegt hem niks".
Een portret van de „bezeten"
acteur Jules Croiset. „Op mijn
,11e stond ik al de ogen van
Oedipus uit te steken".
Vrij Nederland vindt dat na het
rapport Weinreb de discussie al
lerminst gesloten mag worden.
„Weinreb is ons door het rap-
port'niet sympatieker geworden,
zijn ontluistering, of beter zijn
ontmaskering, achten wij totaal,
maar het rapport is ons even
min lief. Niet omdat er fouten
en foutjes, tegenspraak en on
duidelijkheden in de twee delen
zijn aan te wijzen. Het is de toon
van het rapport die niet deugt
en te denken geeft".
Voorts een kritische beschou
wing over het zogenaamde .sa
menspanningsartikel waarmee
het wetboek van strafrecht zal
worden uitgebreid. „Van Agt
heeft toch maar alvast besloten
tegenover het embryonale ge
weld van de Rode Hulp de ter
rein van de angst van de staat
te stellen. Dat is een teken van
zwakte. Het samenspanningsar
tikel kan de samenleving wel
eens heel wat meer narigheid
gaan bezorgen dan tot dusver
de Rode Hulp heeft veroor
zaakt"
De plannen voor een Noordzee-
eiland worden door het blad
„een twijfelachtige jongens
droom" genoemd. In een artikel
over voetbal wordt gesteld: „De
evolutie is de laatste 20 jaar aan
de KNVB voorbijgegaan, het
bondsbureau is vastgeroest aan
tradities, voortgekomen uit het
amateurvoetbal".
Een interview tenslotte met de
componist Rudolf Escher, die
praat over de muziekjournalis
tiek. „Iedereen leutert maar mee
en niemand die op het idee
komt van: misschien weet ik er
eigenlijk te weinig van. En alles
wordt gedrukt".
Het omslagartikel van de Tijd
signaleert dat uiterst rechts Ne
derland naar de bliksem ziet
gaan. „Maar wanneer het er op
aan komt, zien ze geen enkele
aanleiding om ook maar een
avond huiselijke haard en kleu
rentelevisie te verlaten om in
vergaderingen aan hun misnoe
gen vorm te geven, om over een
aktiever optreden maar hele
maal niet te spreken."
Voorts een interview met Swa-
po-leider Kaluenja. „We hebben
tenslotte allemaal onder dezelf
de miserabele omstandigheden
moeten leven, maar dat bete
kent nog niet dat we dezelfde
smerige streken kunnen uitha
len tegenover die blanken. We
moeten leren met hen samen te
leven en dat betekent dat we
moeten leren vergeven, al verge
ten we natuurlijk nooit Maar
ook: „Er zijn geen compromis
sen meer mogelijk met het blan
ke fascisme".
Een interview ook met de rode
generaal Von Meyenfeldt. „Door
het houden van demonstraties
zwak je natuurlijk wel de ge
loofwaardigheid van de krijgs
macht af. Als een tegenstander
dat kan stimuleren, zal hij het
niet laten, militair gezien moet
je daar van uitgaan. Het is het
enige wat je in vredestijd kunt
doen. Sabotage heeft geen zin,
de schade wordt hersteld en je
bent net zo ver als je was. On
rust onder dienstplichtigen sti-
De Groene Amsterdammer con
cludeert dat de guerilla de sleu
tel blijft voor de overwinning in
Rhodesië. „Alle vier de delega
ties in Genève tonen een grote
unanimiteit en een grote strijd
baarheid in de noodzaak de ge
wapende strijd voort te zetten,
de verantwoordelijkheid bij
England te leggen voor de over
dracht van de macht en dat
dient te gebeuren binnen een
periode van maximaal 12 maan
den.
Voorts een verhaal over de bele
venissen van Ger Dassen in Is
raëlische gevangenschap. „Nie
mand weet het, zei die onder
vrager, dus: we kunnen morgen
met je uitvaren, en je overboord
gooien, en als je op een gegeven
moment als vermist wordt be
schouwd, zal niemand eraan
denken dat de Israëlische politie
dat gedaan heeft, dan zullen ze
denken dat je in Libanon bent
kwijtgeraakt of dat je door sme
rige Arabieren bent afgemaakt
Als je niet met ons meewerkt
dan lig je morgen op de bodem
van de zee".
Het dubbelartikel gaat over het
openbaar vervoer op het platte
land na de beperkende maatre
gelen van Westerterp. „Koffievi-
sites bij oude bekenden zijn er
niet meer bij. Wie in het zieken
huis terecht komt mag blij zijn
met meer dan een keer bezoek
per week. Bioscoop en theater
kun je wel vergeten. Woon
werkverkeer wordt steeds
moeilijker zonder auto, het plat
teland wordt steeds onaantrek
kelijker om te wonen, de ontvol
king van de dorpen neemt
steeds grotere vormen aan, en
het openbaar vervoer krijgt nog
minder klanten. Dat is de vi
cieuze cirkel die het opheffen
van een buslijn met zich mee
brengt".
Hervormd Nederland interviewt
het Eerste Kamerlid voor de
PvdA Hedy de Boer-d'Ancona.
„Het kapitalistische systeem
kan de mannen alleen maar uit
persen omdat de vrouwen dat
mogelijk maken. Als de mannen
bij wijze van spreken zelf hun
onderbroeken moesten wassen,
als er een gelijke verdeling van
de arbeid binnenshuis tussen
man en vrouw zou zijn, zouden
ze niet zo keihard buitenshuis
kunnen werken. Een eerlijker
verdeling van het werk zou dus
ons kapitalistische systeem on
dermijnen'1.
Voorts een commentaar bij de
internationale socialistenconfe
rentie, komend weekeinde in
Amsterdam, over vrede en vei
ligheid. „Nu de socialistische in
ternationale niet meer is dan
een brievenbus en een corres
pondentieadres, zouden de so
cialisten er goed aan doen toch
nog enigermate hun krachten te
bundelen. Als de grootste Euro
pese politieke groepering geen
vuist kan maken tegen de bewa
peningswedloop, wie dan wel?"
Van
Kemenade
bepleit nieuwe
levensstijl
NAIROBI - Dr. J. A. van Ke
menade, de Nederlandse minis
ter van onderwijs en weten
schappen, heeft gisteren op de
algemene Unesco-conferentie in
Nairobi gepleit voor een beleid
dat het menselijk lijden tot een
minimum beperkt. Er moet in
de geïndustrialiseerde landen
niet langer worden gestreefd
naar een maximale produktie.
Vermindering van de ongelijk
heid in de wereld is voorwaarde
voor een. duurzame vrede. Dat
moet vooral in de rijke landen
gepaard gaan, aldus de minis
ter, met de ontwikkeling van
een nieuwe levensstijl. „Nie
mand zpu het recht moeten heb
ben zijn overvloed te vergroten
zolang de armsten in de wereld
geen behoorlijke middelen van
bestaan hebben, aldus minister
Van Kemenade.
Vredesmacht
in Libanon
vertraagd
BEIROET Terwijl rechtse
en linkse strijders elkaar met
mortier- en machinegeweer
vuur in Beiroet bestookten,
werd door moeilijkheden op het
laatste ogenblik de aankomst
van de vredesmacht van de
Arabische Liga vertraagd.
De eerste contingenten werden
vanmorgen verwacht zich te
voegen bij de Syrische troepen
die deel zullen uitmaken van de
vredesmacht die moet toezien
op het bestand. Maar in kringen
van de Arabische Liga werd
meegedeeld dat zij zeker niet
voor vanavond en mogelijk zelfs
niet voor het weekeinde zouden
aankomen.
Volgens kringen van rechtse
christelijke milities waren moei
lijkheden over de samenstelling
van de macht reden voor het
uitstel.
Sovjet-Unie De Sovjet-Unie
telt 257 miljoen inwoners, tegen
241,7 miljoen in 1970. In Moskou
wonen 7,7 miljoen mensen, in
Leningrad 4,3 miljoen, in Kiev
2 miljoen. Er zijn elf andere
steden met een bevolking van
meer dan een miljoen. In de
steden is de bevolking aanzien
lijk meer toegenomen dan op
het platteland.
TOKIO (AP) De verguisde en
aan de kant gezette "viennans-
bende" van Sjanghai was van
plan geweest om na het misluk
ken van de staatsgreep in het
industriële noordoosten van het
land een communistische tegen
partij te stichten en vandaar
uit zich tegen Peking te verzet
ten en aan te vallen. Aldus
meldde de Japanse nieuws
dienst Kyodo donderdagmor
gen. In welingelichte westerse
kringen in Peking had men ver
nomen dat de vier, onder wie
Mao's weduwe Tsjiang Tsjang,
naar Sjenjang hadden willen
vluchten, dat een 625 kilometer
ten noordoosten van Peking
ligt. Deze stad in Mandsjoerije
heette vroege Moekden. Op aan
plakbiljetten in Sjanghai zou
van een dergelijke vluchtpo
ging ook melding gemaakt zijn.
De vier zouden van plan zijn
geweest troepen over te halen
naar Sjenjang te komen voor
een latere aanval op de regering
in Peking hetgeen dan moest
worden voorafgegaan door "val
se pogingen het leiderschap in
Peking in diskrediet te bren
gen", aldus Kyodo. In een giste
ren opgevangen radio-uitzen
ding uit Peking werden de vier
betiteld als "bloedzuigers". In
een andere uitzending van het
persbureau Nieuw China zijn de
arbeiders in het land opgeroe
pen harder te gaan werken om'
de economische problemen ver
oorzaakt door de groep van
vier, ongedaan te kunnen ma
ken. Hieruit blijkt opnieuw dat
de nieuwe Chinese leiding van
plan is de economische toestand
van het land te verbeteren.
Gasexplosie in
Hongarije: 12 doden
BOEDAPEST Bij ten fasont-
ploffing In een woonhuis van
vier verdiepingen in de Hon
gaarse stad Szolnok zijn giste
ren 12 mensen onder wie drie
kinderen om het leven geko
men.
Door de explosie werden 24 wo
ningen vernield en 16 bescha
digd. De oorzaak van het onge
luk is nog niet bekend.
WASHINGTON (UPI) - Met de verkiezing van
Jimmy Carter tot nieuwe president van de
Verenigde Staten komt over twee maanden
definitief een einde aan het Kissinger-tijdperk
in de Amerikaanse buitenlandse politiek. De
gekozen president fulmineerde tijdens zijn ver
kiezingscampagne herhaaldelijk en met nadruk
tegen het beleid van de 53-jarige diplomaat, die
met zijn favoriete pendelreizen ruim drie jaar
lang zozeer de Amerikaanse politiek in het
buitenland personificeerde. Carter oefende met
name kritiek op wat hij omschreef als Kissin
gers geheime diplomatieke missies. Onder een
regering Carter zou er geen plaats zijn voor
een minister van buitenlandse zaken die de
wereld rondpendelt met het buitenlandse be
leid in zijn koffer. In een democratische rege
ring, zo hield hij zijn- gehoor voor, zal de
buitenlandse politiek zoveel mogelijk een open
zaak 1 worden en zal het Congres uitgebreid
worden geraadpleegd.
Henry Kissinger werd in 1973 minister van
buitenlandse zaken, nadat hij vier jaar onder
de regering Nixon had gediend in de invloedrij
ke funktie van adviseur van de president inzake
nationale veiligheid. Binnen zeer korte tijd druk
te hij zijn stempel zo sterk op het beleid van
het State Department, dat men vergelijkingen
trok met John Foster Dulles die in de jaren
vijftig onder president Eisenhower vrijwel in
zijn eentje de buitenlandse politiek bepaalde.
Hemy Kissinger is niet langer hoogleraar aan
de universiteit van Harvard. Als hij de rege-
ringsdienst verlaat behoeft hij echter niet voor
ledigheid te vrezen. Zo zou hij bijvoorbeeld een
potentiële bestseller kunnen schrijven over zijn
controversiële carrière sinds 1968.
Hoewel Jimmy Carter zijn mening over Kissin
ger niet onder stoelen of banken heeft gestoken,
heeft hij niet gezegd wie het State Department
volgend jaar zal overnemen. Tot de mogelijke
opvolgers van Kissinger worden de namen ge
noemd van George Ball, oud-onderminister van
buitenlandse zaken, van ambassadeur Cyrus
Vance, van Dick Clark, senator uit Iowa, en van
oud-minister van defensie James Schlesinger.
Een naam die veelvuldig circuleert is die van
Zbigniew Brzezinski, een hoogleraar van Poolse
afkomst, die een deskundige heet te zijn in
Russische en Chinese zaken. Brzezinski, die
college geeft aan de Columbia-universiteit in
New York, is campagne-medewerker geweest
van Carter en fungeert als diens voornaamste
adviseur in internationale zaken.
Voor de Sovjet-Unie zal het waarschijnlijk wei
nig verschil maken wie Carter tot zijn buiten
landman zal kiezen. Hoewel Moskou zorgvuldig
heeft vermeden voorkeur te tonen voor Ford of
Carter geloven diplomatieke waarnemers in
Moskou dat het Kremlin vrijwel zeker een over
winning van Ford zou hebben geprefereerd.
Ford is voor de Russische leiders een bekende
en zij hebben bovendien een werkbare relatie
opgebouwd met Henry Kissinger. Jimmy Carter
is voor de Russen een stap in het onbekende
en Russische commentatoren spreken een stuk
onrust uit over de tendens die sprak uit enkele
verklaringen van Carter inzake de buitenlandse
politiek, met name over Oost-Europa en over
het vraagstuk van de Russische joden.
Carters adviseur voor buitenlandse zaken Geor
ge W. Ball verwacht dat het buitenlandse beleid
een traditioneler karakter zal krijgen. In een
gesprek met de BBC zei hij, dat dit beleid meer
zal zijn gericht op bondgenootschappen en col»
lectief handelen „en op overleg met onze vrien
den. Niet zozeer een eenzijdige politiek, van
manoeuvreren, zoals Kissinger voerde". Ball zei
dat als mogelijke opvolger van Kissinger ook
Paul Austin is genoemd, directeur van de Coca
Cola maatschappij.
