i
Pond zakt
nog verder:
beneden 4,-
Nieuwe missiesecretaris
John Koek niet gewijd
9n toch geen „leek"
[ijzelingsdrama in
luitsland eindigt
iet zelfmoordpoging
Carter plukt voordeel in
Amerikaans graanland
wil banden
et Zuid-Af rika
andhaven
L£d.
h
Groei wereldbevolking is sterk afgenomen
Proces tegen politiemannen verstoord
Kerk
en
wereld
KORTE
METTEN
R llDAG 29 OKTOBER 1976
LEIDSE COURANT?
PAGINA 11
(Upi) Een 23-jarige West-
heeft gisteren vier gijzelaars
jet tijdens een acht unr durende
volging door de politie. Aan het
kwam een eind toen de man
Jf door het hoofd schoot Hij heeft
moordpoging overleefd. De gegij-
bleven allen ongedeerd,
on volgens de politie allemaal toen Paul
r werd afgewezen door zijn vriendinnetje.
>rak de. 23-jarige Porscher, ex-lid van het
vreemdelingenlegioen, in bij een flat in
en probeerde daar een 41-jarige moeder
e kinderen te verkrachten. De vrouw deed
alsof ze een hartaanval kreeg en werd vervolgens
met de kinderen in een kelder opgesloten.
Vervolgens viel Porscher een meubelwinkel bin
nen en nam een 23-jarige verkoopster als gijzelaar
mee. Toen de politie hem onsingeld had kreeg hij
een vluchtauto met het dreigement dat hij anders
het meisje zou doden. Later werd de verkoopster
ingeruild tegen een politieman. Op de vlucht naar
Simmerath bij de Belgische grens liet hij de agent
vrij en vluchtte door de mist en de bossen. Toen
de politie hem weer op de hielen zat gijzelde hij
een monteur in een garage, die hij later weer
uitwisselde tegen een politieagent Uiteindelijk
stopte Porscher bij een speeltuin, stapte uit en
schoot zich door het hoofd.
Salvor
toch
in
a blijven
lam - (ANP) - De Ne-
Ise zeesleper Smit Salvor
ar bemanning moeten
)ig op Cuba blijven. Dit
imit Internationale N.V.
leeld.
en bemanning krijgen
jestemming van de Cu-
autoriteiten de haven
ibella de Sagua te verla-
olang het gerechtelijk
lerzoek niet is afgeslo-
rder deze week lieten zo-
heer Klepke van Smit
tionale als het ministerie
litenlandse zaken weten
schip en zijn 22 beman-
len toestemming hadden
n Cuba te verlaten.
(Van onze correspondent Simon Win
chester)
WASHINGTON De welvarende
graanverbouwers van de Amerikaanse
laagvlakte houden de sleutel in handen
tot de 60 stemmen in het college van
kiesmannen, die deze acht staten ople
veren. Ze zitten er warmpjes bij het
gemiddelde inkomen van een boer in
Iowa bedraagt 40.000 dollar per jaar.
Dit feit, en de garantie dat dit jaar
opnieuw een gigantische oogst aan
graan en sojabonen weer voor nieuwe
welvaart zal zorgen, zou het president
Ford in deze staten gemakkelijk moe
ten maken. Maar in tenminste drie
staten hangt Fords lot aan een zijden
draad, en in twee andere staten zal hij
zonder twijfel verliezen.
Zelfs diep in het korenland, waar de
graanprijzen hoog zijn, de velden won
derbaarlijk uitgestrekt en waar een con
servatieve traditie blijft hangen, wordt
de president met enig argwaan beke
ken. De reden daarvoor is het embargo
dat president Ford vorig jaar op de
graanverkopen naar het communisti
sche blok heeft gelegd. De graanboeren
hebben het hem nog niet vergeven.
De president heeft in een aantal van
deze boerenstaten een onbedreigde
voorsprong op zijn rivaal Carter. De
opiniepeilingen geven hem een voor
sprong op de droge en barre vlakte van
Noord-Dakota en bij de golvende ran
ches van Nebraska een staat die zo
groot en zo dun bevolkt is dat het derde
district voor het congres tweemaal zo
groot is als Engeland. Maar die omvang
telt niet mee in de race om het Witte
Huis: de staten met veel kiesmannen
zijn van meer betekenis.
De werkelijke belangrijke staten in dit
gebied zijn Minnesota (10 stemmen),
Wisconsin (11) en Missouri (12) en al
deze staten zijn Carters terrein of zullen
het hoogst waarschijnlijk zijn.
Minnesota, het bastion van Hubert
Humphrey's Democratische landarbei
derspartij, was de enige graanstaat die
Kennedy steunde in 1960 en de enige
die in 1968 tegen Nixon stemde (hoewel
er een ommezwaai was in 1972). De
enorme steun aan Carter was al zeker
voordat Carter als zijn vice-presidents-
kandidaat Walter Mondale uitkoos,
naast Humphrey de tweede Senator
voor Minnesota. Deze uitverkiezing
bond het „land van de tienduizend me
ren" voorgoed aan Carter.
Wisconsin, een staat met sterke wortels
in een liberaal Scandinavië, zoals trou
wens ook Minnesota, is nog niet rots
vast aan Carter gebonden. De staat
heeft een reputatie zich nogal eens wis
selvallig op te stelen: het koos de be
ruchte Joe McCarthy en vervolgens Wil
liam Proxmire. Traditioneel stemt Wis
consin Republikeins in de presidentiële
race, maar Democratisch voor Senaat
en Huis van Afgevaardigden. De staat
is sterk katholiek, en nogal velen zijn
wantrouwig "over Carters visie inzake
het abortus-vraagstuk.
Duizenden Oost-Europeanen wonen in
de kleine huizen van Milwaukee en
Green Bay. En de komst van Gene
McCarthy, als kandidaat voor de „derde
partij" in de presidentiële race, moet de
kansen van Carter verminderen. Maar
de ontevredenheid van de boeren over
Ford en de invloed van „buurman"
Mondale en de liberale traditie in de
hoofdstad Madison, kunnen Carter op
2 november in Wisconsin over de brug
helpen.
In Missouri is de steun voor Carter
vanuit het zuiden doorgedrongen. St.
Louis en Kansas City geven Carter de
traditionele Democratische steun uit de
steden die hem elders in de vlakte
ontbreekt. En ontevreden boeren uit het
noorden kunnen de oud-gouveneur van
Greorgia verder helpen.
De Republikeinen hopen nog dat popu
laire kandiaten, die zekere winnaars
zijn in de strijd om de zetel van Huis
en Senaat van Missouri, Ford de over
winning kunnen bezorgen. Maar onbe
vooroordeelde waarnemers achten dit
onwaarschijnlijk, en geven Carter de
kans op een kleine overwinning.
En tenslotte Iowa, Kansas en Zuid-Da-
kota, drie staten met in totaal slechts
19 kiesmannen. In Iowa begon Carter
in januari zijn race, en de Democraten
zouden nu voor het eerst in dertig jaar
deze staat kunnen winnen. Zuid-Dakota
is er trots op het lan0 George McG-
ovem te hebben gegeven, de door Ni
xon in 1972 verslagen Democratische
kandidaat Zuid-Dakota is er sterk toe
geneigd ieder uit het Witte Huis te
werken die herinnert aan de wereld van
Nixon. En Kansas, thuisland van Fords
vice-presidentskandidaat, senator Bob
Dole, is een staat die de Republikeinen
natuurlijk niet mogen verliezen.
De enige moeilijkheid is dat Kansas
waarschijnlijk toch verloren gaat. Kan
sas heeft de traditie dat het zijn zonen
in de steek laat als de nationale situatie
dit vraagt Maar wanneer president
Ford zich zelfs niet zeker kan wanen
van Kansas, dan is het erg slecht met
hem gesteld in een gebied dat de Repu
blikeinen eens zonder enige twijfel hun
eigen terrein konden noemen.
Brandweerlie
den ruimen de
ravage op in de
lobby van het
hoofdkwartier
van Interpol in
Parijs, nadat
daar gisteren
een bom was
ontploft. De
schade aan ge
bouw en inte
rieur is aanzien
lijk.
Washington (UPI) De groei
van de wereldbevolking is de
afgelopen vijf jaar vertraagd,
zowel door lagere geboorten-
cijfers en een algemeen stre
ven naar kleinere gezinnen, als
door het van honger omkomen
van zeker twee miljoen men
sen in ontwikkelingslanden.
Tot deze conclusie is het in
Washington gevestigde onaf
hankelijke internationale
„Worldwateh Institute" geko
men.
Deze ontwikkeling zal zich in
de rest van deze eeuw voort
zetten, maar het is de vraag
of de aanhoudende verlaging
van de geboortencijfers of een
toeneming van de sterftecij
fers de grootste invloed zullen
hebben, aldus het hoofd van
het instituut, Brown. Volgens
hem zijn vooral in landen als
India, Bangladesj, Sri Lanka
en in delen van Afrika talloze
slachtoffers gevallen als ge
volg van de honger.
Vorig jaar bedroeg de gemid
delde bevolkingsaanwas over
de gehele wereld 1,64 pet, te
gen 1,9 in 1970. De verlaging
van het geboortencijfer in Chi
na in de afgelopen vijf jaar
van 32 tot 19 per duizend
noemde Brown wellicht het
grootste succes op het gebied
van de geboortenregeling Een
ander hoopvol teken achtte hij
de vermindering van de bevol
kingsgroei in de Verenigde
Staten met éénderde.
„De stijging van de geboorten-
percentages die in de loop van
de jaren zeventig werd ver
wacht in verband met het vol
wassen worden van de kinde
ren van de bevolkingsexplosie
na de Tweede Wereldoorlog, is
uitgebleven," aldus Brown.
ITORK Rtr) De landen van de Europese Gemeenschap
gisteren verklaard, dat de wereldgemeenschap banden met
anke minderheidsbewind in Zuid-Af rika moet handhaven
Ie een vreedzame wijziging aan te moedigen. Dit standpunt
oor de Nederlandse ambassadeur dr. J. Kaufmann vertolkt
lgemene vergadering van de Verenigde Naties.
UI Zuid-Af rika uit alle kringen wensen oprecht een vreedza-
randering en een beëindiging van de apartheid, aldus de
ring van de .negen'. Volgens dr. Kaufmann betekent apart-
en dagelijkse belediging voor miljoenen mensen. „De volke-
n onze landen voelen een groeiende emotie en verontwaardi-
ver het feit dat dit systeem van geinstitutionaliseerde rassen-
ng nog steeds bestaat. Wij veroordelen het stelsel van
g gescheiden gemeenschappen voor verschillende rassen en
treuren de weigering van de Zuidafrikaanse regering om
in te slaan naar een werkelijk multiraciale gemeenschap."
ïgen' kunnen het er niet mee eens zijn, dat blanken in
frika worden beschouwd als kolonisten die niet het recht
om te blijven.
Socialistische top
in Amsterdam
over vrede en
ve:
iligheid
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Ruim vijftig
socialistische politici en des
kundigen uit praktisch alle
Westeuropese partijen zullen op
5 en 6 november in Amsterdam
deelnemen aan een conferentie
over vrede en veiligheid, geor
ganiseerd door de Partij van de
Arbeid.
Verwacht wordt dat deze confe
rentie de aanzet zal geven tot
grotere vormen van samenwerk
ing tussen Westeuropese socia
listische regerings- en politieke
leiders met betrekking tot het
proces van ontspanning, Verze
kering van de veiligheid en te
rugdringen van de bewape
ningswedloop.
Aanwezig op de conferentie zul
len o.a. zijn Willy Brandt, voor
zitter van de SPD in West-Duits-
land, de Portugese premier Ma
rio Soares, de Britse minister
van defensie Mulley en de
Spaanse socialistische leider
Freddy Gonsalez.
LONDEN (ANP) Het pond sterling heeft op de
Londense wisselmarkt nog ongeveer een dollarcent
van zijn waarde in de voornaamste Westeuropese
valuta's verloren. Ten opzichte van de dollar gaf het
Britse geld een koersstijging te zien. De handel
verliep aanvankelijk nog nerveus, maar in de loop
van de dag werd de stemming steeds rustiger, en
nam de druk op het pond wat af.
De dollarkoers van het pond markt werd de koers van het
was bij het slot van donderdag P°nd vastgesteld op ƒ3,9165-
1,5685-1,5705, ruim één dollar
cent boven het laagste peil van
de dag. Er waren tekenen dat
de Britse centrale bank zich met
de handel bemoeide. Volgens
sommigen kocht de bank in het
begin van de handel vooral pon
den die voor onmiddellijke le
vering werden aangeboden.
Op de Amsterdamse wissel- dag.
ƒ3,9215, tegen 4,0355-/4,0405
bij de fixatie op woensdag. De
daling van het bankpapier was
minder groot. Het publiek dat
vandaag ponden wil inwisselen
voor Nederlands geld krijgt dan
3,96, ofwel zes cent minder
dan donderdag. De verkoopprijs
aan het publiek is vastgesteld
op ƒ4,16 tegen 4,22 op donder-
Bunnies
Christy Hefner,
de ergename
van de Playboy
onderneming is
hier omringd
door de beken
de „Bunnies"
tijdens een wel
komfeestje dat
ter gelegenheid
van haar bezoek
aan de Londen
se vestiging ge
geven werd.
BARCELONA (AP) Leden van de Spaanse
politieke politie hebben gisteren te Barcelona,
waar die dag een proces begon tegen vier politie-
inspecteurs die van wreed optreden werden be
schuldigd, op hun eigen wijze hun «misnoegen*
doen kennen.
Ongeveer 100 politie-in-burger van wie sommigen
ploertedoders bij zich hadden, sloegen twee getui
gen charge, werkten een advocaat van de getui
gen tegen de grond en jouwden de rechter uit toen
deze het gerechtsgebouw betrad.
Het proces duurde 90 minuten. De pers kwam er
niet aan te pas want de journalisten werden door
de politiemensen al dan niet hardhandig wegge
houden uit de zaal waarbij de waarschuwing werd
uitgesproken dat zij een pak slaag zouden krijgen
als zij zich niet verwijderden. Rechter Fernando
Nieto, wiens hele publiek uit politiemensen be
stond, gaf bevel dat het proces moest doorgaan.
Hij verwijderde twee geheime politiemensen uit de
zaal en zei dat hij alle commentaar op het proces
zou bewaren tot over drie of vier dagen, als hij
uitspraak deed.
■t als „de man die het weet", maar
er als privé-gelovige. die wat meer
I en gelegenheid heeft gehad om op
I gebied van de missie te studeren,
te denken en rond te kijken. Zo ziet
ui Koek s.m.a. (31), de nieuwe mis-
-seèretaris van het bisdom Rotter-
n zichzelf staan aan het begin van
Q nieuwe werkkring, die hij deze
and heeft overgenomen van pater J.
I Ik m.s.c., die na anderhalf jaar de
ik vervuld te hebben, zich inmiddels
weer als missionaris op de Filippij-
i bevindt.
Ij -hn Koek hoopt wat langer te blijven
ÉS^het Rotterdamse. Hij heeft „s.m.a."
gf iter zijn naam staan, hetgeen bete-
- -nf, dat hij deel uitmaakt van de
ciëteit voor Afrikaanse Missiën, alias
„paters van Cadier en Keer". Niette-
n is hij leek, géén priester. Dat hij
:h lid is met alle rechten en plichten,
mogelijk door de eigen aard van deze
ïciëteit", die geen religieuze congre-
tie is, maar een vereniging van pries-
■s, die missionair werkzaam zijn.
t denk wel, dat ik de eiiige ben, die
een dergelijke situatie verkeert", zegt
Hij gelooft dat een en ander belang-
is voor de toekomst: „Wil je als
sociëteit iets blijven betekenen, dan zul
je ook met leken moeten gaan werken.
Bestuur en provinciaal van de s.m.a.
staan zeer open hiervoor. Ook mgr.
Simonis vond het interessant In rrujn
kennismakingsgesprek zei hij: „Uw po
sitie als niet-gewijd pastor-missionaris
kan ook duidelijke maken, dat de mis
sionaire kerk geen zaak is van priester
of bisschop alleen, maar juist van iede-
Maar „leek" of „niet gewijd" of hoe dan
ook, de nieuwe missiesecretaris is zeer
missionair en pastoraal gericht ook in
zijn voorgeschiedenis. Geboortig uit
Haarlem kreeg hij een opleiding aan de
Hogeschool voor Theologie en Pasto
raat te Heerlen. Gedurende zijn stage
daar ging hij naar Ghana, waar hij twee
jaar in Teteman in hdt Keta-diocees
missionair werkzaam is geweest.
Hij hield zich daar bezig met de vor
ming van katechisten, hield samen met
de* mensen zondagsdiensten en gaf les
aan de pedagogische academie. Terug
in Nederland studeerde hij missiologie
en pastoraal-theologie aan de universi
teit van Nijmegen en deed daarna in
het dekenaat Brunssum in Limburg op
kleinere schaal wat hij nu in een heel
bisdom hoopt te doen.
Zijn twee jaar in Ghana ziet hij als een
belangrijke periode daarbij, vooral ook
omdat hij daardoor heeft kunnen kenni
smaken met het werk in het veld. „Men
probeert daar heel anders kerk te zijn
en dat is ook een beetje de lijn naar
mijn werk hier. We moeten de verschil
lende vormen van kerkzijn met elkaar
vergelijken. In Afrika is de kerk anders
dan in Latijns Amerika en daar weer
anders dan in Nederland. De ontwikke
lingen elders moeten dichter bij de gelo
vigen van hier worden gebracht. Missie
is meer dan het beeld, dat wij ervan
hebben. De zending van de kerk is zeer
breed en dat zou ik graag benadrukt
zien in acties, gesprekken en activitei
ten."
In dit verband ziet hij zijn taak als
tweeledig. Ten eerste als het verschaf
fen van informatie via begeleiding, het
geven van advies, hulp bij liturgievie
ring. Informatie over ontwikkelingen in
de derde-wereldlanden, de kerksituatie,
projecten en dergelijke. Ten tweede de
begeleiding van de vragen, die bij de
mensen opkomen rond kerk en wereld
en „mijn" plaats daarin.
In de praktijk zal dat voornamelijk
gebeuren via de dekenale werkgroepen,
die vertakkingen hebben naar de paro
chies. Nog niet alle parochies, maar dat
is wel het streven. Missie behoort tot
de verantwoordelijkheid van de kerkge
meenschap, ook de plaatselijke. Zij is
een wezenlijk element, zoals liturgie en
katechese.
Bij al het werk voor de missip, met alle
dimensies die dit begrip tegenwoordig
naar ontwikkelingssamenwerking en
vredeswerk heeft, ziet missiesecretaris
Koek als gezegd, zijn inzichten niet als
alleenzaligmakend. Het geven van infor
matie ziet hij als zijn hoofdtaak. Taak
van de groepen zal het zijn om te zien
hoe het verder moet met als kernvraag
hoe men probeert met elkaar kerk te
zijn en te trachten vanuit wat onduide
lijk is een weg te vinden.
Hij heeft zich dan ook geïntroduceerd
bij het aanvaarden van zijn werk met
een citaat uit het mede door hem ver
taalde boek „De opkomst van de derde
kerk" van de Duitse missioloog W.
Bühlman: „Het is tenslotte niet nodig
een landkaart van het Beloofde Land
te bezitten voor men Egypte verlaat".
In dienst van het Zwitserse
werkverband van kerken en
zendingsgenootschappen zijn
nu twee predikanten uit de
derde wereld werkzaam in het
zendingsgebied Zwitserland.
De predikanten F. Dankwa
uit Ghana en Ilabandi uit
West-Java gaan in Duitspre
kend Zwitserland onder meer
de scholen en kerkelijke ge
meenten langs om te informe
ren over de situatie overzee.
Ook nemen zij deel aan pro
gramma's voor het tegengaan
van de toenemende onkerke
lijkheid in sommige delen van
Zwitserland. In het Frans
sprekende deel van het land
is een dominee uit Haiti aan
het werk.
Solidaridad", de interkerkelij
ke actie voor solidariteit met
Latijns-Amerika houdt zater
dag 13 november een landelij
ke informatieve werkdag. De
ze weg in „De Open Hof' te
Amersfoort, beeft het karakter
van een instuif en biedt de
bezoeker de mogelijkheid deel
te nemen aan gesprekken met
een deskundige over diverse
onderwerpen. Ook zijn er boe
kenstands en films met infor
matie.
Twee Anglicaanse bisschop
pen, Michael Nuttal van Pre
toria en Timothy Bavin van
Johannesburg, hebben geza
menlijk hun gelovigen ver
zocht om vrijdags te vasten
uit sympathie met de slach
toffers van de apartheid en
voorts om situaties, gelegen
heden en organisaties te mij
den, waar naar ras wordt ge
discrimineerd. De Anglicanen
zouden ook welbewust per
soonlijke betrekkingen met
mensen van een ander ras
moeten onderhouden.
Met ingang van 1 november is
ds. J. van Dam te Sneek be
noemd tot algemeen secretaris
van de Unie van Baptisten Ge
meenten in Nederland. Hij
volgt ds. Th. van der Laan op,
die na een tienjarige dienst als
algemeen secretaris per 1 ja
nuari als conrector aan het
baptistenseminarium te Bosch
en Duin verbonden zal zijn.
Aan dr. G. D. J. Dingemans
te Driebergen, secretaris van
de hervormde raad voor de
catechese, is de prijs van het
LeidseX-egatum Stolpianum"
toegekend. Het legaat is in
1753 door Jan Stolp ingesteld.
Dr. Dingemans krijgt de prijs
voor de studie „Wetmatigheid
en wonder", waarop hij in
1974 is gepromoveerd. De be
kroning, aldus de toelichting,
moet worden gezien als erken
ning van het grote belang, dat
de studie van dr. Dingemans
heeft voor de confrontatie
tussen de christelijke religie
en de moderne wetenschap
Studie in Vaticaan over „migrerende priester"
Het Vaticaan bestudeert het
denkbeeld van de instelling
van het instituut van de „mi
grerende priester" die van het
platteland naar de land of
van het ene naar het andere
land gaat.
De studie bevindt zich nog in
een allerprilst voorstadium en
is niet rijp voor bespreking op
de bisschoppensynode van vol
gend jaar. Zij beoogt verande
ringen aan te brengen in de
huidige figuur krachens welke
de priester te werk is gesteld
in een bepaald bisdom waaruit
hij niet zonder zijn eigen goed
keuring en die van zijn bis
schop kan worden overge
plaatst
„Br is groter mobiliteit nodig
als antwoord op het internatio
nale tekort en de slechte distri
butie van priesters", verklaar
de een Vaticaanse woordvoer
der. „De diocesane structuur
was goed voor een statische
samenleving en zo is het eeu
wenlang geweest Maar van
daag, in een migrerende maat
schappij, is behoefte aan een
rationeler verdeling van het
priesterbestand".
In de rooms-katholieke kerk
doen zich de laatste jaren
dringende tekorten aan ziel
zorgers voor in werelddelen
als Latijns-Amerika en, iets
minder, West-Europa, terwijl
hun aantal toeneemt in Afrika
en andere voormalige missie
gebieden.
In veel Europese landen zijn
er op het platteland overvloe
dig veel priesters en zijn er
veel te weinig in de stedelijke
conglomeraties, waar ze het
meest nodig zijn. De verande
ring zou volgens de woord
voerder geleidelijk op gang
komen en althans in het begin
op basis van vrijwilligheid
worden toegepast
