Einstein on the Beach
Katecheten oneens met
bisschoppen over nieuwe
benoemingsregelingen
Fascinerend muziektheater
om zelf in te vullen
Paulus de Boskabouter De Toverhoed
Suske en Wiske De Raap van Rubens
(ft jij hier niet staan waterogen, hé! Vooruit, soep maker,!
Lucky Luke „De genezing van de Daltons"
d
KORTE
METTEN
PAGINA 14
LEIDSE COURANT
DINSDAG 26 OKTOBER 19761
Vrijdag en zaterdag heeft een
uitverkochte Rotterdamse
schouwburg telkens zonder
pauze van 7 tot 12 's avonds
„Einstein on the Beach" (Ein
stein op het strand) onder
gaan. De meeste aanwezigen
spijbelden wel eens even
maar vrijwel allen keerden
spoedig naar hun plaatsen te
rug omdat zij het spel dat
Robert Wilson, Philipp Glass
en Andrew de Groat met rea
listische en surrealistische
beelden, klanken en bewegin
gen speelden, wilden blijven
volgen, ook zonder dat er van
een geprofileerde handeling
een verstaanbare tekst, een
duidelijke bedoeling sprake
was. De aanwezigen waren
doe-het-zelvers; zij moesten
voor eigen rekening en risico
voor bedoeling en betekenis
zorgen.
Zowel Wilson als Glass deden
hier al eerder van zich spre
ken. Wilson gaf in het Holland
Festival 1971 zijn „Deafman
Glance" (Blik van een dove) en
Glass gaf in 1975' concerten
van zijn „minimal music", mu
ziek waarin een simpel motief
met minimaal kleine verschui
vingen eindeloos wordt her
haald zoals Wilson zijn acteurs
met nauw merkbare wijzigin
gen, en doorgaans in „slow
motion", geruime tijd hetzelf
de laat acteren, mimeren, be
wegen. Het tweetal past dus
goed bij elkaar, evenals cho
reograaf De Groat.
In „Einstein" blijkt nu dat een
op de tel uitgekiende samen
werking het ene medium in
niet geringe mate de zeggings
kracht van het andere ver
sterkt. Het procédé ging zo:
Wilson tekende en verklaarde
de situaties; Glass maakte zijn
muziek; op die muziek werkte
Wilson zijn scènes (met décors,
attributen, enz.) en De Groat
zijn dansen uit.
De titel houdt verband met
Einstein, die als de natuurkun
dige van de relativiteitstheorie
een tijdvak representeert, na
melijk van de stoomtrein (eer
ste beeld) tot het ruimteschip
(laatste beeld). Ook al ziet u
Einstein op een verhoging in
de orkestbak lange tijd viool
spelen, het gaat niet om hèm
want hij is alleen symbool.
„On the beach" slaat op de
verfilmde roman van Shute,
waarin een duikboot boven
water komt en de manschap
pen ontsteld bemerken dat zij
de enige overlevenden op aar
de zijn.
Tussen begin en slot zijn er
enkele processen voor een
rechtbank, die onder meer sa
menhangen met het misbruik
dat de politiek van de weten
schap maakt Tal van telkens
terugkerende personen, din
gen, handelingen roepen trou
wens associaties op: de driftig
in de lucht schrijvende reke
naar, het constant hoofd
schuddend een boek lezende
meisje, de gevangenisscène.
Hierdoor en door verschillen
in ruimte en tijd tussen toneel
en wereld dwingt Wilson de
toeschouwer te vergelijken, te
denken en conclusies te trek
ken.
Om dit te kunnen bereiken,
moet het effect van elk be
standdeel optimaal zijn. Aan
montering, uitbeelding, mu
ziek en dans zijn kosten noch
moeite gespaard. Iedereen
lijkt voor zijn taak berekend
te zijn, ook de mensen die de
niet geringe mechanische ap
paratuur bedienen. De muziek
wordt geproduceerd rond twee
electrische orgels door electro-
nisch versterkte viool, tenor
sax, bas-klarinet en nog het
een en ander en verder door
een koor (soms tevens acteurs
en dansers) die zingen op cij
fers, vokalen of lettergrepen.
Ook al kan men zich afvragen
of de van het Verre Oosten
afgekeken „slow motion" en
minimal effecten" bij ons op
den duur voldoende zullen
aanspreken, ook al stelt men
vast dat er voor oog en oor
effecten waren die de kitsch
naderden, dan nog moet het
geheel een unieke ervaring
worden genoemd.
J. KASANDER
Piero Fassoni, jong Italiaans
kunstenaar, exposeert voor het
eerst in ons land bij Galerie
Hüsstege, Westermarkt 27, Am
sterdam. Tot 11 november.
Het ensemble Musica Son geeft
zaterdagavond 30 oktober in de
Engelse Kerk, Riouwstraat 2
Den Haag, een concert onder de
titel „Een avond muziek". Uitge-
voerdworden Miserere van
Georg Poss en Musikalische
Exequien van Heinrich Schütz,
aangevuld met enkele orgelwer
ken uit die tijd.
In de Centrale Bibliotheek, Dr.
H. Colijnlaan 343 Rijswijk
wordt van 1—18 november een
tentoonstelling gehouden van
poppen van Betty Bekkema Eg
berts.
Toneelgroep Randstad speelt op
9 en 10 november in het Con
gresgebouw te Den Haag „De
goede mens van Sezuan" van
Bertold Brecht onder regie van
George van Woerden. Met dit
stuk neemt Randstad op 27 no
vember deel aan het toneelcon
cours te Elsloo.
Galerie Centre de l'Art, Java-
straat 106 Den Haag, exposeert
van 29 oktober—21 november
ceramiek van Nelly Breescho-
ten, zijden ikonen van Lilia van
West de Veer en miniaturen van
Leo van Dam.
Volksmuziek uit Vlaanderen
wordt zondagmiddag 31 oktober
ten gehore gebracht in de aula
van het Haags Gemeentemu
seum door muzikanten gegroe
peerd rond de grote volksmu
ziekkenner uit België, Hubert
Boone.
Kleine beeldhouwkunst van de
Grieken: terracotta's is de titel
van een rondleiding op zondag
middag 31 oktober in het Haags
Gemeentemuseum door mej. dr.
Béatrice Jansen.
Modetijdschriften in de 20ste
eeuw is de titel van een inlei
ding, die mej. G. Meij op zon
dagmiddag 31 oktober houdt in
het Kostuummuseum te Den
Haag.
In Ziekenhuis Sint Antoniusho-
ve te Leidschendam worden ge
durende de maanden november
en december foto's van Piet
Brantjes geëxposeerd.
Galerie—t, Keizersgracht 97
Amsterdam, exposeert van 30
oktober t/m 28 november schil-,
derijen en grafiek van Ton van
De Chr. Gem. Zang— en Orato
riumvereniging Zanglust con
certeert dinsdag 9 november
o.l.v. Herman de Wolff in de
Andreaskerk te Leidschendam.-
Uitgevoerd worden werken van
Vivaldi, Mozart en Mendelssohn.
Medewerking verlenen Germai-,
ne Stordiau sopraan, Molly Mi
chel alt—mezzo, Gerard van
Dolder tenor, John Janssen bas
en het Haags Begeleidingsor
kest.
Toneelgroep Centrum geeft op
donderdag 11 en vrijdag 12 no
vember in hetHOT de eerste
voorstellingen voor Den Haag
van „Spiegels" van Dimitri
Frenkel Frank, dat in de regie
van Eddy Habbema wordt ge
speeld door Ingeborg Elzevier
en Frans Vorstman.
Vijftig Nederlandse edelsme
den exposeren van 29 oktober
t/m 22 november hun recente
werk op een verkooptentoon
stelling in het Goud—, zilver- en
klokkenmuseum te Utrecht.
John Lantings Theater van de
Lach geeft op zaterdagavond 6
november in de Kleine Schouw
burg te Rijswijk een voorstel
ling van het blijspel „Inpakken
en wegwezen".
Aan de Universiteit van Leiden zijn
geslaagd voor Doet. ex. Nederlands
recht: mej. C. C. M. Boeren, G. J.
H. Doornewaard, mej. G. M. T. L.
Kikkert, A. L. Levisson, B. H. Croon,
M. A. M. Dankelman, T. A. G. de
Jager, P. R. Leuenaar, mej. C. C.
Los, A. W. Maat, E. J. B. Gratama,
A. Ruis, B. ten Wolde.
Doet ex. Japans: W. J. Boot (Lei
den).
Kand. ex. Semitisch; P. A. Siebesma
(Leiden).
Kand. ex. culturele antropologie: D.
W. W. Takkenberg (Leiden), E. Key-
ser (Leiden).
Doet. ex. culturele antropologie: A.
W. v. d. Hoek (Leiden).
Kand. ex. niet-westerse sociologie: J.
M. Wierema (Leiden), mej. W. J. F.
M. Bollen (Leiden), mej. B. Glastra
van Loon (Leiden).
Kand. ex. biologie B1W: C. F. M. V.
Schravendijk (Amsterdam).
Biologie BIG: J. M. C. V. v.d. Salm
(Zoeterwoude).
Biologie B5: C. J. L. Scholtes (Lei
den), P. G. Mostert (Leiden).
Dcot. ex. natuurkunde: F. J. A. M.
Greidanus (Leiden).
Doet. ex. biologie: C. van Achterberg
(Waarden).
Doet. ex. geologie: R. C. Berg (Den
Haag).
Kand. ex. farmacie: L. M. Krijsman
(Leiden), R. M. Veldmeyer Leiden).
Dcot. ex. farmacie: mevr. J. J. A.
Reust-Keiser (Leiden), J. A. M. Vinks
(Leiden).
Kand. ex. geneeskunde: mej. A. Beij-
levelt (Voorschoten), L. P. V. Duijn
(Leiden), mej. J. C. Luchmun (Aru
ba), A. G. Mastenbrok (Leiden), mej.
J. A. V. Nifterik (Leiden).
Doet. ex. kunstgeschiedenis: R. van
Walsem (Leiden).
Kand. ex. Indo-Iraans: H. W. van
Santen (Leiden).
Theologie kerkelijk ex.: W. Vijfwin
kel (Utrecht).
Doet ex. nieuwe stijl: F. A. J. M.
Ancion (Den Haag), mej. T. Antheu-
nissen (Brussel), J. N. Bakhtali (Lei
den), mevr. E. C. Berkhout-Bakker
(Voorburg), mej. E. A. Beker (Voor
burg), P. de Beurs (Haarlem), B.V.
M. Crul (Leiden), R. L. Diercks (Am
sterdam), F. M. van den Engh (Lei
derdorp), mej. R. Fesevur (Rijswijk),
mej. G. E. de Greef (Den Haag),
mevr. H. E. Vriesendorp-de Haas
(Leiden), R. Hassankan (Haarlem) J.
L. A. van der Hoorn (Ter Aar), P.J.
H. W. Jansen (Breda), mevr. J. E. Ch.
Crul-Kelderhuis (Leiden), P. C. M.
Kist (Velp), B. Klaij (Delfgauw), J.
H. V. D. Knaap (Delft), P. J. M.
Konings (Overveen), H. M. J. A.
Kroon (Zwolle), H. J. G. Krouwer
(Rotterdam), mej. B. J. M. Mulder
(Wassenaar), mej. J. P. M J. van
Noort (Leiden), mej. C. Oostdijk (Ou
derkerk aan de IJssel).
mej. M. G. Poons (Den Haag), S.
Sanwikarja (Leiden(, mej. M. C. Snij
ders (Zwolle), mej. A. Stehouwer
(Arnhem), H. G. Stigter (Almelo), R.
L. M. Strijes (Tilburg), T. P. H. van
Thiel ('s-Gravenzande), R. J. Tjong-
sie-fat (Leiden), mevr. M. I. Bakkér-
Torenstra (Delft), L. H. Vonhogen
(Kerkrade), P. P. v.d. Vijver (Ravens-
waay), H. ter Wee (Leiden), P. v.d.
Weg (Wassenaar), mevr. C. Konings-
Wesselo (Tricht).
Gepromoveerd zijn: D. Knetsch (Bo
dengraven) aan de faculteit der wis
kunde en natuurwetenschappen.
A. F. P. M. de Goeij (Leiden) aan
de faculteit der geneeskunde.
Mevr. M. T. Sperber (Forest Hills,
USA) aan de faculteit der sociale
wetenschappen.
Aan de vrije Universiteit van Am
sterdam is benoemd: Mr. A. J- O.
baron van Wassenaar van Catwijck
(Den Haag) tot hoogleraar in het
privaatrecht aan de faculteit der
rechtsgeleerdheid.
PAARDENMARKT UTRECHT (25 okto)
Op de Utrechtse paardenmarkt zijn
maandag 390 dieren aangevoerd. De
prijzen waren: luxe paarden
2450—3400; werkpaarden 1400—2225;
oude paarden 12752075; 3-jarige
paarden 1225—1975; 2-jarige paarden
850—1600; veulens 400—1100; hitten
725—1150; ponies 150—550. Oude
slachtpaarden 3,804,70 per kg gesl.
gew. g jonge slachtpaarden 4,30—5,10
per kg. gesl. gew. De handel was voor
oude paarden rustig, voor jónge paar
den lui, duur en voor ponies traag.
VEEMARKT LEIDEN (25 oktt) Aan
voer 2507; slachrunderen 1388; varkens
191; schapen en lammeren 928. Prijzen
inguldens: stieren (resp. 1e, 2e kw)
6,90—7,30 6,60—6,80; vaarzen (resp. 1e
en 2e kw) 6,70—7,15 6,10—6,50; koeien
(resp. te. 2e en 3e kw) 6,30—7,15
5,40—6,10 4,90—5,30; worstkoeien
4,20—4,90; slachtvarkens (resp. extra
1e, 2e en 3e kw.) boven notering
3,15-3.17, 3,13—3.15 3,11—3,13;
slachtzeugön 2,60—2,6; zware varkens
3,00—3,05; Schapen 180—210; Lamme
ren 190—25 Overzicht (resp. aanvoer,
handel en prijzen): slachtrunderen
ruim-matig-iets lager, stieren stabiel;
varkens normaal-rustig-stabiel; schapen
en lammeren redelijk-redelijk-iets lager.
Eierveiling Bameveld (25 okt.) Aan
voer 910.720 stuks, stemming traag.
Prijzen in guldens per 100 stuks: eieren
van 50 gram 11,10; van 55 gram 12,67;
van 60 gram 13,61; van 65 gram 13,87.
(ANP 25.10.)
door Jean Dulieu
X-21 Opgelucht waren Paulus en
Ohoeboeroe de boom binnengegaan.
Vooral Oehoeboeroe was in een ech
te feeststemming. „Paulus", zei hij,
„zou je voor deze heiendal zeer
bijzondere gelegenheid niet een fles
je wijn boven halen? Mij dunkt dat
er reden genoeg is voor een hoede-
feest". „Ja, dat vind ik ook wel",
beaamde Paulus. Hij legde de hoed
zolang op tafel, maar hij stak wel een
vingertje op en sprak waarschuwend;
X-Zl
„Niet aankomen hoor. Het is tenslot
te een toverhoed. Misschien heeft ie
wel streken, net als Eucalypta". Oe
hoeboeroe knikte geruststellend en
toen daalde Paulus af in zijn wijnkel
dertje.
Je kunt) (Ooit al gehoord vancrème
loch ko) (a la LouiseHls je dal y
IHÉÜ
(c) Dargaud 1976
Met ingang van 1 augustus zijn er nieuwe regelingen van
kracht geworden voor benoeming en ontslag van godsdienstle
raren bij het katholiek voortgezet onderwijs. Naar het Kath
oliek Schoolblad in haar jongste nummer meldt, is tegen deze
regelingen van de kant van de katecheten veel verzet gerezen.
Na een opiniepeiling onder de bijna zevenhonderd leden heeft
het bestuur van de Vereniging van Katechese Docenten
(V.K.D.) de regelingen op een bepaald punt zelfs onaanvaard
baar genoemd.
Volgens het Katholiek School- legd, tegen de star dogmati-
blad gaat het hierbij om de sche inhoud die zij eraan ge-
relatie tussen de katecheten en
de bisschop van het bisdpm
waarin hun school is gelegen.
Zoals alle andere docenten,
worden ook de katecheten be
noemd door het schoolbestuur.
Zij echter hebben daarvoor
een akkoordverklaring nodig
van hun bisschop vanwege de
inhoud van hun vak en de
betekenis daarvan zowel voor
de katholieke school als voor
de kerkgemeenschap.
De katecheten, aldus het Kath
oliek Schoolblad, stellen van
hun kant een goede relatie met
de bisschoppen wel op prijs
vanwege de verbindingen van
de schoolkatechese met het le
ven en de leer van de kerkge
meenschap. Zij protesteren
echter tegen de autoritaire ma
nier waarop de bisschoppen
deze relatie hebben vastge-
ven en tegen het feit, dat zij
de katecheten nauwelijks een
reële beroepsmogelijkheid
hebben gelaten voor het geval
de bisschop hun akkoordver
klaring wenst te weigeren of
in te trekken.
In een verklaring zegt de Ver
eniging van Katechese Docen
ten, dat de verantwoordelijk
heid van de katecheten en van
heel de kerkgemeenschap, óok
inzake de verkondiging van de
leer van de kerk, in de rege
ling niet tot uitdrukking komt.
Voorts, dat de eigen verant
woordelijkheid van besturen
en van heel de schoolgemeen
schap, ook voor doelstelling en
inhoud van de schoolkateche
se, wordt genegeerd en dat de
regelingen geen rekening hou
den met ontwikkelingen in
kerk en samenleving, welke
ook tot belangrijke verscnui-
vingen hebben geleid binnen
het katholiek onderwijs en de
schoolkatechese.
Tenslotte zegt de verklaring,
dat de rechtspositie van de
katecheet en de voor zijn werk
nodige geestelijke bewegings
vrijheid door de nieuwe rege
lingen sterk worden aangetast.
Het bestuur van de V.K.D.
wijst nu op de mogelijkheid
dat bestuur en katecheten zich
slechts formeel aan de regelin
gen zullen houden, maar in
werkelijkheid de relatie van
school en schoolkatechese tot
kerk en bisschop anders zullen
invullen dan de bisschoppen
verordenen. Het bestuur roept
alle betrokkenen op te blijven
zoeken naar een relatie tussen
school, schoolkatechese en
kerkgemeenschap die meer in
overeenstemming is met de
realiteit en met de beleving
van de direct betrokkenen.
In een voorlopig commentaar
heeft pater dr. P. Vriens, se
cretaris-generaal van de r.k.
kerkprovincie laten weten, dat
het secretariaat niet gelukkig
is met het standpunt van de
V.K.D., omdat naar zijn oor
deel wel degelijk rekening is
gehouden met de wensen van
de katechesedocenten. Of
schoon de bisschoppen de ver
antwoordelijkheid van school
besturen en katecheten erken
nen zijn zij niettemin van oor
deel, dat de uiteindelijke ver
antwoordelijkheid aan hen
toevalt. Nader beraad behoort
tot de mogelijkheden.
De bisschop van Roermond,
mgr. dr. J. Gijsen, heeft in het
seminarie Rolduc in Kerkrade
in nieuwe opleiding voor dia
kens geopend. Zijn bisdom is
het eerste in Nederland, dat
diakens gaat opleiden. Zeven
Limburgse mannen nemen
aan de opleiding deel. Gedu
rende het eerste jaar van de
opleiding, die in totaal vier
jaar duurt, volgen zij een
oriëntatiecursus van ongeveer
tien weekeinden in het semi
narie Rolduc.
Samen met enkele medici en
de rector van het Sint-Lauren-
tiusziekenhuis van Roermond
heeft pastoor J. Konings van
de St.— Jozefparochie de be
woners van midden-Limburg
gewaarschuwd tegen de 57-ja-
rige M.M.-S- en haar 25-jarige
dochter uit het Belgische Bree.
Beiden beweren paranormaal
begaafd te zijn en te beschik
ken over een „goddelijke won-
dermacht", waarmee zij doden
tot leven kunnen wekken. De
dochter, die werkzaam was als
laborante in het Roermondse
ziekenhuis, is inmiddels door
het bestuur geschorst. Het ar
beidsbureau zal moeten beslis
sen of wel of geen toestem
ming voor haar ontslag wordt
verleend.
De bisschop van Isernia in
Zuid-Italië, mgr. Achille Pal-
mieri, heeft de onder zijn bis
dom ressorterende priester
Olindo del Donno (63) uit Ba-
ri, alle kerkelijke functies
ontnomen, omdat de priester
had geweigerd zijn zetel in
het parlement op te geven. Hij
was in juni gekozen als afge
vaardigde van de extreem
rechtse partij MSI Hij was de
enige priester-parlementariër
Het concordaat, dat de betrek
kingen regelt tussen de kerk
en de Italiaanse staat ver
biedt dat priesters dergelijke
functies aanvaarden
De Franse traditionalistische
aartsbisschop Marcel Lefebvre
heeft een boekje gepubliceerd,
dat zijn theoretisch standpunt
moet verduidelijken en „een
licht van waarheid" moet wer
pen,, op de subversieve onder
nemingen van de tegenstan
ders van de kerk, bewust of
onbewust". Het 116 pagina's
tellende boekje, getiteld „J'ac-
cuse le concile" (Ik klaag het
concilie aan) heeft ten doel de
„ontmythologisering van het
concilie". Voorts wil mgr. Le
febvre de schadelijkheid"
van het concilie aan de kaak
stellen.
Paus Paulus heeft langer dan
een uur onder vier ogen ge
sproken met de Poolse kardi
naal Wyszynski, vermoedelijk
over diens opvolging, aldus
melt onze correspondent in
Rome
De primaat van Polen was
eind vorige week in Rome aan
gekomen. Naar wordt aange
nomen zal hij enkele weken in
Rome blijven. Kardinaal Wys
zynski heeft in augustus for
meel zijn ontslag aangeboden
vanwege het bereiken van de
75-jarige leeftijd.
Aangenomen wordt dat de
kardinaal vooral in Rome is
om met de paus persoonlijk
over opvolging te praten. Kar
dinaal Wyszynski is een om
streden figuur. Hij heeft wei
nig vertrouwen in de huidige
„Ostpolitik" van het Vatikaan.
Hij meent dat het Vatikaan
POOLSE KARDINAAL
WYSZYNSKI IN ROME
OVER OPVOLGING
teveel concessies doet aan de
communistische machthebbers
en te weinig terugverlangt en
terugkrijgt.
Om die reden wordt hij door
bepaalde groeperingen gezien
als een obstakel op de weg
naar betere betrekkingen tus
sen Polen en het Vatikaan.
Van de andere kant heeft Wys
zynski in de loop van moeilij
ke jaren een goed evenwicht
tussen de Poolse kerkprovin
cies en de Poolse overheid we
ten te ewaren.
De Poolse regering heeft
meermalen discreet laten
doorschemeren dat wat haar
betreft geen haast gemaakt
hoeft te worden met de opvol
ging van de kardinaal. Er
wordt in het Vatikaan dan ook
openlijk gesproken over een
aanblijven van Wyszynski.
Anglicaanse f
prinses „per
angeluk" ter
communie l
Prinses Alexandra van Kent -
heeft vorige week in de St.- I
Pieter in Rome „Per onge- |r
luk" de communie ontvan
gen. Aldus de officiële ker
kelijke commentaren op het
pas dezer dagen bekendge-
worden feit, dat aan de an-
glieaanse prinses de commu
nie was
De Britse prinses was in Ro
me ter gelegenheid van de
heiligverklaring van de
Schotse martelaar John Ogil-
vie. De echtgenoot van de
prinses is een afstammeling
van deze heilige.
Tijdens de door paus Paulus
opgedragen mis, reikte een
Franciscaner pater de com
munie uit aan de aanwezige
autoriteiten „Omdat hij de
prinses niet kende, en omdat
de prinses niet weigerde,
heeft hij ook haar een hostie
gegeven", aldus de verkla
ring van de vatikaanse auto
riteiten, zo meldt onze cor
respondent in Rome
De rector van het Schotse
college in Rome heeft het
Schotse college in Rome
heeft het uitgesloten ge
noemd dat het ontvangen
van de communie een bewijs
zou zijn dat de Britse prinses
naar het katholieke geloof
zou zijn overgegaan. Voor
anglikanen is er geen enkele
belemmering om tijdens
voor val heeft niettemin
vooral in en rond het Vati
kaan de nodige opschudding
veroorzaakt.
