£eidóc(3ou?a/rit
I 'k
Ombudsman
voor klachten
tegen overheid
Carl Gustaf en
Silvia komen zonder
plankenkoorts
Crisis in Ierland
Kruit voor
politiek vuurwerk
Meer vluchten op
Midden-Oosten
Subsidie voor
verbetering
van 40.000
arbeidsplaatsen
SPAARGIRO Uw uitgaven zwart op w it
De vlotste manier van modem betalen. Huur, gas. licht
Natuurlijk automatisch
En elke maand een vast
uw spaarrekening.
CjXVi-/nVa Z.O lij i U
LililDöili CU U KAÏN
12
ri een onzer verslaggevers)
iCKHOIJM „Net, staatsbezoe-
vind ik zeker geen verspilling
tijd en geld", antwoordt Carl
itaf van Zweden op een vraag
r de zin van het officiële bezoek
hij van maandag t/m woensdag
aan ons land zal brengen. „Mits
quaat georganiseerd en met een
1 program, lijkt me een s taats be-
i voor het ontvangende land een
na gelegenheid zich te presente-
vervolgt de 30-jarige koning,
st hem op de sofa zit koningin
ia met wie Carl Gustaf ruim drie
inden geleden is getrouwd. Voor
3-jarige koningin wordt het Neder-
Ise bezoek haar eerste officiële
■eden in het buitenland,
ft ze plankenkoorts? Is de aanpas-
aan haar nieuwe positie moeilijk?
t valt wel mee", antwoordt de
ingin lachend, „u moet bedenken,
contact met het publiek in mijn
rmalige werkkring de gewoonste
t van de wereld was". De koningin
vijst daarmee naar de Olympische
Jen van 1972 in Munchen, waar zij,
ia Sommerlath, het corps gast-
jwen leidde en haar huidige echt
st ontmoette.
e" antwoordt de koning op een
ere vraag naar het komende be-
c aan Nederland, „ik hoef de
ïedse regering geen verslag uit te
igen. „Dat is ook niet nodig want
mij reist de minister van buiten-
ise zaken Karin Söder mee. Deze
tijdens het bezoek ook van gedach-
kunnen wisselen met haar Neder
landse collega".
Toch ziet Carl Gustaf ook zonder We
zenlijke macht een taak voor zichzelf
in de Zweedse maatschappij. „Men
kan me beschouwen als de „vertegen
woordiger" van Zweden naar buiten",
zegt de koning, „iemand die zich na
mens zijn land zo breed mogelijk in
formeert".
Een punt dat ditmaal Carl Gustaf
bezocht ons land eerder zijn bijzon
dere belangstelling heeft is de Neder
landse waterhuishouding en de laatste
fase van het delta—plan. Als een man
die interesse toont in milieuvraagstuk
ken, hoopt de koning zich'op de hoog
te te stellen van de problematiek rond
•het afsluiten, resp. openhouden van de
Oosterschelde.
In eigen land heeft de discussie over
het vraagstuk van de kernenergie zijn
aandacht. Is hij daarbij niet bang dat
de politieke aspecten van dat pro
bleem het was een belangrijk „is
sue" bij de jongste verkiezingen
hem toch tot een politieke uitspraak
kunnen verleiden?
„Nogmaals", antwoordt Carl Gustaf,
„ik mag geen rechtstreekse opinies
uitdragen. Dat wil natuurlijk niet zeg
gen, dat ik niet mijn eigen denkbeel
den heb."
Desgevraagd wil de koning wel beves
tigen, dat hij soms iets minder geluk
kig is met het feit dat hij zijn woorden
op een goudschaaltje moet wegen. Hij
beschouwt dat echter, alles bij elkaar
genomen, als de schaduwkant van een,
taak die hem overwegend bevrediging
schenkt.
Brede lagen van de Zweedse bevol
king lijken, intussen niet minder be
lang te stellen in een vorst die, niet
meer is dan een „boegbeeld op het
schip van staat'Mntegendeel, Carl
G istafs recente huwelijk heeft geleid
tot een nieuwe hausse in de belang
stelling voor het vorstenhuis. In de
prentbriefkaartenmolens van de kios
ken houdt „stedenschoon" zich maar
moeizaam staande tagen kiekjes van
het jonge vorstenpaar en diezelfde
foto's worden, naar believen uitver
groot, door warenhuizen in Stockholm
op speciale stands verkocht.
Ook de kranten hebben belangstelling
voor „royalty". Enkele grote Zweedse
dagbladen hebben met kennelijk ge
noegen voldaan aan het door koningin
Juliana tot hun correspondenten ge
richte verzoek te willen melden, dat
zij er niet aan denkt om binnenkort
af te treden. Die uitspraak van de
Nederlandse vorstin was iri Stockholm
voorpaginanieuws.
De Nederlandse en Zweedse koninklij
ke families hebben overigens geen
staatsbezoeken nodig voor geregeld
contact. Koningin Juliana is de meter
van koning Carl Gustaf en deze heeft
zijn peetmoeder vorig jaar nog een
privé—bezoek gebracht. Nederland,
met name Amsterdam, is ook voor
koningin Silvia geen witte plek op de
kaart. „Toen ik indertijd in Dusseldorf
woonde", vertelt zij, „ben ik diverse
keren in uw land geweest. Ik ben do)
op al die Indische eethuisjes en ook
met vis kunnen uw koks uitstekend
Het Zweedse koningspaar
overweg
Het gesprek, is voor Zweedse begrip
pen een vrij unieke gebeurtenis, zeker
in vergelijking met de periode van de
vorige koning, Gustaf Adolf, grootva
der van de huidige koning, die vol
strekt ontoegankelijk was voor de
pers.
Koning Carl Gustaf en koningin Silvia
bewonen nog steeds de vroegere vrij-
gezellenvleugel van de koning in het
koninklijk paleis van Stockholm. Aan
meer „levensruimte" wordt momen
teel echter druk gewerkt.
Zo grimmig kan het slot niet zijn, of
op de binnenplaats spelen kinderen
krijgertje niet geimponeerd door de
witgehelmde soldaten die bij de diver
se ingangen de wacht houden. Ook de
koning is van oordeel, dat hij ondanks
het protocol wel benaderbaar is voor
de „man in de straat".
„Wist u, dat mensen in nood zich
rechtstreeks tot mij kunnen wenden",
merkt Carl Gustaf op. „Maar dik dat
in uw verhaal echter niet teveel aan",
verzoekt hij, „anders komt iedereen
nog".
DE PERSOONLIJKE CONTOUREN VAN MR. VAN AGT
als kandidaatlijsttrekker van het CDA, die gisteren op deze
plaats zijn geschetst, hebben nog niet de vraag beantwoord
of hij op dit moment voor de nieuwe partij-formatie tevens
de best mogelijke keuze mag heten. Ook CDA-voorzitter
Steenkamp onderkent bijvoorbeeld duidelijk het gevaar, dat
het aanwijzen van Van Agt de abortuskwestie als een
kernpunt in de verkiezingsstrijd brengt En dat wil het CDA.
niet, zegt hij. Terecht, want hoe fundamenteel die zaak ook
is: het zal in de komende maanden toch eerder om andere
problemen gaan, vooral van sociaal-economische aard.
Gegeven (je situatie waarin het land verkeert, wordt van
de partijen een eigen visie gevraagd op heel die bijkans
onontwarbare kluwen vraagstukken, waaruit trefwoorden
opklinken als werkloosheid, inflatie, lonen, prijzen, winsten,
investeringen, vermogensaanwasdeling en compensaties.
Het CDA heeft bepaald wel een eigen kijk op wat er hier
moet en kan gebeuren, maar Van Agt is op dit terrein zeker
geen specialist en wil ook niet doen alsof. Dat kan hem
gemakkelijk parten gaan spelen in een confrontatie met
PvdA-lijsstrekker Den Uyl.
DE VRAAG KOMT DAARBIJ OOK OP, hoe hii zelf zijn
eigen politieke toekomst ziet. Hij komt ongetwijfeld in de
Tweede Kamer, maar blijft hij daar ook? Als fractievoorzit
ter nadat Andriessen en Kruisinga, eventueel ook Aantjes,
minister ziin geworden? Mogelijk ziet hij zichzelf tevoren
nog als kabinetsformateur of informateur, maar steekt er
ook een minister-president in? Of keert hij terug op Justitie,
hoewel hij naar eigen zeggen als minister al tropenjaren
achter de rug heeft en het welletjes vindt?
Het antwoord op dit soort vragen hangt uiteraard mede
af van de politieke situatie die op kortere of langere termijn
gaat ontstaan na het geruchtmakende regeer-akkoord,
waarbij de PvdA zich door de PPR in de tang heeft laten
nemen, en die gisteravond ook binnen het Catsbuis het
nodige stof heeft doen opwaaien.
MINISTER LUBBERS (37) van Economische Zaken is door
het CDA-bestuur blijkbaar nog niet rijp genoeg geacht om
de eerste gezamenlijke lijst aan te voeren, en dat is jammer.
Hij komt minder in de publiciteit, omdat zijn vak nu
eenmaal moeilijker aanspreekt, maar wie leest wat hij te
zeggen heeft, of hem op een spreekbeurt het woord hoort
voeren en met politieke tegenstanders in debat ziet gaan,
wordt telkens opnieuw getroffen door zijn algemene visie.
En ronduit indrukwekkend is de greep die hij heeft op zo'n
weerbarstige stof als er zit in zijn portefeuille, die van
zwaarwegend belang is voor onze nationale welvaart.
WANNEER LUBBERS ALS SECONDANT naast Van Agt
in de stembusstrijd komt te staan dan zal dat ook wel
blijken. Die steun lijkt een noodzakelijke aanvulling, die
lijsttrekker Van Agt ook wel zal hebben bedongen. Want
politiek vuurwerk is boeiend, maar er is wel economisch
buskruit voor nodig om het de lucht in te krijgen.
Iogpatiënt
nodig
chtoffer
I a gezwel'
PUT (ANP) - Jaarlijks
14 tot 25 patiënten onna
re oerlijden aan een kwaa-
jj| g gezwel binnen het oog.
ae conclusie komt de oo-
Ir. W. A. Mansholt, lector
het pathologisch-anato-
instituut in Rotterdam,
Q beschouwing over het
open van het regelmatig
lerzöek van een groot
jje an de Nederlandse bevol-
is dr. Mansholt zien
meer ziekenfondsverze-
de de noodzaak van een
be- latig onderzoek niet meer
gaf de vergoeding van zieken-'
De in voor brilleglazen sterk
cht iggelopen. Hij noemt bo-
rij- 'n het plan van staatsse-
itie is Hendriks om de be-
)rd leden van de opticiens uit
zet iden tot het aanmeten van
on- itlenzen en oogmeting met
inenten rampzalig. De op
zou patiënten moeten ver-
i naar de oogarts als hij
pngeri vermoedt, omdat
oogheelkundige kennis
Oor te kort schiet, aldus
insholt.
|ke
ner rter wint
Z debat met
IS in verschil
JAMSBURG (Reuter/lIPI)
esident Ford heeft in het
avond voor de televisie
rgr[ iden debat met zijn demo-
ke[ che tegenstander bij de
/an ?.de presidentsverkiezin-
fimmy Carter, gezegd dat
fan k de verkieiineen wint
ure nerikanen vragen om
re tzakelijke offers" te bren-
ort tn de internationale vrede
aaj idhaven. Dat betekent een
ging van de defensiekos-
rde m een paar mi,iard dollar.
)tte stelde aan de andere kant
ka- 'in*ver,aK'n« voor de mid-
oepen voor.
P reagerend zei Carter tiit-
atsing van de werkgelegen-
aanzienlijk belangrijker te
n.
kandidaten verschilden
van mening over de econo-
1 is»e politiek. Ford zei dat er
le-' zijn presidentschap vier
25, *n nieuwe arbeidsplaatsen
iar* geschapen.
js.r reageerde met de opmer-
i „0at de president zich over
Uitlating dient te schamen.
L'ems hem is het werkloos-
en cijfer nog nooit zo hoog
iet est sinds de crisisperiode
en Ie jaren dertig.
iet!ns een direct na het debat
iden opiniepeiling was
|g procent van mening dat
jf het beter had gedaan
WÊÊor^< terwijl 29 procent een
bvergestelde mening was
daan.
De Nederlander Ma-
rius Nieuwburg, die
eind september in
Bombay op verden
king van het voor
bereiden van een
vliegtuigkaping
werd aangehouden,
is terug in Neder
land. Op Schiphol
weigerde hij elk
commentaar. Hij
werd direct overge
bracht naar een
kantoor van de ma
rechaussee voor
ondervraging. Een
woordvoerder van
het ministerie van
justitie heeft giste
ren laten weten dat
tegen hem geen op
sporingsbevel is uit
gevaardigd.
SCHIPHOL (ANP) - De KLM
zal Anet ingang van de nieuwe
winterdienstregeling op 1 no
vember het aantal vluchten
naar bestemmingen in het Mid
den-Oosten uitbreiden.
Op de Saoedie-Arabische ha
venstad Jeddah aan de Rode
Zee zal naast de nu bestaande
dienst die op dinsdag wordt uit
gevoerd, ook op donderdag een
vlucht via Istanbul en Caircf in
de dienstregeling worden opge
nomen. Met de uitbreiding van
de diensten vanaf Schiphol op
Bagdad is de KLM in september
van dit jaar al begonnen. Naast
de. vlucht op woensdag via Is
tanbul en Damascus werd een
tweede dienst op zondag via de
zelfde route ingevoerd.
De passagiersaccommodatie op
de Zuidatlantische route naar
Montevideo, Buenos Aires en
Santiago de Chile zal met in
gang van 1 januari 1977 worden
vergroot. Op de vluchten naar
die bestemmingen zal de KLM
met ingang van het nieuwe jaar
een verlengde DC-8 inzetten in
plaats van de korte DC-8. Te
vens streeft de KLM ernaar per
1 januari 1977 op deze dienst
een tussenlanding in I£io de Ja
neiro te maken, zodat deze Bra
ziliaanse stad dan tweemaal per
week rechtstreeks vanaf Am
sterdam bereikbaar wordt.
Den Haag Het kabinet heeft
bij de Tweede Kamer een wets
ontwerp ingediend, waarin de
aanstelling van een commissa
ris van onderzoek wordt aange
kondigd. Iedere burger kan bij
de commissaris van onderzoek
een klacht indienen over de
centrale overheid en haar amb
tenaren inclusief de strijd
krachten als deze zich niet be
hoorlijk hebben gedragen. De
commissaris stelt dan een on
derzoek in en bevordert zono
dig maatregelen.
De commissaris wordt door de
kroon benoemd op voordracht
van de' Tweede Kamer en op
aanbeveling van de raad van
state, hoge raad en algemene
rekenkamer, zo blijkt uit het
wetsontwerp. De benoeming
geldt voor zes jaren. Hij moet
onpartijdig zijn en mag daarom
geen lid zijn van een vertegen
woordigd lichaam, geen openba
re betrekking bekleden en ook
geen advocaat, procureur of no
taris zijn.
Iedereen kan de commissaris
schriftelijk vragen een onder
zoek in te stellen naar de wijze,
waarop de centrale overheid
zich in een bepaalde kwestie
tegenover hem of haar heeft
gedragen. Ook tegen de handel
wijze van afzonderlijke ambte
naren en de politie kunnen be
zwaren worden ingebracht. Tus
sen de gelaakte handelwijze en
de klacht mag niet meer dan
een jaar verlopen zijn. Het on
derzoek is geheel kosteloos.
Geen klachten kunnen worden
ingediend over gedragingen van
de raad van state, de beide ka
mers, de algemene rekenkamer
en personen, die met recht
spraak zijn belast Wel echter
tegen ambtenaren van deze or
ganen. De commissaris moet
zich ook afzijdig houden van
klachten betreffende het alge
meen regeringsbeleid, evenals
van zaken die wetten, algemene
maatregelen van bestuur en mi
nisteriële verordeningen betref
fen.
Geheime raket toch verdwenen
WASHINGTON (AP) Een bergingsploeg van de Ameri
kaanse marine die had vastgesteld waar voor de kust van
Schotland de gezonken jager type F-14 (Tomcat) lag, heeft,
in tegenstelling tot eerdere berichten gemeld, dat de gehei
me Phoenix-raket van het vliegtuig niet was ontdekt.
Naar de machine die ligt op een diepte van 600 meter was
bijna een maand gezocht. De Phoenix, het voornaamste
wapen van de Tomcat, kan worden afgevuurd en gericht
op zes doelen tegelijk. De richtapparatuur 'was 'ongevoelig'
voor elke electronisch afweermiddel.
UTRECHT (ANP) De indus
triebond CNV vindt sluiting
van de Emmense textielfabriek
Jansen de Wit, waarbij volgens
een herstructureringsrapport
van de Nehem 806 werknemers
hun baan verliezen, onaan
vaardbaar.
Volgens de bond worden met de
sluiting in Emmen de niet te
verteren gevolgen van herstruc
turering afgewenteld op de ge
meenschap. In de komende be
sprekingen over de toekomst
van Jansen de Wit gaat de in
dustriebond CNV uit van be
houd van de bestaande werkge
legenheid of garanties ten aan
zien van vervangende gelegen-
Industriebond CNV:
Sluiting van
textielfabriek
onaanvaardbaar
heid. In het structuurrapport
was gewezen op de wereldwijde
overcapaciteit in de textiel als
gevolg van sterke uitbreidingen
in landen met lage lonen. De
positie van de Nederlandse in
dustrie is aangetast door goed
kope importen, aldus de Ne
hem.
Door ontslag president
(Van onze correspondent Roger Simons)
DUBLIN De Ierse republiek is gisteravond in een ernstige
constitutionele en politieke crisis gestort door het plotselinge
ontslag van president O'Dalaigh. Sinds afgelopen weekeinde was
hij gewikkeld in een verbazingwekkende ruzie met de coalitierege
ring van premier Cosgrave, wiens luidruchtige minister van
defensie, Patrick Donegan, het staatshoofd „een bliksems schan
daal" genoemd had.
Zijn beledigende woorden ten aanzien van het Ierse staatshoofd
doelden op het feit, dat de president de nieuwe noodwetten ter
bestrijding van het terrorisme drie weken had tegengehouden om
zekerheid te krijgen dat geen juridische vergissingen begaan
zouden worden.
Het staatshoofd weigerde later de excuses van de minister te
aanvaarden. Woensdag werd in het parlement door oppositieleider
Jack Lynch 'het ontslag van de overigens bekwame minister van
defensie geëist. Premier Cosgrave wees die eis van de hand. Een
motie van wantrouwen tegen Donegan werd verworpen met een
meerderheid van 5 stemmen
DEN HAAG (ANP)
Tot dusver zijn
ruim 500 subsidie
aanvragen van het
bedrijfsleven tot ver
betering van arbeids
plaatsen ingewilligd,
aldus het ministerie
van Sociale Zaken.
Hiermee is een totaal
subsidiebedrag van
45 miljoen gulden ge
moeid.
Met deze prpjecten
worden 30.000 a
40.000 arbeidsplaat
sen aantrekkelijker
gemaakt en boven
dien levert het 3600
manjaren werk op.
Doordat de overheid
slechts een gedeelte
van de kosten (50
procent met een ma
ximum van 10.000
gulden per arbeids
plaats) subsidieert,
liggen de werkelijke
investeringen veel
KABO wil federatie met ABVA
UTRECHT (ANP) Het hoofdbestuur van de katholieke Ambtena-
ren Bond (KABO) heeft bekend gemaakt, dat het in principe een
1 federatie met de Algemene Bond van Ambtenaren (ABVA) voor-
j staat.
I Op 24 en 25 november komt de bondsraad van de KABO bijeen,
I dan zal ook de federatie ter sprake komen.
I De bedoeling is dat de Federatie Ambtenarenbonden wordt gehuis
vest in Rijswijk. De KABO heeft ruim 50.000 leden.
1 lilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
hoger. Het bedrijfsle
ven zelf neemt naar
schatting meer dan
200 miljoen voor zijn
rekening.
De regering heeft vo
rig jaar in totaal 75
miljoen voor deze re
geling gereserveerd
met de bedoeling bi)
wijze van experiment
een bijdrage te leve
ren tot vermindering
van de kortsluiting
tussen vraag en aan
bod op de arbeids
markt, als onderdeel
van de strijd tegen de
werkloosheid.
De subsidies zijn
vooral besteed aan
verbeteringen van la
waaibestrijding, air
conditioning, lucht
verontreiniging en
aanpassing van ma
chines aan het men
selijk handelen.
In 1975 liefst
370.000 kleuren-tv's meer
Den Haag Het aantal kleuren-
teleVisietoestellen in de Neder
landse woningen is in het afge
lopen jaar met 370.000 toegeno
men tot 1.670.000. Dat betekent,
dat aan het begin van dit jaar
in ruim een derde (35,4 procent)
van de gezinnen een kleuren
tv-toestel stond (eind 1974 28,9
procent). Het totaal aantal tv-
toestellen in ons land is met
220.000 gegroeid tot 4.729.000 en
dat komt er op neer, dat 96
procent van Nederland een tele
visietoestel heeft Elk gezin in
ons land bezit verder meer dan
één radio, ruim 60 procent van
de auto's heeft een radio.
Intermarco-Nederland heeft de
ze cijfers, onder meer afkomstig
van De Ster, gepubliceerd.
Geneeskundige inspectie door Inkrimping personeel
arbortus-wet ondermijnd dreigt voor raffinaderij
UTRECHT (ANP) Door de
aanneming van het initiatief-
ontwerp van PvdA en WD in
de Tweede Kamer dreigt een
inbreuk gemaakt te worden op
status en gezag van de genees
kundige inspectie van de volks
gezondheid die haar bij de ge
zondheidswet terecht worden
verleend".
Aldus prof. dr. P. Muntendam
(oud directeur-generaal volksge
zondheid) en mr. NB. van der
Mijn (jurist van de Koninklijke
Nederlandse maatschappij tot
bevordering der geneeskunst) in
een beschouwing in .medisch
contact". Die functie dreigt naar
hun mening op grond van on
juiste overwegingen op beden
kelijke wijze te worden uitge
hold door het arbortus-ontwerp,
waarin toezicht en advies wor
den toegedacht aan een speciaal
in te stellen commissie. Het
wetsontwerp moet nog worden
behandeld door de Eerste Ka
mer.
DEN HAAG (ANP) Bij de
raffinaderij in Pernis zal reke
ning gehouden moeten worden
met een geleidelijke verminde
ring van de personeelsbezet
ting. Dit heeft de Shell-directie
medegedeeld. v
De directie voorziet een onzeke
re situatie door de neiging om
in de Arabische landen raffina
derijen te bouwen, terwijl ook
in Europese landen een streven
bestaat om zoveel mogelijk de
raffinage-capaciteit in eigen lan
den op te bouwen of te behou
den. Hierdoor komen exportraf
finaderijen, zoals de Shell-raffi-
naderij in Pemis er een is onder
druk te staan. Rekening zal
moeten worden gehouden met
een geleidelijke vermindering
van dé personeelsbezetting.
en abonnementen,
als u dat wenst,
bedrag naar
Orde op geldzaken:
Salaris en pensioen via de
LEIDSE SPAARBANK
