Opening schouwburg
dreigt te lukken'
LANGS OMWEGEN
Rijksdaalder-concert
in K en O-gebouw
REGISSEUR STEIJE VAN BRANDENBERG:
„Kruispunt in
Plesmanlaan
levensgevaarlijk"
Verkeersplan
Maredorp-oost drie
maanden op proef
DINSDAG 5 OKTOBER 1976
LEIDSE COURANT
PAGINA 5
LEIDEN Het eerste z.g.
„Rijksdaalder-concert" van
dit seizoen zal onder auspi
ciën van K&O morgen 6 okto
ber gegeven worden in de ka
pel van het K&O-gebouw aan
de Oude Vest 45 te Leiden,
Het concert begint om 20.15
uur.
Vanaf half acht staan de deu
ren bij K&O open en wacht
de bezoekers van het concert
een gratis kop koffie. Daarna
zal het gedeelte van het con
cert dat voor de pauze valt,
gereserveerd zijn voor de cla-
vecinist Glen Wilson. Hij zal
werken vertolken van Tallis
en Bach. Na de pauze treden
op Froukje Wiebenga-fluit, Ro
bert Carter-clarinet en Ton
Schattelijn-clarinet, Zij zullen
werken ten gehore brengen
van Strawinsky, Jolivet, Villa
Lobos en Colina.
De twee „hoofdrolspelers" van
de avond zijn Robert Carter
en Glen Wilson. Zij nemen het
grootste deel van het concert
voor hun rekening. Glen Wil
son werd geboren in Greenvil
le (Illinois). Hij studeerde aan
de bekende Julliard School te
New York. Later stelde hij
zich onder leiding van Gustav
Leonhardt In 1975 behaalde
hij het diploma solo-spel. Als
solist treedt Wilson regelmatig
met alle Nederlandse symfo
nie-orkesten op. In de Verenig
de Staten is hij een regelmatig
terugkerend solist. Tijdens het
Holland Festival en tijdens het
festival van Vlaanderen trok
hij de aandacht van vele mu
ziekliefhebbers. Glen Wilson is
verbonden aan het Nederlands
Kamerorkest
Ook Robert Carter komt uit
Amerika. Hij werd in Cleve
land (Ohio) geboren en stu
deerde aan de North Carolina
School of Arts bij Robert Lys-
totin. Aan de Julliard School
of Music in New York studeer
de hij bij Augustin Duchesse.
Met het N.B.C.-Symphony Or
chestra speelde hij in New
York o.l.v. Arthuro Toscanini.
In Nederland heeft Carter ge
werkt met het Concertgebou
workest, Het Rotterdams Phil-
harmonisch Orkest het
Noordhollands Philharmo-
nisch Orkest en hét Radio
Philharmonisch Orkest
Met het oog op de grootte van
de kapelzaal in het K&O-ge
bouw, is het aantal beschikba
re plaatsen beperkt tot ca. 100.
Het verdient daarom aanbeve
ling zich vroegtijdig van toe
gangsplaatsen te voorzien. De
kaartverkoop geschiedt op het
Bureau van K&O en op de
concertavond vanaf 19.30 uur.
DOOR
TON
PIETERS
Op mijn omwegen door stad en land kom 'ik graag mensen tegen. Elke
morgen tussen tien en elf uur' kunt u mij telefonisch vertellen wie
u graag in deze rubriek zou willen tegenkomen. Het nummer van mijn
geduldige telefoon is 071 12 22 44; u kunt dan naar toestel 18 vragen.
DOOD DOOR SCHULD VOOR
HAAGSE RECHTBANK
DEN HAAG/LEIDEN - Twee maanden gevangenisstraf en een
jaar intrekken van het rijbewijs eiste de officier van justitie
gisteren bij de Haagse rechtbank tegen een 25-jarige programmeur
uit Leiden, wegens veroorzaken van dood door schuld.
Met de door hem bestuurde auto reed verdachte op 3 april op
het kruispunt Plesmanlaan-Vondellaan te Leiden door een rood
verkeerslicht. Als gevolg hiervan werd een wielrijder, J. Apeldoorn
aangereden en zodanig gewond, dat hij kort na het gebeurde
overleed.
Verdachte zou met een snelheid van plm. 90 km. het kruispunt
zijn genaderd. Toen het verkeerslicht versprong, had hij niet tijdig
meer kunnen stoppen met het tragische gevolg.
De vraag was, of en in hoeverre het slachtoffer zelf zich aan fouten
heeft schuldig gemaakt Blijkens een bloedonderzoek na het ge
beurde, bleek hij een alcoholpromillage van 2,20 in zijn bloed te
hebben. De vraag was ook, of het slachtoffer wel had gewacht,
totdat voor hem het groene licht verscheen. De verdediger, mr.
Schutte moest erkennen, dat verdachte fout heeft gehandeld. Aan
de hand van nauwkeurige berekeningen stelde pleiter, dat nog
maar net het verkeerslicht voor verdachte op rood zou zijn
gesprongen en het slachtoffer zich toen reeds op de kruising
bevond.
„Het is een levensgevaarlijk kruispunt, waar regelmatig fietsers
en bromfietsers door rood verkeerslicht rijden, met alle gevaren
en gevolgen van dien," aldus mr. Schutte. Het kan zijn, dat het
slachtoffer zelf een ernstige fout heeft gemaakt.
.Juist door de gevaarlijkheid van het kruispunt, is er groter
voorzichtigheid ook voor autobestuurders noodzakelijk," aldus de
officier.
De rechtbank zal op 14 okt uitspraak doen.
Burgerlijke stand
Leiden— Geboren: Muriel Jolanda dr.
v. J. W. M. Blom en G. van der Lem.
Daniël Roelof Clemens zn. v. R. C. M.
Pegt en E. Verhoef, Wilhelmus Johan
nes zn. v. J. A. Smit en j. G. Warmer
dam.
Overleden: P. G. J. van Dam geb. 20
okt. 1924 man, S. Kossen geb. 19 dec
1904 man, J. Reedijk geb. 18 nov. 1894
man, E. N. Kievit geb. 6 apr. 1944 man,
A. de Koning geb. 23 jul. 1890 geh.
gew. met L. M. Bey.
Gehuwd: J. P. Lingen en H. G. Groe
nendijk.
Ondertrouw: J. J. M. van Brussel en M.
M. de Vries, H. van Duijn en A. M. L.
Wijnnobel. J. F. M. Henzing en M. J.
Prins, W. J. Heijdt en J. G. Gorlee, R.
Honders en A. T. van der Vooren, M.
J. M. Kools en H. A. M. van Maasakker,
W. Kuijper en J. P. la Lau, M. L. van
Rossum en A. A. Hoek, N Rozier en
M. C. A. Kop, N. T. Schoemaker en L.
C. M. Devilee, S. H. Siebert en C E.
Schellekens, A. Sierat en J. H. van der
Meij, P. G. van Steijn en W. Geertsma,
L. van Tol en M. J. de Jager. J. C. M.
van Veen en J. C. Neuteboom, P, A.
Weeda en G. Ligtvoet. L. van Zijp en
jt, M. M. Borsboom.
ECONOMISCH WEL EN WEE
Aan de Morsweg 114 is in het gebouw van de Prot. Chr.
Kleuterschool „De eerste stap" tevens de Jeugdsociëteit „De Zol
der" gevestigd.
Aan de Handelstraat 15 is „Boerhaave Press", het laten herdruk
ken van oude boeken en plaatwerken en publiceren van nieuwe
literatuur, gevestigd.
Aan de Rooseveltstraat 61 is behalve de Motor en Lager Service
(MLS) BV tevens „Intros Internationale Reiniging en Onderhouds-
systemen BV", handel aan grootverbruikers in reinigingsappara-
tuur en schoonmaakmiddelen, gevestigd.
Aan het Flanorpad 6d is „Aeolus Reizen", expl. van een
reisbureau, gevestigd.
Aan de Hooigracht 34 is in een leegstaande v.m. herenkapsalon,
„Lumieres Cherqui", fabricage van, alsmede im- en export en
kleinhandel in lampekappen, gevestigd.
Aan het Noordeinde 43a is Het Zonnelicht, uitgeverij van het
ziekenblad „Het Zonnelicht", gevestigd.
Aan de Sophiastraat 17 is de winkel in groenten en fruit „Trio"
ODeeheven.
Aan de Hogewoerd 113 is in het kantoor van de Federatie van
Werkgeversorganisaties in de Metaalnijverheid tevens CV Rand
stad, het houden van veilingen op het gebied van kunst, antiek
en machinerieën, gevestigd.
Aan de Breestraat 58a is in de leegstaande v.m. bedrijfsruimte
van de groothandel in medische instrumenten Macropa BV, de
praktijk gevestigd en Th. K. H. Holt en E. F. J. Dickmann,
tandartsen.
Aan het Noordeinde 25 is in de leegstaande v.m. bedrijfsruimte
van het uitzendbureau ASB, MWF de Bolster, behangerij, woning
stoffeerders- en meubelstoffeerdersbedrijf, gevestigd.
Aan de Rijnsburgerweg 147 is in het pand van het aannemersbe
drijf Bakels en Ouwerkerk BV tevens Beo Vastgoed BV, het
verkrijgen, het laten doen bouwen, het beheer en de exploitatie
en het ontwikkelen van bouwplannen van onroerend goed, geves
tigd.
Aan de Haarl. straat 163 is „Mister Minit Service", hakkenbar
en sleutelduplicaties, opgeheven.
Aan de Hogewoerd 46 is De Vogelaar BV, winkel in dierenbeno
digdheden, opgeheven.
Aan de Klipspaanweg 39 is „Antinoos", bureau voor archeologi
sche opgravingstechnieken, speciaal voor toezichthouden daarop,
gevestigd.
Aan de Cruquiuslaan 112 is F. W. C. Boogaard, amb. handel
met marktstandplaats in woningtextiel en bep. kampeerartikelen,
gevestigd.
Aan de Korevaarstraat 47a is in het pand van de Korevaargara-
ge tevens Verberg's Money Service, bemiddelen bij het tot standko-
men van geldlening en hypotheken, gevestigd.
Aan de Molenstraat 8a is „School Snack Car", exploitatie van
een rijdende snackbar met vaste standplaats, gevestigd.
Aan de Temminckstraat 4 is M. Wijnberger, aannemersbedrijf,
gevestigd.
Aan de Gróenesteeg 12 is de handel in ongeregelde goederen*
van J. P. v.d. Pluym opgeheven.
Aan de Opaalstraat 53 „Fleurimpex". im- en export, alsmede
groot- en kleinhandel in bloemen en planten, opgeheven.
Aan de Herenstraat 77 is in een leegstaande v.m. bedrijfsruimte,
„Het Kaas en Notenhuisje", eig. Fa. J. J. Lagerberg en Zoon,
gevestigd.
LEIDEN Het verkeerscircu
latieplan dat de bewoners van
Maredorp-oost voor hun wijk
hebben opgesteld, wordt gedu
rende drie maanden op proef
uitgevoerd. In de week van 11
oktober wordt het eenrichtings
verkeer in de wijk gewijzigd en
uitgebreid.
De rijrichting in de Clarensteeg,
de Grevenstraat, de Drucker-
straat en de Janvossensteeg
(tussen Clarensteeg en Van der
Werfstraat) wordt omgedraaid.
Er komt eenrichtingsverkeer op
de Vollersgracht in de richting
van de Oude Vest. Het eenrich
tingsverkeer op de Van der
Werfstraat (tussen Janvossen
steeg en Vollersgracht) wordt
opgeheven.
Aanvankelijk was het de bedoe-
.ling om het bestaande eenrich
tingsverkeer in de Van der
Werfstraat om te draaien. In
verband met de problemen, die
dat voor een paar bedrijven zou
opleveren, is daarvan afgezien.
De Leidse Schouwburg slijpt
zich tussen knarsende molen
stenen, die de tijd malen, naar
een nieuwe levensperiode toe.
Elke eeuw sleept z'n eigen op
vattingen, in de bedding van
een snel stromende vliet, met
zich mee. In onze zeventiger
jaren stroomt de tijd ogen
schijnlijk sneller dan ooit en
toch moet die schouwburg, die
voor miljoenen guldens op de
herstellende helling is gezet,
weer een stuk van de toekomst
mee. Op 15 oktober is het
zover: vernieuwd en verjongd
wordt aan de Oude Vest een
vervolg aan de theatergeschie
denis van Leiden gegeven.
Vooral in Leiden lijkt het op
een slepend slijpen, want elke
gulden moet worden omge
draaid. De hergeboorte van de
schouwburg gaat gepaard met
steunen en zuchten, want ei
genlijk kan er nauwelijks feest
worden gevierd, omdat Leiden
in last is. De komedie en het
drama moeten worden overge
leverd, maar vooral in Leiden
kost dat een stuk uit het ge
meentelijke lijf. Ik sprak daar
over een van de „chirurgen",
die dramatisch bij de aange
paste theatrale wereld van
Leiden is betrokken: Regis
seur Steije van Brandenberg.
Hij zucht, want het is een op
gave, die musical „Wie betaalt
het gelach?" Op de zevende
verdieping van de Ommoordse
flat, waar hij privé op adem
komt, is het grijze Rotterdam
nauwelijks te onderscheiden
op omfloerste dagen, zoals gis
teren. Het hart van de stad ligt
op kilometers afstand in het
grauw van regenvlagen. Dat
zijn momenten waarop Steije
het zelf ook niet helemaal
meer weet Wie dat gelach
moet betalen?, „ik weet het
werkelijk niet. Op 15 oktober
moet het gaan gebeuren, met
de koningin erbij. Ik zou het
niet weten. Ik ben niet onte
vreden, het is een leuke musi
cal, van Watze Tiesema. Kwa
liteit. We proberen er een ge
zellige vertoning van te ma
ken. Er is hard aan gewerkt
met alle ups and downs, ziek
tes, verzuim. Dat is logisch
met amateurs: er is iemand
die een paar weken naar Aus
tralië moest voor een beurs, of
iemand die naar een tentoon
stelling in Frankfort is geroe
pen. Of er is er één die zijn
stem heeft verloren en een
week niet mag praten. Zie je:
professioneel kun je je voor
100 pet inzetten. Dat kun je
dan verlangen. Maar bij ama
teurs is dat niet te eisen. En
we werken met amateurs. Het
moeilijkste hebben we nog
voor de boeg: belichting de
hele techniek, de requisieten,
orkest, changementen, alles
komt te pas. Het is eigenlijk
een veel te korte tijd van voor
bereiding. Na de vakanties
zijn we pas full speed gaan
repeteren. Vóór de vakantie
zakte de zaak weg. We hebben
de medewerking van iedereen,
een voortreffelijke technische
staf met Kees Hogeveen en
Leo Derksen, die samen het
meestal onmogelijke doen. We
zijn eigenlijk een beetje het
slachtoffer van de kinderziek
tes van de nieuwe schouw
burg".
Zo is er nog geen „doorlicht-
doek", een projectiescherm
waarop half Leiden afgespie
geld wordt tijdens de voorstel
ling. Het decor is nog niet op
het toneel, het is niet afgetim
merd, noch afgeschilderd of
beplakt „En het meest jamme-
re van de hele produktie is,
dat we moeten werken met
een veel te laag budget. Er is,
„volgens Van Brandenberg",
te weinig geld voor zoiets uit
gebreids. Zo word je beperkt
in je uitdrukkingsmiddelen. Je
moet naar noodoplossingen
zoeken om met iets op het
toneel te komen. Ik denk we
ieens: had dan maar geen mu
sical gemaakt. Overigens be
schik ik wel over een voortref
felijke choreografe Marjolein
Briër en een uitstekend orkest
onder Koos Mark, vaklieden
werkelijk. Ook denk ik we
ieens: het is een erg goede
spreek-schouwburg, maar hoe
wordt dat met een orkest? Die
geluidsinstallatie komt overi
gens nog wel".
De liedjes in de musical zijn
volgens Steije van Branden
berg erg muzikaal en er zijn
leuke, goede teksten", maar ze
moeten verstaanbaar zijn. Het
is allemaal te weinig op mu
ziek afgestemd, in die schouw
burg, daarom moeten er cor
recties worden aangebracht".
De tijdsduur van de musical?
Van Brandenberg denkt aan
hooguit twee uur. Hij moet dit
van de week nog doorgeven
aan het Koninklijk Huis: „Lie
ver twee uur kwaliteit, dan
bijna drie uur van verveling.
Ik verwacht een slot rond half
elf 's avonds en trouwens een
majesteit wil ook op tijd in d'r
bed liggen. Ze zal zeker de
teksten leuk vinden als ze
ze kan verstaan tenminste
„Over een cent vallen ze, maar verder wordt er zonder denken geld uitgegeven"
hoewel dit niet van belang is
voor de hele voorstelling die
so wie so prima moet zijn".
Volgens Steije van Branden
berg zou zo'n musical zeker 75
mille moeten kosten, „maar
daar komen ze niet aan toe.
Het zou ook meer professio
neel kunnen zijn, maar nu zijn
het allemaal liefhebberij-figu
ren. Mijn standpunt is altijd:
wat je ook doet in het leven,
doe het goed. Je moet je am
bacht, je vak beheersen. Nu,
met die amateurs, ben je twee
maal zoveel tijd kwijt. Dat
weinig professionele baart me
zorgen. Ik heb wel meer met
studenten gewerkt, de musical
Carnaval in Groningen bij
voorbeeld, jaren geleden. Dat
was net zoiets. Maar daar had
ik de beschikking over een
decor-atelier, een decor-ont
werper, een beroepsinspiciënt
(die niet in paniek kon raken).
In Leiden had ik minstens 140
lichtstanden in gedachten,
daar hou ik nu maar hooguit
80 van over. Meer zit er niet
in, met deze bediening. Nog
twee weken voor de première,
ik heb nog maar de helft van
wat ik nodig heb".
In dit opzicht hanteert Steije
van Brandenberg de Engelse
uitdrukking „Penny wise,
pound foolish": over een cent
vallen ze, maar verder wordt
er zonder denken geld uitgege
ven". Voor de hele aankleding
van de musical, de kostume
ring en zo, is 1500 gulden uit
getrokken. Daarop reageerde
Van Brandenberg: „Mijn he
mel, ik wist niet wat ik hoorde.
Maar toch moet ik straks een
werkstuk afleveren waarvan
men zegt: nou jongens, dat is
het dan, wat Leiden door en
voor de burgerij heeft ge
daan..."
Een beleid. Steije schiet er niet
op, maar hij peinst erover. Bij
de première komen honderden
genodigden, die nauwelijks de
vezels in hun ziel voelen trillen
bij de herrijzenis van Leidens
aloude schouwburg. Daarbij
zijn (uit mijn mond geen
woord kwaad over één vriend
van Leidens „tiwnt city") bijna
40 vertegenwoordigers van
Oxfords gemeenteraad die de
ze dagen in Leiden zijn om
met hun collegae over „wo
nen" te praten. Maar de goede
Oxfordonians verstaan, laat
staan spreken, geen woord Ne
derlands. Ze schuwen hooguit
alle harde klanken en „g's".
En toch nemen ze plaatsen in
die aan Leidenaars hadden
kunnen toevallen. Of zoals
Van Brandenberg het uit
drukt: „Ze verstaan er geen
malle moer van. Ik vind dat
een onbegrijpelijke politiek
van toelaten. Maar dat is mijn
persoonlijke mening. Na die
première betaalt de toeschou
wer 10 gulden per persoon. Is
dat een schouwburg voor Lei-
denaars? Misschien kunnen
we dat tientje niet eens waar
maken. Krijg je die schouw
burg tien dagen lang vol? Om
naar een amateurvoorstelling
te kijken? Voor een tientje de
man? Ik kan het me niet hele
maal voorstellen. Let wel: fi
nancieel en organisatorisch sta
ik er niet helemaal achter.
Maar dat heeft niets met de
musical op zichzelf te maken.
Die kan een groot succes wor
den".
Het gaat op de repetities met
straffe hand. Steije: „Soms is
het moeilijk voor jonge hon
den om zoveel zelfdiscipline
op te brengen. Als ik alles van
tevoren had geweten? Dan
had ik m'n twijfels gehad.
Maar ik zeg je: ik doe het met
plezier, ik heb namelijk ple
zierig materiaal. Het dreigt
zowaar te lukken..."
Steije van Brandenberg is nu
58 jaar. En een monument van
vitaliteit en levenskracht,
brandend van inventiviteit. Hij
zit nu al 29 jaar in het vak:
komedie spelen, acteren en re
gisseren. Dat regisseren vindt
ik erg fijn: „Helemaal met het
vak bezig zijn, geen deel-inte-
ressen; het gaat om het geheel.
De techniek vooral heeft me
veel geboeid, met belichting
kun je veel doen. Dat zal in
Leiden iets minder moeten,
vrees ik". Steije, een duizend
poot die aan alles moet den
ken. Die naar zijn gevoel min
der wordt betaald dan „iedere
werkster". „Als ik voor elk
uur meer dan 7 gulden had
gekregen, was ik stil gaan le
ven. Maar er zit een hele hoop
liefhebberij bij".
Steije van Brandenberg kent
de Leidse schouwburg van ja
ren en jaren, al bijna 30 jaar
geleden: „Het is een van de
schattigste en oudste schouw
burgjes van ons land. Samen
met de Koninklijke Schouw
burg in Den Haag. De zaal is
na de restauratie ook zo geble
ven. De aankleding? Nou, la
ten we het daar vandaag niet
over hebben. Over kleur en
smaak valt te twisten. Ik denk
nu alleen even over die pre
mière van „Wie betaalt het
gelach?" (ik weet het nog
steeds niet). Het is een sterke
persiflage met humor en met
veel parodiëren. Een duidelij
ke knipoog naar de zaal. Een
knipoog vooral gericht op bur
gemeester Vis. Ik hoop, dat hij
die knipoog goed ontvangt. We
gaan er gewoon flink tegenaan
en hopen, dat het publiek het
allemaal pikt.."
De Vollersgracht krijgt eenrichtingsverkeer
