Korea moet kiezen
tussen chaos of
„hervormde" Park
Kunst en
kunstenaars
VERKIEZINGEN OP 3 OKTOBER kerk en wereld;-
1/1/estdu/tse bisschoppen vragen aandacht voor basiswaarden
"42.-
"98.-
De Westduitse bisschoppen hebben een
gezamenlijke verklaring uitgegeven voor
de parlementsverkiezingen, die op 3 okto
ber in West-Duitsland gehouden worden.
In deze verklaring, gepubliceerd aan het
slot van de in Fulda gehouden bisschop
penconferentie, roepen zij de katholieken
op om bij het invullen v?n het stembiljet
zorgvuldig houding en program der ver
schillende partijen te beoordelen.
Zij dienen voorts rekening te houden met
de verklaring der bisschoppen van 7 mei
over de maatschappelijke basiswaarden,
die de waardigheid en de rechten van de
mens verzekeren, vooral zijn recht op le
ven. Zij beschermen huwelijk en gezin. Zij
verdedigen de vrijheid tegen alle vormen
van collectivisering.
De bisschoppen keren zich tegen uitlatin
gen van bondskanselier Helmut Schmidt,
wanneer zij uitdrukkelijk vaststellen: „Ba
sisrechten en basiswaarden hangen onaf
scheidelijk samen". De bisschoppen waar
schuwen, dat de „reeds lange tijd waar
neembare verschuivingen in het waarden
besef van onze samenleving, in veel opzich
ten reeds de grens naderen of al hebben
overschreden, waarop bepaalde basisrech
ten in hun bestaan bedreigd worden".
De bisschoppen besluiten hun verklaring
met de opmerking, dat iedere katholiek
verplicht is van zijn stemrecht gebruik te
maken. „Stemrecht is christenplicht". De
verklaring der bisschoppen is zondag in
alle parochiekerken van West-Duitsland
voorgelezen. Daarmee wordt ongeveer een
kwart van alle Westduitse katholieken be
reikt.
De Westduitse bisschoppenconferentie
heeft zich voorts solidair verklaard met
alle vervolgde christenen in de gehele we
reld en heeft alle christenen opgeroepen
zich in te zetten voor een wereld waarin
vrijheid van geloof is. Zij wijzen in hun
verklaring met grote nadruk op de beslui
ten van Helsinki, toen vijfendertig landen,
waaronder ook de Sowjet-Unie, de garan
tie gaven voor godsdienstvrijheid. Volgens
de Westduitse bisschoppen bestaat de
godsdienstvrijheid in de meeste Oosteuro-
pese landen alleen maar hierin, dat volwas
senen erediensten mogen bezoeken. Ook
Mozambique, Angola, Vietnam, Laos en
Cambodja worden genoemd als landen,
waar christenen worden vervolgd. De bis
schoppen van West-Duitsland wijzen in
hun verklaring ook op de toestand in
Latijns-Amerika „waarin christenen in de
gevangenis worden geworpen omdat zij
iets willen doen tegen de maatschappelijke
wantoestanden".
Inzake de kwestie-Lefebvre spreken de
bisschoppen de hoop uit, dat mgr. Lefeb-
vre en zijn aanhangers zich weer verzoe
nen met de paus. De bisschoppen zeggen
daartoe graag het hunne te willen bijdra
gen. Alle pogingen, die de eenheid en
waarheid van de kerk in gevaar brengen,
veroordelen de bisschoppen met kracht.
Met nadruk wijzen zij erop, dat besluiten
van het tweede Vatikaanse concilie niet
zomaar van de hand kunnen worden gewe
zen met een beroep op de traditie van de
kerk. „Traditie betekent niet stilstand,
maar een doorgeven van de gevonden
waarheid", aldus de bisschoppen. Die
waarheid moet dan wel voor iedereen be
grijpelijk zijn en men moet goed het ge
vaar zien van voortijdige veranderingen.
KARDINAAL KIM:
De Zuidkoreaanse kardinaal-aartsbisschop Kim van Seoul
heeft gewaarschuwd, dat het autoritaire bewind van de
regering Park een verzwakking betekent voor het land,
maar dat van de andere kant het heengaan van president
Park het land in een chaos zou storten. De enige vredelie
vende oplossing voor Zuid-Korea ligt voor kardinaal Kim
hierin, dat de regering Park zichzelf hervormt
Kardinaal Kim zegt dit in een interview met het Franse
katholieke tijdschrift „Informations Catholiques Internatio
nales". Het gesprek gaat voornamelijk over de gespannen
verhouding tussen de regering Park en de christenen.
Aanleiding ertoe was het recente proces in Seoul waarin
achttien vooraanstaande christenen, priesters, predikanten
en leken tot zware gevangenisstraffen zijn veroordeeld
vanwege hun publieke eisen tot herstel van de democratie
in Zuid-Korea.
Kardinaal Kim verlangt van de regering, dat zij meer
vertrouwen stelt in het volk en bereid is kritiek te aanvaar
den. Dit geldt ook voor de verhouding kerk en staat. Vele
christenen, zo zegt hij, zijn zich bewust van de opdracht
der kerk voor de armen en onderdrukten. Hij merkt erbij
op, dat dit essentiële punt teveel verwaarloosd is door
katholieke priesters en leken. Maar nu dit besef onder de
katholieken groeit, wordt het door de regering Parkniet op
prijs gesteld.
Dit heeft tot resultaat, dat de kerk in traditionele zin wel
vrij is, maar -aldus de kardinaal- beknot wordt in haar
maatschappelijk engagement. En dat is de reden, waarom
priesters en leken op het ogenblik gevangen worden gezet
nu zij opkomen voor de rechten van de mens en voor
gerechtigheid.
Volgens kardinaal Kim zou een dialoog met de regering
het land alleen maar goed doen. Maar de moeilijkheid is,
„dat de regering alleen maar een dialoog wil, wanneer wij
van tevoren haar in allesgelijk geven". Hij besluit met de
opmerking: „De kerk in Zuid-Korea wordt niet vervolgd,
maar soms gebeurt het, dat de regering zenuwachtig wordt
en ons begint aan te pakken".
Kardinaal Wyszynski
kapittelt Gierek
Tijdens een preek in Warschau heeft
de primaat van Polen, kardinaal Wys
zynski, openlijk een aanval gedaan op
de Poolse partijleider Gierek.
De kardinaal sprak naar aanleiding van
een toespraak van de Poolse partijlei
der op 4 september, waarin hij zei dat
„in Polen geen sprake is van enig con
flict tussen kerk en staat".
„Die problemen zijn er wel degelijk",
zo zei kardinaal Wyszynski. „Ze zijn
onlangs op de bijeenkomst van de Pool
se bisschoppen nog uitgebreid ter spra
ke gekomen". De bisschoppen hadden
na hun bijeenkomst een beroep gedaan
op de regering de arbeiders, die na
stakingen waren gearresteerd, weer op
vrije voeten te laten. Ook keerden de
bisschoppen zich tegen de onderwij
sprogramma's in Polen, die geheel ge
stoeld zijn op het atheisme.
„Het is triest, dat de arbeidersklasse in
dit land voor zijn fundamentele rechten
moeten strijden tegen een arbeidersre
gering", aldus de Poolse kardinaal.
KORTE METTEN
Paus Paulus, die zondag zijn
negenenzeventigste verjaar
dag heeft gevierd, heeft al
degenen die hem hun goede
wensen hebben betuigd, daar
voor dank gebracht. Hij deed
dit ten overstaan van onge
veer vijftienduizend pelgrims.
Vaticaanse kringen achten
het niet waarschijnlijk, dat de
paus zal terugtreden als hij
tachtig wordt, de leeftijd, die
hij zelf voor kardinalen heeft
bepaald als te oud om een
nieuwe paus te kiezen.
Kardinaal Willebrands leidt,
als hoofd van het Vaticaans
secretariaat voor de eenheid
der christenen, een delegatie
naar Etsjmiadzine in de Russi
sche republiek' 'Armenië. Dit
bij gelegenheid van de twintig
ste verjaardag van de verkie-,
zing van de catholicos (hoogste
patriarch) van de Armeniërs,
Vasgen I. Het programma ver
meldde ook een beleefheidsbe-
zoek aan de autoriteiten van
de Russische orthodoxe kerk
in Moskou.
De ordestichteres Beatrice de
Silva Meneses zal zondag door
paus Paulus worden heilig-
verklaard. Zij werd in 1424 in
Ceuta in Marokko geboren,
dat toen nog Portugees was.
Haar ouders waren verwant
aan het Portugese konings
huis. Zij stierf in 1490 in Tole
do in Spanje, waar zij na een
dertigjarig verblijf in het Ctë-
tercienserklooster van San
Domenico de orde van de zus
ters van de onbevlekte ont
vangenis van Maria, stichtte.
De bisschop van Linz, dr.
Franz Zauner (70) heeft van de
Oostenrijkse touring- en auto
mobielclub een onderschei
ding gekregen, omdat hij in
vijfendertig jaar motorrijden
niet één bekeuring heeft ge
kregen. Mgr. Zauner, bekend
als een fervent motorrijder,
legt per jaar ongeveer vijftien
duizend kilometer op de motor
af.
Vierentwintig procent van de
rooms-katholieken in Zwitser
land staat achter de traditio
nalistische aartsbisschop mgr.
Lefebvre. Dit blijkt uit een
enquête, waarvan de uitstage
is gepubliceerd in het Fransef
dagblad „La Croix". Negen-
dertig procent is tegen en ze-
venendertig procent heeft1
geen mening. In het Franstali-
ge deel is de aanhang aanzien-1
lijk groter dan in het Duitsta-^
lige. In Frankrijk wees vorige
maand een enquête uit, dat in -
dat land achtentwintig pro-|
cent van de katholieken het
optreden van mgr. Lefebvre 1
goedkeurt. 1
Agenda-Bioscopen
PAGIN A 4
Dinsdag 28 september
K*ninMI]k« Schouwburg 2015 Mr.
Klebs et Rozalie (Galas Karsenty Her-,
bert)
HOT 20.30 Woutertje Pieterse (Haagse
Comedie) (J)
Theater PePI|n 20.15 Dolf de Vries in
Het luister-rijk
Dlllgentla 20.15 John Williams gitaar
Nieuwe Kerk Scheveningen 20.15 Or
gelconcert Feike Asma
Woensdag 29 september
Koninklijke Schouwburg 20.15 Kin
derkoor De Kleine Stem o.l.v. Thijs
Sikking
HOT 20.30 Woutertje Pieterse (Haagse
Comedie) (J)
Amlcltla 20.15 Kostwinner, wat is dat
(Nieuwe Komedie) (J)
Theater PePI|n 20.30 Liselore Gerrit
sen in Heb je ons gezien? (J)
APOLLO 1: (tel. 460340): Comman
do's vallen aan (14) 2.30, 7.00.
9.15. APOLLO 2: (tel. 460340): An-
drè van Ouin's pretfilm (a.l.) 2.00,
7.30, 9.45. Vereniging voor vrije
filmkeuze: De grote tovenaar. Dag.
12.00. ASTA: (tel. 463500): Max
Havelaar (14) 2.00, 8.00. BIJOU,
(tel. 461177): Murder by death (14)
2.00, 7.30, 9.45. CALYPSO: (tel.
463502): Barry Lyndon (14) 2.00,
8.15. CAMERA: (tel. 467200(: One
flew over the cuckoo's nest (18)
2.00. 7.00. 9.45. CINEAC: (tel.
630637): Woody Woodpecker-festi
val (a.l.) 11.30, 1.30. 3.30. Family
Plot (14) 6.45, 9.30. CORSO: (tel.
467200): All the president's men
(14) 2.15, 6.45. 9.30. DU MIDI: (tel.
855770): The man with the golden
gun (14) 8.15. Vol gas met Herbie
(a.l.) wo. 2.00. zo. 1.30. EUROCINE-
MA: (tel. 667066): De tien geboden
(a.l.) 1.30. 7.30. wo. 3.45, 7.30.
Laurel en Hardy als stierenvechters
(al), wo. 1.30. KIJKHUIS: (tel.
651880): Dilligener is dood. Dag.
beh. ma. 20.30. METROPOLE: (tel.
392244): Lipstick (18) 7.00. 9.30.
ODEON 1: (tel. 462400): Docteur
Frangoise G. (14) 1.45, 6.45, 9.30.
ODEON 2: (tel. 462400): De laatste
schietgiganten (18) 6.45, 9.15, wo.
2.00, 6.45, 9.15. Wij zijn 17 en leren
van alles (18) ma. en di. 2.00.
ODEON 3: (tel. 462400): De 7e
compagnie is weer boven water
(a.l.) 2.15, 7.15, 9.45. ODEON - THE
MOVIES: (tel. 462400): Stavinsky
(18) 2.15, 7.15. 9.45. OLYMPIA: (tel.
454460): Psycho (18) 2.00, 8.00.
PASSAGE: (tel. 460977): The out
law Josey Wales (14) 2.00, 6.45,
9.30. REX: (tel. 636747): De man
met de wassen beelden (18) 11.30,
1.30, 3.30, 5.30, 7.30, 9.30. ROYAL
70: (tel. 462677): De erotische dro
men van Casanova (18) ma. 2.15,
8.00, di. en wo. 2.15. ROYAL OP
ZOLDER: (tel. 462677): Kato (14)
2.15, 8.00. STUDIO 2000: (tel.
542288): Once upon a time in the
west (14) 2.00, 8.00, wo. 8.00. Cir
cus op stelten (a.l.) wo. 2.00 DE
UITKIJK: (tel. 542288): Taxi driver
(18) 2.00, 7.00, 9.30.
DELFT
CITY: (tel. 123251): All the presi
dent's men (14) 2.30, 7.00, 9.15.
CITY SELECT: 2.30, 8.15, wo. 8.15.
One flew over the cuckoo's nest.
Twee jongens en een oude auto
(a.l.) wo. 2.15. DELFIA: (tel.
123855): The Hindenburg (14) 2.30,
7.00, 9.15. DOELEN KINO: (tel.
126752): The great escape (14)
8.15. FLORA: (tel. 120814): Fench
blue (18) 7.00, 9.15. STUDIO D:
(tel. 123280): Family Plot (14) 7.00.
9.15. FILMHUIS: (tel. 140226): Im
Lauf der Zeit. Dag. 8.00.
Leiden
LUXOR (tel 121239): Paper Tiger (14)
14,30. 19. 21.15, zo. 14.15, 16.30, 19.
21.15.
STUDIO (tel 133210): Monty Python
en de heilige graal (14) 14.30, 19,
21.15, zo 14.30, 16.45.19. 21.15.
LIDO (tel 124130): Family Plot (14)
14.30. 19. 21.15, zo 14.30, 16.45, 19.
21.15.
TRIANON (tel 123875): Max Havelaar
(14) 14. 20.
REX (tel 125414): Duet in bed
(18)14.30, 19. 21.15; Robin Hood (a.l.)
za, wo 14.30; Vrouwtjes die met een
natte vinger te lijmen zijn (18) vr, za
23.30.
CAMERA (tel 124919): East of Eden
(14) 19, 21.15;Tarzans grootste ge
vecht (a.l.) za. wo. 14.30, zo 14.16.15;
Repulsion (18) vr, za 23.30.
Uw mening
Missionaris
Mijn kort „jubileum" verlof
loopt weer ten einde. Gisteren
ben ik weer vertrokken naar
Kenia in Oost-Afrika. Het zal
voor de zevende keer zijn dat
ik naar Kenia vertrek als mis
sionaris. De missionaris ligt er
nog niet „uit". Misschien geven
anderen hem liever een andere
naam, maar hij is geen „ontwik-
kelingsvrijwilliger" in de Derde
Wereld, of de „Derde Kerk"
waarover de Zwitserse capucijn
Buhlmann onlangs een zeer in
teressant boek heeft gepubli
ceerd. Maar wij als missionaris
sen waarderen het mooie werk
dat wordt gedaan door de Ne
derlanders die als vrijwilligers
of vrijwilligsters voor enige tijd,
twee of meer jaar, hun talenten
en tijd willen geven aan hun
medemensen in de Derde We
reld. Ik heb er reeds verschillen
de ontmoet in Kenia.
Dit verlof was een „jubileum"
verlof in verband met mijn 40-
jarig priester-missionaris jubi
leum. Het werd grandioos ge
vierd in de St. Antonius Kerk
op zondag 15 augustus. Het
maakte me verlegen bijna, zo
fijn en onvergetelijk werd het.
Ik wil dan ook langs deze weg,
met oprechte dank aan de re
dactie van de Leidse Courant,
de pastores van de St. An toni us-
parochie, het zangkoor en allen
wie ze ook waren van harte en
oprecht danken voor de Eucha
ristieviering, de drukbezochte
receptie, de gelukwensen en
edelmoedige giften. Wat zijn er
toch veel goede en edelmoedige
mensen en wat is God toch goed
die dat alles mogelijk maakt.
Vele mensen heb ik persoonlijk
kunnen schrijven en bedanken.
Mogen de anderen die anoniem
wensten te blijven of wier
adressen mij onbekend zijn
langs deze weg mijn hartelijke
en oprechte dank ontvangen.
God bless, beste wensen en tot
weerziens. Mijn gebed voor u en
gaarne uw gebed voor mij.
H. Verhoef,
missionaris van Mill Hill
Burgerlijke stand
LEIDEN Geboren: Jolanda dr v
P. Keijzer en A. J. C. Betgen, Fabian
Maria dr v C. Vrisekoop en E. T.
M. van Leeuwen, Nancy dr v D. van
Leeuwen en C. J. M. Fornara, Wilko
zn v W. J. P. Heemskerk en P. G.
H. M. Valk, Sandra Hubertha Wïlhel-
mina Maria dr v W. A. van Dijk en
A. W. M de Boer. Maaike Jacoa dr
v N. W. van den Haak en W. J. van
der Niet, Richard zn v H. J. Plug
en C. van ZelsL Charissa Tamara dr
v A. J. Kok en A. M van den Berg,
Robert zn v J. Varkevisser en S. C.
Schellevis, Sophie Leonoor dr v EL
F Jacobs en R M. Verloren, Wille-
mijn dr v W. H. Rijnsburger en D.
G. de Gier, Gerrit zn v J. J. Groen
en D. M. Baronesse van Slingelandt
Overleden: D. Bonnet geb. 16 aug
1897 man. J. M. van Hooven geb. 29
Veilingen
RUNS3URG. 27 sept.. bloemen (resp.
aanvoer, gem. prijs): Alstroemeria 2650
0,326, Amaryllis 452 0,672, anjers Am.
26 160 0,250, Anthurium 676, 1,701, As
ters 7933, 0,971, Chrys. gepl. N.C.
47100 0,327, Chrys. tros NC. 19.820
1,039, Chrys. gepl. JR.C 440 0,241,
Chrys. tros JR.C. 7025 1,668, Dahlia
8.530 0.078. Eikeblad 635 0,637, Eup
horbia 800 0,328, Forsythia 20 1,400,
Freesia 14.27 1,924, Gerbera 1130 0,291,
Gladiolen 232.750 0,152, Glad. Colvill.
3.400 0,269, Glad. Nanus 36.300 0,106,
Helianten 1290 0,095, Iris 10.658 1,639,
Krokus 760 0,263, Lelie kelk 600 0,595,
Lelie tak kas 58.920 0,201, Liatris 39.150
0.183, Narcis kas 180 1,492, Omithoga-
lum 820 0,120, Rozen kleinbl. 13.080
0,127, Scabiosa 120 0,210, Snijgroen
385 0,390. Statice 670 1.488. 2e soort
per bos 131 0,275, 2e srt per stuk
14.120 0,155, Anjers tros 7.940 0,260,
Rozen Baccara 3.200 0,625, Rozen So-
nia 7.830 0,220, Lelie tak kou gr. 750
0,182, stro/droogbl. onb. 172 1,951,
stro/droogbl. bew. 1.796 1,188, div. snij
bloemen 5.303 1,371, div. snijbloemen
15.503 0,185, Anemonen imp. 75 0.400.
Orchid. Arach imp. 2.800 0,694, Orchid,
dendr. imp. 24.020 0,056, protea imp.
1 970 0,820, div. bladsrt. imp. 540 1.094,
div. sniibl. imp. 155 2,250, Begonia 88
1,250, St. Paulea 848 0,725, div. pot
planten 1.580 9.883.
Examens
LEIDEN Aan de christelijke
scholengemeenschap Zuid-West
zijn geslaagd: Atheneum: M. A.
Bakema, R. Boer, P. A. van
Dam, H. J. W. Nell, H. M. L.
Rook, W. W. v.d. Sluys, S. Sott-
hewes, M. T. Versteeg.
Havo: M. N. van Haren, J. P.
A. v.d. Moolen, M. Weesjes, R.
Chr. v. Zanten.
Mavo: A. Kiel, J. E. Segaar, M.
Ch. E. Wakka.
Gehuwd: H. W. Scholten en A I.
Bingolop, C. L Kromschee en A R
M. Wallaart, W. M M. Moolhuijsen
en A. H. E. Poots.
ondertrouwd: H. Bink en G. Ligt-
voet, E. A. de Blécourt en C. M.
Kuiper, W. Dubbeldeman en Y. van
der Ven. W. S. de Koning en A S.
Anemaet, M. Lopez Jimenz en L. C.
F. van Helden, N. K. Mos en A E.
Verstraten, W. A. Mugge en A. P.
Huige. E. J. M. Pennings en W. C.
Stigter, A. C. P. M. Roels en B. M
Karstel, L. D. Schottelndreier en M
Verhoogt, K. h. tan en J. M. Engel
Y. H. Tan en W. C. Tang, B. J. W.
Veenenbos en M. ME. ELshof, A. C.
J. Verhoogt en E. Groen, M. H.
Vincourt en M W. E. Opdam, A. H.
Wijsman en W. M. Koppers, G. van
der Zwan en M Bokhorst.
Cabaret Ivo de Wijs brengt op
zaterdagavond 9 oktober in de
Kleine Schouwburg te Rijswijk
het programma Achter de wol
ken is zonneschijn.
Het Amsteltoneel geeft op za
terdagmorgen een kindervoor
stelling in de Kleine Schouw
burg te Rijswijk van „Alle vo
gels vliegen".
Het Quartetto Esterhazy con
certeert zondagmiddag 3 okto
ber in Diligentia m.m.v. hoboïst
Michel Piguet. Op het program
ma staan kwartetten van
Haydn, Mozart en Boccherini en
van de laatste tevens het hobo
kwintet in D.
De Venezolaanse violist Jóse-
Francisco del Castillo geeft op
dinsdagavond 12 oktober een re
cital in Diligentia met aan de
vleugel Jésus Maria Callastegui.
Op het programma staan wer
ken van Webern, Handel, Mo
zart, Brahms, Bloch en Kaba-
levsky.
Michel Tarawhiti, tenor uit
Nieuw-Zeeland geeft op zater
dag 9 oktober een recital in
Diligentia. Gérard van Blerk be
geleidt aan de vleugel. Op het
programma staan Dichterliebe
van Schumann, liederen van
Schubert, Duparc en Rachmani-
nov en twee werken uit zijn
geboorteland.
LEIDSE COURANTDINSDAG 28 SEPTEMBER 19IN
Jas met kapuchon. Wollen ruitjasje met
Loden. In diverse kleuren, kapuchon. Mt. 92 (83.-)
Mt. 152 (99.-) t/m 170 t/m 146 (119.-). Va
Ribcord broek. Diverse
kleuren. Mt. 104 (36.-)
t/m 128 (42.-). V.a 36-
(109.-). V.a.
De Girly Club is dat
speciale plekje bij Lampe
voor modebewuste meisjes
onder de 15 en hun
prijsbewuste moeders.
Wollen dekenjas met
kapuchon. In diverse
kleuren. Mt. 122 (129.-)
t/m 170(164.-). V a12g
Corduroy broek.
Diverse kleuren. Mt. 122.
(42.-) t/m 167 (53.-).
voering.
Middelfijne rib. Mt. 116
(98.-) t/m 167(129.-).
