Regering twijfelt aan
roede wil van Rusland
ONTWIKKELINGSHULP
vooral voor de allerarmsten
Beleid van CRM
doelgerichter
Kabinet-Den Uyl te optimistisch"
aldus tal van commentatoren
MILJOENENNOTA 1977
p
NTSPANNING NOG VER TE ZOEKEN
Defensielasten dicht
bij uiterste grens
tetere regeling
iftrek reiskosten
MILJOENEN-
nootjes
97NSDAG 21 SEPTEMBER 1976 LEIDSE COURANTPAGINA 17
DEN HAAG Minister Van Doorn van Cultuur, Recreatie en
Maatschappelijk Werk wil het welzijnsbeleid het komende jaar
nog sterker richten op de zwakste groepen in de samenleving.
In de toelichting op zijn begroting zegt hij, dat het beschikbare
geld doelgerichter zal worden besteed. Op een ongeremde groei
van allerlei voorzieningen en aktiviteiten hoeft niet te worden
gerekend. De zaken, die voorrang hebben in het welzijnsbeleid
mogen niet in het gedrang komen, aldus de bewindsman.
Voor CRM is 8,2 miljard gulden beschikbaar. Ondanks de bezuini
gingen is dat bijna een miljard meer dan dit jaar.
Bij het streven naar een rechtvaardiger inkomensverdeling ligt het
accent op verbetering van de positie van de laagstbetaalden
Minister Van Doorn en Staatssekretaris Meijer hebben hier op hun
terrein al veel aan gedaan onder meer door wijzigingen in de
Bijstandswet. Binnenkort valt weer een verandering in deze wet
te verwachten. Deze wijziging heeft tot doel de indirekte financie
ring van dienstverlenende instellingen via bijstandsuitkeringen zo
aan te passen dat er meer ruimte komt voor hulp aan de
allerzwaksten.
De bewindslieden van CRM willen het komende jaar ook veel
aandacht geven aan de bewustwording van vooral de achtergeble
ven groepen, mensen die vroeger te weining kansen hebben
gekregen op Vorming en onderwijs. In samenwerking met minister
Van Kemenade van Onderwijs worden voorbereidingen getroffen
voor proefprojekten op het terrein van onderwijs en vorming in
de grote steden en de achtergebleven streken op het platteland.
In het kunstbeleid zal voorrang worden gegeven aan aktiviteiten,
die aan meer mensen ten goede komen en die kunnen bijdragen
aan een culturele en maatschappelijke bewustwording. Aan het
vormingstoneel is ruimere armslag gegeven.
Cynisch
Het is een cynische gedachte te
moeten constateren, dat het be
nauwende welvaartsverschil
tussen ons land en zovele ande
re landen, nu weliswaar minder
groeit" dan vroeger, maar dat dit
een gevolg is van het feit, dat
een steeds kleiner deel van onze
bevolking in het arbeidsproces
de welvaart voortbrengt, die in
ons land steeds gelijkmatiger
verdeeld wordt. Het zou beter
zijn, dat een groter deel van de
bevolking in onze volkshuishou
ding een bijdrage zou leveren en
dat wij tegelijk onze inspannin
gen in het kader van de ontwik
kelingssamenwerking zouden
vergroten, aldus minister Lub
bers in zijn begroting.
De commentaren van politici,
vakbeweging en ondernemers
organisaties op de Troonrede
en de Miljoenen-nota-1977 zijn
over het algemeen weing opge
wekt. De meeste commentaren
spreken van een zeer moeilijke
periode, wijzen er soms op, dat
het kabinet-Den Uyl te optimis
tisch de werkelijheid voorstelt
en waarschuwen voor verschil
lende gevolgen op financieel en
economisch gebied. Er zijn vol
gens diverse commentatoren
nog steeds teveel onzekere fac
toren, die de Nederlandse fi-
nancieel-economische situatie
kunnen dwarsbomen.
Andnessen (KVP)
KVP-fractievoorzitter Andries-
sen acht het twijfelachtig of de
zeer snelle toenadering van de
laagste inkomens tot de modale
zonder meer kan worden voort
gezet.
Werkgelegenheid dient, priori
teit nummer een in het rege
ringsbeleid te blijven. Daarover
doen Miljoenennota en Troonre
de optimistischer dan de macro-
economische verkenning en de
minister van economische za
ken. Het voor de komende jaren
ontworpen beleid als geheel ba
lanceert in economisch opzicht
te zeer op het scherp van de
snede en is dan ook afhankelijk
van te veel onzekere factoren.
Aantjes (AR)
AR-fractievoorzitter Aantjes
vindt de Miljoenennota realis
tisch in zijn schildering van de
situatie, te optimistisch in het
licht van de vermoedelijke toe
komstige ontwikkelingen en on
voldoende vooruitgrijpend op
reeds vaststaande toekomstige
ontwikkelingen. Het bereiken
van de regeringsdoelstellingen
via de eenprocentsoperatie zou
naar zijn mening wel eens te
optimistisch gedacht kunnen
zijn. De nu beschikbare gege
vens bevestigen de juistheid van
het concept-CDA-programma,
die een beperking van de collec
tieve uitgaven tot 0,7 pet van het
nationaal inkomen wil. De om
vang van het financieringste
kort komt hem zeer riskant
voor. Hij denkt daarbij aan de
jongste waarschuwingen van de
president van de Nederlandse
Bank, Zijlstra.
Kruisinga (CHU)
Een duidelijke ombuiging van
het beleid, zoals de president
van de Nederlandse Bank, dr. J.
Zijlstra onlangs heeft bepleit,
blijft in de Troonrede helaas
achterwege, aldus de reactie
van CHU-Fractievoorzitter
Kruisinga.
Onze verzoeken om verdere ma
tiging van de stijging van het
uitgaveniveau honoreert het ka
binet onvoldoende. Volgens hem
toont de miljoenennota een ang
staanjagend groot financiering
stekort. Het is voor hem tevens
de vraag of de investeringen wel
zullen toenemen op basis van de
aangekondigde maatregelen.
Van Thijn (PvdA)
PvdA-fractievoorzitter Ed van
Thijn vindt de doelstelling van
de regering ten aanzien van de
werkloosheidsbestrijding te be
perkt. „De regering meent dat
door het stimuleren van de par
ticuliere bestedingen tot 1980
150.000 200.000 nieuwe ar
beidsplaatsen geschapen wor
den. Maar dan blijven er altijd
nog 150.000 werklozen in 1980
over. Dit aantal is onaanvaard
baar hoog", aldus drs. Van
Thijn in zijn commentaar op
Troonrede en Miljoenennota.
WD-fractie
De WD-fractie laat van de aan
gekondigde beleidsvoornemens
voor 1977 weinig heel. Want,
aldus het commentaar van deze
fractie, het kabinet heeft ge
faald in de aanpak van werk
loosheid en inflatie. „Machteloos
en krachteloos staat het kabinet
voor de problemen van 1977.
Voor de jaren daarna voert het
een politiek van „na ons de
zondvloed".
„Extra bezuinigingen voor 1977
en volgende jaren zullen dan
ook nodig zijn, nu ons volk met
de brokken zit".
De Gaay Fortman (PPR)
PPR-fractievoorzitter De Gaay
Fortman vindt het .ronduit te
leurstellend", dat de Troonrede
geheel voorbijgaat aan de drei
gende crisis in ons economisch-
maatschappelijk bestel. Zijn
commentaar: „De regering blijft
het zoeken in het oude groeige-
loof en het daarbij behorende
middel van bevordering van de
investeringen zonder meer.
Voor de bedreiging van het mi
lieu en het toenemende energie
verbruik, dat hiervan een gevolg
is, heeft de regering nauwelijks
aandacht", aldus De Gaay Fort
man.
oogstjaar zonder akker. Op im
materieel gebied ontbreekt een
oogst, aldus dr. Drees.
M. Bakker (CPN)
De CPN-fractie is van mening
dat deze miljoenennota een
slechte begroting is. Ze koerst
op een langdurig koopkracht-
vermindering bij iedereen die
niet rijk is, breekt zelfs wezenlij
ke voorzieningen af, zoals bij
onderwijs. Zodoende worden,
aldus Marcus Bakker, bedragen
vrijgemaakt voor de winstver
groting van de grote onderne
mingen, zonder een enkele ga
rantie dat daaruit ook werkgele
genheid zal voortvloeien.
Terlouw (D'66)
De ruimte die ontstaat door de
beperking van de groei van de
overheidsuitgaven zou de rege
ring moeten gebruiken voor ge
richte maatregelen, die de pro-
duktie meer doen beantwoorden
aan de maatschappelijke be
hoeften, aldus D'66-fractievoor-
zitter Terlouw.
Het beleid gaat er verder vanuit
dat de bevolking niet bereid is
om offers te brengen voor die
immateriële goederen.
Drees jr. (DS 70)
De miljoenennota-1977 schetst
een mislukte economische be
leid. Aldus DS'70 - fractievoor
zitter Drees. Hij staaft zijn op
vatting met er op te wijzen, dat
de inflatie onrustbarend hoog
blijft, de werkloosheid nog toe
neemt en de redelijke toekomst
verwachtingen ontbreken voor
een groot deel van het bedrijf
sleven. Er is sprake van een
CNV
Het Christelijk Nationaal Vak
verbond (CNV) constateert dat
het tot nu toe gevoerde over
heidsbeleid onvoldoende effect
heeft gehad op de werkloosheid.
Ook dreigt het gevaar dat de
regering er niet in zal slagen
haar eigen doelstelling - hand
having van de reële inkomens
van de laagst betaalden - te
verwezenlijken.
Het beleid dat de regering voor
ogen staat bevat grote risico's
en gaat gepaard met een zeer
groot begrotingstekort, aldus
het CNV. Het vakverbond
meent echter dat nu al het mo
gelijke zal moeten worden ge
daan om de vergroting van in
vesteringen en werkgelegenheid
te bevorderen. Het uit de daar
toe noodzakelijke maatregelen
voortvloeiend begrotingstekort
voor 1977 zal dan ook moeten
worden aanvaard.
FNV
In een voorlopig commentaar
zegt het FNV-bestuur uit de
troonrede af te leiden dat over
het arbeidsvoorwaardenbeleid
voor 1977 en volgende jaren
weer vrij zal kunnen worden
onderhandeld. De beperking
van de stijging van belastingen
en sociale premies is onvermij
delijk ter wille van de werkloos
heids- en inflatiebestrijding. De
collectieve en sociale voorzienin
gen voor de werknemers zijn
evenzeer van belang als een be
steedbaar inkomen.
De federatie noemt het onver
teerbaar dat volgens de progno
ses de werkloosheidscijfers in
1977 en daarna zo hoog blijven.
De overheid zal een actiever
investeringsbeleid moeten gaan
voeren dan is voorzien. Het sti
muleren van particuliere inves
teringen is niet voldoende, de
overheid zal zelf investeringen
moeten doen, zo meent de FNV.
MHP
Volgens de Raad van Middel
baar en Hoger Personeel „ba
lanceert onze samenleving met
deze miljoenennota op de rand
van de afgrond". In alle ramin
gen rekent de regering zo naar
zich toe dat er geen enkele vei
ligheidsmarge overblijft. Een
enkele tegenvaller kan al een
crisis veroorzaken, aldus de
Raad MHP.
Bovendien wordt genoegen ge
nomen met een veel te hoge
werkloosheid en te grote infla
tie. „Onbegrijpelijk is het dat
het kabinet volstrekt onvoldoen
de maatregelen neemt voor de
gezondmaking van de economie.
NCW
Met de miljoenennota 1977
wordt geen bijdrage geleverd
aan herstel van de bedrijfswin
sten. Ondanks gewekte ver
wachtingen ontbreken maatre
gelen voor verbetering van ren
dement. De vooruitzichten voor
de werkgelegenheid blijven i
tussen somber. Aldus het Ne
derlands Christelijk Werkge
versverbond in een commen
taar.
De reële arbeidskosten gaan
weer fors stijgen. Ze blijven niet
achter bij de stijging van de
produktiviteit hetgeen noodza
kelijk is vóór verbetering v;
werkgelegenheid. Zo wordt een
kans gemist om in te spelen op
de groei van de wereldhandel en
verhezen we terrein.
VNO
Het kabinet blijft voortbouwen
aan een huis dat steeds verder
wegzakt in het drijfzand van te
optimistische economische ver
wachtingen, verkeerde afwegin
gen in het beleid en het door
schuiven van oplossingen naar
volgende jaren. Aldus het Ver
bond van Nederlandse onderne
mingen in een eerste reactie op
de miljoenennota.
Het kabinet klampt zich ook nu
weer vast aan een geflatteerd
beeld van de ontwikkeling van
onder meer de wereldhandel en
de investeringen in ons land. In
het voorgenomen beleid is op
nieuw geen sprake van een re
delijk evenwicht tussen de ar
beidskosten van de bedrijven,
de inkomens van de werkne
mers en de collectieve uitgaven.
Middenstand
De rijksbegroting 1977 vermag
geen positieve verwachtingen te
wekken bij het midden- en
kleinbedrijf, aldus het overle
gorgaan van de centrale organi
saties van ondernemers in het
midden- en kleinbedrijf mee.
Samenvattend zegt het orgaan:
kwetsbaar, niet verrassend, lost
de fundamentele vraagstukken
niet op.
„Wat als stimulans voor werkge
legenheid en investeringen
wordt geëtaleerd blijkt neer te
komen op een aantal noodver
banden met twijfelachtige bij
effecten".
Vuile lucht
Dit najaar komen de bewind
slieden van Volksgezondheid en
Milieuhygiëne met een schema
tisch meerjarenprogramma
voor de bestrijding van de
luchtverontreiniging. In het ka
der van het definitieve program
moet in de komende jaren al
een aantal uitvoeringsbesluiten
ingevolge de raamwet op de
luchtverontreiniging van kracht
worden. Het zijn:
het besluit loodgehalte benzine;
het bijdragenbesluit provincies
luchtverontreiniging en
het besluit voor permanente ei
sen voor motorrijtuigen ter be
perking van de uitworp van
koolmonoxyde en roet.
Bedrijven
Minister Lubbers wil het aan
trekken van buitenlandse be
drijven nog meer gaan bevorde
ren. Hij wil hiertoe de sterke
punten van ons land wijdere
bekendheid geven. Hierbij
speelt de overweging, dat vesti
gingen van internationaal opere
rende ondernemingen veelal
hoogwaardige arbeidsplaatsen
betreffen.
Vrijwilligers
Minister De Gaay Fortman wil
dat bij de regionalisatie van de
brandweer wordt gewaakt voor
het in standhouden van de vrij
willigheid. „De vrijwillige corp
sen zullen op zodanige wijze in
de grotere verbanden moeten
worden ingepast, dat de nauwe
relatie van de vrijwilligers tot
het plaatselijk bestuur gegaran
deerd blijft", aldus de minister.
Energielabel
Het plan bestaat om electrische
huishoudelijke apparaten te
voorzien van een energielabel.
Hierop zal het energieverbruik
gedurende een bepaalde periode
worden aangeduid. Het ministe
rie van Economische Zaken
praat hierover met fabrikanten
en handel.Het aanbrengen van
een dergelijk label kan slechts
geschieden op basis van vrijwil*
ligheid.
Levensmiddelen
In de toekomst zullen op het
etiket van levensmiddelen de ge
gevens moeten staan van alle
gebruikte grond- en hulpstoffen;
een zogenaamde ingredlenten-
declaratie. Hiertoe is binnenkort
van de bewindslieden van
Volksgezondheid en Milieuhy
giëne een wijziging op de Wa
renwet te verwachten.
Ceremonieel
Minister Vrede ling wil het mili
tair ceremonieel bij parades,
beëdigingen, begrafenissen en
dergelijke gebeurtenissen ver
der versoberen. Voorstellen op
dit punt worden voorbereid. Er
is al besloten om bij bezoeken
van ministers van Buitenlanse
Zaken aan ons land militair ce
remonieel achterwege te laten.
DEN HAAG De op-
lomstleeftijd voor
lienstplichtigen zal van
(0 op 19 jaar worden ge-
kracht Minister Vrede-
ing van Defensie zal bin-
enkort een voorstel hier-
oe bij de Tweede Kamer
adienen.
)eze maatregel gaat in
in. De wedde zal
rorden gekoppeld aan
iet netto-minimumjeugd-
oon van een 19-jarige.
Iverigens kan de maatre-
el betekenen, dat ie-
nand op zijn achttiende
1 in dienst moet Men
;aat namelijk uit van het
evensjaar waarin men de
ipkomstleeftijd bereikt.
)e minister heeft nog een
tantal besparende maat-
egelen in de personeels-
ifeer op het vuur staan.
)nder meer wordt beke-
ten of er mogelijkheden
:ijn voor militairen om
vervroegd met pensioen
e gaan. Verder zullen de
>elastingfaciliteiten voor
lankoop van goederen
door in West-Duitsland
gelegerde militairen wor
den verkleind.
DEN HAAG Nederland heeft met zijn inspanning voor de
defensie de grenzen van het mogelijke dicht benaderd. Dit zegt
minister Vredeling van Defensie in de toelichting op zijn begro
ting voor 1977, die bijna 8,4 miljard gulden bedraagt Er is voor
246 miljoen gulden op de defensie-uitgaven voor volgend jaar
bezuinigd. Volgens de bewindsman tast deze besnoeiing de taken
van de krijgsmacht en de bijdrage van ons land aan de NAVO,
het westerse militaire en politieke bondgenootschap, niet wezen
lijk aan.
Als gevolg van het krappere budget is wel besloten tot het uitstellen
van een aantal investeringen op het gebied van het materieel.
Volgens Vredeling wordt daardoor de taakuitvoering niet onaan
vaardbaar aangetast, al ontstaan tijdelijk problemen. De veelbe
sproken Neptune-vliegtuigen van de marine zullen ook in 1977 niet
wQrden vervangen. Verder is de bouw van een commando-fregat
voor de marine in de ijskast gestopt en is de bestelling van
anti-tankwapens en verbindingsmaterieel voor landmacht op de
lange baan geschoven. Ook in de personeelssfeer zal worden
bezüinigd. Hier zijn de besparingen gezocht in verruiming van de
vrijstelling voor dienstplichtige gehuwde kostwinners, matiging van
bevorderingen en verhoging van de financiële bijdrage van militair
personeel aan de geneeskundige verzorging.
Nu voor onze defensie-inspanning de grenzen van het mogelijke
in zicht zijn, is het volgens minister Vredeling voor de gemeen
schappelijke verdediging uiterst belangrijk dat binnen de NAVO
ernst wordt gemaakt met het standaardiseren van materieel en
met de taakverdeling. „Binnen de NAVO kan daarover niet veel
langer vrijblijvend worden gepraat", aldus de minister.
N HAAG Het belastingplan voor 1977 biedt niet zo veel
iws. De reiskostenaftrek voor het woon-werkverkeer zal wor-
verbeterd. De zelfstandigenaftrek, waarvan vooral het mid-
en kleinbedrijf profiteert, wordt verlengd.
>r afstanden tot tien km. zal de reiskostenaftrek in de inkom-
ibelasting worden verhoogd van 150,- tot 200,- gulden. Voor
tanden boven tien km, zullen de bedragen, die daarenboven
'ekbaar zijn, ongeveer worden verdubbeld. De vrijgestelde ver
dingsbedragen zullen worden verhoogd door deze af te stemmen
de kosten van het openbaar vervoer.
zelfstandigenaftrek wordt gehandhaafd op het niveau van 1976,
nelijk 1600,- gulden. Ook zullen volgend jaar zelfstandigen in
belastingaanslag rekening mogen houden met verliezen uit de
e voorgaande jaren. Het betreft hier in 1975 ingevoerde tijdelij-
belastingmaatregelen die ook volgend jaar van kracht blijven,
toegestane lijfrentepremieaftrek zal worden afgestemd op het
tag dat ten hoogste aan de oudedagsreserve kan worden
levoegd.
„DE HOOP"
KRUGT MINDER
SUBSIDIE
DEN HAAG Voor 1977 is
voor de exploitatiekosten van
het hospitaal kerkschip De
Hoop een bedrag uitgetrokken
van ongeveer 1,5 miljoen. Dat
was 1,8 miljoen. Minister Van
der Stee is van mening dat deze
bijdrage absoluut en relatief
dient te worden verminderd.
Dit temeer nadat gebleken is
dat zijn ambtgenote van volks
gezondheid en milieuhygiëne en
de minister van CRM geen bij
drage in de exploitatiekosten
kunnen leveren.
Toch heeft de minister Van der
Stee in overleg met het bestuur
van De Hoop de bereidheid uit
gesproken de jaarlijkste bijdra
ge geleidelijker te verminderen
dan het plan was.
(Van onze parlementaire redactie)
J HAAG De regering twijfelt aan
uil van de Sovjet-Unie om tot ontspan-
te komen in de verhouding tussen
en west Dit blijkt uit de toelichting
minister Van der Stoel van Buiten
ge Zaken op zijn begroting voor 1977.
regering wil niettemin het streven
betere relaties met de landen van
-Europa voortzetten. In de huidige
•ldsituatie is geen alternatief denk-
aldus de bewindsman,
ens minister Van der Stoel zal in de
ende tijd veel afhangen van de ontwik
kelingen in zuidelijk Afrika, de onderhan
delingen tussen de Verenigde Staten en de
Sovjet-Unie over de beperking van strate
gische wapens, het overleg tussen oost en
west over wederzijdse troepenverminde
ring in centraal-Europa en het nakomen
van de afspraken op de veiligheidsconfe
rentie in Helsinki in 1975.
Minister van der Stoel voert hier redenen
aan voor de gerezen twijfels aan de ont-
spanningswil van de Russen. Allereerst
heeft het Russische optreden in Portugal
en Angola aangetoond, dat de Sovjet-Unie
niet schuwt om haar machtsinvloed in de
DEN HAAG Minister Pronk
van Ontwikkelingssamenwerk
ing zal zijn beleid nog meer dan
voorheen richten op de armste
mensen en landen in de wereld.
Hij heeft het komende jaar de
beschikking over iets meer dan
3 miljard gulden. Dat is 252
miljoen meer dan dit jaar.
Hoewel de minister ook een
aandeel heeft moeten leveren in
de algemene bezuiniging op de
rijksuitgaven, blijft de totale
Nederlandse ontwikkelingsin
spanning gehandhaafd op het,
internationaal gezien, hoge peil
van 1,5 procent van het netto
nationaal inkomen.
De verhoging komt zowel ten
goede aan zuivere hulp als aan
activiteiten die meer indirect,
met de hulp te maken hebben.
Verhoudingsgewijs is deze laat
ste post wat meer gestegen. Zo
zijn onder meer de uitgaven
voor de opvang en begeleiding
van rijksgenoten, een activiteit
die eigenlijk niet bij ontwikke
lingssamenwerking thuis hoort,
verdubbeld.
De directe financiële hulp aa de
armste landen zal het komende
jaar uitsluitend in de vorm van
schenkingen worden verleend.
Het gaat hier met name om
Bangla Desj, Boven-Volta,
Noord-Jemen, Soedan en Tanza
nia.
Voor de hulp aan Suriname dat
eind vorig jaar een zelfstandige
republiek is geworden, is 120
miljoen gulden uitgetrokken. In
het kader van de schuldenrege
ling is voorts nog eens 105 mil
joen voor dit land beschikbaar.
wereld uit te breiden. In de tweede plaats
hebben de landen van het oostblok nauwe
lijks laten zien, dat zij ernst maken met
de afspraken van Helsinki, met name op
het gebied van humanitaire samenwerking.
Verder is gebleken, dat de Russische mili
taire macht in verschillende opzichten de
zuivere defensieve behoeftente boven gaat.
Tenslotte vindt de minister het teleurstel
lend dat de landen van oost-Europa zo
lauw hebben gereageerd op de jongste
westerse voorstellen in het overleg tussen
oost en west in Wenen over wederzijdse
troepenvermindering in centraal Europa.
Minister Van der Stoel: groot vraagteken achter ont
spanning oost-west.
