Aardgasprijs voor tuinders halszaak DROOGTE PROBLEEM VOOR GROENVOORZIENING Westlandse arrangeurs bouwen veilinghal om tot groots parklandschap WATERPRIJS PER KUB GROENTE, FRUIT, BLOEMEN EN BOLLEN MAANDAG 13 SEPTEMBER 1976LEIDSE COURANT, PAGINA DEN HAAG „Elke verho ging gasprijs funest", „de nul lijn voor de aardgasprijs", „aardgasprijs punt van blij vende zorg", „verdere stijging gasprijs onverantwoord". Deze kleine bloemlezing uit de krantekoppen van land- en tuinbouwbladen geeft de bij zondere positie aan van het aardgas in de glastuinbouw Waarom hebben de glastuin ders zoveel belangstelling voor de prijs van het aardgas? An dere sectoren in onze samenle ving hebben toch ook met sterk stijgende gasprijzen te maken. Tomaten, sla, anjers, rozen en komkommers wor den toch niet alleen met aard gas geproduceerd. Waarom steeds dat gekreun van de glastuinbouw over het gas? Het is begrijpelijk, dat leken dergelijke vragen en opmer kingen maken. De problema tiek in de glastuinbouw is met eenvoudig: zeker niet voor de genen. die er niet elke dag inzitten of ermeé te maken hebben. Oliecrisis Om de achtergrond van de discussie in tuinderskringen over de gasprijs te kunnen begrijpen, moet men terug naar de energiecrisis van 1973. Binnen enkele maanden na de ze crisis verdubbelde de olie prijs. Er bestond altijd al een koppeling van olie en gas; de gestegen olieprijzen werkten dan ook (vertraagd) door in de gasprijzen. Iedereen die gas stookt, heeft hiermee te maken of zal dit nog gaan merken. Ook de glastuinders waren realistisch en meenden dat aan een prijsstijging vah gas niet te ontkomen zou zijn. Er zijn wel zeer bijzondere om standigheden voor de glastuin bouw om een zeer geleidelijke aanpassing van de gasprijs te eisen. Waarom nu die uitzondering spositie voor de glastuinders? Hebben zij harde argumenten om voor een aangepaste ver hoging van de gasprijzen in aanmerking te komen? Deze argumenten houden ten nauw ste verband met de manier waarop de prijzen van de tuinbouwprodukten tot stand komen. Op de veiling waar vraag en aanbod bij elkaar komen, bepaalt de klok elke dag wat de prod uk ten op zul len brengen. De prijsvorming van tuin bouwprodukten komt tot stand in een volkomen open concurrentie. De tuinders kun nen op geen enkele wijze in vloed uitoefenen op de veiling- prijzen. Wanneer de produk- tiekosten op het tuindersbe- drijf plotseling stijgen, houdt de veÜingklok daar geen reke ning mee. De tuinder is niet in staat zijn kostenstijgingen door te berekenen. Bij de meeste industrieën is dat wel anders, zeker voorzover zij niet of ten dele gebonden zijn aan prijsmaatregelen van de overheid. Machteloos Een belangrijk gedeelte van de totale kosten van de glastuin bouw bestaat uit energiekos ten. Dat varieert, afhankelijk van de geteelde .produkten, van 20 tot 35%. Voor de gehele Nederlandse industrie is het 7 a 8%. De glastuinders kunnen de sterke stijging van de aard- gasprijzen op korte termijn onmogelijk opvangen. De overheid bleek niet onge voelig voor de harde argu menten van het bedrijfsleven. Zij erkende de problemen die de glastuinders hebben als de gasprijzen in een te snel tem po stijgen. Medio 1974 verhoogde de over heid de aardgasprijs voor de luinbouw met 1,9% per m3. Dat was een stijging van 28%. Uitgaande van de toenmalige prijsverhoudingen kwam dat neer op een aanpassingster mijn van vier jaar. Het Land bouwschap (het samenwerk ingsorgaan van de Nederland se iand- en tuinbouw) vond deze termijn te kort. Het staat op het standpunt, dat de glas tuinders minstens zes jaar no dig hebben om zich aan te passen aan de gewijzigde om standigheden. Bij dat aanpas singsbeleid moet rekening worden gehouden met de inko menspositie en de mogelijkhe den van energiebesparing. In 1975, een jaar later, krikte de overheid de gasprijs voor de tuinbouw verder op met 2,7 cent per m3. Dat was een stij ging van rondweg 35%. Te fors Het Landbouwschap komt tot de conclusie, dat de prijsstij ging van energie zoals die tot nu toe verlopen is, te fors is geweest. Als gelet wordt op de inkomensontwikkeling is slechts ruimte voor een gerin ge aanpassing van de energie prijs. Deze boodschap heeft het Landbouwschap de laatste weken bij herhaling voorge zegd aan de ministers van Landbouw en Visserij en van Economische Zaken. Ook het parlement heeft het standpunt van het tuinbouwbedrijfsleven kunnen vernemen, want het Landbouwschap heeft een brief geschreven aan de Vaste Commissie voor Landbouw uit de Tweede Kamer. Wanneer Duijvestein drie kwartjes per liter leidingwater betaalt, kan hij zijn beter met bier laten volgooien. Of met priklimonade. De realiteit is echter Het water kost hem drie kwartjes per m3. En als we goed zijn ingelicht, nog minder. Dat is andere koek dan de 75 cent per liter zoals vorige week op d^,, pagina stond. Maar dat hadden de meeste lezers al wel begrepen DEN HAAG De droogte heeft de groenvoorzienings sector voor grote problemen geplaatst, doordat veel schade aan het plantmateriaal is toe gebracht. Met name in de nieuwe aanleg hebben de ex treme weersomstandigheden geleid tot grote sterfte onder bomen, heesters en planten. In het komende najaar zal derhalve veel dood en niet voldoende levensvatbaar plantmateriaal moeten wor den ingeboet vervangen). Het is in de groensector ge bruikelijk dat het inboeten voor verrekening met de op drachtgever in aanmerking komt. Aangezien nu van force ma jeure sprake is, hebben de Kring Hoveniers van de Ver eniging „De Nederlandse Bloe misterij" en de Nederlandse Organisatie van Groenvoorzie- ners (NOG) zich beraden over de uit deze situatie voort vloeiende gevolgen. Overeen is gekomen dat de bij genoemde organisaties aange sloten bedrijven een gedeelte van de schadepost voor hun rekening nemen. Maximaal vijftien procent van de totale post voor geleverd en aange bracht plantmateriaal voor ob jecten, waarvoor de algemene, bepalingen van de Bond van Nederlandse Tuinarchitecten niet gelden, zal voor rekening van de hoveniers- c.q. groen- voorzieningsbedrijven komen. Het inboeten komt vanaf vijf tien procent voortekening van de aannemer wónneer deze ook direkt het onderhouds werk toegewezen heeft gekre gen. Het uiteindelijk percentage dient -— binnen het raam van het vorenvermelde al naar de aard van het project en het effect van de extreme droogte ter plaatse in goed overleg te worden vastgesteld. BOLLENPRÜZEN NOG OP HOOG NIVEAU VAN 22 TOT EN MET 26 SEPTEMBER IN POELDIJK De prijzen van de tulpenbollen zijn bij een snel afbrokkelende aanbodmarkt op een heel hoog niveau gebleven. Twaalven van het gevraagde broeisortiment zijn zeer schaars en op de bloembollenbeurs in Hille- gom lopen de commissionairs nijver te zoe ken naar de allerlaatste restanten. Het aan tal koopbriefjes dat kan worden geschreven is niet zo groot, als het gaat om handel voor tulpen die nü nog geleverd moeten worden. Voor 1977 is er daarentegen al volop werk aan de winkel. De kwekers hebben niet zo veel bedenkingen tegen de prijzen die men nu kan maken. De twaalven van Apeldoorn gaan „over de toonbank" voor 10,- per 100, alsof het warme broodjes waren en voor elven van deze tulp maakt men grif 8,- per 100. De purperen Attila komt voor twaalven zelfs nog op 14,- al is ook dat weer geen topper, want voor de dubbele gele Monte Carlo kan men nu zonder al te veel moeite 17,- per 100 maken. Mirjoran, een broeitulp die de Zweden graag hebben, noteert tussen 11,- en 12,- per 100, maar voor* de donkerrode Prominence, ook al een tulp die in de Scan dinavische landen sterk „en voque" is, wordt 14,- en soms 15,- op tafel gelegd. In dezelfde koers liggen de üla Christmas Mar vel en de rose Blenda. Let wel: dat gaat dan om bollen die in juli 1977 worden gerooid, maar waarmee de exporteur in november, december en janua ri a.s. in het buitenland moet gaan „leuren". En dan mag hij alleen maar hopen - hij heeft op dit punt geen enkele zekerheid! - dat zijn afnemers dan goede prijzen maken voor de bolbloemen die ze trekken uit bollen oogst 1976. Alleen dón zullen ze geneigd zijn opnieuw bloembollen te bestellen die in de winter van 1977/1978getrokken kunnen wor den. Men doet in het bollenvak dus wel aan verkopen op èrg lange termijn. Verloopt het de komende winter minder volgens plan en groeit de bakrekening van de broeiers niet, dan is de exporteur die nu dure bollen in de voorverkoop heeft, letterlijk „in de aap gelogeerd", want wat moet hij dan met zijn dure bollen? U mag de bollenman natuurlijk geen speculant noemen, maar dat het goke- lement in deze handel allerminst ontbreekt is zo helder als een klontje. Het is nooit anders geweest en het is de vraag of daar wel ooit verandering in zal komen. De kilohandel in narcissen voor oogst 1977 is ook uit de startblokken gegaan en ook voor dit artikel worden goede prijzen be steed. In hyacinten wordt voor volgend jaar nog niets gedaan. Dat wordt weer november, december en misschien wel januari voor men volop in de „beddenhandel" zit. Op het moment kunnen de hyacintentelers de toe komst wat rooskleuriger tegemoet zien. De dikke bollen worden vrijwel allemaal ver kocht. Rode, gele en donkerrose cultivars zijn zelfs pittig aan de prijs en kleinere goed en dan nog speciaal Blauw en King of the Blues - gemakkelijk in de markt en eens onverkocht. Het oude produktiegebied tussen en Leiden heeft al veel terrein geven. Vooral op het gebied van want elders in Nederland (in en in de Anna Paulownapolder van Noord-Holland) worden veel pen geteeld dan in De Zuid. van de hyacinten hebben de zich echter met glans aan de leidende peloton kunnen taal worden er 850 ha en daarvan staan er 570 van Heemstede, Hillegom, Lisse, heim, Voorhout, Noordwijkerhout wijk. In totaal zijn 561 gistreerd en de bedrijf is dus rond Twee jaar achtereen heeft de tuur zwaar in de put gezeten, veel meer produceerde dan de afzetten. De opkoop van de bollen vla het Surplusfonds heeft kers handenvol geld gekost. En het Surplusfonds alles had tegenstanders van gewenst, dan hadden de mers druk werk gehad! allemaal wat hoopvoller uit. POELDIJK Wie weet hoe een hal van een veiling als Westland Noord er van bin nen uitziet - een indrukwek kende ruimte met veel bedrij vigheid rondom in allerlei fust opgeslagen tuinbouwpro dukten - zal op 22 september, mèt prinses Beatrix, die daar dan ook is, zijn ogen niet gelo ven. Drie vaardige araran- -geurs uit het Westland - Leo de Kok uit Poeldijk, Piet Vel- lekoop en Koos Zuidgeest uit De Lier - hebben er dan een parklandschap van gemaakt met enorme vlakten vol tuin bouwprodukten (waar onder vooral veel bloemen) dat zich glooiend met maximaal een meter hoogteverschil voor de voeten van de bezoeker uit strekt. Westland 19NU, zo de „eigen tijdse produktenshow", die al deze ruimte nodig heeft. „Er moest dus worden gezocht naar een modem en ruim op gezet gebouw, goed toeganke lijk voor het grote publiek en met veel parkeerruimte", ver telt de voorzitter van de Ko ninklijke Maatschappij voor Tuinbouw en Plantkunde, af deling Westland ing. G. Buijs, die de organisatie van deze presentatie van het Westland in handen heeft. „Het werd uiteraard een Westlands vei linggebouw. Ondanks het Westland 19NU tijdelijk beslag legt op zevenduizend vierkante meter veilinggebouw mag een show van dergelijke omvang toch het dagelijkse veilingge- beuren niet al te zeer versto ren. In de periode van de show is immers nog van een grote aanvoer sprake. Als gevolg van de explosieveuitbreiding van de bloementeelt, die zich in het Westland heeft over trokken, moest de CCWS, de bloemenveiling te Hcnselers- dijk worden uitgebreid. Deze uitbreiding is nog niet voltooid zodat het niet mogelijk was in 1976 een produktenshow in de ze veiling te houden. Het doet de organisatiecommissie veel genoegen, dat Westland 19NU in een van de hallen van vei ling Westland Noord terecht kan", aldus de Heer Buijs. Jubileumshow De jubileumshow van de 50-ja- rige CCWS in 1973, die velen zich zullen herinneren, be droeg een oppervlakte van 5000 vierkante meter. Deze tentoonstelling trok toen hon derdduizend bezoekers, een aantal dat ook nu weer door de organisatoren wordt ver wacht. Het initiatief voor de show is de jubileumexpositie van de CCWS trok in 1973 honderdduizend bezoekers. uitgegaan van de gezamenlijke Westlandse veilingen, te weten CCWS en de drie groentevei lingen Westland-Noord, West land Zuid en Delft-Westerlee. De Westlandse afdeling van de Koninklijke Maatschappij voor Tuinbouw en Plantkunde is belast met de leiding. „De drie arrangeurs", aldus de heer Buijs, „verwierven niet alleen grote bekendheid door gezamenlijk de jubileumshow van 1973 te arrangeren, zij zijn in binnen- en buitenland ook bekend geworden door vele arrangementen op het gebied van de bloemsierkunst en van bloemen - en fruitcomposities. Er worden ook minder beken de glastuinbouwprodukten in de veelheid van arrangemen ten verwerkt". Assortiment In grote lijnen zal de show een viertal componenten omvat ten, te weten een groep han delskwekers, een bloemen, groente- en fruitarrangement, de individuele inzendingen van de beste kweekprestaties en de presentatie van de West landse groenten en bloemen- studieclubs. In de presentatie van de in totaal 26 handelinzendingen wordt het volledige sortiment snijbloemen getoond, alsmede een groot aantal potplanten. zowel bloeiende, als groene en bonte soorten", zo licht de heer Buijs toe. „Verder zal een bekend Westlands groen- teselectiebedrijf de belang rijkste groentegewassen sho wen. Met het bloemen-, groen te en fruitarrangement wordt in feite het volledige West landse glastuinbouwassorti- ment bedoeld". Voor wat de individuele kweekprestaties betreft vertelt de heer Buijs, dat 90 snijbloe mentelers 25 potplantenkwe kers en zestien groente- en fruittelers in totaal 350 kweek prestaties inzenden. De telers krijgen op deze tentoonstelling de gelegenheid - om al§ va nouds - in gezonde rivaliteit hun kweekprestaties aande be zoekers te tonen. Presentatie Zowel de groentestudieclub als de bloemenstudieclub ko men met een eigen presentatie voor de dag. De groentestudie club toont in een stand van 120 vierkante meter de actuele teeltontwikkelingen van de to maten, komkommers, sla, pa prika en aubergine. De bloe menstudieclub laat om onge veer 300 vierkante meter de belangrijke teelontwikkelingen zien, waarbij dertien gewas- senwerkgroepen worden inge schakeld. „Foto's grafieken, diaprojec tie, foldermateriaal en - voor al - het levende produkt geven de stands van de beide studie clubs een sterk voorlichtend karakter", vertelt de heer Buijs, die eraan toevoegd, dat beide stands continu bemand zijn door leden van de werk groepen. Ook is er een specia le nonstop demonstratie bloemschikken door cursisten en leerlingen van de agrari sche scholen in het Westland. Bij de uitgang van de tentoon stelling is het mogelijk om voorverpakte snijbloemen en potplanten te kopen. Daar voor geschikte groentesoorten worden eveneens aan de man gebracht. Fijne show De verbindingen vanuit de grote steden naar de veiling Westland Noord zijn goed. Op de invalswegen van het West land worden bovendien bor den geplaatst, die de bezoe kers de weg naar Westland Noord zullen wijzen. Op de enorme parkeerterreinen van de veiling kan men van owens- dag 22 tot en met zondag 26 september zijn auto kwijt. De heer Buijs: „Commercie treft men op deze expositie beslist niet aan. Het is de bedoeling, dat het een hele fijne show wordt". SLAPRIJZEN FORS GEDAALD Het aanbod van natuursla is in vergelijking met andere jaren uitzonderlijk groot. Vooral de regenval van de laatste tijd en de grote zorg in de beginfase van de teelt na het poten hebben ervoor gezorgd dat deze sla nu oogstbaar is Het is alleen triest dat de gedane moeite thans niet meer beloond wordt door redelijke prijzen. Daarnaast neemt de aanvoer van kassla wekelijks ver der toe. De aanvoer ligt met ruim 6 miljoen kroppen per week zo'n 1,3 miljoen kroppen hoger als vorig jaar. Deze factoren hebben ertoe geleid dat aan een forse prijsdaling niet te ontkomen viel. De prijs voor de beste en zwaarste sortering sla ligt op het ogenblik op 17 cent per stuk (vorig jaar 31 cent). Voor de mindere sorteringen bestaat er slechts een beperkte vraag, zodat er op het ogenblik weer sla doorgedraaid wordt. Bloemkool Ook bij de teelt van bloemkool blijkt zeer duidelijk dat het aanvoerpatroon zich in een korte tijd sterk kan wijzigen. In de derde week van augustus bedroeg de aanvoer met 330 duizend stuks slechts 1/4 van die van vorig jaar. De prijzen lagen toen nog boven de drie gulden per stuk. Inmiddels is er wel het een en ander veranderd. De wekelijkse aanvoer is toegenomen tot 3 miljoen stuks (1 miljoen meer als vorig jaar), hierdoor hebben de prijzen zich dan ook niet kunnen handhaven. Ze zijn zelfs gedaald beneden die van vorig jaar, de prijs varieert thans van 42 tot 76 cent per stuk. Volgens de verwachtingen van het Centraal Bureau van Tuinbouwveilingen kan er ook voor de ko mende week op grote bloemkoolaanvoeren gerekend worden. Een prijsherstel lijkt om deze reden bijna onmogelijk. Komkommers De prijzen voor komkommers hebben zich tegen de verwachtingen in bijzonder goed weten te handhaven. Aanvankelijk werd er gevreesd voor een prijsdaling, de afgelopen week is het tegendeel echter waar gebleken. Voor sommige sorteringen lag de prijs zelfs 25 cent per stuk hoger als vorig jaar. De belangrijkste oorzaken zijn, de geringe con currentie op de West-Duitse markt en de tegenvallende produktie in dit land. Daar door bleef de vraag naar Hollandse kom kommers sterk. Ook de vraag van Oost- Duitsland en Oostenrijk hebben bijgedragen tot een vlotte prijsvorming. Tomaten Zoals vorige week gemeld leek een prijsher stel bij de tomaten mogelijk, de afgelopen week zijn de prijzen per 6 kg. gemiddeld 80 cent gestegen. Voor de A-tomaten ligt de prijs nu op 5,70 per 6 kg. De concurrentie op de West-Duitse markt is van I omvang waardoor de vraag naar I tomaten een opleving onderging, hand van de stand van de gewasset herfstteelt mag er gerekend wordeifj royaal aanbod van tomaten. Naar y -zal de concurrentie de komende j geringe omvang blijven. Er kan daair gelijkblijvende of iets hogere prijzi kend worden. Overigt ;e gewassen De aanvoer van spruiten is voor de het jaar bijzonder groot. Toch r deze situatie niet in lagere prijzei vooral sprake van een levendige vi West-Duitsland. De prijzen liggen t sen de 1,35 en 1,50 per kg. wacht zal het aanbod van spruiteiS toenemen en zullen de prijzen iets d^ Door de toename van het aanbod va ka's is de prijs voor de rode en' sorteringen gedaald. De kwaliteit en duktie van de gewassen neemt to^l de zettingsmoeilijkheden van de wa I riode achter de rug zijn. Het aanbocf de komende week groot blijven. v,j een prijsherstel onwaarschijnlijk lij dijvie is weer iets verder in prijs j nl. naar 80 cent per kg. De andijvie-^ zal behoorlijk op peil blijven waafy,a prijzen niet veel verandering zullety gaan. L STABILITEIT IN AANVOER EN PRIJZEN Er is de laatste weken weer enige rust ingetreden in de bloemenhandel. Zowel wat aanvoer als prijzen betreft, valt enige stabili teit te constateren. Niet dat het allemaal zo bevredigend kan worden genoemd, maar na de meer dan zomerse hitte en droogte met alle gevolgen daarvan, gaat het allemaal wat rustiger aan, ook al blijven de prijzen wan kel. Er zijn produkten, met name rozen en tros chrysanten, die het van matig tot slecht doen, ook al trad er de laatste dagen enige verbetering in. Ook het snijgroen komt niet aan een behoorlijke prijs ondanks de vrijwel gelijke aanvoeren. De grote rozen brachten het tot hoogstens 60 cent en de kleine soor ten tot 35 cent. Ook aan de andere bloemen veilingen wordt steen en been geklaagd over het verloop van de rozenhandel bij een toenemende aanvoer. Verreweg de meeste rozen kwamen nauwelijks tot de helft van de hiervoor genoemde prijzen. Van de jaar- rond chrysanten steeg de aanvoer sterk met rond de 200.000 bos vergeleken bij de aan voer in dezelfde tijd van het vorig jaar. De prijzen lagen tussen de een en drie gulden. De CCWS bereikte afgelopen week een om zet van 6.508.554,04 tegen 6.100.802,46 in dezelfde week vorig jaar. Hiervan maakten de snijbloemen met ruim 11 miljoen stuks of bos een waarde uit van 6.063.807,18 (v.j. met 12.186.614 stuks of bos 5.695.431,70) en de potplanten 272.667 stuks 23.376,90 (v.j. resp. 249.095 voor 382.564,19). De perk- planten met omzetbedrag van 642,26, heb ben weinig betekenis meer. Opvallend is, dat de buitenlandse bloemen 28.742 stuks of bos, met totaal opbrengst van 23.376,90 bijna evenveel opbrachten als de 80.763 welke het vorig jaar werden aangevoerd, namelijk 22.681,23. Een aantal gemiddelde prijzen, met tussen haakjes die van dezelfde week van het vorig jaar laten we hier volgen. Anjers 34 (23), troschrysanten 1,45 (1.79) fresia 2,64 (1,62) snijgroen 1.08 (1,22) trosanjers 3,10 (2,19) leliekelk 80 (48) lelietak 59 (58). In het alge- meen dus weinig gemiddelde gen. Zoals gezegd kwam het slechtste uit de bus. Anjers, ook de irissen deden het best, wel aanzienlijk minder aanvoer dan het vorig jaar. Thans ruim vorig jaar ruim 33.000. De leliekelken blijven in aantal met het vorig jaar, aanvoer 289.498 stuks tegen 698.570 geen uiteraard een forse wei prijzen die nu wel tot stevig 1 opliepen. Dat is wel een taklelies, waarvan 865.000 stuks vrijwi het vorig jaar en schilde. De potplanten zijn si verminderen, met sterk uiteen zen. Orchideeën doen het zen van ruim 4 gulden, in ruime mate aangevoerd met sen de 1,50-2,50.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1976 | | pagina 6