Wij zullen nooit
naar hegemonie streven
Deining rond Israëlisch
rapport over minderheden
Duits ministerie
gaf 'provisie' aan
Lockheed mensen
GRATIS
ONDERZOEK INVLOED
VAN BACTERIËN OP HET VOEDSEL
Zeer kritische
studie van
VAD-ontwerp
nog nodig
NIEUW CHINA IN COMMUNIQUE MAO'S DOOD:
Mao geroemd als laatste gigant van deze eeuw
Actie tegen
bezuiniging
openbaar
vervoer
VRIJDAG 10 SEPTEMBER 1976
LEIDSE COURANT
PAGINA 11
PEKING Het Chinese pers
bureau Nieuw China heeft
Mao's dood gisteren officieel
bekendgemaakt met een com
muniqué dat als volgt luidt:
„Boodschap aan de hele par
tij, het hele leger, en aan de
volkeren van alle nationalitei
ten in het land. Het Centraaf
Comité van de Chinese com
munistische partij, het perma
nent Comité van het Nationa
le Volkscongres, de staatsraad
van de Volksrepubliek China,
de militaire commissie van
het Centraal Comité van de
Chinese communistische par
tij maken met de diepste
droefheid bekend:
Kameraad Mao Tse-Toeng, de
grote geachte en geliefde lei
der van onze partij, ons leger
en alle nationaliteiten van ons
volk, de grote leider van het
internationale proletariaat en
van de onderdrukte naties en
volkeren, de voorzitter van het
Centraal Comité van de Chi
nese communistische partij, de
voorzitter van de militaire
commissie van de partij en de
erevoorzitter van het Natio
naal Comité van de raadge
vende politieke vergadering
van het Chinese volk, is over
leden op 9 september 00.10 uur
in Peking na een verergering
van zijn ziekte, ondanks alle
intensieve zorg die hem tijdens
zijn ziekte op alle mogelijke
manieren werd gegeven".
Vervolgens tekent Nieuw Chi
na een politiek portret van
voorzitter Mao, „de stichter en
wijze leider van de Chinese
communistische partij, van het
volksbevrijdingsleger en de
Chinese Volksrepubliek". Het
bureau wijst op de strijd van
Mao Tse-Toeng tegen de „op
portunistische lijnen van links
en rechts in de partij", zijn
overwinningen op „politieke
opportunisten" en op de „revi-
sionitische contra-revolutionai
re lijn van Lioe Sjao Tsji, Lin
Piao en Teng Hsiao Ping".
De machtsovername door de
strijdkrachten in China kon
slechts bereikt worden door de
oprichting van bases op het
platteland die de steden om
singelen alvorens ze in te ne
men, aldus Nieuw China. „De
overwinning van de Volksre
volutie in China, geleid door
Mao Tse-Toeng, heeft de situa
tie in het oosten en in de
wereld veranderd, en een nieu
we weg uitgestippeld voor de
bevrijding van de onderdrukte
naties en volkeren".
Voorts prijst Nieuw China de
rol van voorzitter Mao op het
ideologisch vlak. „Zelfs na de
socialistische omvorming van
de eigendom van de produk-
tiemiddelen bleven de klassen
bestaan en duurde de klasse-
strijd voort". Van voorzitter
Mao is de grote theorie van de
handhaving van de revolutie
onder de dictatuur van het
proletariaat. Hij werkte de
fundamentele beleidslijnen
van de partij uit voor de histo
rische periodes van het socia
lisme. Geleid door voorzitter
Mao hebben partij, leger en
volk de triomfantelijke mars
voortgezet en grote overwin
ningen behaald in de socialisti
sche revolutie en de socialisti
sche opbouw, met name door
de grote proletarische culture
le revolutie. Alle overwinnin
gen van het Chinese volk zijn
behaald onder leiding van
voorzitter Mao, het zijn over
winningen van de gedachten
van Mao".
Het communiqué wijst voorts
op Mao's bijdragen aan het
internationale communisme in'
de strijd tegen het revisionis
me, aan de consolidatie van de
dictatuur van het proletariaat
ter verhindering van een her
stel van het kapitalisme en
aan de opbouw van het socia
lisme. „Hij is in het internatio
nale communisme de grote
strijd van kritiek begonnen te
gen het moderne revisionisme
van de renegate Sovjet-kliek,
hij heeft de krachtige ontwik
keling van de zaak van de
proletarische revolutie bevor
derd en de zaak van het volk
van alle landen tegen het im
perialisme en het hegemonis-
me en de geschiedenis van de
mensheid vooruit geholpen".
„Zijn enorme bijdrage aan de
zaak van het Chinese volk,
van het internationale proleta
riaat en van het revolutionaire
volk van de hele wereld is
onsterfelijk. Het overlijden
van de grootste Marxist van
de moderne tijd is een onmeet
baar verlies", aldus Nieuw
China. Het communiqué roept
vervolgens het Chinese volk
op Mao's taak voort te zetten,
en de smart, veroorzaakt door
Mao's overlijden, met vastbe
radenheid om te zetten in
kracht".
„Wij moeten de taak van voor
zitter Mao voortzetten wat be
treft de versterking van leger
en militien de opvoering van
de staat van voorbereiding op
de oorlog, en van onze waak
zaamheid, en de vastberaden
heid elke invaller te verdrij
ven. We zijn vastbesloten Tai
wan te bevrijden". Het com
muniqué roept voorts op tot
voortzetting van Mao's buiten
landse politiek, de samenwerk
ing met andere volkeren, met
name van de derde wereld en
de strijd tegen imperialisme,
sociaal-imperialisme en mo
dern revisionisme. „Wij zullen
nooit naar hegemonie streven
en nooit een supermacht zijn".
De tekst besluit „Lang leve de
onoverwinnelijke gedachten
van Mao's Marxisme-Leninis-
me. Lang leve de grote glo
rieuze en rechtvaardige com
munistische partij van China.
Eeuwige glorie voor onze grote
leider en meester, voorzitter
Mao Tse-Toeng".
DEN HAAG (ANP/Rtr/AFP) De wereld heeft
gisteren met veel woorden van eer en achting gerea-,
geerd op de dood van Mao Tse-toeng. Politici uit
veel landen gaven uiting aan hun bewondering en
respect voor de Chinese partijvoorzitter, de „laatste
gigant van de eeuw". Het Oostblok onder leiding
van de Sovjet-Unie deed er evenwel op een korte
mededeling na het zwijgen toe, en alleen Taiwan
reageerde andersluidend: „Nu hebben we u zeer goed
nieuws te vertellen. Mao Tse-toeng, de bendeleider,
is dood", aldus de door Mao van het Chinese vaste
land verdreven nationalisten.
Minister Van der Stoel erkende in de Tweede Kamer
dat Mao „reeds bij zijn leven tot de geschiedenis
behoort", en dat hij „ook na zijn dood in zijn
geschriften voort zal leven". President Ford om
schreef Mao als een „zeer opmerkelijk en groot man.
Hij had de visie en de verbeeldingskracht de deuren
te openen, zodat de Verenigde Staten en de Volksre
publiek China konden optreden in een nieuw tijd
perk". Later las Ford nog een formele verklaring
voor waarin hij Mao prees, een ongebruikelijke geste
die een teken is van het grote belang dat Amerika
hecht aan goede betrekkingen met China (al zal Fords
verkiezingscampagne hierin ook een rol spelen).
De Russische verklaring, niet ondertekend door een
van de Kremlinleiders, beperkte zich tot het uitspre
ken van „diepe deelneming", een minimum aan proto
col voor Moskou. Zowel de Britse premier Callaghan
als de Franse president Giscard zeiden dat China's
positie in de wereld van vandaag te danken is aan
de kracht en vermetelheid van Mao. De Indiase
premier Gandhi omschreef Mao als een eminent
staatsman, al is India bezorgd over de invloed van
Mao's dood op de stabiliteit in het werelddeel. In
Vatikaanstad publiceerde de Osservatore Romano
een levensbeschrijving van Mao, zonder commentaar.
Oud-president Nixon, die in 1972 een historische
ontmoeting had met Mao, noemde de partijleider een
„volledig toegewijd en pragmatisch communist, maar
tevens een fantastisch dichter, diepgeworteld in de
geschiedenis van het Chinese volk". In Taiwan juich
ten veel mensen bij het vernemen van de dood van
Mao, die werd veroordeeld als de meest despotische
heerser en grootste misdadiger in de Chinese historie.
In Wiesbaden is een
opleidingscentrum
opgericht waar toe
komstige scherp
schutters van de
Westduitse politie
getraind worden
om onder moeilijke
omstandigheden
hun werk zo trefze
ker mogelijk te
doen. Op een
draaiend plateau
zijn „overvallers"
aangebracht, die
vrouwen en kinde
ren onder bedwang
houden. De „over
vallers" werden ge
zien de kogelgaten,
al meerdere malen
uitgeschakeld.
TEL AVIV Het uitlekken
van een rapport waarin wordt
aangedrongen op een hardere
behandeling van de Arabische
minderheid in Israël heeft in
dit land een politieke storm
doen opsteken. ,Ze willen ons
kwijt' luidt de kop in El Goeds,
een in het Arabisch verschij
nend dagblad.
In het omstreden rapport dringt
Jisrael König, de beheerder
voor het noorden van Israël,
aan op een snelle verjoodsing
van Galilea, waar de Arabieren
48 procent van de bevolking
vormen. König waarschuwde
dat tegen 1978 dit gebied voor
meer dan de helft door Arabie
ren bewoond zal zijn en hij sug
gereerde Arabische jongelui aan
te moedigen in het buitenland te
gaan studeren en dan hun te
rugkeer te bemoeilijken.
König had het rapport een half
jaar geleden samen met andere
functionarissen opgesteld, onder
wie leden van de regerende so-
cialististische partij. Het was
echter niet goedgekeurd door
het ministerie van binnenlandse
zaken of enige andere regerings
instelling. Een woordvoerder zei
dat het nimmer onder de ogen
van premier Rabin was geko
men.
Het was het linkse dagblad Al
Hamishmar dat maandag de
tekst van het vertrouwelijke
rapport publiceerde en het blad
drong in dit verband aan op
aftreden van König. ,Een per
soon die een visie heeft die zo
schadelijk is als die van König
dient niet de verantwoordelijk
heid te hebben voor een zo ge
voelig gebied als Galilea',
schreef het blad.
Al Hamishmar is de spreekbuis
van de Mapam-fractie in het
kabinet van Rabin. In zijn
hoofdartikel schreef Al Hamish
mar dat de voorstellen van Kö
nig, als zij zouden zijn aan
vaard, ,een ernstige verslechte
ring in de relaties tussen de
Israëlische Arabieren en de
joodse bevolking' tot gevolg zou
den hebben gehad.
Minister van binnenlandse za
ken Josef Burg zei echter dat
hij het volste vertrouwen in Kö
nig heeft. De minister, een van
de twee die tot de religieuze
partij behoren, uitte de beschul
diging dat de publikatie van het
rapport een politieke manoeu
vre was. Hij sprak van .smerige
journalistiek' en zei dat Mapam
probeert zich in een onafhanke
lijke positie te manoeuvreren
met het oog op de parlements
verkiezingen van volgend jaar.
ADVERTENTIE
Mw. M. E. van der Pol, voormalig sociaal werkster en secretaresse van het Prinses Margriet Fonds kreeg
gisteren op de slotvergadering van het fonds van prinses Margriet de onderscheiding ridder in de orde
van Oranje Nassau. Het fonds, dat hulp bood aan zeevarenden die slachtoffer waren van oorlogshandelingen,
werd opgeheven omdat er steeds minder een beroep op gedaan werd. Het resterende geldelijke middel
is overgedragen aan de stichting Bekker-La Bastide Fonds.
UTRECHT De initiatiefgroep
Verkeer en Vervoer, waarin tal
van organisaties zitten die zich
sterk maken voor het openbaar
vervoer, zal op woensdag 15
september overal in het land
affiches en raambiljetten ver
spreiden. Dit uit protest tegen
de bezuinigingsplannen op het
openbaar vervoer van minister
Westerterp van Verkeer en Wa
terstaat. Op die dag zal de mi
nister zijn beleid in de Tweede
Kamer moeten verdedigen.
De gekozen leden van de onder
nemingsraad van de NS hebben
hun collega's bij de spoorwegen,
streek- en stadsvervoer telegra
fisch opgeroepen de actie daad
werkelijk te ondersteunen.
De Consumentenbond onder
schrijft de actie van de initia
tiefgroep Verkeer en Vervoer.
(Van onze correspondent Frans
Wennekes)
BONN Het politieke Bonn is
sinds gisteren geschokt door
een 'omgekeerde' Lockheed-af
faire,waarin niet de Ameri
kaanse vliegtuigfabriek provi
sies betaalde, maar het West
duitse ministerie van financiën
aan lobbyisten van Lockheed.
Het meest pikante facet van
deze ontdekking is, dat de beta
lingen geschiedden in de perio
de, waarin de voorzitter van de
Beierse CSU, Franz-Jozef
Strauss in Bonn minister van
defensie en dat een van de be
gunstigden de direkteur van
een Fr ankfort se onderneming,
dr. Günther Frank-Fahle, con
tacten met de CSU onderhield.
De zaak werd aan het licht ge
bracht door het links-liberale
dagblad „Frankfurter Rund
schau", dat zich op een absoluut
betrouwbare brief van de West
duitse rekenkamer van 26 juni
1969 beroept. In dit vertrouwe
lijke schrijven bekritiseert de
rekenkamer het ministerie van
defensie wegens het feit, dat
dergelijke provisies in verband
met de aanschaffing van Star-
fighter absoluut niet betaald
mochten worden.
De eerste betaling van 1 miljoen
mark had plaats op 18 juni 1961
en wel aan de Zwitserse verte
genwoordiger van Lockheed in
Europa, Fred Meuser, die bij de
onthullingen rond Prins Bern-
hard een van de sleutelfiguren
was. Drie dagen later maakte
het ministerie te Bonn een be
drag over van twee en een half
miljoen mark, dat ditmaal, be
stemd was voor dr. Günther
Frank-Fahle. De betaling van de
provisie aan Meuser werd door
de rekenkamer eveneens bekri
tiseerd, omdat zijn bureau met
de onderhandelingen over de
aanschaffing van de Starfigh-
ters niet in het geringste te ma
ken had.
Uit de brief blijkt voort, dat
Lockheed zelf voor Meuser 2
miljoen mark geëist had, maar
dat dit bedrag dank zij de on
derhandelingen van een hoge
ministeriële ambtenaar gehal
veerd kon worden. Ook de
naam van deze ambtenaar is
bekend.
Hoewel men in Bonn over de
ware achtergronden nog in het
duister tast, heeft Lockheed de
provisie waarschijnlijk ver
langd, omdat de Starfighter in
licensie ook in de bondsrepu
bliek vervaardigd werd en het
hierbij dus om waardevolle op
drachten aan de Westduitse in
dustrie ging.
Boekje Bison
Lijmtlps.
Met handige
lijmwljzer.
Geef top elke
lijmvraag het
antwoord.
Verkrijgbaar
bij uw winkelier
ol postbus 160, Goes.
BISON LIJMEN H
[n periode van vijf jaar
(Van een onzer verslaggeefsters)
Utrecht Een werkgroep van de
Utrechtse Rijksuniversiteit zal
dezer dagen een onderzoek be
ginnen naar de (slechte) in
vloed die bacteriën op ons
voedsel hebben. Het onderzoek,
dat vijf jaar zal duren, richt
zich op alle produkten waarin
vlees is verwerkt, ook dat van
gevogelte en schaaldieren.
De werkgroep, onder leiding van
professor dr. D. A. A. Mossel,
wil proberen nieuwe richtlijnen
op te stellen die het mogelijk
moeten maken de kwaliteit van
grote en kleine gerechten beter
te kunnen controleren.
Volgens de Rijksuniversiteit be
staat er een groot hiaat in de
voedselcontrole. Enerzijds
houdt de Warenwet zich bezig
met het testen van voedsel op
de aanwezigheid van chemische
middelen flood, kleurstoffen en
bestrijdingsmiddelen). Ander
zijds houdt de diergeneeskundi
ge sector zich bezig met het
voorkomen van bacteriën, maar
deze controle houdt op voor de
fabriekspoort. De werkgroep
wil hier de draad weer opne
men en er voor zorgen, dat de
controle wordt voortgezet tot
aan de mond van de consu
ment.
Volgens de werkgroep hebben de
bestrijders van bacferieziekten
de handen nog vol. Vooral in
de warme zomermaanden
wordt dat duidelijk, wanneer
paratyfus weer de kop op
steekt. Hierbij speelt het (bacte
riologisch gezien) slechte vee
voer en de onaanvaardbaar
sterke besmetting van het op
pervlaktewater een grote rol.
Andere ziekten worden weer
veroorzaakt door ondeskundig
handelen in sommige horecabe
drijven: niet goed bewaren van
gebraden vlees of spijzen die
vlees bevatten zoals nasi-go-
reng. Ook onhygiënische toe
standen in de keuken kunnen
tot zekere kwalen leiden. Bii
een beter toezicht zou men al
deze ziektebeelden beter onder
controle kunnen krijgen. Hier
voor zal echter een efficiëntere
samenwerking tussen de betref
fende controle-instanties nodig
zijn.
De werkgroep stelt zich tot doel
uit te zoeken waar de ziekteoor
zaken liggen. Maar daarnaast
blijft voortdurende controle
van alle vleeshoudende voe
dingsmiddelen geboden, aldus
de Utrechtse werkeroeo.
Minister Boersma van Sociale Zaken:
DEN HAAG Minister
Boersma van Sociale Zaken
zal niet aarzelen het kabinet
over te halen het wetsont
werp Vermogens aanwasde-
ling (VAD) in te trekken als
concreet kan worden aange
toond, dat het een slechte
zaak is voor Nederland, met
name wat betreft de werkge
legenheid en onze internatio
nale positie. Hij heeft dit ge
zegd als reactie op de resulta
ten van een enquête, die de
bladen Beleggers Belangen en
Sociaal Economisch Manage
ment over de VAD hebben
gehouden onder ondernemin
gen met beursnoteringen.
Volgens die ondernemingen
wordt de vermogensaanwasde-
ling een miljoenenstrop voor
de werknemers. Bijna 45 pet.
van hen zal bij invoering van
de VAD de eigen bestaande
winstdelingsregelingen niet
(onverkort) gehandhaafd zien.
De werknemers gaan dan dus
een relatief hoog contant be
drag missen in ruil voor een
relatief klein aandeel in het
VAD-fonds. Verdere uitkom
sten van de enquête: Het is
een nieuwe last voor het be
drijfsleven, waardoor investe
ringen naar het buitenland
worden verplaatst; het draagt
bij tot verzwakking van de
gulden en tot verslechtering
van de betalingsbalans; de
VAD levert geen wezenlijke
bijdrage aan de bezitsvor
ming; de vakbeweging (enige
beheerder van het fonds)
krijgt geleidelijk grote politie
ke macht; het bedrijfsleven
wordt in onzekerheid gelaten
over de hoogte van de VAD-
afdracht over voorgaande ja
ren; aan de vaststelling, con
trole en-heffing van de VAD
zijn hoge kosten verbonden,
die door de werknemers moe
ten worden gedragen; het
wetsontwerp is onvolkomen en
daardoor een onrijpe vrucht,
die de sfeer bederft
Minister Boersma heeft er
kend, dat er naast overtrokken
ook terechte kritiek op het
wetsontwerp is uitgeoefend.
„Er is zelfs op dingen gewe
zen, waaraan wij en onze des
kundigen helemaal niet ge
dacht hebben." Er zal reke
ning mee worden gehouden bij
het samenstellen van de Me
morie van Antwoord door het
kabinet, die nog voor half de
cember zal verschijnen. Hij
noemde het ontwerp, zoals het
er nu ligt, lang niet volmaakt
en stellig niet voor honderd
procent realiseerbaar. Hij wist
nu al, dat de Tweede Kamer
de terugwerkende kracht tot
1975 niet zal aanvaarden en
daarmee heeft hij vrede. Ook
de beheerskwestie zal nog
eens goed worden overdacht,
want tegenover uitsluitend be
heer door de vakbeweging om
dat het om een werknemersbe-
lang gaat, valt ook wel iets te
zeggen voor een breder beheer
vanuit een oogpunt van sprei
ding van macht.
De minister zei over het ver
minderen of aanpassen van
bestaande winstdelingsregelin
gen: „Als dat gebeurt komt er
oorlog, moord en doodslag."
Overigens geloofde hij niet erg
in dergelijke „tegenacties",
want zonder overleg -met on
dernemingsraden of wijziging
van cao's gaat dit doorgaans
niet. Wel gaf hij toe, dat de
VAD verbetering van bestaan
de of invoering van nieuwe
winstdelingsregelingen ongun
stig kan beïnvloeden. „Ik ge
loof, dat het met de uitvoering
van dit soort dreigementen
wel meevalt als het schokef
fect van de VAD eenmaal is
weggeëbd." Volgens deskundi
gen is het mogelijk om de
VAD-plicht te ontduiken of te
saboteren. Boersma daarover:
„Op fiscaal gebied is de vin
dingrijkheid uitermate groot.
Financiën zal er wel een flink
aantal mensen tegenaan moe
ten gooien."
Over de kritiek in het buiten
land op de Nederlandse VAD-
plannen zei minister Boersma:
„Wij trekken ons deze kritiek
heel erg aan, want ze kan ons
land - te weten onze concur
rentiepositie en de buitenland
se bereidheid om in Nederland
te investeren - erg veel schade
berokkenen. Ik heb de indruk,
dat die kritiek voor een deel
door Nederlandse tegenstan
ders is geïnspireerd. Maar ook
heeft onze voorlichting in het
buitenland gefaald. Daar zal
dringend wat gedaan moeten
worden."
De minister zei voorts, dat ook
de regering nog vele vragen
heeft over de VAD. „Deson
danks ben ik blij, dat het wets
ontwerp er ligt. Ook al zou het
rendement de eerste jaren ni
hil zijn, dan nóg vind ik het
een belangrijke vooruitgang.
Vooral omdat je de VAD niet
alleen op zichzelf mag bekij
ken, maar het plan moet zien
in samenhang met andere ele
menten van het sociaal-econo
misch beleid, -bijvoorbeeld het
streven om de loon- en prijs
ontwikkeling van de laatste ja
ren te doorbreken."
Boersma tenslotte: „Als we al
le voor- en nadelen in kaart
hebben gebracht en zorgvuldig
tegen elkaar hebben afgewo
gen, zou best kunnen blijken
- ik sluit die mogelijkheid in
het geheel niet uit - dat we ons
in de omvang van de gevolgen
hebben vergist. En als blijkt,
dat de schade groter is dan het
voordeel, dat we te voorbarig
zijn geweest, dat de tijd nog
niet rijp blijkt te zijn, wel, dan
moeten we de moed hebben te
erkennen, dat we misgekleund
hebben. En dan moet het wets
ontwerp drastisch worden
aangepast of de de ijskast in.
Ik acht die kans op dit mo
ment nog niet erg groot, maar
de mogelijkheid sluit ik niet
uit."
ADVERTENTIE
inderdaad
prima
wasdrogers
Britten staken
haringvanst
LONDEN Van 19 september
tot het eind van het jaar zullen
de Britten op de Noordzee niet
op haring vissen om overbevis-
sing te voorkomen.
Noordzeeharing mag in die pe
riode slechts worden aange
voerd als bijvangst, afgezien
van enkele kleine plaatselijke
visserijen, waar een beperkte
hoeveelheid mag worden gevan
gen binnen con zone van zes
