Op hoop van zegen
opnieuw bij VARA
UITHUILEN EN
TELEVISIE VANAVONI
OPNIEUW BEGINNEN
VOOR KLOOS
BUITENLAND
VOORZIET IN
NED. TV-TEKORTEN
EÜSQ33H
■■l'hMI'M
I
TELEVISIE DINSDAG
RADIO VANAVOND
HQ
RADIO DINSDAG
TERUGBLIK
PAGINA 2
LEIDSE COURANT'
MAANDAG 6 SEPTEMBER ir
ifi.
E n oud-vakbondsman kan een stootje velen,
maar VARA-voorzitter Kloos moet over een
olifantenhuid beschikken als hij niet pijnlijk
getroffen is door de inhoud van het rapport,
dat de Commissie van Goede Diensten uit
bracht over de moeilijkheden bij de VARA.
Wat Kloos betreft vallen de klappen aan
twee kanten. Eerstens leest men in het rap
port, dat het hem als voorzitter - van wie
geduld ook onder normale omstandigheden
wellicht niet zijn sterkste zijde is - niet
gelukte altijd overeenkomstig de ernst van
de zaak op ontwikkelingen in te spelen en
de gewenste communicatie inet de onderne
mingsraad en de medewerkers te onderhou
den.
Daarnaast de reactie op dit rapport van het
hoofdbestuur en van de ondernemingsraad,
aan welke twee instanties dit rapport is ge
richt Beide prijzen in hun voorlopig commen
taar de zorgvuldigheid waarmee in dit rapport
over personen en zaken wordt geoordeeld.
Wel, als een voorzitter van een socialistische
instelling, die gaarne democraat in hart en
nieren wenst te zijn, te horen krijgt, dat het
hem niet lukt om op normale wijze te verke
ren met ondernemingsraad en medewerkers,
en als men dit dan zorgvuldig geformuleerd
noemt, dan kun je je afvragen hoe het nog
pijnlijker had kunnen worden gezegd om in
aanmerking te komen voor de kwalificatie:
onzorgvuldig. Ons dunkt: harder had het al
niet zwart op wit geschreven kunnen worden.
Rechtvaardigheid gebiedt evenwel aan deze
constatering toe te voegen, dat de commissie
er ook op wijst, dat de voorzitter in ruime
mate over een aantal kwaliteiten beschikt die
voor een goede vervulling van zijn functie
onmisbaar zijn.
Die zijn er voorzeker. Kloos belijdt een levend
geloof in de emancipatie van de werkende
mens, in de overdracht op brede schaal van
kunst en cultuur en in het wegnemen van de
culturele achterstand bij een groot deel van
de bevolking. Maar de vraag blijft dringen
hoe je programma er uit moet zien, liet hij
eens in een interview weten. Daarover heer
sen sinds enige jaren al familieruzietjes en
relletjes, waarbij de breuklijn tussen links en
ultra-links dwars door de VARA heenloopt.
Strovuurtjes en hooibranden werden daarbij
fel aangewakkerd door hels geschrijf in zeke
re socialistische organen, zodat Kloos en de
helft-op-zijn-hand op zeker moment helemaal
niet meer wisten waar ze het moesten zoeken.
Een en ander bereikte een dieptepunt in de
zomer van het vorige jaar, toen Kloos als
wettelijk voorzitter van de ondernemingsraad
plotseling alleen zat, omdat alle tien leden
opstapten. Vijf leden vonden, dat zij te weinig
speelruimte kregen om hun werk voor radio
en tv te kunnen doen, de vijf anderen verdwe
nen om plaats te maken voor een nieuwe
ondernemingsraad Hans Emmering van de
opgestapte ondernemingsraad liet weten het
niet meer te zien zitten, omdat het bestuur
altijd gelijk krijgt en altijd kan aantonen, dat
de ander op de verkeerde weg zit. Je krijgt
daardoor een ontzettend machteloos gevoel,
nog versterkt door het autoritair optreden van
Kloos.
Kloos zei desgevraagd: „De onderwerpen
waar het in de ondernemingsraad over gaat,
zijn meestal nogal politiek geladen. Daar heb
je als voorzitter je opvatting over na rugge
spraak met bestuur en hoofdbestuur. Met je
visie kom je in het overleg. Je presenteert dat
met veel klem, dat is mijn discussiemethode,
mijn overtuigingskracht".
Ongetwijfeld heeft Kloos het hier ver mee
geschopt in zijn vakverbondstijd, waar tegen
stand overwonnen moest worden, rechtse
plannen naar links moesten worden omgebo
gen. Aan tafel bij de VARA zit je echter met
gelijkgestemden, hoezeer ook verschillend in
gedachten over de uitwerking. Als ideoloog,
die bevruchtend op zijn omgeving had moeten
inwerken, is hij beleidslijnen blijven ombui
gen, waar het meer voor de hand had gelegen
ze alleen maar te richten.
Nu komt de ellende van dit alles niet alleen
neer op het hoofd van Kloos. Het hoofdbe
stuur is in de afgelopen jaren evenzeer tekort
geschoten, vindt de Commissie van Drie, die
werd ingesteld, toen de ondernemingsraad,
die werd gekozen na het opstappen van de
vorige, stelde dat het alleen maar zin had om
verder te werken als er eerst klaarheid zou
zijn geschapen in de onderlinge verhoudingen.
Dit kon het best door buitenstaanders gebeu
ren. Daarom nodigde het personeel burge
meester A. v.d. Louw uit voor de commissie,
de man die vroeger als perschef van de
VARA de buitenwacht op de hoogte heeft
gehouden van het wel en wee. Het hoofdbe
stuur vroeg vakbondsman A. de Boon en deze
beide commissieleden weer mr. M. Vrolijk
commissaris van de koningin in Zuid-Holland.
Deze commissie signaleerde als belangrijkste
kwaal onderbezetting van het dagelijks be
stuur als gevolg van ziekte, maar ook door
het vertrek van Jan de Troye naar de NOS
en de pensionering van Rengelink. We schre
ven hier al over, dat hierin tijdig had moeten
worden voorzien, want langzaamaan vielen
alle taken aan Kloos toe, die zich tenslotte
als alleenheerser zozeer bedreigd voelde, dat
hij aan weinigen meer vertrouwen durfde
geven. Hij werd dan wel terzijde gestaan door
een college van directeuren, maar dat maakte
de afstand tussen personeel *en voorzitter al
leen maar groter. Zo ontstond in de boezem
van de VARA het „eiiandjessysteem", de nei
ging van de programmamakers zich in eigen
isolement terug te trekken en daar op plannen
VARA-voorzitter Kloos: „Je presenteert je visie met veel klem".
te broeden, die vervolgens door Kloos van
tafel werden geveegd. De Commissie van Drie
beval aan om de bestuurskracht van de VA
RA te versterken door het dagelijks bestuur
uit te breiden. Hierin zouden zitting moeten
hebben een voorzitter, een secretaris, een
penningmeester en twee omroepsecretarissen.
Het college van directeuren kan zich dan weer
aan eigen werk zetten.
Afgelopen vrijdag nam het VARA-hoofdbe-
stuur het rapport onder de loep. Het noemde
het een doorwrocht werkstuk, zowel in de
beschrijvingen van de euvels bij de VARA als
in de aanbevelingen. Belangwekkende stof
voor verdere bestudering, zei het hoofdbe
stuur ook nog, dat de ondernemingsraad aan
zocht een waarnemer te zenden. Uiteindelijk
zullen de aanbevelingen in het rapport ,mits
die sterk genoeg worden bevonden, samen
met de ondernemingsraad geconcretiseerd
moeten worden. De ondernemingsraad is daar
helemaal voor in en zegt zelf ook samen met
het personeel de materie te zullen bekijken
op zijn mérites. Intussen blijft de Commissie
van Goede Diensten voorlopig functioneren,
zodat als er moeilijkheden dreigen er alsnog
op kan worden teruggevallen.
Men mag daarvan goede verwachtingen heb
ben. Enige maanden geleden al keerde bin
nenskamers bij de VARA de rust min of meer
weer, blijkbaar een eerste gunstig gevolg van
het optreden van de Commissie van Drie,
waar elk zijn zegje kon inbrengen, zonder
direct te horen te krijgen dat-ie zijn ideeën
wel in de ijskast kon zetten, omdat de voorzit
ter dat toevallig anders zag.
Op 31 december, zo stelt men zich in de
VARA-gelederen voor, hoopt men de bestuur
lijke body zover op de been te hebbèn, dat
er weer in vrede kan worden gewerkt aan het
gezamenlijke ideaal. Als op die avond ook nog
Wim Kan op de VARA-buis komt, dan is er
zeker voor Kloos alle aanleiding om uit te
huilen en opnieuw te beginnen.
v.d. Ven in „Sil de strandjutter", een produktie van 125.000 gulden
Een lezer van de NCRV-gids uit Leidschen-
dam vindt dat er veel te weinig Ned. films
en series op de tv komen en dat we over
voerd worden met buitenlands materiaal.
Daar heeft die lezer gelijk in, maar de gidsre
dactie wil hier toch wel een korte kantteke
ning bij maken. Een eigen gemaakte produk
tie, bijv. een tv-spel, kost tien- tot vijftienmaal
zoveel als een gekochte. Omdat ons taalgebied
zo klein is, kan van verkoop naar het buiten
land weinig worden terugverwacht. Een En
gelse produktie wordt meestal direct verkocht
aan alle Engelssprekende landen en dat zijn
er nogal wat, zodat deze bijna zichzelf betaalt.
Om een paar voorbeelden te noemen. Bij de
NCRV in de maak is „Sil de strandjutter",
die per aflevering van 50 minuten rond de
125.000 gulden gaat kosten. Dit is vijfmaal
zoveel als er voor een uur tv kan en mag
worden uitgegeven als men niet in de rode
cijfers wil belanden. Om financieel rond te
komen moeten daar buitenlandse series tegen
over worden geplaatst, bijv. „Kojak", die per
aflevering tussen 10.000 en 15.000 gulden doet.
Alle omroepen komen daardoor voor het feit
te staan, dat als zij veel eigen werk maken,
zij noodgedwongen veel buitenlands werk
moeten aankopen. Ook hierbij wordt dan
naar koopjes gespeurd. Als bijv. een hele dure
Amerikaanse serie al aan de halve wereld is
verkocht, dan wil het wel eens lukken om
voor een gebied met een relatief lage kijk
dichtheid als het onze zo'n produktie voor een
zacht prijsje te kopen. Wat de aanmaak van
eigen produkties betreft, speelt er ook een
artistieke kant mee. In Engeland kan de tv
beschikken over 20.000 acteurs, die voor tv
kunnen werkea In ons land zit men met 700
al aan de hoge kant Buitenlandse produkties
dienen derhalve ook om het tekort aan spe
lersmateriaal hier op te vangen.
HOU HET
SCHERM
IN HET OOG
Corrie Konings tr«edt op in „Wie gaat er mee", op Ned.
II om 21.15 uur
VARA herhaalt vanavond „Op
hoop van zegen", het zeemans
drama van Herman Heijer-
mans, ter nagedachtenis aan
Bep Nooy die onlangs kwam te
overlijden en als Kniertje in dit
spel „De vis wordt duur be
taald" de hoofdrol speelt
Deze uitzending is een herha
ling van een rechtstreekse uit
zending van de VARA in sa
menwerking met Het Amster
dams Volkstoneel op 25 februa
ri 1962 vanuit de Kleine Kome
die in Amsterdam. „Op hoop
van zegen" is van Heijermans'
toneelstukken het langste leven
beschoren. Het bevat dan ook
een stuk dramatiek, dat ook nu
nog aanspreekt hoewel minder
dan in de tijd van de schrijver,
toen op het toneel de middelen
beperkter waren.
Ned. 1,19.30 uur.
Twijfel
Zoals we zaterdag al schreven,
maakte de cineast Rolf Orthei
onder de titel „Een schijn van
twijfel" een film, waarin hij ant
woord zoekt op de vraag hoe in
de concentratiekampen mensen
mensen hebben kunnen doden.
Hij laat overlevenden, maar ook
Duitse daders aan het woord.
Bij de eersten heerst het onver
mogen erover te praten, bij de
tweeden de onwil.
Ned. I, 21.50 uur.
Switch
In tegenstelling tot hetgeen in
de programmabladen staat ver
meld, wordt niet deel 2, maar
deel 1 uitgezonden van de mis
daadserie „Switch". Deze eerste
aflevering kwam destijds te ver
vallen in verband met de ka
merdebatten over de Lockheed-
affaire. Het gaat vanavond niet
over een man, die een bejaar
dentehuis oplichtte, maar over
een bekende juwelendief die de
detective Ryan en MacBride wil
len ontlasten van een valse be
schuldiging. Niet de dief, maar
een luitenant van de politie is
de ware dader, willen de twee
bewijzen.
Ned. H, 20.25 uur.
O moeder
„O moeder wat is het heet"
wordt vanavond uitgezonden
met de ondertitel „Op weg naar
Bannu". Solly Solomons en sol
daat Beaumont brengen overste
Reynolds, kapitein Ashwood en
de opper naar een grensgebied,
waar de troepen wat moeten
worden opgevrolijkt Ook de
trouwe Rangi Ram gaat mee op
de reis, die minder soepel ver
loopt dan aanvankelijk werd
aangenomen.
Ned. II, 22.55 uur.
NOS
18.45 Informatie voor Surinaamse
Nederlanders
18.55 Journaal
VARA
19.05 Pinkpop '76 - fllmverslag
19.30 Op hoop van zegen - herha
ling zeemansdrama
NOS
21.35 Journaal
VARA
21.50 Een schijn van twijfel per
soonlijk filmonderzoek
22.45 Symbiose
NOS
22.49 Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.45 Ti-Ta-Tovenaar
18.55 Journaal
TROS
19.05 Run, Joe, Run - serie
19.30 Doctor Who - serie
NOS
20.00 Journaal
TROS
20.25 Switch serie
21.15 Wie gaat ermee - muziek
programma
21.50 AktuaTV
22.35 O Moeder, Wat is het heet
- serie
NOS
23.05 Journaal
18.05 Intermezzo
19.15 Hier und Heute
19.45 Spel om kwart voor ach!
20.00 Journaal
20.15 Monitor
21.00 Otto-Show
21.45 Het Vette Leven over j
mensen
22.30 Journaal
17.00 Journaal
17.10 De struikrovers - serie
17.40 De draaischijf
18.20 Firtoecks nieuwe land -|
19.00 Journaal
19.30 Steekproeven filmrea
ge
20.15 Film over Berlijns theatt
21.00 Journaal
21.15 Ein Herrlfcher Tag - tv
22.40 Journaal
BELGIE
NEDERLANDS
18.00 De Onlksen
18.05 Klein, klein kleutertje
18.20 Hond op de vlucht - t
18.45 Van landen, mensen en
ren
19.10 Korte film
19.15 Sport en Journaal
20.15 Micro Macro - spel
20.45 Wikken en Wegen
mentenrubriek
21.20 Zabriskie Point - Amerll^s
'•«fe
se speelfilm
23.10 Journaal
NEDERLAND I
NOS/NOT e.a.
10.45-11.35 School tv
14.00-14.50 School tv
DUITSLAND I
10.00-13.10 Ochtendprogramma
met om 10.05 De draaischijf en
na 12.00 informatie
16.15 Journaal
16.20 Het oude Rusland - film,
17.05 Opa sterft |ng
17.30 Sprookjes in de dieretiti
17.55 Journaal p.
DUITSLAND II
16.30 Mozaïek
17.00 Journaal
17.10 7 Fragen und 1 Ra
schirm - spel
14.30 De draaischijf
■!IHUd:UII,UM
18.00 (S) Wij hebben een woord voor
de wereld. P.P.: 18.19 Uitz. RKPN. 18.30
Nws. 18.41. (S) Gram.muz. 18.45 (S) De
Trekvogels. 19.00 (S) Ronduit. 20.00 (S)
Orgelbespeling. 20.25 (S) EO-metter-
daad projekt. 20.30 (S) Te mogen leven,
hoorsp. 21.10 (S) Grenzeloze klanken.
21.30 (S) Report. NOS: 22 00 Voor blin
den en slechtzienden. NCRV. 22.40 (S)
Hier en Nu. VERONICA. 22.55 (S) 36001
seconden muz. en inf. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM II
18.00 Nws. 18.11 (S) Hier en nu; Aansl
Makro. 18.40 (S) Bandstand. 19.10 (S);
Heroriëntatie op zending. 19.25 (S) Een.
twee uit de maat. 19.45 (S) M«_
instemming. 20.00 Nws. 20.05 (Sb
diophilharmonisch orkest. 21.15 (SJ
sterdam Sinfometta en solist. 21 3
Literama. 22.16 (S) Poerama. 22.3
De doodsoorzaak, hoorsp. NOS: 1
(S) =Met het oog op morgen, me
23.05 Akt. overz. Radio-TV; 23.201",
Haag vandaag: 23.53 Even ontspa
voor het slapen gaan..23.55-24.00 u
NOS 18.03 De vacaturebank. 18 f
NOS-maal. AVRO: 19.02 Let's
again. 20.02 Radiojourn. 20.05 (d
perclean Dreammachine. 21.02 (W
Negen-uur jazz show. 22.02 Radio#
22.55 (S) Blues. Ballads Beat. 23.il:
Candlelightshow. (0.02-0.05 Radiö*
1.02 (S) Continu de nacht door.
HILVERSUM I
AVRO: 7.00 Nws 7.02 (S) Dag met een
gaatje (7.30 Nws 7.41 Radiojourn) 8.30
Nws 8.35 Gym. voor de huisvr. 8.45
Progr overz. 8.50 Morgenwijding 9.00
(S) De platenkeuze van Willem Striet-
man 10.00 Radio Lawaaipapegaai 10.10
Arbeidsvitaminen (10.30 Nws) 10.33 Ra
diojourn) 11.30 (S) Rondom twaalf
(11.55 Beursber.) 12.25 Meded. voor
land- en tuinb. 12,30 Nws 12.41 Radio
journ 13.00 Knipperlicht 13.25 'n Mid
dagje AVRO (15.30 Nws 1533-15.40
Radiojourn). OVERHEIDSVOORLICH
TING: 17.20 Ontwikkelingshulp aan de
Nederlandse Antillen. AVRO: 17.50 (S)
Orkesten uit de regio.
12.49 Uitz. voor de landbouw lei
13.00 Nws 13.11 Echo magaz i&4jet
mens als jij 14.00 Schoolradio" 5Jq,
de wachtkamer 16 00 Nws 16 03 Si
kuur 17.00 (S) De hutsgeklutste kf
spelen 17.20 (S) Country time
Verkenning 17.55 Meded.
HILVERSUM III
VARA 7.02 (S) Gesodemeurders 9.11
Pep op drie 11.03 (S) Drie draaf
verzoek van mensen uit de sportw
(12.00—14.00 Akt. via Oingen vd
Dag) 12.03 (S) VARA's zoekptt
14.03 (S) Spitsbeeld 16.03 (S) LP-t
en de Tip-LP (van 17.00-18.00 aM
Dingen van de Dag) 17.30 (S) Ad
Lagarde. kg
HILVERSUM II ■HILVERSUM IV
KRO 7.00 Nws 7.11 Ochtendgym 7.20
Het levende Woord 7.25 Badinerie 7.54
Overweging 0.00 Nws 8.11 Echo 8.30
Aubade 9.00 De letter M met om 9.30
Scheepspraat en om 9.35 Waterst. 10.3Q
Schoolradio met om 11.00 Nws 11.30
Ouder worden we allemaal 12.00 Vijl
tellen na nu...Overheidsvoortichting
TROS 7.00 Nws 7.02 (S) Capriccio»"
Nws 9.02 Aktua-klankbeeld 9.30 (Se
kind en wij 10.00 (S) Opus tie d
twaalf (12.00 (S) Intermezzo 13.0|Sj
De meest verkochte „klassieke U
13.30 (S) Koren en korpsen 14 00r
14.02 Aktua-special 14.30 (S) OM
kunst 15.00—17.00 (S) Belcantonurfce
Bep Nooy als Kniertje in
„Op hoop van zegen"
Een bijzonder aangenaam hal
fuurtje leverde gisteravond een
gesprek op dat Marcel de Groot
had met prof. dr. J. Th. R.
Schreuder over geriatrische
vraagstukken. Men herinnerde
zich de professor nog levendig
van vroegere uitzendingen,
waarin hij altijd opviel (afgezien
dan van zijn intelligente uitspra
ken) door een hartveroverend
soort, nuchtere humor. Ook bij
deze gelegenheid werd men niet
teleurgesteld. Zodat wij o.m.
mochten vernemen dat de groot
ste ramp die de mensheid de
laatste decennia getroffen heeft
de uitvinding van de brommer
is en dat de mens om oud te
worden er op de eerste plaats
voor moet zorgen „goede voor
ouders" te kiezen".
De VARA deed ons zaterdag
avond weer een groot plezier
met een aflevering van „Com
missaris Maigret" naar een ro
man van Simenon uiteraard.
Een Franse detective-serie, die
ongetwijfeld tot het beste be
hoort, dat op dit gebied bestaat.
Jammer eigenlijk, dat zij zo
moeilijk geprogrammeerd staat.
Ik bedoel: om vijf over zeven op
de zaterdagavond moeten de
meeste mensen, dunkt mij, nog
even bijkomen van de zojuist
doorstane maaltijd en van wat
daaraan eventueel aan vooraf is
gegaan. Aan het slot van de
avond kwam de KRO op het
andere net met twee Graham
Greene-verhalen. Beide werden
deze keer geheel bepaald door
L
de humoristische, licht-cynir
stijl, waarin de auteur (vann
uit een „verdriet"-schrin
toch ook zeer sterk is. Zij r
den volkomen overeenkoiT
de sfeer ervan in beeld P
bracht. Een hartige nightcap
zo te zeggen. Daarvoor 1
Koos Postema gesproken lp
kinderen uit de Afrikaan,
wijk in Rotterdam. Rotterq:
mers onder elkaar dus, of „ff
beurt" maar dan geheel tr
met potentiële Feyenoord-L
hangertjes. Een alleraar£
programma uiteraard. Ir
vrijwel alles wat je met kir
ren op de televisie onderni.
wordt best leuk.
„Hoe bestaat het" keerde
terug. Dat merkwaardige j
gramma, dat het midden hj
tussen een wat ingetogen „Fè
Majeure" en een jolig uif'
kom geschoten „Koning Kla
vind ik, niet zo'n sterke seia
start. Maar het is geenszinsf
mogelijk dat bij een duidef
inbreng van de buitenwacht]
weer wat gaat opbloeien, r
En in „Brandpunt" tensF
voor het eerst de nieuwe k#
naai. Monseigneur Willebr#
dus, die toevallig die dag I,
net jarig was (67) ook. Hij sre
zich in ondubbelzinnige ter»
uit tegen de abortus provoc#
Het zou mij niet verbazend
straks nog andere kathol!
politici dan minister Van Ajf
gewetensnood zouden komefl
verkeren.
Herman Hofhul
